Gebruiker:KKoolstra/Kladblok: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 19: Regel 19:
* Gorissen, F. (1956) ''Stede-atlas van Nijmegen''. Brugge: Wiek-op.
* Gorissen, F. (1956) ''Stede-atlas van Nijmegen''. Brugge: Wiek-op.
* Rudi S. Hulst (2001) The Castellum at Arnhem-Meinerswijk: The Remains of Period 5. ''Berichten van de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek'' '''44''', p. 397–438. {{ISSN|0167-5443}}.
* Rudi S. Hulst (2001) The Castellum at Arnhem-Meinerswijk: The Remains of Period 5. ''Berichten van de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek'' '''44''', p. 397–438. {{ISSN|0167-5443}}.
*Kroon, F. (1935) Het Nederlandsche gedeelte van de Tabula Peutingeriana, ''Tijdschrift van het Aardrijkskundig Genootschap'' 2e, 52, 319-34.
* Kroon, F. (1935) Het Nederlandsche gedeelte van de Tabula Peutingeriana, ''Tijdschrift van het Aardrijkskundig Genootschap'' (2<sup>e</sup> serie) 52, p. 319-334.
* Kroon, F. (1937) Waar lag Gastra Herculis? Bijdr. voor Vadert. Gesell. en Oudheidk., 7. Reihe, 8, 213-28.
* Kroon, F. (1937) Waar lag Castra Herculis? Bijdragen voor Vaderlandsche Geschiedenis en Oudheidkunde 7, nr. 8, p. 213-228.
*Verhagen, Jan G. M., 2014: ''Using distances to identify roman places in itineraria - a case study on the lower rhine limes.'' ArchäologischesKorrespondenzblatt, 44, Heft 4. Römisch-Germanisches Zentrasmuseum, Mainz.
*Verhagen, Jan G. M., 2014: ''Using distances to identify roman places in itineraria - a case study on the lower rhine limes.'' ArchäologischesKorrespondenzblatt, 44, Heft 4. Römisch-Germanisches Zentrasmuseum, Mainz.
*Verhagen, J.G.M. en S. Heeren, 2016: ''Castra Herculis: de naam van de Romeinse militaire versterking in Nijmegen herontdekt''. Westerheem 65, 239-249.
*Verhagen, J.G.M. en S. Heeren, 2016: ''Castra Herculis: de naam van de Romeinse militaire versterking in Nijmegen herontdekt''. Westerheem 65, 239-249.

Versie van 25 jan 2020 22:10

Castra Herculis was een plaats in Romeins Nederland, waarschijnlijk een fort of legerkamp. Het wordt vermeld op de Peutingerkaart (Tabula Peutingeriana) aan de weg tussen Noviomagus (Nijmegen) en Carvo.[1] Castra Herculis wordt verder door Ammianus Marcellinus genoemd als een van de zeven steden (civitates) die door Caesar (onderkeizer) Julianus Apostata in 359 zijn heroverd, hersteld en van voedsel zijn voorzien.[2] Onder keizer Valentinianus I zou volgens dezelfde Marcellinus de gehele Rijngrens zijn versterkt met forten en kastelen.[3]

Identificatie

De naam Castra Herculis betekent fort of legerkamp (castrum) van Hercules. Hercules Magusanus was de geromaniseerde versie van de oppergod van de Bataven. In het verleden zijn verschillende mogelijke locaties geopperd voor Castra Herculis, waaronder Nijmegen[4] en Elst[5]. Na opgravingen van het castellum bij Arnhem Meinerswijk kwam archeoloog W.J.H. Willems tot de conclusie dat dit castellum Castra Herculis moest zijn geweest. Argumenten voor deze identificatie waren onder andere dat de afstand tussen Nijmegen Centrum en Arnhem Meinerswijk redelijk overeenkomt met de afstand in leugae tussen Noviomagi en Castra Herculis op de Peutingerkaart. Bovendien meende Willems bewijs te hebben gevonden voor herstelwerkzaamheden aan deze vesting in de vierde eeuw.


Onderzoek van ... in ... : geen herstel vierde eeuw

Bovendien is het gevonden castellum redelijk klein en past het, ook naar laat-Romeinse maatstaven, de benaming castrum hier niet goed bij. Verhagen (en ...) zijn daarom van mening dat Castra Herculis waarschijnlijk betrekking heeft op (de vesting van) Romeins Nijmegen, waar op de Hunerberg in de eerste eeuw een groot castra was gelegen in de vorm van een permanent legioenskamp[6] en waar in de vierde eeuw een kleiner castra werd gebouwd op de Valkhof. Waarschijnlijk werd deze vesting gebouwd onder keizer Constantijn de Grote, heroverd door generaal (en latere keizer) Julianus en herbouwd onder keizer Valentinianus I[7]. De afstand van 8 leugae tussen Noviomagi en Castra Herculis op de Peutingerkaart zou in deze interpretatie berusten op een fout bij het samenstellen of kopiëren van deze kaart.

Zie ook

Literatuur

  • Gorissen, F. (1956) Stede-atlas van Nijmegen. Brugge: Wiek-op.
  • Rudi S. Hulst (2001) The Castellum at Arnhem-Meinerswijk: The Remains of Period 5. Berichten van de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 44, p. 397–438. ISSN 0167-5443.
  • Kroon, F. (1935) Het Nederlandsche gedeelte van de Tabula Peutingeriana, Tijdschrift van het Aardrijkskundig Genootschap (2e serie) 52, p. 319-334.
  • Kroon, F. (1937) Waar lag Castra Herculis? Bijdragen voor Vaderlandsche Geschiedenis en Oudheidkunde 7, nr. 8, p. 213-228.
  • Verhagen, Jan G. M., 2014: Using distances to identify roman places in itineraria - a case study on the lower rhine limes. ArchäologischesKorrespondenzblatt, 44, Heft 4. Römisch-Germanisches Zentrasmuseum, Mainz.
  • Verhagen, J.G.M. en S. Heeren, 2016: Castra Herculis: de naam van de Romeinse militaire versterking in Nijmegen herontdekt. Westerheem 65, 239-249.
  • Willem J. H. Willems: Castra Herculis. Een Romeins castellum bij Arnhem. ROB, Amersfoort 1980, ISSN 0923-702X, (= Overdrukken – Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek, 145)

Oud artikel:

  • Piet G. van der Gaauw: Boor- en weerstandsonderzoek castellum Meinerswijk. RAAP Archeologisch Adviesbureau, Amsterdam 1989, ISSN 0925-6229, (= RAAP-rapport, 41)

<nowiki>