Huzarensalade: verschil tussen versies
+Nederlandse Labels: Visuele tekstverwerker Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website Geavanceerde mobiele bewerking |
→Ingrediënten: België: benaming vrijwel onbekend |
||
| Regel 42: | Regel 42: | ||
Het [[Wannée kookboek]] uit 1910, een Nederlands standaardkookboek, gebruikt voor huzarensalade koud vlees, zure [[Appel (vrucht)|appelen]], [[Ei (voeding)|eieren]], gekookte [[aardappelen]], [[rode biet]], een slasoort (gewone [[sla]], [[veldsla]] of [[krulandijvie]]), [[zilverui]]tjes en augurk. Voor de dressing worden [[slaolie]] en [[azijn]], of mayonaise gebruikt, en [[peper]] en [[keukenzout|zout]]. De samenstelling en de bereiding is gelijk aan die van haringsalade, waarbij vlees de haring vervangt.<ref>{{citeer boek|titel=Kookboek van de Amsterdamsche Huishoudschool|auteur=C.J. Wannée|druk=Zevende druk|datum=1910|uitgever=Becht}}</ref> De in 1934 gegeven beschrijving van huzarensalade in een ander Nederlands standaardkookboek, [[Het nieuwe Haagse kookboek]], is vergelijkbaar; sla en eieren ontbreken echter, en aan de dressing kan eventueel nog [[mosterd]] worden toegevoegd. Daarnaast vermeldt dit boek ook een “lichte huzarensalade”, zonder biet en met [[kalfsvlees]].<ref>{{citeer boek|titel=Recepten - Huishoudschool Laan van Meerdervoort Den Haag|auteur=F.M. Stoll en W.H. de Groot|druk=28ste druk|datum=1954}}</ref> Andere recepten en kookboeken uit de 20ste eeuw noemen varianten met bijvoorbeeld koude [[prinsesseboon|prinsessebonen]] of [[Ui (plant)|ui]], en voegen mosterd of [[Hakken (keukentechniek)|gehakte]] [[peterselie]] aan de dressing toe.<ref>{{citeer boek|titel=Rondom de aardappel - 200 internationale gerechten|pagina’s=18|auteur=Mia Snelder|uitgever=Meijer Pers bv Amsterdam|datum=1976|druk=tweede druk}}</ref><ref name="Schn13" /><ref>{{citeer web|titel=Allerlei. Ditjes en datjes|uitgever=Provinciale Noordbrabantsche en 's Hertogenbossche courant|datum=14-07-1902|via=Delpher|bezochtdatum=10-01-2022|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMSADB01:000010974:mpeg21:p005}}</ref><ref>{{citeer web|url= https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB18A:025694000:00056|titel=Kookboek voor jonggehuwden|datum=plm. 1905|via=Delpher}}</ref> |
Het [[Wannée kookboek]] uit 1910, een Nederlands standaardkookboek, gebruikt voor huzarensalade koud vlees, zure [[Appel (vrucht)|appelen]], [[Ei (voeding)|eieren]], gekookte [[aardappelen]], [[rode biet]], een slasoort (gewone [[sla]], [[veldsla]] of [[krulandijvie]]), [[zilverui]]tjes en augurk. Voor de dressing worden [[slaolie]] en [[azijn]], of mayonaise gebruikt, en [[peper]] en [[keukenzout|zout]]. De samenstelling en de bereiding is gelijk aan die van haringsalade, waarbij vlees de haring vervangt.<ref>{{citeer boek|titel=Kookboek van de Amsterdamsche Huishoudschool|auteur=C.J. Wannée|druk=Zevende druk|datum=1910|uitgever=Becht}}</ref> De in 1934 gegeven beschrijving van huzarensalade in een ander Nederlands standaardkookboek, [[Het nieuwe Haagse kookboek]], is vergelijkbaar; sla en eieren ontbreken echter, en aan de dressing kan eventueel nog [[mosterd]] worden toegevoegd. Daarnaast vermeldt dit boek ook een “lichte huzarensalade”, zonder biet en met [[kalfsvlees]].<ref>{{citeer boek|titel=Recepten - Huishoudschool Laan van Meerdervoort Den Haag|auteur=F.M. Stoll en W.H. de Groot|druk=28ste druk|datum=1954}}</ref> Andere recepten en kookboeken uit de 20ste eeuw noemen varianten met bijvoorbeeld koude [[prinsesseboon|prinsessebonen]] of [[Ui (plant)|ui]], en voegen mosterd of [[Hakken (keukentechniek)|gehakte]] [[peterselie]] aan de dressing toe.