Dune (1984)
De film Dune (1984) is geregisseerd door David Lynch en gebaseerd op het gelijknamige boek Duin geschreven door Frank Herbert.
Verhaal
In het jaar 10191 zijn snelle ruimtereizen alleen mogelijk door een drug, de specie melange. De enige plaats in het heelal waar dit voorkomt is de droge woestijnplaneet Arrakis, ook wel Duin genoemd. Op Arrakis komen alleen Fremen - de oorspronkelijke bewoners - en enorme zandwormen voor.
De specie wordt gewonnen door speciale oogstmachines, de harvesters. De zandwormen worden aangetrokken door de ritmische trillingen die een harvester opwekt bij spicewinning. Daarom vliegt er vaak een soort vliegtuig genaamd ornithopter rond, die de worm kan zien aankomen zodat de harvester in veiligheid gebracht kan worden. Als de specie is geraffineerd, wordt het in een speciale kamer gepompt waar een Navigator rondvliegt. Als deze de speciedampen opsnuift, krijgt hij de mogelijkheid om de ruimte te 'plooien' en kan hij zo de Highliner (een enorm ruimteschip) verplaatsen zonder dat deze in beweging komt.
De keizer heeft het huis Atreides opgedragen naar de planeet Arrakis af te reizen om specie te winnen. Hertog Leto, zijn vrouw Jessica en hun zoon Paul vertrekken naar Arrakis en nemen intrek in het paleis aldaar. Maar de Keizer heeft een geheim plan beraamd met de aartsvijand van de Atreides, het huis Harkonnen. De Keizer wil baron Vladimir Harkonnen gebruiken om het huis Atreides uit te roeien en zo de troon voor hem veilig te stellen. Hiervoor geeft hij Huis Harkonnen 5 legioenen van zijn Sardaukar terreurtroepen mee. Terwijl hertog Leto en Paul de troepen inspecteren worden ze verraden en in handen gegeven van de Harkonnen. Hertog Leto krijgt van de huisdokter van de Atreides, Wellington Yueh, een speciale giftand en wordt voor de baron gebracht. In een poging de Baron te vergiftigen vindt Leto zelf de dood, hoewel hij wel de Mentat van de Harkonnen, Piter De Vries weet te vermoorden.
Paul en Jessica worden met een Harkonnenvliegtuig weggevoerd om ze in de woestijn te laten "verdwijnen". Paul en Jessica weten te ontsnappen en komen in contact met de Fremen, de oorspronkelijke bewoners van de planeet Arrakis. Zij verwachten allang de Mahdi (de Messias die hun van hun erbarmelijke situatie zal bevrijden) en zien in Paul die profetie vervuld worden. Paul krijgt een Fremen-naam: Muad'Dib, genoemd naar de schaduw op de maan in de vorm van een woestijnmuis. Paul gaat de Fremen opleiden met een nieuwe Atreides-techniek, de Weirding Modules (een wapen dat door middel van de stem zeer sterke en vernietigende geluidsgolven produceert). Paul wordt ook verliefd op het Fremen-meisje Chani.
Ondertussen hebben de Harkonnen de speciewinning van Arrakis op zich genomen. De baron heeft zijn neef Rabban tot gouverneur van de planeet aangesteld. Muad'dib opent de aanval op de speciewinning. Om een echte Fremen te worden moet Paul een zandworm kunnen berijden.
Na twee jaar heeft Paul/Muad'Dib de speciewinning totaal lam gelegd. De keizer is hierover zo ontstemd dat hij Rabban onthoofdt. De Keizer vertrekt zelf naar Arrakis om orde op zaken te stellen. Als Paul dan een groep smokkelaars overvalt komt hij zijn oude leermeester en vriend Gurney Halleck tegen. Gurney is blij om het weerzien en voegt zich bij het leger van Muad'Dib.
Jessica wordt de nieuwe Reverend Mother van de Fremen nadat zij het "water des levens" heeft gedronken en daarmee de kennis van de vorige Reverend Mother heeft verkregen. Toen Jessica het water des levens dronk was zij in verwachting van dochter Alia die hierdoor meteen ook de krachten van het water verkreeg.
