Tamarasjeni
Dorp in de jure Georgië  Dorp in de facto Zuid-Ossetië 
| |||
|---|---|---|---|
| Situering | |||
| De jure | PTE Zuid-Ossetië | ||
| Regio | Sjida Kartli | ||
| Gemeente | Koerta | ||
| De facto | Republiek Zuid-Ossetië | ||
| Rajon | Tschinvali | ||
| Coördinaten | 42°15'3"NB, 43°57'45"OL | ||
| Algemeen | |||
| Inwoners | 0 | ||
| Hoogte | 900 m | ||
| Foto's | |||
| |||
| Afgebrand Tamarasjeni met de nieuwe Moskovski-wijk van Tschinvali (2010) | |||
| |||
Tamarasjeni (Georgisch: თამარაშენი; Ossetisch:Тамарес, Tamares; Russisch: Тамарашени) was een dorp in het noorden van Georgië, feitelijk gelegen in de afscheidingsregio Zuid-Ossetië. Het door etnisch Georgiërs bewoonde dorp werd tijdens en na de Russisch-Georgische Oorlog van 2008 ontvolkt, in brand gestoken en vernietigd.
Het dorp lag aan de noordkant van de Zuid-Osseetse hoofdstad Tschinvali, op de rechteroever van de Grote Liachvi. Voor de Georgische autoriteiten lag het dorp in de regio Sjida Kartli en was sinds 2006 onderdeel van de gemeente Koerta, een bijzondere gemeente in de door Georgië ingestelde Provisionele Territoriale Eenheid Zuid-Ossetië.
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken].jpg)
Tamarasjeni werd volgens geschiedkundigen rond 1200 door de Georgische koningin Tamar opgericht, maar werd rond 1225 alweer vernietigd tijdens een invasie van de Chorasmiden onder leiding van Jalal al-Din Mangboerni.
Matsjabeli
[bewerken | brontekst bewerken]De nederzetting bleef ondanks de vernietiging bestaan en was sinds de 15e eeuw eigendom van de Matsjabelli-dynastie die heerste over de regio Samatsjablo in het koninkrijk Kartlië. Tamarasjeni stond in de 18e eeuw als kleine stad te boek.[1] De Matsjabelli trokken zich terug in Tamarasjeni, toen het koninkrijk Kartli-Kachetië ophield te bestaan door de Russische annexatie in 1801 en ze de heerschappij kwijtraakten over Samatsjablo.
De bekende Georgische schrijver, publicist en activist in de Nationale Bevrijdingsbeweging Ivane Matsjabelli werd in Tamarasjeni geboren. Het huismuseum in Tamarasjeni ter ere van hem in zijn ouderlijk landhuis raakte in 1997 beschadigd door een aanslag van Zuid-Osseetse militanten.[2] Het werd in 2003-2004 gerenoveerd, maar een bombardement op het dorp tijdens de oorlog van 2008 betekende het einde van het huismuseum.[3] In het vluchtelingen-dorp Tserovani ten noorden van Tbilisi leeft het museum voort.[4]
Zuid-Ossetië
[bewerken | brontekst bewerken]Tijdens de vorming van de Zuid-Ossetische Autonome Oblast in 1921-1922 en het bepalen van de administratieve grens van de beoogde autonome regio protesteerden tientallen Georgische dorpen waaronder Tamarasjeni en Georgiërs in Tschinvali tegen de voorgenomen inclusie in Zuid-Ossetië.[5][6] De Liachvivallei ten noorden van Tschinvali kende voornamelijk Georgisch bewoonde dorpen. De dorpelingen schreven "het is beter om te sterven, om ons vanaf hier volledig te hervestigen dan ons te laten onderwerpen aan Ossetië".
Dit mocht niet baten: de meeste dorpen belandden toch in de autonome regio, inclusief Tamarasjeni. Door de ligging aan de noordelijke toegangsweg voor Tschinvali, de latere Transkam, en de hoofdweg naar Oni in Ratsja groeide Tamarasjeni uit tot een van de grotere dorpen in Zuid-Ossetië met een betrekkelijk gemengde bevolking. Na het intrekken van de Zuid-Ossetische autonomie in december 1990 door de Georgische Sovjetautoriteiten, werd in april 1991 het district Tschinvali, waar Tamarasjeni onder viel, opgeheven en aan het district Gori toegevoegd.[7]
Georgisch-Ossetisch conflict
[bewerken | brontekst bewerken]Tijdens de burgeroorlog in 1991-1992 vond er van twee zijden etnische zuivering plaats, waaronder ook in Tamarasjeni. Volgens rapporten werd Tamarasjeni vanaf januari 1991 systematisch door informele Georgische milities vrijwel geheel gezuiverd van Osseten, die ongeveer een derde van de bevolking waren. Dit was een reactie op het verjagen van de Georgische bevolking uit het nabijgelegen Tschinvali. Tegelijkertijd lag het dorp gedurende 1991 onder Osseetse beschietingen.[8]
In juni 1992 werd een door Rusland geleide vredesmacht ingesteld, waarna het dorp onder Georgische controle te staan. In 2004 vonden rond het dorp gewapende schermutselingen plaats tussen Georgische vredestroepen en Zuid-Osseetse milities.[9] Tamarasjeni werd in 2006 ingedeeld bij de nieuwe gemeente Koerta, die opgericht was ten behoeve van het bestuur van de Georgisch gecontroleerde dorpen in de Liachvivallei ten noorden van Tschinvali. In het nabijgelegen Koerta zetelde het overkoepelende door Tbilisi erkende interimgezag over Zuid-Ossetië, de Zuid-Ossetische Administratie.
