Transvaalbuurt (Amsterdam): verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Kattenkruid (overleg | bijdragen)
k Wijzigingen door 85.148.128.201 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Robbot
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 15: Regel 15:
== Oorsprong ==
== Oorsprong ==
[[Bestand:Schalk Burgerstraat.jpg|{{largethumb}}|[[Sociale woningbouw]] in de Transvaalbuurt van architect [[Jan Gratama]].]]
[[Bestand:Schalk Burgerstraat.jpg|{{largethumb}}|[[Sociale woningbouw]] in de Transvaalbuurt van architect [[Jan Gratama]].]]
Tot 1896 behoorde het gebied toe aan de gemeente [[Nieuwer Amstel]] en was het een smalle uitstulping op de rechter Amsteloever ingeklemd tussen de Amsterdamse Grensstraat en de gemeente [[Watergraafsmeer]]. In 1896 werd het noordelijk gedeelte van de gemeente Nieuwer Amstel, waar onder ook dit gebied, door Amsterdam geannexeerd.
De buurt ligt in het westelijke gedeelte van de [[Overamstelpolder]] en tot 1896 behoorde het gebied toe aan de gemeente [[Nieuwer Amstel]] en was het een smalle uitstulping op de rechter Amsteloever ingeklemd tussen de Amsterdamse Grensstraat en de gemeente [[Watergraafsmeer]]. In 1896 werd het noordelijk gedeelte van de gemeente Nieuwer Amstel, waar onder ook dit gebied, door Amsterdam geannexeerd.


De Transvaalbuurt was een stadsuitbreiding en de bouw begon in de jaren 1910-'20. Architect [[Hendrik Petrus Berlage|Berlage]] ontwierp het stratenplan: kromme en rechte straten afgewisseld met pleinen en plantsoenen. Veel van de [[arbeiderswoning]]en werden gebouwd in de stijl van de [[Amsterdamse School (bouwstijl)|Amsterdamse School]]. Dit maakt dat dat deel van de buurt een eigen waarde heeft, met bijzondere hoekjes en mooie afwerkingen. Nadeel van deze bouw is dat een groot deel van de woningen relatief klein is. De Transvaalbuurt was de meest Joodse wijk met tot de jaren 40 zo'n 70% joodse bewoners in aansluiting op de vorige wijken.
De Transvaalbuurt was een stadsuitbreiding en de bouw begon in de jaren 1910-'20. Architect [[Hendrik Petrus Berlage|Berlage]] ontwierp het stratenplan: kromme en rechte straten afgewisseld met pleinen en plantsoenen. Veel van de [[arbeiderswoning]]en werden gebouwd in de stijl van de [[Amsterdamse School (bouwstijl)|Amsterdamse School]]. Dit maakt dat dat deel van de buurt een eigen waarde heeft, met bijzondere hoekjes en mooie afwerkingen. Nadeel van deze bouw is dat een groot deel van de woningen relatief klein is. De Transvaalbuurt was de meest Joodse wijk met tot de jaren 40 zo'n 70% joodse bewoners in aansluiting op de vorige wijken.
Regel 34: Regel 34:


== Openbaar Vervoer ==
== Openbaar Vervoer ==
Korte tijd heeft de Transvaalbuurt een tramverbinding gehad. Van 1942 tot 1944 reed [[tramlijn 3 (Amsterdam)|tramlijn 3]] naar het Krugerplein. Na 1945 keerde de tram echter niet terug en werden de sporen (in 1953) opgebroken na slechts twee jaar in gebruik te zijn geweest. In 1965 kreeg de wijk opnieuw een verbinding nu met [[buslijn 56 (Amsterdam)#Lijn 56 II|bus 5]], sinds 1978 lijn 56. In 1987 werd de lijn vervangen door [[Buslijn 37 (Amsterdam)#Huidige lijn 37|bus 37]] die anno 2016 nog steeds door de wijk rijdt.
Korte tijd heeft de Transvaalbuurt een tramverbinding gehad. Van 1942 tot 1944 reed [[tramlijn 3 (Amsterdam)|tramlijn 3]] naar het Krugerplein. Na 1945 keerde de tram echter niet terug en werden de sporen (in 1953) opgebroken na slechts twee jaar in gebruik te zijn geweest. In 1965 kreeg de wijk opnieuw een verbinding nu met [[buslijn 56 (Amsterdam)#Lijn 56 II|bus 5]], sinds 1978 lijn 56. In 1987 werd de lijn vervangen door [[Buslijn 37 (Amsterdam)#Huidige lijn 37|bus 37]] die anno 2017 nog steeds door de wijk rijdt.


== Externe links ==
== Externe links ==

Versie van 10 jul 2017 10:28

Transvaalbuurt
Wijk van Amsterdam
Kerngegevens
Gemeente Amsterdam
Stadsdeel Oost
Coördinaten 52°21'14"NB, 4°55'12"OL
Oppervlakte 38 ha  
Inwoners 9248
Overig
Postcode(s) 1091, 1092

De Transvaalbuurt of Afrikanerbuurt is een buurt van het stadsdeel Oost van de gemeente Amsterdam, onderdeel van de stad Amsterdam in de Nederlandse provincie Noord-Holland. De buurt ligt tussen de Transvaalkade in het zuiden, de Wibautstraat in het westen, de spoorlijn tussen Amstelstation en Muiderpoortstation in het noorden en de Linnaeusstraat in het oosten. De buurt heeft een oppervlakte van 38 hectare, telt 4517 woningen en heeft 9248 inwoners.[1]

Oorsprong

Sociale woningbouw in de Transvaalbuurt van architect Jan Gratama.

