Wondelgem: verschil tussen versies
k Link naar doorverwijspagina Lieve gewijzigd in Lieve (kanaal) met DisamAssist. |
|||
| Regel 158: | Regel 158: | ||
== Waterlopen in Wondelgem == |
== Waterlopen in Wondelgem == |
||
===De Lieve=== |
===De Lieve=== |
||
Wondelgem wordt doorkruist door de overblijfselen van [[Lieve|"De Lieve"]], ook wel "Liefke" genoemd. De Lieve was in de [[middeleeuwen]] van bijzonder belang voor [[Gent]]. Reeds in de 12e eeuw had Gent nood aan zeeverbinding om zijn handelsbetrekkingen te kunnen uitbreiden. Gent had toen al een bijzonder druk handelsverkeer van [[textiel]] met [[Engeland]]. In 1251 begon de stad Gent met het graven van de Lieve, vanaf de [[Leie (rivier)|Leie]] aan het [[Gravensteen (Gent)|Gravensteen]] tot aan het [[Zwin (zeearm)|Zwin]] in [[Damme (België)|Damme]]. De Lieve was pas volledig klaar in 1269.[[Bestand:Gent lievekanaaltje.jpg|thumb|De Lieve]] |
Wondelgem wordt doorkruist door de overblijfselen van [[Lieve (kanaal)|"De Lieve"]], ook wel "Liefke" genoemd. De Lieve was in de [[middeleeuwen]] van bijzonder belang voor [[Gent]]. Reeds in de 12e eeuw had Gent nood aan zeeverbinding om zijn handelsbetrekkingen te kunnen uitbreiden. Gent had toen al een bijzonder druk handelsverkeer van [[textiel]] met [[Engeland]]. In 1251 begon de stad Gent met het graven van de Lieve, vanaf de [[Leie (rivier)|Leie]] aan het [[Gravensteen (Gent)|Gravensteen]] tot aan het [[Zwin (zeearm)|Zwin]] in [[Damme (België)|Damme]]. De Lieve was pas volledig klaar in 1269.[[Bestand:Gent lievekanaaltje.jpg|thumb|De Lieve]] |
||
De Lieve was in totaal 45 km lang en kronkelde door het Vlaamse land en deed enkele, destijds, belangrijke handelsstadjes zoals [[Aardenburg (stad)|Aardenburg]] en [[Sluis (stad)|Sluis]] aan. De Lieve verloor zijn nut door de verzanding van het [[Zwin (zeearm)|Zwin]]. De definitieve doodsteek voor de Lieve kwam er in 1547 door het graven van de [[Sassevaart]] onder [[keizer Karel V]]. De Lieve is de vandaag de dag niet meer bevaarbaar. Langs de oevers zijn echter prachtige fiets- en wandelpaden aangelegd. |
De Lieve was in totaal 45 km lang en kronkelde door het Vlaamse land en deed enkele, destijds, belangrijke handelsstadjes zoals [[Aardenburg (stad)|Aardenburg]] en [[Sluis (stad)|Sluis]] aan. De Lieve verloor zijn nut door de verzanding van het [[Zwin (zeearm)|Zwin]]. De definitieve doodsteek voor de Lieve kwam er in 1547 door het graven van de [[Sassevaart]] onder [[keizer Karel V]]. De Lieve is de vandaag de dag niet meer bevaarbaar. Langs de oevers zijn echter prachtige fiets- en wandelpaden aangelegd. |
||
Versie van 2 dec 2016 20:22
Deelgemeente in België
.svg){kind=small} | |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Gewest |  Vlaanderen
| ||
| Provincie |  Oost-Vlaanderen
| ||
| Gemeente | Gent | ||
| Fusie | 1977 | ||
| Coördinaten | 51° 5′ NB, 3° 43′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 5,82 km² | ||
| Inwoners (31/12/2007) |
12.407 (2132 inw./km²) | ||
| Mannen | 48,89% | ||
| Vrouwen | 51,11% | ||
| Overig | |||
| Postcode | 9032 | ||
| NIS-code | 44021(M) | ||
| Oude NIS-code | 44074 | ||
| Detailkaart | |||
| |||
| Locatie in Gent | |||
| |||
Wondelgem is een deelgemeente van de Belgische stad Gent. Het verstedelijkte Wondelgem ligt ten noorden van Gent-centrum, ten zuiden van de buurgemeente Evergem en ten noordoosten van de Gentse deelgemeente Mariakerke. Wondelgem telt 12.407 inwoners (einde 2007) op een oppervlakte van 5,8 km². Wondelgem telt twee parochies: Sint-Catharina (Wondelgem) en Sint-Godelieve (Westergem).
Geschiedenis
De namen "Wondelgem" en "Vroonstalle" zijn Germaans en gaan terug tot de Merovingische tijd. Ze worden voor het eerst vermeld in een oorkonde van 5 mei 966. In deze oorkonde wordt de Sint-Baafsabdij van Gent in haar bezittingen bevestigd door Lotharius, koning van Frankrijk (954-986).