Oorlog 2008
[bewerken | brontekst bewerken]
Zie Russisch-Georgische Oorlog voor het hoofdartikel over dit onderwerp.In de periode voorafgaand aan de oorlog in 2008 was Tamarasjeni tezamen met een aantal andere dorpen zoals Avnevi verschillende keren doelwit van zware Osseetse beschietingen.[11] De aanhoudende beschietingen op de avond van 7 augustus 2008 op een aantal Georgische dorpen, waaronder Tamarasjeni,[12] na de Georgische oproep tot staakt-het-vuren waren de uiteindelijke aanleiding tot het Georgische grondoffensief dat als start van de oorlog wordt gezien. Het dorp was de volgende dag ook doelwit van Russische bombardementen.[14]
Onderzoekers van Human Rights Watch constateerden op 12 augustus 2008 ter plekke plunderingen en brandstichting in Tamarasjeni en andere etnisch Georgische dorpen langs de weg naar Dzjava in het noorden.[15] Tussen 10 en 22 augustus 2008 werden op basis van satellietanalyses naar schatting 177 gebouwen in Tamarasjeni in brand gestoken en vernield, wat op bijna het gehele dorp neerkwam.[16] Volgens getuigenissen werd er door Russische tanks op huizen geschoten.[17] Aanklagers van het Internationaal Strafhof documenteerden de stelselmatige vernietiging van huizen in Tamarasjeni en elders "met als doel de etnische Georgiërs met geweld van het grondgebied van Zuid-Ossetië te verdrijven".[18]
In oktober 2008 werd met steun van de stad Moskou door de Zuid-Osseetse autoriteiten begonnen met de bouw van de 'Moskovski'-wijk van Tschinvali,[19] dat direct aan de westkant van Tamarasjeni kwam te liggen. Deze wijk werd rond 2011 opgeleverd.[20] In de periode 2017-2020 zijn alle restanten van Tamarasjeni verwijderd.
Demografie
[bewerken | brontekst bewerken]Volgens de (Georgische) volkstelling van 2002 woonden in Tamarasjeni 960 mensen waarvan 91% Georgisch. Het dorp is in 2008 vernietigd en feitelijk opgehouden te bestaan. Het werd ook niet opgenomen in de Zuid-Osseetse volkstelling van 2015.
| Bevolking van Tamarasjeni | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Jaar | 1886 | 1923 | 1939 | 1970 | 1979 | 1989 | 2002 | 2008 | |
| Aantal | 357 |  321 |
 594 |
969 |
1.196 |
1.166 |
960 |
0
| |
| Georgiërs | 98,3 % | 95,3 % | - | n.b.[21] | n.b.[21] | 63 % | 91 % | ||
| Osseten | 0,3 % | 4,7 % | - | n.b.[21] | n.b.[21] | 35 % | |||
| Verantwoording data: 1886,[22] 1923,[23] 1939-1989,[24][25] volkstelling 2002.[27] | |||||||||
Geboren
[bewerken | brontekst bewerken]- Ivane Matsjabelli (1854-1898), lid van de aristocratische Matsjabelli familie, schrijver, vertaler, publicist, lid van de Georgische Nationale Bevrijdingsbeweging en grondlegger van de nieuwe Georgische literaire taal.
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]Referenties
[bewerken | brontekst bewerken]- ↑ (ka) Topoarchaeologisch woordenboek van Kartli - Tamarasjeni. National Parliamentary Library of Georgia. Geraadpleegd op 24 juni 2022.
- ↑ (en) Georgian Monument Blown Up in south Ossetia. Jamestown Foundation (23 juli 1997). Gearchiveerd op 30 september 2007. Geraadpleegd op 24 juni 2022.