Als Paul op een gegeven moment geen visoenen meer krijgt besluit het het water des levens te drinken. Hierdoor krijgt hij nieuwe inzichten. Zo komt hij er achter waarom het Ruimtegilde hem dood wil hebben. Hij ontdekt ook dat de specie van de wormen afkomstig is en dat hij dus in staat is de specie te vernietigen.
Dan is Paul gereed een aanval op paleis uit te voeren. Hij wacht een uitzonderlijke zandstorm af en blaast de Schildmuur weg met kerngranaten. Hierdoor hebben de Harkonnen geen luchtmacht meer ter beschikking. Met de gigantische zandwormen verslaat Paul de Sardaukartroepen. In het paleis neemt hij dan de keizer en zijn gevolg gevangen. Paul gaat de confrontatie aan met Feyd-Rautha Harkonnen. Nadat hij deze heeft verslagen laat hij zien waartoe hij in staat is, namelijk voor het eerst sinds mensenheugenis het te laten regenen op Arrakis.
Extra
Wat niet in de film zit is dat het water des levens ontstaat als een babyzandworm verdrinkt. Vlak voor het wormpje sterft produceert hij het water. Deze scène is later uit de film geknipt maar zit wel in de serie.
Wat ook niet in de film te zien is, is dat de Bene Gesserit al geruime tijd onderzoek doen naar de bloedverwantschapslijnen van de Grote Geslachten om de 'Kwisatz Haderach' te laten ontstaan. Ze ontdekken dat de Atreides met de Harkonnen gemengd moeten worden. Daarom hebben ze Jessica opgedragen een dochter te baren zodat deze met Feyd-Rautha Harkonnen kan trouwen om zo de Kwisatz Haderach te laten ontstaan. Wat niet bekend is dat Jessica een dochter van Baron Vladimir Harkonnen is. Wanneer ze haar zoon Paul baart, in plaats van de geplande dochter gaat ze tegen de plannen van de Bene Gesserit in.
Wat ook uit de film is geknipt, is dat op het moment dat Paul en Jessica in de Vest (sietch) komen en Stilgar weten te overmeesteren, een Vrijman genaamd Jamis Paul uitdaagt voor een gevecht tot de dood. Jamis verliest en wordt door Paul gedood. Hierdoor krijgt Paul de vrouw Harah als bijvrouw en moet hij voortaan voor haar en haar twee zonen zorgen. Op het eind van de film 'neemt' Paul de keizerlijke dochter Irulan tot zijn vrouw (om zo aanspraak te maken op de keizerlijke troon) en Harah en Chani tot zijn bijvrouwen. In weerwil van deze regeling behandelt Paul alleen Chani als zijn vrouw.
In het boek hebben Chani en Paul een zoon gekregen. Deze wordt gedood door de Harkonnentroepen en de Sardaukar. Later krijgen ze nog een zoon en een dochter met de namen Leto (naar zijn opa) en Ghanima. Deze kinderen zullen in de verdere boeken van de sage de rol van Paul opvolgen.
Trivia
Met name in technomuziek zijn vaak samples uit de film Dune in muziek gebruikt, onder andere:
Rolverdeling
De film heeft de volgende rolverdeling:
- Kyle MacLachlan: Paul Atreides / Muad'Dib / Usul
- Francesca Annis: Vrouwe Jessica
- Leonardo Cimino: Dokter van de Baron
- Sting: Feyd-Rautha Harkonnen
- Patrick Stewart: Gurney Halleck
- Virginia Madsen: Prinses Irulan
- Jürgen Prochnow: Hertog Leto Atreides
- Kenneth McMillan: Baron Vladimir Harkonnen
- Everett McGill: Stilgar
- José Ferrer: Padishah Emperor Shaddam IV
- Linda Hunt: Shadout Mapes
- Freddie Jones: Thufir Hawat
- Richard Jordan: Duncan Idaho
- Silvana Mangano: Eerwaarde Moeder Ramallo
- Brad Dourif: Piter De Vries
- Jack Nance: Captian Iakin Nefud
- Siân Phillips: Eerwaarde Moeder Gaius Helen Mohiam
Externe links
- (en)
Dune in de Internet Movie Database
· 
· 