Tot deze bezittingen behoorden onder andere het oude dorp Wondelgem dat "villa Gundinglehem" werd genoemd en niet anders betekent dan "het domein waar vroeger de woonplaats van de lieden van Gundilo stond", alsook de "curtis dominicalis Fronestalla" wat de "Stede, erf van de heer van het domein" beduidt.
De nederzetting "Wondelgem" startte in de huidige Bloemekenswijk, aan het noordelijke uiteinde van de Maïsstraat. Naar aanleiding van de godsdienstoorlogen in de 17de eeuw, verlieten veel bewoners het dorp en vluchtten naar Gent, waardoor Wondelgem zo goed als verlaten werd[1]
Later in de 18de eeuw werd Wondelgem een plaats waar rijkere Gentenaren een buitengoed of zomerverblijf met park aanlegden. Maar tot ver in de 19e eeuw was Wondelgem uitgesproken landelijk met veel moerassige zones.
Wondelgem veranderde daarna ingrijpend door de opkomst van de industrie, het graven van het kanaal Gent-Terneuzen en de aanleg van de spoorlijnen Gent-Eeklo en Gent-Zelzate. Halfweg de 20ste eeuw werd de Ringvaart gegraven.
Hierdoor kreeg Wondelgem enerzijds een industrieel karakter langs de ringvaart en een uitgesproken residentieel karakter gekenmerkt door een netwerk van nieuwe verkavelingen.
In 1977 kwam er de fusie met Gent. Sindsdien is Wondelgem deelgemeente van Gent.
Benaming
Het toponiem Wondelgem komt voor het eerst voor in eerst voor een oorkonde van 5 mei 966 waarin door koning Lotharius bevestigd wordt, dat het dorp Wondelgem, toen nog Gundinglehem, toebehoorde aan de Sint-Baafsabdij. Deze oude benaming, "Gundinglehem”, betekende "het domein waar vroeger de woonplaats van de lieden van de Gundilo stond".
Met de tijd evolueerde de schrijfwijze van Gundinglehem naar Wondelgem.
- 966 Gundinglehem
- 1130 Gundlehem
- 1153 Gundelgem
- 1169 Gundelghem
- 1210 Gondelghem
- 1223 Wondelgem.
Bezienswaardigheden
- De Sint-Catharinakerk op de Vroonstalledries. De kerk, de nabijgelegen pastorie en de dries zijn beschermd als monument en dorpsgezicht.
- Het Sint-Godelievekerkje in de wijk Westergem
- Het beschermde station van Wondelgem uit 1906 en omgeving
- de beschermde Hoeve Dossche en Hoeve Lootens
- oud heemkundig museum
Demografische ontwikkeling
Bronnen: NIS en Stad Gent - Opm:1806 t/m 1970=volkstellingen; 1976, 1990, 2000 en 2007=inwonertal op 31 december
1920: afstand van een gebiedsdeel aan Gent (1253 inwoners)
Waterlopen in Wondelgem
De Lieve
Wondelgem wordt doorkruist door de overblijfselen van "De Lieve", ook wel "Liefke" genoemd. De Lieve was in de middeleeuwen van bijzonder belang voor Gent. Reeds in de 12e eeuw had Gent nood aan zeeverbinding om zijn handelsbetrekkingen te kunnen uitbreiden. Gent had toen al een bijzonder druk handelsverkeer van textiel met Engeland. In 1251 begon de stad Gent met het graven van de Lieve, vanaf de Leie aan het Gravensteen tot aan het Zwin in Damme. De Lieve was pas volledig klaar in 1269.
De Lieve was in totaal 45 km lang en kronkelde door het Vlaamse land en deed enkele, destijds, belangrijke handelsstadjes zoals Aardenburg en Sluis aan. De Lieve verloor zijn nut door de verzanding van het Zwin. De definitieve doodsteek voor de Lieve kwam er in 1547 door het graven van de Sassevaart onder keizer Karel V. De Lieve is de vandaag de dag niet meer bevaarbaar. Langs de oevers zijn echter prachtige fiets- en wandelpaden aangelegd.
De Ringvaart
Door Wondelgem loopt ook de Ringvaart. De Ringvaart vormt een ring van 22 km rondom Gent. Via de Ringvaart kunnen binnenschepen vanaf de Zeeschelde in Melle het kanaal Gent-Terneuzen in Langerbrugge opvaren. In Wondelgem zijn langs de Ringvaart een groot aantal bedrijven gevestigd waarvoor de Ringvaart van groot economisch belang is.
Langs de oevers van de Ringvaart loopt tevens de autoweg R4, in Wondelgem "Industrieweg" genoemd, die een rechtstreekse verbinding vormt tussen Zwijnaarde en de grensovergang met Nederland (Sas-Van-Gent) in Zelzate.