- ↑ (en) Damage Analysis and Assessment of Museums in battle zones of Georgia. International Council of Museums Georgia (18 december 2008). Gearchiveerd op 17 februari 2022. Geraadpleegd op 24 juni 2022.
- ↑ (en) Ivane Machabeli Museum. Georgische Museums. Geraadpleegd op 24 juni 2022.
- ↑ (ru) Осетины В Грузии (Osseten in Georgië), 1e druk. Universal, Tbilisi (2015), ""Образование Осетинской автономии в Грузии" (Vorming van de Ossetische Autonomie in Georgië)", p. 245. ISBN 978-9941-22-522-2. Geraadpleegd op 24 juni 2022.
- ↑ (en) Arsene Saparov (2015). From Conflict to Autonomy in the Caucasus - The Soviet Union and the making of Abkhazia, South Ossetia and Nagorno Karabakh, 1e druk. Routledge, Londen, "3. South Ossetian Autonomous Region (1918–22)", Pag.84. ISBN 978-0-415-65802-7. Geraadpleegd op 24 juni 2022.
- ↑ (ka) Law of the Republic of Georgia on the Abolition of Tskhinvali and Kornisi Districts. National Parliamentary Library of Georgia. Gearchiveerd op 28 mei 2022. Geraadpleegd op 28 mei 2022.
- ↑ (en) Bloodshed in the Caucasus - Violations of Humanitarian Law and Human Rights in the Georgia-South Ossetia Conflict (pdf). Human Rights Watch pag.18, 29 (1 april 1992). Geraadpleegd op 24 juni 2022.
- ↑ (en) Timeline – 2004. Civil Georgia (3 januari 2005). Geraadpleegd op 24 april 2022.
- ↑ (en) August Ruins - Report of the Georgian Non-Governmental Organizations on Violation of Fundamental Human Rights & International Humanitarian Law (pdf). Open Society Georgia Foundation via Internationaal Strafhof (2009). Geraadpleegd op 24 juni 2022.
- ↑ Rapport "August Ruins", pagina 42.[10]
- ↑ (en) Heavy Fighting Resumed in S.Ossetia. Civil Georgia (7 augustus 2008). Geraadpleegd op 24 juni 2022.
- ↑ a b (en) Pre-trial Chamber I - Situation in Georgia, document No. ICC-01/15 (pdf). Internationaal Strafhof (13 oktober 2015). Geraadpleegd op 6 juni 2022.
- ↑ ICC prosecution "Situation in Georgia", punt 203, pagina 100.[13]
- ↑ (en) Georgian Villages in South Ossetia Burnt, Looted. Human Rights Watch (13 augustus 2008). Geraadpleegd op 24 juni 2022.
- ↑ (en) Georgia: Satellite Images Show Destruction, Ethnic Attacks. Human Rights Watch (27 augustus 2008). Geraadpleegd op 24 juni 2022.
- ↑ (en) Up In Flames - Humanitarian Law Violations and Civilian Victims in the Conflict over South Ossetia. Human Rights Watch (30 januari 2009). Geraadpleegd op 7 juni 2022.
- ↑ ICC prosecution "Situation in Georgia", punt 131, pagina 67-68.[13]
- ↑ (ru) Москва приступает к строительству в Южной Осетии (Moskou start bouw in Zuid-Ossetië). RES Agency (2 oktober 2008). Geraadpleegd op 24 juni 2022.
- ↑ (ru) Микрорайон «Московский» наконец-то сдадут в эксплуатацию? (Microdistrict "Moskovsky" eindelijk in gebruik genomen?). RES Agency (20 oktober 2010). Geraadpleegd op 24 juni 2022.
- ↑ a b c d "meerderheid Georgisch"
- ↑ (ru) Historische bevolkingsdata Zuid-Ossetië 1886 Tschinvali district. Ethno Kavkaz. Geraadpleegd op 24 juni 2022.
- ↑ (en) Ethnic composition of Georgia 1923. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Geraadpleegd op 10 juni 2022.
- ↑ (ru) Census Tschinvali District. South Ossetian part of the Joint Control Commission (16 februari 2008). Gearchiveerd op 21 maart 2012. Geraadpleegd op 10 juni 2022.
- ↑ (ka) Results of All-Union Censuses in South Ossetian Autonomous Oblast. National Statistics Office of Georgia (8 januari 2020). Geraadpleegd op 10 juni 2022.
- ↑ (ka) Volume II - Population By Sex and Age Groups. Census.ge, National Statistics Office of Georgia (Geostat) (2003). Gearchiveerd op 10 oktober 2022. Geraadpleegd op 22 mei 2022.
- ↑ Etnische percentages via Census 2002, deel II, District Gori, pagina 221-227.[26]
