Caldeira

Caldeira van de vulkaan Fogo, Kaapverdië

Gezicht op de reusachtige muren van de Caldera de Taburiente op La Palma; een caldeira gevormd door erosie

Een caldeira (Portugees) of caldera (Spaans, maar niet-officieel in het Nederlands) is een grote komvormige krater, gevormd door vulkanische activiteit. In het verleden dacht men dat caldeira's alleen ontstonden als de top van de vulkaan eraf geblazen werd. Dat gaat slechts op voor een paar caldeira's die zo zijn ontstaan.

Caldeira's ontstaan wanneer grote hoeveelheden pyroclastisch materiaal door een vulkaan worden uitgestoten waardoor het dak van de magmakamer niet meer ondersteund wordt. Hierdoor zakt het dak en valt het in de magmakamer. Deze hele gang van zaken kan best een tijdje duren en vindt vaak plaats in een zogenaamde uitgedoofde vulkaan.

Als gevolg van een explosieve vulkaanuitbarsting kan de top van een vulkaan in de krater storten waardoor de kraterpijp geblokkeerd wordt. In de depressie in de vulkaantop die hierdoor veroorzaakt wordt, kan een kratermeer gevormd worden.

Als de spanning in de vulkaan opnieuw stijgt kan deze op twee manieren tot uitbarsting komen:

• er vormt zich een nieuwe vulkaan boven op de caldeira, bijvoorbeeld Vesuvius
• de hele top van de vulkaan wordt eraf geblazen in de nieuwe uitbarsting, bijvoorbeeld Mount Saint Helens.

Caldeira’s kunnen van ‘maar’ 2 kilometer breed tot wel 100 kilometer breed zijn. Yellowstone National Park in de Verenigde Staten is een van de grootste caldeira's met ruim 65 kilometer doorsnede.

Crater Lake in Oregon bestaat zelf uit meerdere caldeira's van overlappende vulkanen.

Referenties

Mediabestanden

Zie de categorie Calderas van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.