<ref>{{citeer boek|titel=Rondom de aardappel - 200 internationale gerechten|pagina’s=18|auteur=Mia Snelder|uitgever=Meijer Pers bv Amsterdam|datum=1976|druk=tweede druk}}</ref><ref name="Schn13" /><ref>{{citeer web|titel=Allerlei. Ditjes en datjes|uitgever=Provinciale Noordbrabantsche en 's Hertogenbossche courant|datum=14-07-1902|via=Delpher|bezochtdatum=10-01-2022|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMSADB01:000010974:mpeg21:p005}}</ref><ref>{{citeer web|url= https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB18A:025694000:00056|titel=Kookboek voor jonggehuwden|datum=plm. 1905|via=Delpher}}</ref> |
||
De Belgische kok [[Jeroen Meus]] waarschuwt dat huzarensalade nooit met 'de goedkope tankstationslaatjes' verward mag worden: ''Het is een recept dat van een stuk eenvoudig en goedkoop [[soepvlees]] de ster maakt van een oprecht smakelijk zacht-zuur gerecht met blokjes aardappel, verse groenten en gekookte eitjes.''<ref>{{Citeer web|url=https://dagelijksekost.een.be/gerechten/huzarensalade-met-roggebrood|titel=Huzarensalade met roggebrood {{!}} Dagelijkse kost|bezochtdatum=2022-01-11|werk=dagelijksekost.een.be|taal=nl-BE}}</ref> |
De Belgische kok [[Jeroen Meus]] waarschuwt dat huzarensalade nooit met 'de goedkope tankstationslaatjes' verward mag worden: ''Het is een recept dat van een stuk eenvoudig en goedkoop [[soepvlees]] de ster maakt van een oprecht smakelijk zacht-zuur gerecht met blokjes aardappel, verse groenten en gekookte eitjes.''<ref>{{Citeer web|url=https://dagelijksekost.een.be/gerechten/huzarensalade-met-roggebrood|titel=Huzarensalade met roggebrood {{!}} Dagelijkse kost|bezochtdatum=2022-01-11|werk=dagelijksekost.een.be|taal=nl-BE}}</ref> Overigens is de benaming huzarensalade in België volstrekt ongebruikelijk.<ref>{{Citeer web|url=https://neerlandistiek.nl/2022/01/etymologica-de-huzarensalade/|titel=Etymologica: de huzarensalade (commentaarsectie)|bezochtdatum=2022-01-14|auteur=|achternaam=van der Sijs|voornaam=Nicoline|auteurlink=Nicoline van der Sijs|datum=2022-01-10|werk=Neerlandistiek|taal=}}</ref> |
||
== Oorsprong van de naam == |
== Oorsprong van de naam == |
||
De oorsprong van de naam huzarensalade is niet goed bekend. Het is hoogst twijfelachtig of de salade iets te maken heeft met [[huzaar|huzaren]], de van oorsprong [[Hongarije|Hongaarse]] ruiters die in de 17e en 18e eeuw in de [[Keizerlijk leger (Heilige Roomse Rijk)|Keizerlijke Oostenrijkse legers]] ten strijde trokken tegen de [[Ottomaanse Rijk|Turken]]. Via [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] raakte dit legeronderdeel bekend in Nederland, en na diens vertrek werd in 1814 ook een Nederlands [[Regiment Huzaren van Boreel|regiment huzaren]] opgericht. |
De oorsprong van de naam huzarensalade is niet goed bekend. Het is hoogst twijfelachtig of de salade iets te maken heeft met [[huzaar|huzaren]], de van oorsprong [[Hongarije|Hongaarse]] ruiters die in de 17e en 18e eeuw in de [[Keizerlijk leger (Heilige Roomse Rijk)|Keizerlijke Oostenrijkse legers]] ten strijde trokken tegen de [[Ottomaanse Rijk|Turken]]. Via [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] raakte dit legeronderdeel bekend in Nederland, en na diens vertrek werd in 1814 ook een Nederlands [[Regiment Huzaren van Boreel|regiment huzaren]] opgericht. |
||
