Station Brussel-Noord: verschil tussen versies

	Een panoramafoto van het premetrostation; links is het perron richting noorden, uiterst rechts het perron richting zuiden. De twee sporen in het midden zijn momenteel buiten dienst wegens werkzaamheden in Rogier
Opening	4 oktober 1976
Netwerk	Brusselse metro
Exploitant	MIVB
Lijn(en)
Constructie
Perrons	4
Aansluitingen
Bus
De Lijn	4VB 6VB 7VB
Ligging
Coördinaten	50° 52′ NB, 4° 22′ OL
	; Locatie van het metrostation
Portaal	Openbaar vervoer ; Brussel

Station Brussel-Noord
	Station Brussel-Noord
Opening	1952
Telegrafische code	FBN
Lijn(en)	0 - 25 - 27 - 36 - 36N - 50 - 161/2
Reizigerstellingen; • Weekdag; • Zaterdag; • Zondag	(2022); 48.125; 21.882; 17.413
Beheerder	NMBS
Architectuur
Aantal sporen	12
Aantal perrons	6
Ligging
Plaats	Schaarbeek
Coördinaten	50° 52′ NB, 4° 22′ OL
Externe link	Stationsinformatie NMBS
	;
Portaal	Openbaar vervoer

Interactief door geschiedenis bladeren

← Oudere bewerking Nieuwere bewerking →

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

VisueelWikitekst

In de regel

Versie van 11 jan 2017 19:25

Ligging binnen Brussel ten opzichte van de andere metro- en railverbindingen

Station Brussel-Noord (Frans: Bruxelles-Nord) is een van de drie grote spoorwegstations in Brussel, naast Brussel-Centraal en Brussel-Zuid. Samen met deze twee andere stations op de Noord-Zuidverbinding zorgt dit Noordstation (Frans: Gare du Nord) voor de goede bereikbaarheid van het centrum. Met circa 315.000 instappende reizigers per week in 2014 is Brussel-Noord het op twee na drukste station van België (na Brussel-Zuid en -Centraal).^[2] Het station bevindt zich hoofdzakelijk in de gemeente Schaarbeek.

In principe stoppen alle binnenlandse en internationale treinen die er passeren in Brussel-Noord, met uitzondering van hogesnelheidstreinen (behalve de ICE).

Brussel-Noord maakt deel uit van het Communicatiecentrum Noord, waar zich ook het eindpunt van de belangrijke ondergrondse Noord-Zuidverbinding van de tram (premetro) en een knooppunt van bussen van de MIVB en voornamelijk De Lijn bevinden. Meer dan 30 streekbussen vertrekken er, vooral naar de west-, noord- en oostrand rond Brussel.

Geschiedenis

Het eerste station Brussel-Noord stond aan het Karel Rogierplein en verving het station Brussel-Groendreef, dat echter wel open bleef voor goederen en een paar forensentreinen. Vanuit Groendreef vertrok in 1835 de eerste trein op een publieke spoorweg op het Europese vasteland met als eindbestemming Mechelen. De architect van dit eerste station Noord was F. Coppens. Koning Leopold I legde op 28 september 1841 de eerste steen. Het Noordstation werd geopend in maart 1846 en telde toen 27 sporen. Het Rogierplein was het eindpunt van talrijke buurtspoorweglijnen en was bediend door vele stadstrams. Veel reizigers die van het Noord- naar het Zuidstation gingen, gebruiken de talrijke trams die tussen de twee stations reden. De paar doorgaande treinen (o.a. Amsterdam-Parijs) stopten niet in Noord. Zowel het Noord- als het Zuidstation waren toen kopstations. De aanleg van de Noord-Zuidverbinding tussen 1910 en 1953 zorgde voor een treinverbinding tussen de twee stations.

