Wikipedia:Wees duidelijk en concreet

Overzicht beheerpagina's
Pagina's met betrekking tot Wikipedia-richtlijnen en beleidsvoorstellen
Vijf zuilen Wat Wikipedia niet is Wikipedia:Belangenverstrengeling Toch een paar regels Conventies Neutraal standpunt Geen origineel onderzoek Verifieerbaarheid Omtrent levende personen Spellinggids Het benoemen van een pagina Taalunie Nederlandstalige titels Belgisch-Nederlands Nederlands-Nederlands Transliteratie- en transcriptiegids Buitenlandse geografische namen Alfabetiseren Bronvermelding Referenties en voetnoten Wanneer extern linken Wetgeving: Auteursrechten Beleid voor gebruik van media Privacybeleid Wikiquette Ga uit van goede wil Geen persoonlijke aanvallen Koel blijven Conflictafhandeling Wat je niet moet doen Richtlijnen voor moderatoren Kwaliteitsverbetering Vermijd holle frasen
Zie ook Artikelen bewerken Zie ook Regels en richtlijnen

De onderstaande tekst is een voorstel dat momenteel geen deel uitmaakt van de regels en richtlijnen op de Nederlandstalige Wikipedia. Raadpleeg de overlegpagina voor discussie over dit voorstel.

Deze pagina in een notendop: Wees duidelijk en concreet. Vermijd formuleringen als "sommige mensen zeggen".

Vermijd in een tekst formuleringen die niet concreet uitgewerkt of bewezen worden. Voorbeelden hiervan zijn: Voorbeelden van vaagheden Artsen waarschuwen ervoor dat ... Critici beweren dat ... Deskundigen zijn van mening dat ... Onderzoek heeft aangetoond dat ... Wetenschappers hebben ontdekt dat ... Er wordt vaak op gewezen dat ... Het wordt door velen gezien als ... Er wordt verondersteld dat ... Het geldt algemeen als ... Het is algemeen bekend dat ... Men neemt aan dat ... Sommigen zijn van mening dat ... Zo'n formulering is een wazige bewering die meestal meerdere interpretaties toelaat. In het Engels worden zulke bewoordingen weasel words (letterlijk: wezelwoorden) genoemd.

Wat is het probleem?

Bovenstaande voorbeelden verbeteren een artikel niet:

• Weinigzeggend en langdradig. Vage formuleringen zijn hoofdzakelijk opvulmateriaal. Ze maken zinnen langer, zonder nuttige informatie te geven.
• Onnodige discussie. Uitdrukkingen zoals "sommigen vinden dit en dat", leiden tot vragen zoals: hoeveel mensen vinden dat daadwerkelijk? Hoeveel mensen zijn sommige mensen en wie zijn ze?
• Herhaling. Overmatig gebruik van vage formuleringen leidt tot eentonige artikelen: "Sommigen zeggen… [...] Anderen reageren… [...] Weer anderen zeggen dat… [...].

Hoe dan?

Vage formuleringen kun je vermijden door antwoord te geven op de volgende vragen en die antwoorden in de tekst te verwerken:

• Wie zei dat?
• Wanneer? Nu? Op het moment van schrijven?
• Hoeveel mensen vinden dit? Hoeveel zijn sommigen?
• Wat voor mensen vinden dat? Waar leven zij?
• Welke visie hebben deze mensen?
• Waarom is dit van belang?

Is de verklaring ook waar wanneer je de vage formulering weglaat? Verwijder deze dan.

Andere problemen

• Het gebruik van "duidelijk", "natuurlijk" of "blijkbaar". Als er iets niet gezegd hoeft te worden, zeg het dan niet. Als het moet, gebruik dan juist wel die woorden.
• Foutief gebruik van "enkele(n)", "veel", "sommigen", "alle", "de meeste", "heel wat". In de regel is het beter om argumentum ad populum te voorkomen, zoals: "aangezien de meeste Wikipedianen het eens zijn"
• Gebruik van "mogelijk" of "schijnbaar". Als iets niet kan worden bewezen, dan kan het niet worden opgenomen. Onbewezen gebruik van "mogelijk" is pure speculatie. Als een twijfelachtige verklaring is bewezen, dan moet de bron gegeven worden. Ook het onbewezen gebruik van "schijnbaar" of "lijkt te zijn" is oneigenlijke synthese.

Datering

Vermijd journalistieke stijl (dat kan wel in een periodiek, een maand-, week- of dagblad maar niet in een encyclopedie), schrijf bijvoorbeeld niet:

• splinternieuw (zonder datering erbij)
• honderd jaar geleden
• onlangs
• pas
• tot voor enkele jaren

Maar wees zo exact mogelijk, bijvoorbeeld:

• 7 juli 1977
• in de jaren zestig (toevoeging ‘van de vorige eeuw’ alleen als het niet uit de context blijkt)
• in de jaren 1920
• omstreeks 1890

Kortom: zorg voor een tekst zonder houdbaarheidsdatum.

Uitzonderingen

Zoals bij elke vuistregel geeft deze richtlijn een nogal ingrijpende generalisatie: gebruik geen vage formuleringen in Wikipedia-artikelen. Dit advies moet worden afgewogen tegen andere tekstbehoeften, zoals de noodzaak van beknoptheid en duidelijkheid. Stel daarom de volgende vragen:

• Hoe controversieel is de verklaring?
• Zijn er alternatieve opvattingen bekend?
• Welke waarde heeft het vermelden van de opvatting voor het artikel?

Enkele specifieke uitzonderingen:

• Als de mening of opvatting het onderwerp is van de discussie, bijvoorbeeld: "In de middeleeuwen geloofden de meeste mensen dat de zon om de Aarde draaide."
• Als wie achter de opvatting staan te groot in aantal zijn om te rangschikken, bijvoorbeeld "Sommigen verkiezen honden als huisdier; anderen katten."