Langspeelplaat: verschil tussen versies
k Wijzigingen door 195.144.81.246 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Rode raaf |
|||
| Regel 14: | Regel 14: | ||
== Het huidige gebruik van lp's == |
== Het huidige gebruik van lp's == |
||
Al sinds [[1980]] wordt de lp, sinds de komst van de [[muziekcassette]] en de [[compact disc|cd]], steeds minder verkocht. Van lp's worden er later relatief, in vergelijking met andere muziekdragers, nog zeer weinig van verkocht en bereikte uiteindelijk in [[2006]] zijn historisch dieptepunt. Echter, sinds het begin van de jaren [[2010-2019|2010]] maakt de lp een kleine, maar groeiende opmars, mede door een heropleving van vinyl in de hiphop en dance-scenes. Ook zou de kwaliteit van het geluid van lp's beter zijn dan andere muziekdragers, zoals een cd of digitaal.<ref name="volkskrant.nl">{{cite web|url=http://www.volkskrant.nl/vk/nl/3380/muziek/article/detail/2978941/2011/10/20/Verkoop-van-aloude-elpee-stijgt-met-40-procent.dhtml|title=Verkoop van 'aloude elpee' stijgt met 40 procent|author=Coen Brandhorst|work=De Volkskrant}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.themediabriefing.com/article/status-effects-what-publishers-can-learn-from-the-vinyl-comeback|lang=en|title=What publishers can learn from the vinyl 'comeback'|date=26 januari 2015|bezochtdatum= 1 januari 2017}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.platenspeler-shop.nl/blogs/blog/vinyl-vs-cd-welke-is-beter/|lang=nl|title=Vinyl vs CD, welke is beter?|date=24 maart 2016}}</ref> [[diskjockey|DJ's]] gebruiken een lp als een muziekinstrument om te [[scratchen]] en voor beat juggling. Ondertussen is er ook belangstelling voor platen bij [[verzamelaar]]s van rock, pop en piratenmuziek die gelimiteerde oplages verzamelen. Meerdere bedrijven produceren nog steeds lp's. |
Al sinds [[1980]] wordt de lp, sinds de komst van de [[muziekcassette]] en de [[compact disc|cd]], steeds minder verkocht. Van lp's worden er later relatief, in vergelijking met andere muziekdragers, nog zeer weinig van verkocht en bereikte uiteindelijk in [[2006]] zijn historisch dieptepunt. Echter, sinds het begin van de jaren [[2010-2019|2010]] maakt de lp een kleine, maar groeiende opmars, mede door een heropleving van vinyl in de hiphop en dance-scenes. Ook zou de kwaliteit van het geluid van lp's beter zijn dan andere muziekdragers, zoals een cd of digitaal.<ref name="volkskrant.nl">{{cite web|url=http://www.volkskrant.nl/vk/nl/3380/muziek/article/detail/2978941/2011/10/20/Verkoop-van-aloude-elpee-stijgt-met-40-procent.dhtml|title=Verkoop van 'aloude elpee' stijgt met 40 procent|author=Coen Brandhorst|work=De Volkskrant}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.themediabriefing.com/article/status-effects-what-publishers-can-learn-from-the-vinyl-comeback|lang=en|title=What publishers can learn from the vinyl 'comeback'|date=26 januari 2015|bezochtdatum= 1 januari 2017}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.platenspeler-shop.nl/blogs/blog/vinyl-vs-cd-welke-is-beter/|lang=nl|title=Vinyl vs CD, welke is beter?|date=24 maart 2016}}</ref> [[diskjockey|DJ's]] gebruiken een lp als een muziekinstrument om te [[scratchen]] en voor beat juggling. Ondertussen is er ook belangstelling voor platen bij [[verzamelaar]]s van rock, pop en piratenmuziek die gelimiteerde oplages verzamelen. Meerdere bedrijven produceren nog steeds lp's. Langspeelplaten kunnen ook populair zijn omdat men als luisteraar tijdens het luisteren niet "vastzit" aan internet. |
||
== Zie ook ==<!--GELIEVE ALFABETISCHE RANGSCHIKKING TE RESPECTEREN--> |
== Zie ook ==<!--GELIEVE ALFABETISCHE RANGSCHIKKING TE RESPECTEREN--> |
||
Versie van 10 mei 2019 19:29
Een langspeelplaat, ook wel vinylplaat genoemd, vaak afgekort tot lp of elpee, is een van vinyl gemaakte grammofoonplaat van 30 cm (12 inch) diameter, die aan elke kant ruimte biedt voor maximaal 30 minuten muziek.