Het oude Brussel-Noord was een gelijkvloers sporencomplex tussen de Aarschotstraat en de Vooruitgangsstraat van het Rogierplein tot de Koninginnelaanbrug (nu een tunnel). Er waren alleen twee voetgangersbruggen ter hoogte van de Rogierlaan en de Dupontstraat die de wijken aan weerszijden van het station met elkaar verbonden.^[3] Met de aanleg van de Noord-Zuidverbinding werden sporen opgehoogd en kwamen er diverse onderdoorgangen. Het viaduct van de spoorlijn 161/1, Jette - Schuman, die over de hoofdsporen van de lijnen 25, 27, 36 liep, werd vervangen door een onderdoorgang. In de volkstuinen langs het spoor zijn nog overblijfselen van het vroegere viaduct te zien.^[4] De sporen komende van Schuman (spoorlijn 161/2) die voorheen aan de oostkant aansloten, kwamen door middel van een tunnel in het midden van de andere hoofdsporen uit. De gelijkvloerse aansluiting naar Brussel-Groendreef werd opgeheven.

In 1952 werd een nieuw station Brussel-Noord ingehuldigd. De architecten waren Paul en Jacques Saintenoy bijgestaan door Jean Hendrickx Vanden Bosch^[5]. Het oude station aan het Rogierplein werd afgebroken in 1955. Op de oude plek kwam een busstation en later het commercieel Rogiercentrum met het nationaal theater. Beide zijn ondertussen gesloopt en vervangen door nieuwe gebouwen. Een beeldengroep van de voormalige voorgevel werd heropgericht aan het Warandepark te Diest.

Heden

Het station telt dagelijks meer dan 80.000 reizigers (40.000 instappende reizigers) en is daarmee na Brussel-Centraal, Brussel-Zuid en Gent-Sint-Pieters het op drie na drukste station in België. Het wordt vooral gebruikt door binnenlandse pendelaars. Het ontsluit voor de vele forenzen het zakendistrict de Noordruimte en is tevens een geschikt startpunt voor bezoekers van de binnenstad.

Net als de overige grote stations van Brussel wordt ook het Brusselse Noordstation gekenmerkt door achterstallig onderhoud en een verouderd design. In mei 2010 werd gestart met renovatiewerken. De lokettenzaal werd als eerste gerenoveerd en in 2012 afgeleverd. De renovatiewerken worden sedertdien stelselmatig uitgevoerd. Bedoeling is onder andere nieuwe roltrappen en liften te installeren en de Aarschotstraat zou een volwaardige ingang krijgen.

Bijzonderheden

Aan de noordzijde van de inkomhal was bovenaan de trappen een grote tentoonstellingsruimte waar tussen 11 juli 1958 en 1 januari 2007 een spoorwegmuseum was ingericht. Deze ruimte werd in 2014 ontruimd vanwege de opening van het nieuwe spoorwegmuseum Train World in het station van Schaarbeek.

In het stationsgebouw is een groot seinhuis. In 1995 is een brand uitgebroken in de seinbekabeling waardoor heel de Noord-Zuidverbinding uitviel.

Omgeving

Het station ligt naast de zakenwijk Noordruimte (Espace Nord). In de buurt van het station liggen dan ook verschillende belangrijke gebouwen, onder meer hoofdzetels van bedrijven (waaronder Proximus) en Vlaamse ministeries, evenals de DIV.

Het station maakt deel uit van een groot openbaarvervoerscomplex, het Communicatiecentrum Noord of CCN. Het CCN werd pas later, in de jaren 70 gebouwd. Het CCN verbindt de bussen (De Lijn en MIVB) en de premetro met het station. In 1992 besliste het Brussels Hoofdstedelijk Gewest om boven het CCN een kantoorgebouw in art-decostijl voor haar ambtenaren neer te zetten. Door de bouw van het CCN en het grote volume van het kantoorgebouw erboven, verminderde de architecturale uitstraling van het Noordstation zelf met zijn iconische klokkentoren.

Direct naast het station bevindt zich de Aarschotstraat, een raamprostitutiegebied.