De Durme-Kale
Deze waterloop wordt voor de eerste maal vermeld in 694 onder de naam “Dormia”. Hij liep te midden van een alluviale vlakte en vormde aan weerszijden een brede strook van natuurlijke meersen, de Durme- of Kalemeersen. Hij ontsprong in de streek van Aalter, waar hij ook “Hoogkale” wordt genoemd en vloeide door het grondgebied van Bellem, Hansbeke, Zomergem, Merendree, Lovendegem en Vinderhoute. Hier vloeiden de Poekebeek of de Nederkale in de Durme. Hij loopt verder langs Evergem, Wondelgem, Langerbrugge, Rodenhuize tot in de Moervaart die niet veel verder met de Durme samenvloeit die op zijn beurt samenvloeit een met de Schelde. De oorspronkelijke benaming Durme werd pas in de laatmiddeleeuwse periode verdrongen door de naam Kale. De verbinding met Evergem werd gemaakt door de Waalbrug of Evergembrug die in 1517 in steen werd herbouwd.
De Schipgracht
Dit kanaal is ontstaan uit de Gundinis- of Wondelgemgracht. Ze was, buiten de Schelde de enige waterloop die naar de zee vloeide vanuit Gent. Het kanaal werd gegraven voor de turfaanvoer. Hij komt in te Gent uit de Leie en volgde de Ottogracht, Krommewal, Sluizeken en Meerhem en daarna vloeide hij door de velden van de Muide en tussen Meulestede en Wondelgem liep hij naar Langerbrugge toe. Men noemde hem evenwel Burggravenstroom op het ogenblik dat hij Langerbrugge verliet om zo door Kluizen, Ertvelde, Boechoute, te Biervliet in de zee uit te monden. De Sassevaart werd in 1547 in de bedding van de Schipgracht gegraven. Over de Schipgracht lagen de Langerbrugge- en de Meulestedebrug.
De Sassevaart
In 1547 kreeg deze stad van keizer Karel V de toelating om de Sassevaart te graven. Als bedding voor deze nieuwe kunstmatige verbinding werd de Schipgracht gekozen. In de 17e of 18e eeuw werd de loop van de Lieve onderbroken en rechtstreeks met de Sassevaart in verbinding gebracht. In de volgende eeuwen werd hij op verschillende plaatsen gedempt, vooral op de door Gent geannexeerde gebieden van Wondelgem.
De Rietgracht
De Rietgracht was een waterloop die nagenoeg gans Gent omvloeide. De gracht scheidde in het noordwesten Vroonstalle-Marca en het oude Wondelgem, zodat het oude Wondelgem binnen het Vrije van Gent kwam te liggen. Hierop was de kerk van Wondelgem gelegen en de Burcht van de Schout. Beide gedeelten van de parochie Wondelgem werden verbonden door drie bruggen, één tussen de huidige Poperingestraat en Lindestraat, één tussen de Veronicastraat en Gentse Aardeweg en één tussen de Dracoenastraat en Kouterstraat. Momenteel is de Rietgracht grotendeels gedempt.
Openbaar vervoer in Wondelgem
Wondelgem heeft een treinstation op de spoorverbinding tussen Gent-Sint-Pieters en Eeklo (lijn 58).
Naast de trein doet ook de tram van De Lijn Wondelgem aan. Via de tramlijn 1 die door Wondelgem loopt is er een rechtstreekse verbinding met enerzijds met de eindhalte in Evergem, anderzijds met het centrum van Gent, het station Gent-Sint-Pieters en de eindhalte aan het evenementencomplex Flanders Expo.
Ook enkele autobussen van De Lijn doen Wondelgem aan. Stadslijn 6 loopt van Mariakerke via Wondelgem en (Meulestede) naar de Haven en dan naar het centrum van Gent naar de sportcomplexen aan de Gentse Watersportbaan. Ook de streekbussen 52 (Gent-Boekhoute), 53 (Gent-Bassevelde), 54 (Gent-Doornzele), 55(Gent-Zelzate) 57 (Gent-Watervliet) en 58 (Gent-Brugge) doen Wondelgem aan.
Met de buslijn 5 in Wondelgem zijn ook het AZ St-Lucas en het U.Z van Gent bereikbaar.
Bekende inwoners van Wondelgem
- Tony Van Parys, advocaat (lid van de Hoge Raad voor de Justitie, voormalig senator CD&V-N-VA, voormalig gemeenteraadslid CD&V in Gent, voormalig minister van Justitie en volksvertegenwoordiger)
- Fatma Pehlivan (gemeenschapssenator sp.a, gemeenteraadslid sp.a in Gent, voormalig schepen in Gent
- Vereecken Judocus Franciscus Burgemeester te Wondelgem 1830-1848
Geboren in Wondelgem
- May Sarton (3 mei 1912-1995), Amerikaanse schrijfster
Referenties
· 
· 
