Borgsloot: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Regel 16: Regel 16:


==Borgwatering bij Tjuchem==
==Borgwatering bij Tjuchem==
De sloot langs de Weereweg bij [[Tjuchem]], tegenwoordig Borgwatering genoemd, werd eveneens als Borgsloot betiteld. Hij was genoemd naar een binnendijk die een soortgelijke functie had als de Borgwal.
De sloot langs de Weereweg bij [[Tjuchem]], tegenwoordig Borgwatering (ook Burgwatering) genoemd, werd eveneens als Borgsloot of ''de Börge'' betiteld. Hij was genoemd naar een binnendijk die een soortgelijke functie had als de Borgwal.


==Burgsloot bij Noordbroek==
==Burgsloot bij Noordbroek==

Versie van 10 sep 2018 15:44

De Borgsloot, samen met de bijbehorende dijk ook wel kortweg Borg genoemd, is een waterloop ten oosten van de Nederlandse stad Groningen. De vroegere dijk werd ook wel Borgwal genoemd.

Naam en functie

De eerste vermelding van de Borgsloot is van 1258, wanneer er wordt gesproken van een fossatum, quod Burch vocatur ('een sloot die Borg wordt genoemd').[1] Het toponiem borg of burg verwijst in dit verband waarschijnlijk naar een waterberging. Het komt ook elders voor, onder andere bij het toponiem Borgwatering en Borgsloot bij Tjuchem en Noordbroek, en ook in Holland.[2] De naam verwijst in elk geval niet naar de borg Klein Martijn, die pas veel later is gebouwd.[3]

De Borgsloot vormde een combinatie van een afwateringsloot en een waterkering en heeft ter hoogte van Middelbert waarschijnlijk als ontginningsbasis gediend voor het gebied ten oosten ervan. Voor het laaggelegen Drenterwolde (Wold) heeft de Borg als waterkering (ringdijk) gediend. Mogelijk werd het samenwerkingsverband Acht Zijlvesten van acht kerspelen uit Hunsingo en Fivelgo (voor het eerst vermeld in 1301) onder andere opgericht ter onderhoud van de Borg. De Borg vormde tevens de oostgrens van Drenterwolde en daarmee de latere grens tussen het Gorecht en Fivelingo.

Loop

Het oorspronkelijke tracé liep van het Winschoterdiep tot aan de (Beijumer) Zuidwending. De Borgsloot kwam daarbij langs het dorp Foxham, de Tilburg, het gehucht Borgweg, de borg Klein Martijn, Klein Harkstede, Hinckemahorn, Ruischerbrug en De Rollen.

Het zuidelijkste deel is deels gedempt en is nog te volgen langs de Borgweg tot aan de A7 aan noordzijde. Ten oosten van Borgweg is de Burgpolder naar de waterloop vernoemd.

Het middelste deel van de Borgweg tussen de A7 en het Eemskanaal is nog aanwezig. In 1910 werd het stoomgemaal De Borg aangelegd (vanaf 1945 elektrisch aangedreven) in de Borgsloot bij Klein Harkstede ter vervanging van een aantal windmolens. In 1962 werd de loop hier iets naar het westen verlegd en werd er het nieuwe vijzelgemaal De Borg gebouwd. De polder De Borg tussen Klein Harkstede en (Groot) Harkstede is naar de waterloop vernoemd, evenals de in de jaren 1980 ontstane zandwinningsplas Borgmeren (voor de aanleg van de A7) tussen Harkstede en Scharmer. Bij de aanleg van het Eemskanaal werd de Borgsloot bij Hinckemahorn afgebogen naar het oosten, om daar uit te stromen op het Slochterdiep. Een ondergrondse leiding verbindt de Borgsloot echter met het deel ten noorden van het Eemskanaal. De ingang van deze duiker is bij de zuidelijke ingang van de Harkstederweg ten zuiden van Hinckemahorn.

Aan noordzijde van het Eemskanaal is het eerste deel van de Borgsloot gedempt en de duiker stroomt daardoor pas enkele tientallen meters ten noorden van De Rollen weer uit in de Borgsloot. De Borgsloot ten noorden van het Eemskanaal wordt Borgsloot boven De Rollen, maar ook wel Thesingermaar of Kardingermaar genoemd. Bij de aansluiting met de Abbemaar (of Geweijde), bij de Noordermolen, gaat de Borgsloot of Thesingermaar over in de Beijumer Zuidwending.

Borgwatering bij Tjuchem

De sloot langs de Weereweg bij Tjuchem, tegenwoordig Borgwatering (ook Burgwatering) genoemd, werd eveneens als Borgsloot of de Börge betiteld. Hij was genoemd naar een binnendijk die een soortgelijke functie had als de Borgwal.

Burgsloot bij Noordbroek

De voormalige Burgsloot of Borgsloot bij Noordbroek was een veendijk ten zuidwesten van dit dorp. Het onderhoud van de dijken ín de burge to Nortbroke wordt al in 1391 en 1420 genoemd.[4]