Grobbendonk: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 270: Regel 270:


==== Legislatuur 2013 - 2018 ====
==== Legislatuur 2013 - 2018 ====
Burgemeester tot 31 december 2015 was [[Herman Cambré]] (sp.a). Hij werd opgevolgd door [[Eric Van Meensel]] ([[N-VA]]). Deze leidt een coalitie bestaande uit N-VA, CD&V en sp.a. Samen vormen ze de meerderheid met 15 op 21 zetels. Vanaf het begin van de legislatuur zetelt 1 raadslid van CD&V als onafhankelijke. Sinds september 2017 zetelen 3 raadsleden (1 N-VA, 1 CD&V en 1 sp.a raadslid) als onafhankelijken voor De Burgers van Grobbendonk en Bouwel. Hierdoor is de meerderheid geslonken tot 11 op 21 zetels.
Burgemeester tot 31 december 2015 was [[Herman Cambré]] (sp.a). Hij werd opgevolgd door [[Eric Van Meensel]] ([[N-VA]]). Deze leidt een coalitie bestaande uit N-VA, CD&V en sp.a. Samen vormen ze de meerderheid met 15 op 21 zetels. Vanaf het begin van de legislatuur zetelt 1 raadslid van CD&V als onafhankelijke. Sinds september 2017 zetelen 3 raadsleden (1 N-VA, 1 CD&V en 1 sp.a raadslid) als onafhankelijken voor [[De Burgers van Grobbendonk en Bouwel]]. Hierdoor is de meerderheid geslonken tot 11 op 21 zetels.


==== Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976 ====
==== Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976 ====

Versie van 10 dec 2017 15:02

Grobbendonk
Gemeente in België Vlag van België
Grobbendonk (België)
Grobbendonk
Geografie
Gewest Vlag Vlaanderen Vlaanderen
Provincie Vlag Antwerpen (provincie) Antwerpen
Arrondissement Turnhout
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere 		28,37 km² (2021)
57,4%
15,14%
27,47%
Coördinaten 51° 11' NB, 4° 44' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkingsdichtheid 		11.519 (01/01/2023)
49,87%
50,13%
406,05 inw./km²
Leeftijdsopbouw
0-17 jaar
18-64 jaar
65 jaar en ouder 		(01/01/2023)
16,89%
60,03%
23,07%
Buitenlanders 4,75% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester Eric Van Meensel (N-VA)
Bestuur N-VA, CD&V, sp.a
Zetels
N-VA
Open VLD-Grobos
CD&V
sp.a
Vlaams Belang
 21
6
5
5
4
1
Economie
Gemiddeld inkomen 22.716 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad 4,92% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
2280
2288 		Deelgemeente
Grobbendonk
Bouwel
Zonenummer 014 - 03
NIS-code 13010
Politiezone Neteland
Hulpverleningszone Kempen
Website www.grobbendonk.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Turnhout
in de provincie Antwerpen
Portaal  Portaalicoon   België

Grobbendonk is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Antwerpen. Grobbendonk ligt in de Kempen en behoort tot het gerechtelijk kanton en kieskanton Herentals. In Grobbendonk bevond zich een Romeinse vicus ter hoogte van de Steenberg.

Geografie

Kernen

Naast Grobbendonk zelf (met ongeveer 7000 inwoners) ligt in de gemeente nog de deelgemeente Bouwel. De dorpen worden gescheiden door het Albertkanaal en de autosnelweg E313; de N13 loopt op de grens. De gemeente grenst aan de stad Herentals en de gemeentes Herenthout, Nijlen, Vorselaar en Zandhoven.

Hydrografie

Door Grobbendonk lopen de rivier de Kleine Nete en het Albertkanaal. De Aa mondt er uit in de Kleine Nete.

Aangrenzende gemeenten

   Aangrenzende gemeenten   
 Zandhoven              Vorselaar 
           
    Herentals 
           
 Nijlen       Herenthout        

Demografie

De gemeente telt ruim 11.000 inwoners.