Een van de verhalen over de oorsprong van de naam is dat Hongaarse ruiters onderweg vooraf bereid voedsel meenamen, wat later als “huzarensalade” bekend zou worden.<ref>{{Citeer web|url=https://archiefkok.nl/tag/huzarensalade/|titel=huzarensalade|bezochtdatum=2022-01-11|auteur=Archiefkok|werk=De Archiefkok|taal=nl}}</ref> Tegen deze uitleg pleit dat de oorlogen tussen Oostenrijk en het Ottomaanse Rijk weinig aandacht kregen in Nederlandse kranten: het lijkt daardoor niet echt aannemelijk dat een Nederlands gerecht zou worden genoemd naar de toen nog relatief onbekende huzaren.<ref name="Sijs">{{citeer web|url= https://neerlandistiek.nl/2022/01/etymologica-de-huzarensalade/|auteur= |
Een van de verhalen over de oorsprong van de naam is dat Hongaarse ruiters onderweg vooraf bereid voedsel meenamen, wat later als “huzarensalade” bekend zou worden.<ref>{{Citeer web|url=https://archiefkok.nl/tag/huzarensalade/|titel=huzarensalade|bezochtdatum=2022-01-11|auteur=Archiefkok|werk=De Archiefkok|taal=nl}}</ref> Tegen deze uitleg pleit dat de oorlogen tussen Oostenrijk en het Ottomaanse Rijk weinig aandacht kregen in Nederlandse kranten: het lijkt daardoor niet echt aannemelijk dat een Nederlands gerecht zou worden genoemd naar de toen nog relatief onbekende huzaren.<ref name="Sijs">{{citeer web|url= https://neerlandistiek.nl/2022/01/etymologica-de-huzarensalade/|auteur=|achternaam=van der Sijs|voornaam=Nicoline|auteurlink=Nicoline van der Sijs|datum=10 januari 2022|uitgever=Neerlandistiek.nl|titel= Etymologica: de huzarensalade}}</ref> Het recept heeft ook nergens anders ter wereld deze naam. |
||
Een andere verklaring zou zijn dat de naam een commerciële vondst is uit de 19de eeuw. De salade zou een variatie op [[Haringsalade (salade)|haringsalade]] zijn, waarbij de haring in de zomer vervangen werd door [[paardenvlees]]. Omdat “paardensalade” geen passende naam werd geacht, zou zijn gekozen voor “huzarensalade”. Deze verwijzing naar de paardrijdende huzaren zou positiever klinken.<ref name="Sijs" /> Later zou huzarensalade veelal met ander vlees bereid worden, waardoor de oorspronkelijke relatie met paarden verloren ging. |
Een andere verklaring zou zijn dat de naam een commerciële vondst is uit de 19de eeuw. De salade zou een variatie op [[Haringsalade (salade)|haringsalade]] zijn, waarbij de haring in de zomer vervangen werd door [[paardenvlees]]. Omdat “paardensalade” geen passende naam werd geacht, zou zijn gekozen voor “huzarensalade”. Deze verwijzing naar de paardrijdende huzaren zou positiever klinken.<ref name="Sijs" /> Later zou huzarensalade veelal met ander vlees bereid worden, waardoor de oorspronkelijke relatie met paarden verloren ging. |
||
Versie van 14 jan 2022 11:27
| Huzarensalade | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Hoofdingrediënt(en) | aardappel, vlees en augurk | |||
| Serveertemperatuur | Koud | |||
| Gang | Hors-d'oeuvre | |||
| ||||
Een huzarensalade is een Nederlandse salade met aardappel, vlees en augurk. De naam huzarensalade kwam in Nederland al in de jaren 1840 voor.[1] De salade wordt genuttigd als voorgerecht, als middagmaal, of als onderdeel van een lopend buffet. In de 20ste eeuw werd het gerecht tevens beschouwd als traditionele versnapering op oudejaarsavond. [2][3][4][5]
Ingrediënten
Een huzarensalade bevat doorgaans de volgende ingrediënten: aardappel, vlees, groente en augurk. Ze wordt aangemaakt met bijvoorbeeld Franse dressing (vinaigrette) en geserveerd met wat garnituur, een beetje mayonaise en soms toast. In sommige varianten worden de ingrediënten niet te klein gesneden en niet geprakt, zodat ze herkenbaar blijven, in andere varianten wordt een deel van de ingrediënten gemalen en met mayonaise vermengd. Kant-en-klaar verkrijgbare huzarensalades hebben vaak het karakter van een smeerbare pasta.
