Groenendaalse Molen: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wikipedia:Wikiproject/SpellingCheck. Help mee!, replaced: één van → een van met AWB
Bloempottardis (overleg | bijdragen)
Verouderde bezoektijden verwijderd. Info over monumentstatus toegevoegd. Bronnen toegevoegd.
Regel 15: Regel 15:
| onderschrift2=molen met brug (2008)
| onderschrift2=molen met brug (2008)
}}
}}
'''De Groenendaalse Molen''' is de naam van een kleine [[stellingmolen]] aan de Burgemeester van Rappartlaan in [[Heemstede (Noord-Holland)|Heemstede]]. De molen voorziet het ernaast gelegen [[Groenendaal (Heemstede)|Park Groenendaal]] van water.
'''De Groenendaalse Molen''' is de naam van een kleine [[stellingmolen]] aan de Burgemeester van Rappartlaan in [[Heemstede (Noord-Holland)|Heemstede]]. De molen voorziet het ernaast gelegen [[Groenendaal (Heemstede)|Park Groenendaal]] van water.<ref name=":0">{{Citeer web|url=https://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=665|titel=De Nederlandse Molendatabase {{!}} Groenendaalse Molen, Heemstede|bezochtdatum=2019-10-04|werk=De Nederlandse Molendatabase|taal=nl}}</ref><ref>{{Citeer web|url=https://heemsteedsecourant.nl/lokaal/molentje-van-groenendaal-blijft-populair-object-440315|titel=Molentje van Groenendaal blijft populair object|bezochtdatum=4 oktober 2019|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=|uitgever=[[Heemsteedse Courant]]|taal=nl}}</ref> De molen heeft de status van [[Lijst van rijksmonumenten in Heemstede|rijksmonument]].<ref>{{Citeer web|url=https://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl/monumenten/522918|titel=522918 Bij Glipper Dreef 209 2104 WG te Heemstede|bezochtdatum=2019-10-04|datum=2017-12-07|werk=Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed|taal=nl}}</ref>


==Geschiedenis==
==Geschiedenis==
De leeftijd van het molentje is onbekend, maar het komt al voor op een prent uit 1781. Mogelijk heeft de molen nooit een functie gehad, maar was het een [[folly]], gebouwd voor de eigenaar van het landgoed, de rijke industrieel [[John Hope (Groenendaal)|Hope]].
De leeftijd van het molentje is onbekend, maar het komt al voor op een prent uit 1781.<ref>{{Citeer web|url=https://onh.nl/verhaal/de-groenendaalse-molen|titel=De Groenendaalse Molen|bezochtdatum=2019-10-04|werk=Oneindig Noord-Holland|taal=nl}}</ref> Mogelijk heeft de molen nooit een functie gehad, maar was het een [[folly]], gebouwd voor de eigenaar van het landgoed, de rijke industrieel [[John Hope (Groenendaal)|Hope]].


===Stoommachine===
===Stoommachine===
Bij het nog bestaande molentje is in 1781 in opdracht van toenmalig eigenaar John Hope een 'vuurmachine' geplaatst. Het was na Blijdorp-Rotterdam de tweede [[stoommachine]] in Nederland en bovendien de eerste in Nederland geconstrueerd, door de in Amsterdam woonachtige Fries [[R.L.Brouwer]]. Deze stoommachine diende om het water op te pompen en het hogere deel van het landgoed te bevloeien ter vervanging van de vijzel-windmolen die bij windstilte te weinig water opvoerde voor de vijvers, sloten en fonteinen van Groenendaal. Deze stoommachine is een van de uitzonderlijke voorbeelden geweest van technische innovatie op buitenplaatsen. Rond 1842 is de machine gedemonteerd en als schroot aan een Haarlemse sloper verkocht
Bij het nog bestaande molentje is in 1781 in opdracht van toenmalig eigenaar John Hope een 'vuurmachine' geplaatst. Het was na Blijdorp-Rotterdam de tweede [[stoommachine]] in Nederland en bovendien de eerste in Nederland geconstrueerd, door de in Amsterdam woonachtige Fries [[R.L.Brouwer]]. Deze stoommachine diende om het water op te pompen en het hogere deel van het landgoed te bevloeien ter vervanging van de vijzel-windmolen die bij windstilte te weinig water opvoerde voor de vijvers, sloten en fonteinen van Groenendaal. Deze stoommachine is een van de uitzonderlijke voorbeelden geweest van technische innovatie op buitenplaatsen. Rond 1842 is de machine gedemonteerd en als schroot aan een Haarlemse sloper verkocht.<ref>{{Citeer web|url=https://ilibrariana.wordpress.com/2012/01/20/eerste-in-nederland-gebouwde-stoommachine-stond-in-groenendaal/|titel=Eerste in Nederland gebouwde stoommachine stond in Groenendaal|bezochtdatum=2019-10-04|auteur=Hans Krol|datum=2012-01-20|werk=Librariana|taal=nl}}</ref>