Evolutie van het inwonertal

19e eeuw

Jaar 1806 1816 1830 1846 1856 1866 1876 1880 1890
Inwonertal 804 859 951 1211 1313 1301 1344 1420 1608
Opmerking: resultaten volkstellingen op 31/12

20e eeuw tot aan herinrichting gemeenten

Jaar 1900 1910 1920 1930 1947 1961 1970 1976
Inwonertal 1661 1910 2444 3184 4108 4745 5447 5862
Opmerking: resultaten volkstellingen op 31/12 tot en met 1970 + 31/12/1976

Na de gemeentelijke herinrichting

Jaar 1977 1980 1985 1990 1995 2000 2005
Inwonertal 8334 8587 8968 9563 10.213 10.449 10.706
Opmerking: Inwonertal op 01/01 - Bron: NIS

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

  • Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Politiek

Structuur

De gemeente Grobbendonk maakt deel uit van het kieskanton Herentals, gelegen in het provinciedistrict Herentals, het kiesarrondissement Mechelen-Turnhout en ten slotte de kieskring Antwerpen.

Grobbendonk Supranationaal Nationaal Gemeenschap Gewest Provincie Arrondissement Provinciedistrict Kanton Gemeente
Administratief Niveau Vlag van Europa Europese Unie Vlag van België België Vlag Vlaanderen Vlaanderen Vlag Antwerpen (provincie) Antwerpen Turnhout Grobbendonk
Bestuur Europese Commissie Belgische regering Vlaamse regering Deputatie Gemeentebestuur
Raad Europees Parlement Kamer van
Volksvertegenwoordigers		 Vlaams Parlement Provincieraad Gemeenteraad
Kiesomschrijving Nederlands Kiescollege Kieskring Antwerpen Mechelen-Turnhout Herentals Herentals Grobbendonk
Verkiezing Europese Federale Vlaamse Provincieraads- Gemeenteraads-

Geschiedenis

Stroomculturen (3500 v.C.-800 v.C.)

Er werden diverse archeologische vondsten gedaan in de gemeente Grobbendonk, die wijzen op een bewoning van de gemeente lang voor de oudste vermelding van de woonkernen Grobbendonck, Ouwen en Bouwel in officiële documenten.

  • Bronstijdgrafveld (van 1000-700 voor Christus) op de Scheidhaag

Klassieke Oudheid (800 v.C.- 500 n.C.)

  • Gallo-Romeinse nederzetting (vicus) op het Hoogveld, die een hoogtepunt kende in de 2e eeuw
  • Merovingische (Franken) grafvelden vanaf de 3e eeuw, o.m. onder de kapel van Boshoven

Middeleeuwen (500-1450)

  • In de 11e à 12e eeuw wordt in Ouwen een Romaanse kerk gebouwd. De voormalige Romeinse vicus wordt daarbij als "steengroeve" gebruikt.
  • In het begin van de 13e eeuw wordt de Heerlijkheid Grobbendonck gesticht, en komt er een burcht aan de samenvloeiing van de Kleine Nethe en Aa. In de 14e eeuw verwerft de Heer van Grobbendonck o.m. ook de overige gebieden in de huidige gemeente Grobbendonk waaronder de woonkernen Ouwen en Bouwel.
  • De adellijke familie Grobbendonck en hun erven regeren over Grobbendonk tot aan de verkoop van de heerlijkheid aan de familie Getz in 1545. De familie bekleed hoge posten in het hertogdom Brabant.
  • In 1302 sneuvelt Hendrik van Wilre, Heer van Grobbendonck en Burgemeester van Leuven, in de Guldensporenslag aan Franse zijde.

