Heel-Nederland (staatkunde)

Voor Nederlandse politieke partij zie Heel Nederland

De drie Benelux-landen. In de basisvariant wordt met Heel-Nederland een fusie van deze drie landen bedoeld.

Vaak gebruiken Heel-Nederlandse kringen de Prinsenvlag

Heelneerlandisme is een irredentistisch staatkundig streven om Nederland, België en Luxemburg (de Benelux) te verenigen tot een staat. In sommige varianten worden ook de Franse Nederlanden bij de fusie betrokken, en ook de aangrenzende delen van Duitsland (zoals Oost-Friesland en Rijnland). In nog andere varianten blijven de Duitstalige Gemeenschap en eventueel ook Luxemburg net buiten de fusie. Deze politieke beweging is te onderscheiden van het grootneerlandisme dat de Nederlandstalige gebieden of "Dietsland" wil verenigen.

Hierbij slaan de Franse Nederlanden op het gedeelte van de Nederlanden dat nu in Frankrijk gelegen is, met als natuurlijke grens de rivier de Somme: het zuidelijk deel van de graafschappen Vlaanderen (Frans-Vlaanderen) en Henegouwen, het graafschap Artesië en Noord-Picardië, het gebied ten noorden van de rivier de Somme.

Men streeft een vereniging na in één staat (een unitaire, federale of confederale). De naam van deze staat verschilt per organisatie, enkele veel gebruikte namen zijn de (verenigde/herenigde) Nederlanden en Dietsland. De naam Bourgondicisme komt ook voor, verwijzend naar het Bourgondische Kreits, zoals vermeld in het Traktaat van Venlo uit 1543 en de Transactie van Augsburg van 1548.

Er zijn Heelnederlanders die ook Zuid-Afrika bij de unie willen betrekken vanwege de afstamming van het Afrikaans en de Afrikaners; anderen zien een meer Pangermaans staatkundig streven zitten.

In de jaren 1934-1940 was het Verdinaso van Joris van Severen de grootste propagandist van de Heel-Nederlandse gedachte. Daarvoor was er al in de 19e eeuw de Vlaamsgezinde Waal Lucien Jottrand die het idee naar voren bracht.

Verwarring

De term Heel-Nederland mag niet verward worden met orangisme, al zijn veel orangisten Heel-Nederlanders en omgekeerd. Orangisme is gericht op het huis van Oranje-Nassau, Heelneerlandisme op de zuiver staatkundige problematiek.

Er bestaat ook verwarring met de term Groot-Nederland, waarbij de hereniging op grond van de taalgrens bedoeld wordt, en waarbij Vlaanderen, Staats-Nederland en soms ook Frans-Vlaanderen beoogd worden.

Organisaties

Enkele Heel-Nederlandse organisaties:

• Algemeen-Nederlands Verbond
• Deltastichting
• Vlaams Belang
• Voorpost
• Werkgemeenschap de Lage Landen
• Zannekin

Opmerking bij deze lijst van organisaties: Vlaams Belang, Het Pennoen, Werkgroep 't Pennoen en Voorpost gebruiken de term 'Heel-Nederland' meer in de zin van Groot-Nederland en de Groot-Nederlandse gedachte van Pieter Geijl, namelijk in de zin van de Nederlandse stam. Zij zien liever eerst een samengaan van Nederland, Vlaanderen inclusief Frans-Vlaanderen en eventueel ook Zuid-Afrika, voordat men zich waagt aan de gebieden die in de heelneerlandse strekking er ook nog bovenop komen. Bijdragen in Die Roepstem zwalken heen en weer tussen beide opvattingen - zoals verwacht mag worden in een discussieblad. De openlijke 'Doelstellingen' van de organisatie zijn onversneden Heel-Nederlands en dragen de eenheidsgedachte en verbondenheid met Zuid-Afrika uit.

Indeling

Heel-Nederland zoals rechts bovenin op deze pagina afgebeeld in irredentistische vorm bevat: 17 historische Nederlanden, het voormalige prinsbisdom Luik, 1 moderne Nederlandse provincie (Flevoland) en Caribisch Nederland.

1. Stad Atrecht en Artesië
2. Graafschap Vlaanderen
3. Kasselrijen Rijsel, Dowaai en Orchies (soms Rijsels-Vlaanderen genoemd)
4. Doornik en het Doornikse
5. Heerlijkheid Mechelen
6. Graafschap Namen
7. Graafschap Henegouwen
8. Graafschap Zeeland
9. Graafschap Holland
10. Hertogdom Brabant met inbegrip van Markgraafschap Antwerpen
11. Hertogdom Limburg en de Landen van Overmaas
12. Hertogdom Luxemburg
13. Bisdom, Stad en Heerlijkheid Utrecht
14. Vrijheerlijkheid Friesland
15. Hertogdom Gelre met inbegrip van Graafschap Zutphen
16. Stad en Lande
17. Heerlijkheid Overijssel (incl. Drenthe, Lingen, Wedde en Westwoldingerland)
18. Prinsbisdom Luik met het hertogdom Bouillon en het Graafschap Loon (incl. Graafschap Horn)
19. Provincie Flevoland
20. Caribisch Nederland

Bronnen

• Programma Terzake op Zaterdag op Canvas in 2004; boekbespreking in boekhandel Broese op 4 maart 2005 in Utrecht; Tumult-bijeenkomst op 4 september 2005 te Utrecht (Geert van Istendael)
• Johan Basiliades (sept. 2005)

· ·

Pan-nationalische en Irredentistische ideologieën in de Lage Landen

Groot-België · Groot-Nederland · Heel-Nederland · Pangermanisme · Rattachisme
Zie ook: Prinsenvlag · Politiek revisionisme