Sinds eind jaren 90 bemaalt de Groenendaalse Molen het park met behulp van een [[vijzel (waterschroef)|vijzel]]. De molen heeft als enige molen in Nederland een dubbele stelling.
Sinds eind jaren 90 bemaalt de Groenendaalse Molen het park met behulp van een [[vijzel (waterschroef)|vijzel]]. De molen heeft als enige molen in Nederland een dubbele stelling. De Groenendaalse Molen is eigendom van de gemeente Heemstede.<ref name=":0" />

De Groenendaalse Molen is eigendom van de gemeente Heemstede en is meestal op zondagmiddag te bezoeken.


{{Coor title dms|52|20|30.93|N|4|37|3.48|E|scale:1563_type:landmark_region:NL}}
{{Coor title dms|52|20|30.93|N|4|37|3.48|E|scale:1563_type:landmark_region:NL}}

Versie van 4 okt 2019 15:11

Groenendaalse Molen
De Groenendaalse Molen
Basisgegevens
Plaats Heemstede
Bouwjaar onbekend (voor 1781)
Type Poldermolen
Kenmerken Achtkante molen
Functie opmaler voor het park Groenendaal
Huidig gebruik  poldermolenBewerken op Wikidata
Monumentstatus rijksmonumentBewerken op Wikidata
Monumentnummer  522918
Externe link(s) en afbeelding
Molendatabase
De Hollandsche Molen
molen met brug (2008)
Portaal  Portaalicoon   Molens

De Groenendaalse Molen is de naam van een kleine stellingmolen aan de Burgemeester van Rappartlaan in Heemstede. De molen voorziet het ernaast gelegen Park Groenendaal van water.[1][2] De molen heeft de status van rijksmonument.[3]

Geschiedenis

De leeftijd van het molentje is onbekend, maar het komt al voor op een prent uit 1781.[4] Mogelijk heeft de molen nooit een functie gehad, maar was het een folly, gebouwd voor de eigenaar van het landgoed, de rijke industrieel Hope.

Stoommachine

Bij het nog bestaande molentje is in 1781 in opdracht van toenmalig eigenaar John Hope een 'vuurmachine' geplaatst. Het was na Blijdorp-Rotterdam de tweede stoommachine in Nederland en bovendien de eerste in Nederland geconstrueerd, door de in Amsterdam woonachtige Fries R.L.Brouwer. Deze stoommachine diende om het water op te pompen en het hogere deel van het landgoed te bevloeien ter vervanging van de vijzel-windmolen die bij windstilte te weinig water opvoerde voor de vijvers, sloten en fonteinen van Groenendaal. Deze stoommachine is een van de uitzonderlijke voorbeelden geweest van technische innovatie op buitenplaatsen. Rond 1842 is de machine gedemonteerd en als schroot aan een Haarlemse sloper verkocht.[5]

Sinds eind jaren 90 bemaalt de Groenendaalse Molen het park met behulp van een vijzel. De molen heeft als enige molen in Nederland een dubbele stelling. De Groenendaalse Molen is eigendom van de gemeente Heemstede.[1]

  1. a b De Nederlandse Molendatabase | Groenendaalse Molen, Heemstede. De Nederlandse Molendatabase. Geraadpleegd op 4 oktober 2019.
  2. Molentje van Groenendaal blijft populair object. Heemsteedse Courant. Geraadpleegd op 4 oktober 2019.
  3. 522918 Bij Glipper Dreef 209 2104 WG te Heemstede. Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (7 december 2017). Geraadpleegd op 4 oktober 2019.
  4. De Groenendaalse Molen. Oneindig Noord-Holland. Geraadpleegd op 4 oktober 2019.
  5. Hans Krol, Eerste in Nederland gebouwde stoommachine stond in Groenendaal. Librariana (20 januari 2012). Geraadpleegd op 4 oktober 2019.