Regeringsformatie in België

De formatie van een federale regering in België verloopt zoals volgt.

Traditionele regeringsformatie

Enkel na een vrijwillig regeringsontslag of na parlementsverkiezingen vindt het proces van traditionele regeringsvorming plaats. In dit geval biedt de eerste minister het ontslag van de federale regering aan de koning aan. Deze laatste kan het ontslag weigeren, in beraad houden of aanvaarden. Indien hij het ontslag in beraad houdt, betekent dit dat de federale regering blijft beschikken over haar volledige bevoegdheid en niet verandert in een regering van lopende zaken. Bij aanvaarding van het ontslag door de koning, wordt de ontslagnemende federale regering enkel belast met lopende zaken totdat de koning zelf een nieuwe regering benoemt. De regeringsvorming verloopt in diverse stadia die hieronder worden beschreven.

Koninklijke raadpleging

Kort na de Belgische verkiezingen van de Kamer van volksvertegenwoordigers en Senaat begint de regeringsformatie. De koning wacht de resultaten af en nodigt een aantal prominenten, onder wie de informateur en de formateur, uit voor verkennende gesprekken. Hiervoor zijn er geen wettelijke bepalingen of regels.

Verkennende fase: de informateur

De taak van de informateur is onderzoeken welke combinaties van politieke partijen mogelijk zijn om tot een nieuwe regeringscoalitie te komen. Hij voert hiervoor gesprekken met de fractievoorzitters of voorzitters van partijen en doet daarvan verslag aan de Koning.

Als de onderhandelingen geen resultaat opleveren, kan de informateur zijn opdracht teruggeven aan de koning, die dan op basis van adviezen een nieuwe informateur aanwijst. Het is overigens ook mogelijk dat direct een formateur wordt aangewezen en de informatiefase wordt overgeslagen. De koning kan ook andere andere taken of rollen geven. Zie andere personages

Formateur vormt regeringsovereenkomst

De beoogde coalitiepartners werken een concept-regeerakkoord uit, sluiten een definitief akkoord en verdelen de posten over de partijen. De formateur brengt ook regelmatig verslag uit aan de Koning. Binnen de partijen zijn er verschillende afspraken voor de postenverdeling. Als de kandidaten zijn voorgesteld aan de andere partijen en er geen bezwaren rijzen, wordt de ploeg voorgesteld aan de koning.

Andere personages

De Koning kan ook andere personen aanwijzen met een specifieke functie of rol als hier behoefte aan is, zoals de koninklijk bemiddelaar, een koninklijk verduidelijker, preformateur, ontmijner.

Koning benoemt de regering

De koning benoemt de nieuwe regering, tekent de koninklijke besluiten en stelt de nieuwe regering voor aan de pers op de trappen van het koninklijk paleis.

Regeringsverklaring

De regeringsverklaring wordt door de eerste minister voorgelezen in de Kamer.

Overzicht van de regeringsformaties sinds 1919

• Regeringsformatie België 1919, Delacroix II
• Regeringsformatie België 1921, 1 dag Carton de Wiart, Theunis I, Theunis II, Theunis III
• Regeringsformatie België 1925, Van de Vyvere I, Poullet I, Jaspar I, Jaspar II
• Regeringsformatie België 1929, Renkin I, De Broqueville III, De Broqueville IV, De Broqueville V
• Regeringsformatie België 1932, Theunis IV, Van Zeeland I
• Regeringsformatie België 1936, Van Zeeland II, Janson I, Spaak I, Pierlot I
• Regeringsformatie België 1939#Verloop van de formatie, 15 dagen Pierlot II(, Pierlot III)
• Regeringsformatie België 1940, 2 dagen Pierlot IV(, Pierlot V)
• Regeringsformatie België 1944, 6 dagen Pierlot VI(, Pierlot VII)
• Regeringsformatie België 1945, 6 dagen Van Acker I(, Van Acker II)
• Regeringsformatie België februari-maart 1946, 24 dagen Spaak II
• Regeringsformatie België maart 1946, 11 dagen Van Acker III
• Regeringsformatie België juli-augustus 1946, 25 dagen Huysmans
• Regeringsformatie België 1947, 9 dagen Spaak III
• Regeringsformatie België 1948, 9 dagen Spaak IV
• Regeringsformatie België 1949, 47 dagen G. Eyskens I
• Regeringsformatie België juni 1950, 3 dagen Duvieusart
• Regeringsformatie België augustus 1950, 5 dagen Pholien
• Regeringsformatie België 1952, 4 dagen Van Houtte
• Regeringsformatie België 1954, 12 dagen Van Acker IV
• Regeringsformatie België juni 1958, 25 dagen G. Eyskens II
• Regeringsformatie België november 1958, 3 dagen G. Eyskens III
• Regeringsformatie België 1961, 30 dagen Lefèvre
• Regeringsformatie België 1965, 66 dagen Harmel
• Regeringsformatie België 1966, 37 dagen Vanden Boeynants I
• Regeringsformatie België 1968, 78 dagen G. Eyskens IV
• Regeringsformatie België 1971-1972, 75 dagen G. Eyskens V
• Regeringsformatie België 1972-1973, 65 dagen Leburton
• Regeringsformatie België 1974, 45 dagen Tindemans I(, Tindemans II, Tindemans III)
• Regeringsformatie België 1977, 47 dagen Tindemans IV
• Regeringsformatie België 1978, 10 dagen Vanden Boeynants II
• Regeringsformatie België 1978-1979, 107 dagen Martens I(, Martens II)
• Regeringsformatie België april-mei 1980, 40 dagen Martens III
• Regeringsformatie België oktober 1980, 16 dagen Martens IV
• Regeringsformatie België april 1981, 5 dagen M. Eyskens I
• Regeringsformatie België november-december 1981, 39 dagen Martens V
• Regeringsformatie België 1985, 46 dagen Martens VI
• Regeringsformatie België 1987, 3 dagen Martens VII
• Regeringsformatie België 1987-1988, 148 dagen Martens VIII(, Martens IX)
• Regeringsformatie België 1991-1992, 104 dagen Dehaene I
• Regeringsformatie België 1995, 33 dagen Dehaene II
• Regeringsformatie België 1999, 29 dagen Verhofstadt I
• Regeringsformatie België 2003, 55 dagen Verhofstadt II
• Regeringsformatie België 2007, 194 dagen Verhofstadt III(, Leterme I)
• Regeringsformatie België 2008, 8 dagen Van Rompuy I(, Leterme II)
• Regeringsformatie België 2010-2011, 541 dagen Di Rupo I
• Regeringsformatie België 2014, 139 dagen Michel I(, Michel II, Wilmès I)
• Regeringsformatie België 2019-2020, 494 dagen (Wilmès II,) De Croo

Zie ook

• Lijst van Belgische nationale regeringen
• Lijst van premiers van België
• Ministerraad
• Verkiezingen
• Verkiezingen in België

Externe link

• Regeringsvorming - belgium.be

· ·

Verkiezingen in België

· ·

Belgische regeringen