Nieuwe Tijd (1450-1750)

  • De familie Schetz, een van oorsprong Duitse familie, laat zich midden 16e eeuw Van Ursel (d'Ursel) noemen. Deze familie bekleed hoge plaatsen in de opeenvolgende Habsburgse periodes (Karel V, Spaanse, Oostenrijkse Habsburgers), en klimt op in de adellijke rangen van Heer naar Baron, vervolgens vanaf 1638 naar Rijksgraaf, en vanaf 1717 verheven tot Hertog. Na de val van Habsburgers, kiest Charles-Joseph d'Ursel de kant van de Nederlanders en wordt later minister in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Na de opsplitsing van de Nederlanden, levert de familie nog lang senatoren en volksvertegenwoordigers voor de nieuwe Belgische staat (tot 1937). De hertogtitel bestaat nog steeds. De huidige Hertog is de 10e die de titel draagt, en nog steeds eigenaar van o.m. de kasteelhoeve.
  • Tijdens de Contrareformatie wordt van priesters een hoger intellectueel, zedelijk en spiritueel peil verwacht. Johannes Stael, pastoor van Bouwel sinds 1604, voldoet als drinkeboer en verwekker van een kind bij zijn huishoudster niet aan de norm en wordt in 1610 zelfs voor 6 weken opgesloten in een kerker.

Moderne tijd (1750-1945)

Gezien de ligging tussen Antwerpen en Herentals zal de gemeente doorkruist worden door de grote infrastructuurwerken tussen die twee steden, deels via Lier, die werden opgestart in de 19e, 20e en 21e eeuw, waaronder:

  • In 1832, tijdens de Belgische Revolutie (1830-1839) laat koning Leopold I van België een Militair kamp bowen in Bouwel. * kanalisering van de Kleine Nete voltooid in 1839 en in gebruik tot 1850. Nadien werd de Kleine Nete omheen de sassen geleid.
  • kanaal Viersel-Herentals voltooid in 1850, en terug gedempt vanaf 1940.
  • Tussen 1930-1939 werd het Albertkanaal gegraven, doch kort na de inhuldiging worden de bruggen opgeblazen en zal het tot aan de herstelling van de bruggen in 1946 duren vooraleer het kanaal effectief in gebruik word genomen.
  • De spoorlijnen van Aarschot en Antwerpen naar Herentals (in gebruik sinds 1855). Hierbij verkreeg Bouwel een station op wandelafstand van het kasteel van de Baron Bosschaert de Bouwel, wiens domein door de spoorweg werd doorkruist. Veel later komt er ook nog een 2e Bouwelse station in Wolfstee naast het industrieterrein aldaar.
  • Aanleg v/d provinciale "steenwegen", waaronder de steenweg Lier-Herentals

Hedendaagse geschiedenis (1945-nu)

Ook na de Tweede Wereldoorlog werd de gemeente doorkruist door grote infrastructuurwerken:

  • Tijdens de naoorlogse bezetting van Duitsland komt er een Britse logistieke legerbasis in Grobbendonk, die na de Koude Oorlog door de Britten overgedragen wordt aan het 29 Bataljon Logistiek van het Belgische leger, die voorheen zelf ook in Propsteierwald (Duitsland) gelegerd was.
  • Diverse pijpleidingen (o.m. door de gedempte vaart)
  • Autosnelweg E313 (tot aan Grobbendonk in gebruik sinds 1958), met één v/d bekendste afritten van België ("Herentals-West"), waar 's morgens de files beginnen richting Antwerpen.
  • De industrieterreinen Klein Gent en Wolfstee gelegen op het drie-gemeenten-punt Grobbendonk-Herenthout-Herentals.
  • De geplande Fietsostrade "F5"
  • De "Antwerp East Port" een voorhaven van Antwerpen (containerterminal)

Na 489 jaar lang een aparte heerlijkheid (later gemeente) geweest te zijn, fusioneerde de gemeente Bouwel in 1976 voor de 2e keer met Grobbendonk.