Spoorlijnen

Brussel-Noord heeft 12 perronsporen. Deze perronsporen zijn rechtstreeks aangesloten op de spoorlijnen ten noorden van het station. Van west naar oost (stand 2014):

perronsporen 1 en 2: spoorlijn 50 naar Gent-Sint-Pieters;
perronsporen 3 en 4: spoorlijn 36N naar Leuven en Spoorlijn 25N naar Mechelen (de splitsing is voorbij Schaarbeek);
Perronsporen 5 en 6: Naar het rangeerterrein van Schaarbeek;
perronsporen 7 en 8: spoorlijn 161/2 naar Y Josaphat (deze spoorlijn buigt met een scherpe bocht in een tunnel onder spoorlijnen 36/27 en 25 door om richting zuiden te gaan);
perronsporen 9 en 10: spoorlijn 36 naar Leuven en spoorlijn 27 naar Antwerpen, deze twee spoorlijnen komen ten noorden van station Schaarbeek samen;
perronsporen 11 en 12: spoorlijn 25 naar Antwerpen-Luchtbal.

Dit zijn de rechtstreekse aansluitingen als er geen afwijkende wissels genomen worden. In de praktijk is er wel flexibiliteit door het gebruik van wissels.

Deze spoorlijnen komen ten zuiden van het station samen in de drie spoorlijnen (Westsporen, Middensporen en Oostsporen) van de Brusselse Noord-Zuidverbinding. De Westsporen worden gevormd doordat de perronsporen 1-4 aan de zuidzijde van station Brussel-Noord met elkaar samenvoegen.

In Brussel-Noord keren weinig treinen. Bijna alle treinen die in Brussel hun eind- of vertrekpunt hebben, keren in Brussel-Zuid. De relatief weinige treinen die ten noorden van de Noord-zuidverbinding keren, doen dit meestal in Schaarbeek.

Treindienst

Internationaal

Voorheen was Brussel-Noord een halte van de Trans Europe Express Étoile du Nord die vertrok vanuit het station Paris Nord. Wanneer de verbinding werd vervangen door de Thalys in 1996 verviel de stop in Brussel-Noord. Vandaag stoppen de IC-trein naar Amsterdam en de ICE-treinen naar Keulen en Frankfurt in het Brussel-Noord.

Serie	Treinsoort	Route	Bijzonderheden
9200 IC 35	Intercity direct, Beneluxtrein (NS International)	Amsterdam Centraal – Schiphol Airport – Rotterdam Centraal – Breda – Noorderkempen – Antwerpen-Centraal – Mechelen – Brussels Airport-Zaventem – Brussel-Noord – Brussel-Centraal – Brussel-Zuid	Via HSL, tussen Schiphol en Rotterdam is bij een reis binnen Nederland een toeslag verschuldigd.

IC-treinen

Iets meer dan de helft van de Belgische IC-treinen stopt in het station Brussel-Noord.

S-treinen

Sinds de start van het S-net eind 2015 (voordien gekend onder de noemer 'Gewestelijke Expresnet') vormt het Noordstation een belangrijke halte voor deze voorstadstreinen. Zes van de twaalf S-lijnen hebben een halte in het Noordstation: S1, S2, S3, S6, S8 en S10.

Reizigerstellingen

Jaar	Weekdag	Zaterdag	Zondag
2009	41.169	14.738	13.704
2012	48.804	13.696	13.732
2013	46.945	13.276	13.873
2014	58.345	11.151	12.712
2015	63.104	18.128	16.815

Premetro, tram en bus

Zie Communicatiecentrum Noord voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Premetro

