Urntje: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
SVvan |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
{{Samenvoegenvan|Perigyn|}} |
{{Samenvoegenvan|Perigyn|}} |
||
Het '''urntje''' of '''perigynium''' |
Het '''urntje''' of '''perigynium''' is een ongeveer flesvormig [[Catafyl|laagteblad of catafyl]], een soort schutblaadje dat gewoonlijk alleen een vrouwelijke [[Bloem (plant)|bloem]] bevat. Een urntje staat in de oksel van een [[kafje]]. De vrouwelijke bloem bestaat uit alleen een [[Stamper (plant)|stamper]] en vormt na de bevruchting een vruchtje. Het urntje omsluit grotendeels bij rijpheid de [[Vrucht (plant)|vrucht]]. Een urntje komt voor bij soorten van het geslacht [[zegge]] (''Carex''). |
||
== Variatie in bouw == |
|||
Aan de top van het urntje of perigynium is een opening, waardoorheen de [[stijl (plant)|stijl]] en de [[Stempel (plant)|stempels]] naar buiten steken. Binnen het urntje is de [[rachilla]] aanwezig, een veelal volledig [[Rudimentair (anatomie)|gereduceerd]] asje. |
Aan de top van het urntje of perigynium is een opening, waardoorheen de [[stijl (plant)|stijl]] en de [[Stempel (plant)|stempels]] naar buiten steken. Binnen het urntje is de [[rachilla]] aanwezig, een veelal volledig [[Rudimentair (anatomie)|gereduceerd]] asje. |
||
| ⚫ | Bij een aantal zeggesoorten is de rachilla echter niet gereduceerd.<ref name="GCG">{{aut|Global Carex Group}} (2015), [http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/boj.12298/full ''Making Carex monophyletic (Cyperaceae, tribe Cariceae): a new broader circumscription.''] Bot J Linn Soc, 179: 1–42. doi:10.1111/boj.12298</ref> De rachilla steekt dan gewoonlijk uit het urntje naar buiten. Soms heeft de rachilla een haak, waardoor het urntje makkelijk verspreid kan worden doordat de haak in de vacht van een dier kan blijven haken. Ook kan de rachilla aan zijn top in de oksel van kafjes nog (mannelijke) meeldraadbloemen dragen, of zelfs nog enkele urntjes met stamperbloemen. |
||
<gallery widths="300px" heights="400px"> |
<gallery widths="300px" heights="400px"> |
||
| Regel 9: | Regel 12: | ||
Die Pflanzenwelt Afrikas, insbesondere seiner tropischen Gebiete - Grundzge der Pflanzenverbreitung im Afrika und die Charakterpflanzen Afrikas (1910) (20319237913).jpg|''C. capensis'' Thunb. <small>(''Schoenoxiphium ecklonii'' Nees.)</small> met half open urntjes |
Die Pflanzenwelt Afrikas, insbesondere seiner tropischen Gebiete - Grundzge der Pflanzenverbreitung im Afrika und die Charakterpflanzen Afrikas (1910) (20319237913).jpg|''C. capensis'' Thunb. <small>(''Schoenoxiphium ecklonii'' Nees.)</small> met half open urntjes |
||
</gallery> |
</gallery> |
||
| ⚫ | Bij een aantal zeggesoorten is de rachilla echter niet gereduceerd.<ref name="GCG">{{aut|Global Carex Group}} (2015), [http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/boj.12298/full ''Making Carex monophyletic (Cyperaceae, tribe Cariceae): a new broader circumscription.''] Bot J Linn Soc, 179: 1–42. doi:10.1111/boj.12298</ref> De rachilla steekt dan gewoonlijk uit het urntje naar buiten. Soms heeft de rachilla een haak, waardoor het urntje makkelijk verspreid kan worden doordat de haak in de vacht van een dier kan blijven haken. Ook kan de rachilla aan zijn top in de oksel van kafjes nog (mannelijke) meeldraadbloemen dragen, of zelfs nog enkele urntjes met stamperbloemen. |
||
{{Appendix|2= |
{{Appendix|2= |
||
| Regel 17: | Regel 18: | ||
* {{en}}{{aut|Global Carex Group}} (2015), [http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/boj.12298/pdf ''Making Carex monophyletic (Cyperaceae, tribe Cariceae): a new broader circumscription.''] Bot J Linn Soc, 179: 1–42. doi:10.1111/boj.12298 |
* {{en}}{{aut|Global Carex Group}} (2015), [http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/boj.12298/pdf ''Making Carex monophyletic (Cyperaceae, tribe Cariceae): a new broader circumscription.''] Bot J Linn Soc, 179: 1–42. doi:10.1111/boj.12298 |
||
}} |
}} |
||
[[categorie:vrucht]] |
|||
[[Categorie:Plantenmorfologie]] |
|||
[[Categorie:Vrucht]] |
|||
Versie van 5 aug 2021 10:18
 Ten minste één Wikipediagebruiker vindt dat de tekst van Perigyn in dit artikel ingevoegd zou moeten worden of dat er een duidelijkere afbakening tussen deze artikelen dient te worden gemaakt. Als de tekst wordt ingevoegd, dient dat artikel een doorverwijzing te worden (bekijk voorstel).
|
Het urntje of perigynium is een ongeveer flesvormig laagteblad of catafyl, een soort schutblaadje dat gewoonlijk alleen een vrouwelijke bloem bevat. Een urntje staat in de oksel van een kafje. De vrouwelijke bloem bestaat uit alleen een stamper en vormt na de bevruchting een vruchtje. Het urntje omsluit grotendeels bij rijpheid de vrucht. Een urntje komt voor bij soorten van het geslacht zegge (Carex).
Variatie in bouw
Aan de top van het urntje of perigynium is een opening, waardoorheen de stijl en de stempels naar buiten steken. Binnen het urntje is de rachilla aanwezig, een veelal volledig gereduceerd asje.
Bij een aantal zeggesoorten is de rachilla echter niet gereduceerd.[1] De rachilla steekt dan gewoonlijk uit het urntje naar buiten. Soms heeft de rachilla een haak, waardoor het urntje makkelijk verspreid kan worden doordat de haak in de vacht van een dier kan blijven haken. Ook kan de rachilla aan zijn top in de oksel van kafjes nog (mannelijke) meeldraadbloemen dragen, of zelfs nog enkele urntjes met stamperbloemen.
-
Zandzegge (C. arenaria) -
Urntjes (midden) bij gele zegge (C. flava) -
C. capensis Thunb. (Schoenoxiphium ecklonii Nees.) met half open urntjes
.jpg)
_(20319237913).jpg)
Bronnen, noten en/of referenties
Literatuur
|