(Voormalige) Burgemeesters

Tijdspanne Burgemeester
? - 1826 G. Naulaerts[1]
1826 - 1844 Hubert De Vries
1844 - 1884 Théodore De Vries
1885 - 1896 J.J. Prins
1896 - 1919 Florent Karel De Vries
1919 - ? Frans Luyten
? - 1941 Gilbert Dieltiens
1941 - ? Van Nieuwenhove[2] (UCB)
? - 1958 P. Peeters
1958 - 1980 John Smets[3]
1980 - 1982 Willy Taelman (PVV)
1983 - 1988 Armand Bloemen (CVP)
1989 - 1997 Herman Wouters (PVV / VLD)
1998 - 2000 Karel Bogaerts (SP)
2001 - 2012 Herman Wouters (Open Vld)
2013 - 2015 Herman Cambré (sp.a)
2016 - heden Eric Van Meensel (N-VA)

Legislatuur 2013 - 2018

Burgemeester tot 31 december 2015 was Herman Cambré (sp.a). Hij werd opgevolgd door Eric Van Meensel (N-VA). Deze leidt een coalitie bestaande uit N-VA, CD&V en sp.a. Samen vormen ze de meerderheid met 15 op 21 zetels. Vanaf het begin van de legislatuur zetelt 1 raadslid van CD&V als onafhankelijke. Sinds september 2017 zetelen 3 raadsleden (1 N-VA, 1 CD&V en 1 sp.a raadslid) als onafhankelijken voor De Burgers van Grobbendonk en Bouwel. Hierdoor is de meerderheid geslonken tot 11 op 21 zetels.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij of kartel 10-10-1976[4] 10-10-1982 9-10-1988 9-10-1994 8-10-2000 8-10-2006[5] 14-10-2012[6]
Stemmen / Zetels % 19 % 19 % 19 % 21 % 21 % 21 % 21
CVP1 / CD&V2 28,461 6 43,191 9 31,011 7 28,591 7 20,051 4 22,072 5 21,612 5
GGB1 / PVV2 / VLD-GGB3 / VLD4 / Open Vld-Grobos5 53,361 12 34,381 7 40,92 9 38,783 10 40,674 10 34,504 8 24,395 5
SP1 / sp.a2 11,021 1 17,471 3 16,711 3 17,21 3 17,971 4 17,352 4 19,172 4
Vlaams Blok1/Vlaams Belang2 - - - 6,591 0 10,791 2 16,052 3 8,972 1
Grobos-N-VA1 / N-VA2 - - - - - 10,041 1 25,852 6
AGALEV - - 7,35 0 8,84 1 9,25 1 - -
P.v.b.g. - - - - 1,28 0 - -
GVP - - 4,02 0 - - - -
VU 7,16 0 4,96 0 - - - - -
Totaal stemmen 5287 6064 6823 7476 7641 7983 7956
Opkomst % 96,95 95,74 93,62 94,69 90,70
Blanco en ongeldig % 2,84 3,63 3,5 4,24 4,75 4,06 3,18

De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt

Bezienswaardigheden

Watertoren
Het Albertkanaal door Grobbendonk
Zie Lijst van onroerend erfgoed in Grobbendonk voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Op het kruispunt met de N13 en de weg tussen Bouwel en Grobbendonk ligt café "De Lindekens", oorspronkelijk van de familie Van Soom-De Laet, ook eigendom geweest van Herman Van Springel. De oude watermolen aan de samenvloeiing van Kleine Nete en Aa is nog steeds in gebruik.

Religie en levensbeschouwing

De gemeente Grobbendonk ligt in de federatie Grobbendonk-Herenthout-Vorselaar die op haar beurt dan weer deel uitmaakt van het dekenaat Zuiderkempen in het Bisdom Antwerpen.

Economie

Grobbendonk maakt deel uit van het Economisch Netwerk Albertkanaal.

Sport

Voetbalclub KFC Grobbendonk is aangesloten bij de KBVB en speelt in de lagere provinciale reeksen. De club speelde in haar bestaan zeven jaar in de nationale reeksen.

