Ganzedijk

**Ganzedijk**
Plaats in Nederland
	;
Situering
Provincie	Groningen
Gemeente	Oldambt
Coördinaten	53° 12′ NB, 7° 7′ OL
Algemeen
Inwoners ; (2009)	170
Portaal	Nederland

Ganzedijk (Gronings: Ganzediek) is een gehucht in de gemeente Oldambt in de provincie Groningen (Nederland). Het ligt iets ten noordoosten van Finsterwolde.

Geschiedenis

De naam Ganzedijk is vermoedelijk ontleend aan een middeleeuwse zandhoogte of garst, die werd gebruikt als akkerland. De schoolmeester van Finsterwolde stelde in 1828 dat het gehucht vroeger Garstdijk heette, maar dat het in zijn tijd zo genoemd werd "naar de menigvuldige ganzen, welke gemakkelijk op het buitenland konden grazen, en die den bewoners, wier huizen nevens den dijk staan, tot hun bestaan dienden".

In 1826 werden in het land van D.H. Mulder de resten gevonden van een middeleeuwse kruiskerk (met mogelijk een vrijstaande toren). In de kerk vond men skeletresten, handvatten van doodskisten en twee sarcofagen met kruisen op de deksels. Met het opgegraven puin werd in 1844 de Hoofdweg door Nieuw-Beerta verhard. Volgens andere berichten leek de plattegrond op die van de kerk en de (inmiddels verdwenen) toren van Woldendorp. Er zijn meningen dat het gaat om het verdronken kerkdorp Megenham, Meyham of Meggeham, dat in het begin van de vijftiende eeuw voor het laatst wordt genoemd. Een Münsters parochieregister uit de vijftiende eeuw rekent Megalzem tot de parochies die geen geestelijken meer hebben. De plaats van het huis Megeham staat nog afgebeeld op een getekende kaart uit 1605. Een - wellicht meer voor de hand liggende - mogelijkheid is dat de resten toebehoren aan de verdronken plaats Oost-Finsterwolde. Stratingh en Venema brengen deze in 1826 gevonden fundamenten tot Oost-Finsterwolde. De opstrekkende heerd was tot 1821 in het bezit van de Nederlands-Hervormde kerk van Finsterwolde en ligt hemelsbreed op ca. 1000 meter afstand ten oosten van de kruiskerk van Finsterwolde. Oost-Finsterwolde bestond nog als een bloeiend dorp volgens het bovengenoemd parochieregister uit de vijftiende eeuw, maar werd in 1501 met de opmerking "aqua destructa" vermeld. Megendam komt op deze lijst al niet meer voor. In 1435 sloot de stad Groningen een aantal verdragen met Oldambtster dorpen, waaronder met Veenhuizen. Even ten noorden van de Tjamme, ten zuiden van Ganzedijk liggen de overblijfselen van deze plaats. Met het verschijnen van dit toponiem en het verdwijnen van Oost-Finsterwolde, plus de opstrekkende heerden van deze middeleeuwse veenontginningsnederzetting kunnen we aannemen dat de fundamenten in de heerd van Mulder van de kerk van Oost-Finsterwolde zijn geweest.

De buurtschap Ganzedijk ontstond aan het einde van de achttiende eeuw toen zich landarbeiders, vissers en kleine boeren langs de Dollarddijk vestigden. Landinwaarts stonden al eerder enkele boerderijen. De indijking van de Finsterwolderpolder in 1819 verschafte de landarbeiders nieuwe werkgelegenheid. De bevolking nam sterk toe door sociale woningbouw in de jaren vijftig en zestig van de twintigste eeuw. Dit ter vervanging van verouderde landarbeiderswoningen elders in de toenmalige gemeente Finsterwolde. De huidige gemeente Reiderland werkt sinds ongeveer 2006 aan een saneringsplan.

Het dorp grenst aan het vroegere Beersterdiep, dat bij Oudesluis in zee uitmondde. De sluis werd in 1974 vervangen door het gemaal De Hongerige Wolf. Bij die gelegenheid werd het kanaaltracé door de Vledderlanden gedempt.

Recente geschiedenis

Op 11 februari 2008 kwamen er plannen in de openbaarheid om de 57 woningen van Ganzedijk te slopen en het gehucht op te heffen aangezien het een "spookdorp" zou zijn geworden^[2]. Een architectenbureau, dat in opdracht van de gemeente Reiderland, de provincie Groningen en de regionale woningbouwcorporatie Acantus onderzoek deed naar de toekomst van het dorp, concludeerde dat het dorp ten dode was opgeschreven en dat sloop van de in slechte staat verkerende woningwetwoningen onontkoombaar was. De bewoners van Ganzedijk verzetten zich tegen deze - in hun ogen - voorbarige conclusie^[3]. Het provinciebestuur heeft vervolgens het plan voorlopig in de ijskast gezet^[4]. De bewoners mogen zelf plannen voor de toekomst van het dorp ontwikkelen, die betrokken zullen worden bij de besluitvorming^[5]. Door deze affaire heeft de PvdA-fractie van Reiderland het vertrouwen in de eigen wethouder Ruud Hietbrink opgezegd. Deze wethouder heeft zijn ontslag aangeboden^[6]^[7].

Op 29 oktober 2008 presenteerden de bewoners hun alternatieve plan Energiek Ganzediek (Niks hoezen plat), opgesteld door het actiecomité Ganzedijk blijft. De bewoners wilden dat het dorp zelf in zijn energie kon voorzien. Ook streefden zij naar de vestiging van een hotel en een winkel. Volgens de verantwoordelijke gedeputeerde, Pim de Bruyne, was sloop echter nog steeds niet van tafel. ^[8]^[9]

Een jaar later werd alsnog besloten Ganzedijk te handhaven. Van de huurwoningen zullen er vijf worden gesloopt, en 17 opgeknapt. De eigenaren van circa dertig koopwoningen in Ganzedijk krijgen hulp bij het aanvragen van subsidie voor het tegen kostprijs opknappen van hun huizen.^[10]