Schroef van Archimedes: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren

← Oudere bewerking Nieuwere bewerking →

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

VisueelWikitekst

In de regel

Versie van 1 okt 2019 12:46

De schroef van Archimedes (ook wel waterschroef, wormschroef, opvoerschroef ofwel vijzelpomp genoemd) is een uitvinding van Archimedes waarmee vloeistoffen, slurries of poeders kunnen worden getransporteerd. In een buis is een spiraalvormige schroef concentrisch in lagers opgehangen. De verplaatsing is het gevolg van de draaiende beweging van de spiraalvormige schroef binnenin de buis. Het transport gebeurt meestal opwaarts, maar ook toepassingen voor horizontaal transport bestaan, bijvoorbeeld voor het kleitransport in de strengpers.

Voor het verpompen van vloeistoffen heeft de schroef een speciale vorm, zodat de vloeistof in een ronde omgang van de schroef niet kan teruglopen naar beneden. Deze vorm, in combinatie met de schuine stand van de schroef, zorgt ervoor dat het water in losse pakketjes omhoog wordt getransporteerd. Door het gewicht van het water in de buis kan de molen niet lang zijn. Daardoor heeft de schroef een kleine opvoerhoogte, dit in tegenstelling tot een vijzel. Een vijzel heeft geen buis, maar alleen aan de onderkant een ronde opvoergang.

Op de tekening is een handbediende tonmolen te zien. Bij een tjasker (een eenvoudige poldermolen) is op de plek van de slinger een wiekenkruis aangebracht.

Grotere poldermolens en veel poldergemalen hebben als wateropvoerwerktuig een grotere aangepaste variant van de schroef van Archimedes, een zogenaamde vijzel, waarbij alleen de spiraalvormige schroef ronddraait in een halfcirkelvormige, stilstaande kuip, de vijzelkom.

De schroef van Archimedes was ook de inspiratie voor de scheepsschroef.

Voor- en nadelen

Voordelen:

Gesloten systeem
Lange levensduur
Goede doseermogelijkheid
Compacte bouw
Stortgoed horizontaal, verticaal en alles wat ertussen zit
Goed reinigbaar, wanneer hierop ingespeeld wordt
Eenvoudige constructie
Betrouwbaar
Geen kogellagers in de productstroom
Degelijke robuuste uitvoering
Rechtstreeks onder een silo te plaatsen
Zachte behandeling van het medium (belangrijk vor afvalwater)

Nadelen:

Lichte beschadiging van het product mogelijk
Afstand zonder TS is beperkt tot ca. 7 meter
Er blijft altijd restproduct achter (aankleving/scaling)
Uitsluitend toepasbaar over rechte lijnen (niet flexibel)
Hoog aandrijfvermogen nodig

Bronnen

P. J. Kantert: "Manual for Archimedean Screw Pump", Hirthammer Verlag 2008, ISBN 978-3-88721-896-6.
P. J. Kantert: "Praxishandbuch Schneckenpumpe", Hirthammer Verlag 2008, ISBN 978-3-88721-202-5.

Zie ook

Zie de categorie Archimedes' screws van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

@@ Regel 2: / Regel 2: @@
 [[Bestand:Schroef van archimedes.jpg|thumb|Schroef van Archimedes]]
 [[Bestand:IMG 1729 Gemaal met schroef van Archimedes bij Kinderdijk.JPG|thumb|Gemaal met vijzels bij [[Kinderdijk]].]]
-De '''schroef van Archimedes''' (ook wel '''waterschroef''', '''opvoerschroef''' ofwel [[Vijzel (waterschroef)|vijzelpomp]] genoemd) is een uitvinding van [[Archimedes]] waarmee vloeistoffen, slurries of poeders kunnen worden getransporteerd. In een buis is een spiraalvormige schroef concentrisch in [[Lager (mechanica)|lagers]] opgehangen. De verplaatsing is het gevolg van de draaiende beweging van de spiraalvormige schroef binnenin de buis. Het transport gebeurt meestal opwaarts, maar ook toepassingen voor horizontaal transport bestaan.
+De '''schroef van Archimedes''' (ook wel '''waterschroef''', '''wormschroef''', '''opvoerschroef''' ofwel [[Vijzel (waterschroef)|vijzelpomp]] genoemd) is een uitvinding van [[Archimedes]] waarmee vloeistoffen, slurries of poeders kunnen worden getransporteerd. In een buis is een spiraalvormige schroef concentrisch in [[Lager (mechanica)|lagers]] opgehangen. De verplaatsing is het gevolg van de draaiende beweging van de spiraalvormige schroef binnenin de buis. Het transport gebeurt meestal opwaarts, maar ook toepassingen voor horizontaal transport bestaan, bijvoorbeeld voor het kleitransport in de [[strengpers]].
-De schroef heeft een speciale vorm, zodat het water in een ronde omgang van de schroef niet kan teruglopen naar beneden. Deze vorm, in combinatie met de schuine stand van de schroef, zorgt ervoor dat het water in losse pakketjes omhoog wordt getransporteerd. Door het gewicht van het water in de buis kan de molen niet lang zijn en heeft deze daardoor een kleine opvoerhoogte, dit in tegenstelling tot een [[vijzel (waterschroef)|vijzel]]. Een vijzel heeft geen buis, maar alleen aan de onderkant een ronde opvoergang.
+Voor het verpompen van vloeistoffen heeft de schroef een speciale vorm, zodat de vloeistof in een ronde omgang van de schroef niet kan teruglopen naar beneden. Deze vorm, in combinatie met de schuine stand van de schroef, zorgt ervoor dat het water in losse pakketjes omhoog wordt getransporteerd. Door het gewicht van het water in de buis kan de molen niet lang zijn. Daardoor heeft de schroef een kleine opvoerhoogte, dit in tegenstelling tot een [[vijzel (waterschroef)|vijzel]]. Een vijzel heeft geen buis, maar alleen aan de onderkant een ronde opvoergang.
 Op de tekening is een handbediende tonmolen te zien. Bij een [[tjasker]] (een eenvoudige [[poldermolen]]) is op de plek van de slinger een wiekenkruis aangebracht.