Bekende inwoners

Geboren in Grobbendonk

Wonen of woonden in Grobbendonk (elders geboren)

Met Grobbendonk verbonden Adel

Huis van Grobbendonck

  • Sebastiaan van Grobbendonck (1180-x), stamvader, verkreeg de Heerlijkheid Grobbendonck begin 13e eeuw
  • Nicolaas van Grobbendonck (x-1246 à 1254), Ridder

Huis van Wilre

  • Leysa van Grobbendonck, huwde met de Heer van Wilre
  • Willem van Wilre (x-1273), van Schepen van Leuven in 1267, Heer van Grobbendonck
  • Hendrik van Wilre (x-1302). Via zijn vrouw verwant aan Hertog Jan I, Burgemeester van Leuven, sneuvelde in 1302 in de Guldensporenslag

Huis van Wesemaele

  • Maria van Wilre, huwde met Gerard van Wesemaele (1270-1348), o.m. Heer van Schoten, Merksem, Bergen-op-Zoom

Huis van Crayenhem (ook Craynhem)

  • Maria van Wesemaele (1330-1390), huwde Jan Van Crayenhem
  • Aart van Crayenhem (ook Arnold genoemd), verkreeg Bouwel en Ouwen, Brabantse veldheer
  • Aart II van Crayenhem, Ridder, bouwheer van de priorie de Troon in 1414 als boete voor het platbranden van een kerk door zijn vader

Familie Brant

  • onwettige dochter Aart II van Crayenhem
  • Aart Brant, erft het Huis van Crayenhem in 1437,
  • Aart Brant II
  • zijn broer Huibert (Huybrecht) Brant (x-1508) krijgt Bouwel in 1487

Familie van Kleef (Cleves)

  • Margaretha Brant, heeft een relatie met Philip van Kleef, die in 1509 in bezit komt van o.m. Grobbendonck

Familie van de Jauche de Mastaing

  • Amelberge van Kleef, huwde Andries (André) de Jauche de Mastaing
  • Philippe van Jauche de Mastaing verkoopt o.m. Grobbendonck aan Erasmus Schetz in 1545

Huis Ursel, oorspronkelijk ook bekend onder de familienaam Schetz

Met Bouwel verbonden Adel

Huis van Grobbendonck (zie Grobbendonk)

  • Bouwel hoorde oorspronkelijk niet tot de Heer van Grobbendonk.
  • Pas omstreeks 1300 verwierf de Heer van Grobbendonck ook Ouwen en Bouwel.
  • In 1487 wordt Bouwel aan Huybrecht Brant gegeven, de broer van de Heer van Grobbendonk. Huybrecht bouwt in Bouwel zijn eigen kasteel.

Huis Damant

  • Nicolas Damant (1531-1616) was o.m. Burggraaf van Brussel, en huwde Barbara Brandt (gestorven in Madrid, 1591)

Huis van Varick

  • Anne Damant (x-1633), o.m. burggravin van Brussel, huwt van Henry van Varick, o.m. Markgraaf van Antwerpen (x-1641)
  • Het was wellicht Henry (Hendrik) die het domein verkocht aan de familie Biel

Huizen Biel, Schotti en Zumalo

  • Maria Biel, huwt Henri Schotti in 1629
  • Isabella Schotti, huwt met haar oom Otto Biel (tegen de zin van Maria Biel die de erfenis aanvecht in 1660), en vervolgens met Joannes Petrus Zumalo
  • familie Biel-De Deckere

Het domein werd later vervolgens verkocht aan de Families van Roosendael, de Witte, de Heuvel en Bosschaert

Huis De Bosschaert de Bouwel

  • Vanaf 1685 word de familie de Bosschaert, en meerdere takken van die familie meermaals verheven tot de adel.
  • In 1791 koopt Charles-Jean de Bosschaert het domein Bouwel, en vervangt o.m. de burcht door een modern kasteel in de classicistische stijl in 1820.
  • Vanaf 1816 wordt aan de titel "de Bouwel" toegevoegd.
  • De titels variëren in de tijd waaronder Jonkheer, Ridder en Baron
  • Na de wisseling van de regimes, worden de oorspronkelijk Habsburgse titels terug verworven in de Verenigde Nederlanden en België

De bekendsten uit de familie:


Zie de categorie Grobbendonk van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Grobbendonk&oldid=50517603"