9-darter

Een 9-darter is een leg bij het dartsspel 501 die met negen darts is uitgegooid.

Vanwege de hoge moeilijkheidsgraad verbonden toernooi-organisatoren hoge premies aan het gooien van een 9-darter, soms zelfs hoger dan voor de eindzege in hetzelfde toernooi. Doordat er in de loop der jaren steeds vaker een 9-darter werd gegooid, werden die premies in recente jaren gaandeweg naar benedent bijgesteld. Eind 2019 stopte de PDC met deze premies.

Geschiedenis

Zie voor een volledige lijst van gegooide 9-darters op televisietoernooien lijst van 9-darters.

De eerste 9-darter die op televisie werd uitgezonden werd op 13 oktober 1984 gegooid door John Lowe tijdens de World Matchplay; in 1990 gooide Paul Lim de eerste negendarter op het wereldkampioenschap van de BDO (destijds Embassy). Tot 2002 bleven dat de enige perfecte legs op belangrijke toernooien.

In 2002 gooide Shaun Greatbatch tijdens de Dutch Open de eerste 9-darter op een toernooi dat rechtstreeks op televisie werd uitgezonden; later dat jaar gooide Phil Taylor de eerste tijdens een toernooi van de in 1992 opgerichte Professional Darts Corporation tijdens de World Matchplay (dat sinds 1994 door de PDC werd georganiseerd).

9-darters kwamen op de grote toernooien ook tot 2006 nog zelden voor. In 2007 werden er relatief veel gegooid. Daarna breidde dat aantal zich gestaag uit. Michael van Gerwen was in 2007 tijdens de Masters Of Darts de eerste speler onder de 18 die tijdens een toernooi een negendarter gooide. Ook waren Phil Taylor en Tony O'Shea er tijdens de International Darts League in 2007 verantwoordelijk voor dat er voor het eerst in hetzelfde toernooi twee 9-darters werden gegooid. Tijdens de PDC World Darts Championship 2009 wierp Raymond van Barneveld de eerste perfecte leg tijdens het PDC-wereldkampioenschap.

Op 8 oktober 2011 gooide de Noord-Ier Brendan Dolan tijdens de World Grand Prix in Ierland in de halve finale tegen James Wade een 9-darter in de spelvariant dubbel-in-dubbel-uit. Dit was de eerste keer dat iemand op een televisietoernooi op die manier een 9-darter gooide. Hij opende met dubbel 20, triple 20 en triple 20, vervolgde met een 180 en gooide uit met triple 20, triple 17 en bullseye. James Wade en Robert Thornton deden dit na op 8 oktober 2014 en gooiden daarmee de tweede en derde 9-darter met openingsdubbel, maar waren tevens de eerste tegenstanders die op een televisietoernooi beiden in hun wedstrijd een perfecte leg gooiden. Twee negendarters in één wedstrijd door dezelfde speler was al voorgekomen toen Phil Taylor op 24 mei 2010 tijdens de finale van de Premier League Darts twee 9-darters liet noteren.

Scoreverloop

Doordat tijdens officiële wedstrijden de focus vooral gelegd wordt op het gooien van triple 20, zal een speler in de eerste twee werpbeurten meestal een 180'er gooien, zodat er een score van 141 (501−360) overblijft. Hieronder staan de meest voorkomende manieren voor het finishen van deze 141. De volgorde van deze laatste drie darts kan verschillen, maar de laatste worp moet wel altijd een dubbel zijn. Vaak wordt de eerste methode gebruikt.

1. triple 20 (60) - triple 19 (57) - dubbel 12 (24)
2. triple 20 (60) - triple 17 (51) - dubbel 15 (30)
3. triple 20 (60) - triple 15 (45) - dubbel 18 (36)
4. triple 18 (54) - triple 17 (51) - dubbel 18 (36)

Het is ook mogelijk om met negen pijlen 501 uit te gooien door drie maal 167 punten te gooien (triple 20 - triple 19 - bull's eye). Gezien de extreme moeilijkheidsgraad is dit, voor zover bekend, tijdens wedstrijden nooit geprobeerd. Deze methode wordt wel de ultieme negendarter genoemd. Een andere 9-darter die soms op televisie gegooid wordt is triple 20 (3x), triple 20 (2x) + triple 19 (1x) en dan 144 over; triple 20 (2x) en dubbel 12 (1x).

Alle mogelijkheden

Er zijn achttien verschillende combinaties mogelijk die ten minste één dubbel bevatten en die 501 opleveren:

Methode	Combinatie												Som	Varianten
	Triples						Dubbels
	20	19	18	17	16	15	25	20	18	17	15	12
1	7	1										1	420 + 57 + 24 = 501	8
2	7			1							1		420 + 51 + 30 = 501	8
3	7					1			1				420 + 45 + 36 = 501	8
4	6	1	1								1		360 + 57 + 54 + 30 = 501	56
5	6	1			1				1				360 + 57 + 48 + 36 = 501	56
6	6	1					1			1			360 + 57 + 50 + 34 = 501	112
7	6		1	1					1				360 + 54 + 51 + 36 = 501	56
8	6			1			1	1					360 + 51 + 50 + 40 = 501	112
9	5	3									1		300 + 171 + 30 = 501	56
10	5	2		1					1				300 + 114 + 51 + 36 = 501	168
11	5	1	2						1				300 + 57 + 108 + 36 = 501	168
12	5	1	1				1	1					300 + 57 + 54 + 50 + 40 = 501	672
13	5			1			3						300 + 51 + 150 = 501	168
14	4	3	1						1				240 + 171 + 54 + 36 = 501	280
15	4	3					1	1					240 + 171 + 50 + 40 = 501	560
16	4	1	1				3						240 + 57 + 54 + 150 = 501	840
17	3	5							1				180 + 285 + 36 = 501	56
18	3	3					3						180 + 171 + 150 = 501	560
	Om en om bij triple 20						Licht is 1, Donker is > 1						Totaal	3944

De worpen mogen in willekeurige volgorde worden gegooid, zolang de laatste maar een dubbel is. Methodes 6, 8, 12, 13, 15, 16 en 18 bevatten minimaal twee dubbels en kunnen gebruikt worden voor toernooien als de World Grand Prix waar met een dubbel moet worden geëindigd én begonnen.