Onder het westelijke deel van het CCN bevindt zich het premetrostation. Dit station werd geopend op 4 oktober 1976 en maakt deel uit van de noord-zuidas van de Brusselse premetro. Vanuit de hal van het spoorwegstation lopen trappen en roltrappen rechtstreeks naar de perrons. Iets ten noorden van het Noordstation, langs de Vooruitgangsstraat, bevindt zich de inrit van de premetrotunnel (bij de halte Thomas), vanwaar de trams hun route bovengronds vervolgen. Er zijn bouwvoorzieningen getroffen zodat de metrotunnel doorgetrokken kan worden naar het noorden. De laatste plannen zijn een doortrekking naar Bordet.^[6]

Het premetrostation telt vier sporen; de buitenste twee sporen leiden naar de eigenlijke noord-zuidverbinding, de binnenste twee sporen leiden naar de kopsporen in Rogier, de normale eindhalte van tramlijn 25. Bij de herschikking van het netwerk (2007-2008) werden verschillende lijnen beperkt tot Rogier en vanaf toen worden de kopsporen meer intensief gebruikt. In het Noordstation is een rechtstreekse overstap (perron tot perron) tussen de trams van en naar Rogier en de twee trams die de noord-zuidverbinding bedienen.

Tramlijnen

	3 - Esplanade - Churchill
	4 - Noordstation - Stalle P
	25 - Rogier - Boondaal Station
	32 - Da Vinci - Drogenbos Kasteel
	55 - Da Vinci - Rogier

MIVB-buslijnen

	14 - Noordstation - UZ Brussel
	15 - Noordstation - UZ Brussel
	57 - Noordstation - Militair Hospitaal (rijdt enkel tijdens de spits)
	58 - IJzer - Vilvoorde Station
	61 - Noordstation - Montgomery

De Lijn-buslijnen

Geldig vanaf 16 april 2012:

	126 - Brussel-Noord - Dilbeek - Ninove (snelbus).
	127 - Brussel-Noord - Dilbeek - Ninove (via Liedekerke).
	128 - Brussel-Noord - Dilbeek - Ninove.
	129 - Brussel-Noord - Dilbeek Zuurweide.
	212 - Brussel-Noord - Asse - Aalst (snelbus).
	213 - Brussel-Noord - Asse - Aalst (via Ternat en Teralfene).
	214 - Brussel-Noord - Asse - Aalst.
	230 - Brussel-Noord - Strombeek - Grimbergen - Humbeek.
	231 - Brussel-Noord - Strombeek - Grimbergen - Kapelle-op-den-Bos.
	232 - Brussel-Noord - Strombeek - Grimbergen - Verbrande Brug.
	233 - Brussel-Noord - Meise - Grimbergen - Humbeek.
	235 - Brussel-Noord - Strombeek - Vilvoorde Het Voor.
	240 - Brussel-Noord - Wemmel.
	241 - Brussel-Noord - Wemmel - Strombeek-Bever.
	242 - Brussel-Noord - Wemmel - Asse.
	243 - Brussel-Noord - Wemmel - Zellik.
	245 - Brussel-Noord - Wemmel - Merchtem - Buggenhout - Dendermonde.
	246 - Brussel-Noord - Wemmel.
	250 - Brussel-Noord - Impde - Londerzeel - Liezele - Puurs.
	251 - Brussel-Noord - Steenhuffel - Londerzeel - Malderen.
	260 - Brussel-Noord - Nieuwenrode - Willebroek - Puurs.
	270 - Brussel-Noord - Diegem - Kampenhout - Haacht - Keerbergen.
	271 - Brussel-Noord - Diegem - Steenokkerzeel - Kortenberg - Kampenhout.
	272 - Brussel-Noord - Diegem - Zaventem - Kampenhout - Haacht - Keerbergen - Bonheiden.
	318 - Brussel-Noord - Moorsel - Leuven.
	351 - Brussel-Noord - Kortenberg - Everberg - Leuven.
	355 - Brussel-Noord - Ternat - Liedekerke.
	358 - Brussel-Noord - Kortenberg - Leuven.
	410 - Brussel-Noord - Leuven (snelbus).
	468 - Brussel-Noord - Londerzeel - Willebroek - Boom (snelbus).
	461 - Brussel-Noord - Willebroek - Boom (snelbus).
	471 - Brussel-Noord - Keiberg - Zaventem (snelbus).