Beschrijving
De afkorting lp staat voor long play. De meeste lp's moeten op 33⅓ toeren per minuut worden afgespeeld. Andere platenformaten zijn singles en EP's. Elke grammofoonplaat heeft per zijde één doorlopende groef bestaande uit de inloop, daarna de opname en aan het eind de uitloop. De langspeelplaat werd in 1948 geïntroduceerd door Columbia Records. In de jaren 1990 verloren langspeelplaten aan populariteit door de opkomst van de cd, al bleven sommige artiesten hun muziek nog steeds alleen op lp uitbrengen.
Variabele spoed
Om zo veel mogelijk muziek op de plaat te krijgen past men variabele spoed (verplaatsing van de naald per omwenteling) toe. De studiorecorder waarop de master wordt afgespeeld, is voorzien van een extra leeskop (weergavekop) die het signaal op luidheid bemonstert en de spoed van de platensnijder aanstuurt. Zodoende liggen bij zachte passages de groeven heel dicht tegen elkaar aan om bij luidere passages ruimer te worden. Hoe ruimer de spoed, hoe minder muziek er per kant opgenomen kan worden. Het klassieke label Deutsche Grammophon Gesellschaft stond bekend om zijn ruime spoed. 12 minuten per (klassieke) plaatkant kwam regelmatig voor. Bij de uitloop van de groef wordt de spoed vergroot, de "arm maakt een slinger" om een eventueel aanwezig afslagmechanisme van de platenspeler te activeren. Er zijn echter uitzonderingen: onder andere op On the Threshold of a Dream van de Moody Blues en Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band van The Beatles loopt het geluid door tot in het eind van de groef, waardoor de laatste passage eindeloos herhaald wordt (als de plaat niet afslaat).
Tussen de muzieknummers in is de loop van de groef wat groter om de gebruiker in staat te stellen de naald halverwege de plaat in de groef te laten zakken. Ter plaatse glimt het plaatoppervlak wat meer en is de pauze of overgang gemakkelijk te herkennen met weinig risico voor groefbeschadiging.
Vergelijking met digitale media
Sommigen beweren dat de geluidskwaliteit van lp's beter is dan van cd's omdat een lp analoog produceert en bij digitale muziek vaak compressie wordt toegepast. Aangezien cd's en andere digitale media vaak gebruik maken van lossy compressie geeft een lp over het algemeen een beter geluid. ( Opmerking: Een cd heeft geen lossy compression, een cd heeft wel een begrensd frequentiebereik maar de omzetting naar digitaal wordt slechts beperkt door de bit- en samplerate. De samples worden in hun geheel opgeslagen zonder compressie. Luistertests waarbij een lp eerst werd gedigitaliseerd volgens de cd standaard en vervolgens uitgelezen bleek qua klank niet slechter te zijn dan de lp direct beluisterd.) Met als nadeel dat men ruis kan horen van stof en andere oneffenheden op de plaat. Tegenwoordig wordt de meeste muziek direct digitaal opgenomen en geremasterd, zij het in een veel hogere precisie dan een commerciële muziek-cd.[1]
Het huidige gebruik van lp's
Al sinds 1980 wordt de lp, sinds de komst van de muziekcassette en de cd, steeds minder verkocht. Van lp's worden er later relatief, in vergelijking met andere muziekdragers, nog zeer weinig van verkocht en bereikte uiteindelijk in 2006 zijn historisch dieptepunt. Echter, sinds het begin van de jaren 2010 maakt de lp een kleine, maar groeiende opmars, mede door een heropleving van vinyl in de hiphop en dance-scenes. Ook zou de kwaliteit van het geluid van lp's beter zijn dan andere muziekdragers, zoals een cd of digitaal.[2][3][4] DJ's gebruiken een lp als een muziekinstrument om te scratchen en voor beat juggling. Ondertussen is er ook belangstelling voor platen bij verzamelaars van rock, pop en piratenmuziek die gelimiteerde oplages verzamelen. Meerdere bedrijven produceren nog steeds lp's. Langspeelplaten kunnen ook populair zijn omdat men als luisteraar tijdens het luisteren niet "vastzit" aan internet.
Zie ook
- Conceptalbum
- 12-inch
- 78 toeren
- Extended play (ep)
- Maxisingle
- Mini-lp (10 inch)
- Platenspeler
- Single
Bronnen, noten en/of referenties
|