De buurt ligt in het westelijke gedeelte van de Overamstelpolder en tot 1896 behoorde het gebied toe aan de gemeente Nieuwer Amstel en was het een smalle uitstulping op de rechter Amsteloever ingeklemd tussen de Amsterdamse Grensstraat en de gemeente Watergraafsmeer. In 1896 werd het noordelijk gedeelte van de gemeente Nieuwer Amstel, waar onder ook dit gebied, door Amsterdam geannexeerd.

De Transvaalbuurt was een stadsuitbreiding en de bouw begon in de jaren 1910-'20. Architect Berlage ontwierp het stratenplan: kromme en rechte straten afgewisseld met pleinen en plantsoenen. Veel van de arbeiderswoningen werden gebouwd in de stijl van de Amsterdamse School. Dit maakt dat dat deel van de buurt een eigen waarde heeft, met bijzondere hoekjes en mooie afwerkingen. Nadeel van deze bouw is dat een groot deel van de woningen relatief klein is. De Transvaalbuurt was de meest Joodse wijk met tot de jaren 40 zo'n 70% joodse bewoners in aansluiting op de vorige wijken.

Aan de basis van de Transvaalbuurt stonden enkele woningbouwverenigingen, die er huizenblokken met sociale huurwoningen bouwden: Het Bouwfonds Handwerkers Vriendenkring, dat voornamelijk woningen bouwde voor joodse Amsterdammers uit gesaneerde krottenbuurten, de Amsterdamsche Coöperatieve Onderwijzers Bouwvereeniging, de katholieke woningbouwvereniging Het Oosten, de christelijke woningbouwvereniging Patrimonium en de Algemene Woningbouwvereniging, die voortkwam uit de sociaaldemocratische beweging. Ook de Gemeentelijke Woningdienst Amsterdam zette hier haar eerste schreden als woningbouwer.

Naam

Arbeiderswoningen van Bouwfonds Handwerkers Vriendenkring aan de Maritzstraat.

De naam Transvaalbuurt verwijst naar de namen van straten en pleinen die ontleend zijn aan (geografische) begrippen uit de vroegere Boerenrepublieken Transvaal en Oranje Vrijstaat in Zuid-Afrika. Na de Tweede Boerenoorlog die door de Engelsen was gewonnen, vernoemden veel Nederlandse steden en dorpen straten naar namen van personen en andere begrippen uit de Boerenrepublieken. Jarenlang werd de wijk de ‘Afrikanerbuurt’ genoemd. Rond 1912 veranderde de naam in Transvaalbuurt maar de wijk wordt anno 2014 ook nog steeds vaak Afrikanerbuurt genoemd.

Het Krugerplein vormde het hart van de buurt, en ook centraal ligt de Transvaalstraat die zijn naam kreeg in 1912. Voorts zijn er straten en pleinen vernoemd naar President Steyn, Paul Kruger en Pretorius. Het Pretoriusplein werd decennia later hernoemd, naar de anti-apartheidsstrijder Steve Biko.

Geschiedenis

Voor de nazi's was de Transvaalbuurt makkelijk af te sluiten als Jodenkwartier, zoals hier bij de Transvaalkade (kruising met Schalk Burgerstraat)

Voordat de Duitse bezetter de laatste bewoners in 1943 bij een razzia bijeen dreef en afvoerde naar vernietigingskampen, waren de inwoners van deze buurt overwegend joods. Vijfenzeventig jaar later is de buurt een multiculturele buurt, met 50,3% niet-westerse allochtonen [1]. Het is daarnaast een van de kinderrijkste buurten van de stad.

Rond 2005 was de Transvaalbuurt sociaaleconomisch een van de zwakste Nederlandse woonwijken. Het werd in 2007 een zogenoemde Vogelaarwijk, kende een relatief hoog werkloosheidscijfer en de gemiddelde woonduur was laag. In 2007 kwam er met veel rijkssubsidie een wijkaanpak opgang door belanghebbenden zoals woningcorporaties, stadsdeelraad, welzijnsorganisatie, politie, bewoners en ondernemers om de veiligheid te verbeteren, de openbare ruimte op orde te krijgen en de lokale economie te stimuleren. De woonomgeving is daardoor volgens de bewoners verbeterd. In 2011 gaven ze hun buurt een 6,9 terwijl dat tien jaar eerder een punt minder was.[2] In 2012 werd de Transvaalbuurt genomineerd voor de Gulden Feniks, een renovatieprijs. Inmiddels is de Transvaalbuurt veranderd van een achterstandswijk in een gezonde, levendige Amsterdamse buurt. De wijkaanpak is niet meer nodig en is daarom eind 2013 opgehouden.

Openbaar Vervoer

Korte tijd heeft de Transvaalbuurt een tramverbinding gehad. Van 1942 tot 1944 reed tramlijn 3 naar het Krugerplein. Na 1945 keerde de tram echter niet terug en werden de sporen (in 1953) opgebroken na slechts twee jaar in gebruik te zijn geweest. In 1965 kreeg de wijk opnieuw een verbinding nu met bus 5, sinds 1978 lijn 56. In 1987 werd de lijn vervangen door bus 37 die anno 2017 nog steeds door de wijk rijdt.

Externe links

Zie de categorie Transvaalbuurt (Amsterdam) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.