Zie ook

Lijst van spoorwegstations in het Brussels hoofdstedelijk Gewest

Externe link

MIVB-omgevingsplattegrond (281 KB)

Bronnen, noten en/of referenties

↑ De bron voor de gegevens is NMBS – Reizigerstellingen. De tellingen worden meestal uitgevoerd in de maand oktober: gedurende 9 opeenvolgende dagen (5 werkdagen en de 2 omliggende weekends) worden dan door het stations- en treinbegeleidingspersoneel visuele tellingen verricht. De methode bestaat erin het aantal in- en uitstappende reizigers te tellen in alle stations en stopplaatsen en dit voor alle treinen van het binnenlands verkeer. Het getal naast het kopje 'weekdag' slaat op het gemiddeld aantal opstappende (dus niet het aantal afstappende) reizigers op een weekdag (maandag, dinsdag, woensdag, donderdag en vrijdag opgeteld gedeeld door vijf), zaterdag en zondag staan apart vermeld. De cijfers geven een indicatie en hebben een foutenmarge, die in sommige gevallen aanzienlijk kan zijn.
↑ Brussel heeft de drukste treinstations, Metro.be, 2 juni 2015.
↑ Oude kaart van Brussel
↑ File:Spoorlijn 161 aansluitingen oud viaduct I.JPG en File:Spoorlijn 161 aansluitingen oud viaduct II.JPG
↑ "Le Patrimoine monumental de la Belgique", Ministère de la culture française, Volume 10, Deel 1, p. 35, Ed. Pierre Mardaga (Liège), 1993.
↑ nieuws-uit-brussel

Zie de categorie Brussels North station van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] De bron voor de gegevens is NMBS – Reizigerstellingen. De tellingen worden meestal uitgevoerd in de maand oktober: gedurende 9 opeenvolgende dagen (5 werkdagen en de 2 omliggende weekends) worden dan door het stations- en treinbegeleidingspersoneel visuele tellingen verricht. De methode bestaat erin het aantal in- en uitstappende reizigers te tellen in alle stations en stopplaatsen en dit voor alle treinen van het binnenlands verkeer. Het getal naast het kopje 'weekdag' slaat op het gemiddeld aantal opstappende (dus niet het aantal afstappende) reizigers op een weekdag (maandag, dinsdag, woensdag, donderdag en vrijdag opgeteld gedeeld door vijf), zaterdag en zondag staan apart vermeld. De cijfers geven een indicatie en hebben een foutenmarge, die in sommige gevallen aanzienlijk kan zijn.

[2] Brussel heeft de drukste treinstations, Metro.be, 2 juni 2015.

[3] Oude kaart van Brussel

[4] File:Spoorlijn 161 aansluitingen oud viaduct I.JPG en File:Spoorlijn 161 aansluitingen oud viaduct II.JPG

[5] "Le Patrimoine monumental de la Belgique", Ministère de la culture française, Volume 10, Deel 1, p. 35, Ed. Pierre Mardaga (Liège), 1993.

[6] uws-uit-brussel

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

@@ Regel 135: / Regel 135: @@
 | sluiting=
 | heropening=
-| lijnen=Premetro noord-zuidas
+|| lijnen= {{MIVB lijn|T|3|4|25|32|55}}
-| perrons=
+| perrons= 4
+| aansluitingen= Aansluitingen
-| exploitant=
+| metro=
+| tram=
+| bus= {{MIVB lijn|B|14|15|57|58|61}}
+| de lijn= {{De lijn|134VB}} {{De lijn|136VB}} {{De lijn|137VB}}
+| tec=
+| localisatie= Localisatie
 | lat_deg = 50
 | lat_min = 51