Reinier Pauw (1564-1636): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

In de regel

Versie van 19 jan 2021 11:34

Reyer, later Reynier Pauw, (Amsterdam, 29 juli 1564 - 19 februari 1636 aldaar) was een invloedrijke Amsterdamse regent uit de Gouden Eeuw. Hij was betrokken bij de Compagnie van Verre, de VOC, de Derde Vergroting van Amsterdam en het proces tegen Johan van Oldenbarnevelt.

Biografie

Reinier Pauw was een lid van het oorspronkelijk Goudse patriciërgeslacht Pauw. Zijn vader was Adriaen Pauw, een invloedrijke koopman in graan, die bij de komst van de hertog van Alva naar Emden was gevlucht. Zijn moeder was Anna Jacoba Lucasdr. van Persijn (1520–1586). In 1578 keerde de familie terug en Adriaen Pauw werd na de Alteratie in Amsterdam tot burgemeester gekozen.

Reinier handelde in zout en graan dat van Portugal naar de Oostzee verscheept werd. Daarnaast rustte hij schepen uit naar Venetië. Hij werd in 1590 tot schepen gekozen en in 1591 tot lid van de vroedschap. Pauw woonde in de Warmoesstraat en waarschijnlijk is de in 1594 te Amsterdam gevormde Compagnie van Verre bij hem thuis opgericht. Hij regelde dat zijn familielid Cornelis de Houtman opperkoopman werd bij wat later de Eerste Schipvaart ging heten. In 1597 nam hij deel aan de uitrusting van schepen naar Guyana en Brazilië. Met de Witsens dreef hij via Archangelsk handel op Moskovië. In 1602 behoorde hij tot de grootste investeerders in de Vereenigde Oost-Indische Compagnie, waarvan hij bewindhebber werd.

In 1605 werd hij burgemeester, evenals in 1609, 1611, 1614, 1616, 1617, 1619 en 1620. Bij de totstandkoming van het Twaalfjarig Bestand ontstond een controverse tussen hem en Van Oldenbarnevelt. Vanaf 1611 was hij betrokken bij de Derde Vergroting van Amsterdam. In 1617 begon een terreur tegen de remonstranten en vonden er plunderingen plaats op het Singel (Pauw woonde op Singel 200, een pand genaamd de Karsseboom). Pauw was ook pensionaris van Amsterdam.

Het hoogtepunt van zijn burgemeesterschap vormden de jaren 1618 en 1619, toen hij ouderling was en een briefwisseling onderhield met de stadhouder Maurits. Tussen 1618 en 24 juni 1622 was hij gedeputeerde ter Staten-Generaal, in welke hoedanigheid hij in februari 1619 werd benoemd tot lid van de rechtbank, belast met de behandeling van het proces tegen de advocaat van Holland en West-Friesland, Johan van Oldenbarnevelt. Pauw is een van de rechters die Van Oldenbarnevelt ter dood veroordeelde.^[1]In februari 1618 volgde een wetsverzetting, waarbij zeven remonstranten, onder wie Jacob de Graeff Dircksz), hun zetel verloren.

Geleidelijk ging de regering van Amsterdam zich losmaken van de felste calvinisten. Pauw kwam alleen te staan en werd bij de burgemeestersverkiezing van 1622 gepasseerd. Als schadeloosstelling werd hij benoemd tot ambassadeur bij de Deense koning Christiaan IV, die in Bremen verbleef. Daar werd hij bijgestaan door Foppe van Aitzema. In 1628 probeerde hij zijn positie binnen Amsterdam te herwinnen door de schutterij tegen de vrijzinnige burgemeesters op te zetten. Er zou nooit meer een Pauw als burgemeester van Amsterdam benoemd worden.

Reynier huwde tweemaal: in 1584 met Cornelia Michiels de Lange en in 1618 met Elbrich Jansdr., de weduwe van Pieter Pietersz. Karsseboom. Hij was de vader van Michiel Reyniersz Pauw, Adriaan Pauw (1585-1653) en Cornelis Pauw.

In 1631 werd zijn vermogen geschat op 200.000 gulden en daarmee behoorde hij tot de rijkste Amsterdammers. In de begrafenisstoet naar de Oude Kerk liepen duizend mensen mee.

Bronnen

Reinier Pauw in de DBNL
Dudok van Heel, S.A.C. (2008) Van Amsterdamse burgers tot Europese aristocraten, Band I, p. 163-167.

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Ook Rombout Hogerbeets en Hugo Grotius werden gevangengenomen.

[1] Ook Rombout Hogerbeets en Hugo Grotius werden gevangengenomen.