De precieze samenstelling van de salade staat niet vast. De ingrediënten kunnen variëren al naar gelang de huzarensalade wordt gemaakt als variatie op de haringsalade[5] of de Russische salade, of welke kliekjes er toevallig in de koelkast liggen. De huzarensalade leent zich namelijk ook goed voor restverwerking.
Het Wannée kookboek uit 1910, een Nederlands standaardkookboek, gebruikt voor huzarensalade koud vlees, zure appelen, eieren, gekookte aardappelen, rode biet, een slasoort (gewone sla, veldsla of krulandijvie), zilveruitjes en augurk. Voor de dressing worden slaolie en azijn, of mayonaise gebruikt, en peper en zout. De samenstelling en de bereiding is gelijk aan die van haringsalade, waarbij vlees de haring vervangt.[6] De in 1934 gegeven beschrijving van huzarensalade in een ander Nederlands standaardkookboek, Het nieuwe Haagse kookboek, is vergelijkbaar; sla en eieren ontbreken echter, en aan de dressing kan eventueel nog mosterd worden toegevoegd. Daarnaast vermeldt dit boek ook een “lichte huzarensalade”, zonder biet en met kalfsvlees.[7] Andere recepten en kookboeken uit de 20ste eeuw noemen varianten met bijvoorbeeld koude prinsessebonen of ui, en voegen mosterd of gehakte peterselie aan de dressing toe.[8][5][9][10]
De Belgische kok Jeroen Meus waarschuwt dat huzarensalade nooit met 'de goedkope tankstationslaatjes' verward mag worden: Het is een recept dat van een stuk eenvoudig en goedkoop soepvlees de ster maakt van een oprecht smakelijk zacht-zuur gerecht met blokjes aardappel, verse groenten en gekookte eitjes.[11] Overigens is de benaming huzarensalade in België volstrekt ongebruikelijk.[12]
Oorsprong van de naam
De oorsprong van de naam huzarensalade is niet goed bekend. Het is hoogst twijfelachtig of de salade iets te maken heeft met huzaren, de van oorsprong Hongaarse ruiters die in de 17e en 18e eeuw in de Keizerlijke Oostenrijkse legers ten strijde trokken tegen de Turken. Via Napoleon raakte dit legeronderdeel bekend in Nederland, en na diens vertrek werd in 1814 ook een Nederlands regiment huzaren opgericht.
Een van de verhalen over de oorsprong van de naam is dat Hongaarse ruiters onderweg vooraf bereid voedsel meenamen, wat later als “huzarensalade” bekend zou worden.[13] Tegen deze uitleg pleit dat de oorlogen tussen Oostenrijk en het Ottomaanse Rijk weinig aandacht kregen in Nederlandse kranten: het lijkt daardoor niet echt aannemelijk dat een Nederlands gerecht zou worden genoemd naar de toen nog relatief onbekende huzaren.[14] Het recept heeft ook nergens anders ter wereld deze naam.
Een andere verklaring zou zijn dat de naam een commerciële vondst is uit de 19de eeuw. De salade zou een variatie op haringsalade zijn, waarbij de haring in de zomer vervangen werd door paardenvlees. Omdat “paardensalade” geen passende naam werd geacht, zou zijn gekozen voor “huzarensalade”. Deze verwijzing naar de paardrijdende huzaren zou positiever klinken.[14] Later zou huzarensalade veelal met ander vlees bereid worden, waardoor de oorspronkelijke relatie met paarden verloren ging.
Vergelijkbaar
Huzarensalade vertoont overeenkomsten met Russische salade, een salade gebaseerd op aardappelen, vlees of vis, groenten en mayonaise die in Rusland bekend staat onder de naam salat Olivjé. Deze salade werd rond 1860 in Rusland geintroduceerd door de Russische chefkok Lucien Olivier (1839–1883). Of Olivier zich liet inspireren door bestaande Franse, Russische of wellicht zelfs Scandinavische landen is niet gedocumenteerd.[15] De huzarensalade was in Nederland in de jaren 1840 al bekend,[16][1] dus mogelijk hebben beide salades een zelfde voorouder.
Bronnen, noten en/of referenties
|