[1]

@@ Regel 2: / Regel 2: @@
 [[Afbeelding:Saenredam - Het oude stadhuis te Amsterdam.jpeg|250px|thumb|[[Stadhuis van Amsterdam|Oude Raadhuis]] door [[Pieter Saenredam]]]]
-'''Reyer''', later '''Reynier Pauw''', ([[Amsterdam]], [[29 juli]] [[1564]] - [[19 februari]] [[1636]] aldaar) was een invloedrijke Amsterdamse [[Regenten|regent]] uit de [[Gouden Eeuw (Nederland)|Gouden Eeuw]]. Hij was betrokken bij de Compagnie van Verre, de VOC, de Derde Vergroting van Amsterdam en het proces tegen Johan van Oldenbarneveldt.
+'''Reyer''', later '''Reynier Pauw''', ([[Amsterdam]], [[29 juli]] [[1564]] - [[19 februari]] [[1636]] aldaar) was een invloedrijke Amsterdamse [[Regenten|regent]] uit de [[Gouden Eeuw (Nederland)|Gouden Eeuw]]. Hij was betrokken bij de Compagnie van Verre, de VOC, de Derde Vergroting van Amsterdam en het proces tegen [[Johan van Oldenbarnevelt]].
 == Biografie ==
@@ Regel 11: / Regel 11: @@
 In 1605 werd hij burgemeester, evenals in 1609, 1611, 1614, 1616, 1617, 1619 en 1620. Bij de totstandkoming van het [[Twaalfjarig Bestand]] ontstond een controverse tussen hem en Van Oldenbarnevelt. Vanaf 1611 was hij betrokken bij de [[Derde Vergroting van Amsterdam]]. In 1617 begon een terreur tegen de [[remonstranten]] en vonden er plunderingen plaats op het [[Singel (Amsterdam)|Singel]] (Pauw woonde op Singel 200, een pand genaamd de Karsseboom). Pauw was ook [[pensionaris van Amsterdam]].
-Het hoogtepunt van zijn burgemeesterschap vormden de jaren 1618 en 1619, toen hij [[ouderling]] was en een briefwisseling onderhield met de [[stadhouder Maurits]]. Tussen 1618 en 24 juni 1622 was hij gedeputeerde ter [[Staten-Generaal van de Nederlanden|Staten-Generaal]], in welke hoedanigheid hij in februari 1619 werd benoemd tot lid van de [[rechtbank]], belast met de behandeling van het proces tegen de advocaat van Holland en West-Friesland, [[Johan van Oldenbarneveldt]]. Pauw is een van de rechters die Van Oldenbarnevelt ter dood veroordeelde.<ref>Ook [[Rombout Hogerbeets]] en [[Hugo de Groot (rechtsgeleerde)|Hugo Grotius]] werden gevangengenomen.</ref>In februari 1618 volgde een [[wetsverzetting]], waarbij zeven remonstranten, onder wie [[Jacob de Graeff Dircksz]]), hun zetel verloren.
+Het hoogtepunt van zijn burgemeesterschap vormden de jaren 1618 en 1619, toen hij [[ouderling]] was en een briefwisseling onderhield met de [[stadhouder Maurits]]. Tussen 1618 en 24 juni 1622 was hij gedeputeerde ter [[Staten-Generaal van de Nederlanden|Staten-Generaal]], in welke hoedanigheid hij in februari 1619 werd benoemd tot lid van de [[rechtbank]], belast met de behandeling van het proces tegen de advocaat van Holland en West-Friesland, [[Johan van Oldenbarnevelt]]. Pauw is een van de rechters die Van Oldenbarnevelt ter dood veroordeelde.<ref>Ook [[Rombout Hogerbeets]] en [[Hugo de Groot (rechtsgeleerde)|Hugo Grotius]] werden gevangengenomen.</ref>In februari 1618 volgde een [[wetsverzetting]], waarbij zeven remonstranten, onder wie [[Jacob de Graeff Dircksz]]), hun zetel verloren.
 Geleidelijk ging de regering van Amsterdam zich losmaken van de felste [[calvinist]]en. Pauw kwam alleen te staan en werd bij de burgemeestersverkiezing van 1622 gepasseerd. Als schadeloosstelling werd hij benoemd tot ambassadeur bij de [[Denemarken|Deense]] koning [[Christiaan IV van Denemarken|Christiaan IV]], die in [[Bremen (stad)|Bremen]] verbleef. Daar werd hij bijgestaan door [[Foppe van Aitzema]]. In 1628 probeerde hij zijn positie binnen Amsterdam te herwinnen door de [[Schutterij (historisch)|schutterij]] tegen de vrijzinnige burgemeesters op te zetten. Er zou nooit meer een Pauw als burgemeester van Amsterdam benoemd worden.