Telstar (Joe Meek)

Telstar
	Single van:; Apollo 100
B-kant(en)	Minuet for a funky lady
Uitgebracht	1972
Soort drager	Vinyl
Genre	Elektronische rock
Duur	3:14
Label	Diverse
Producent(en)	Miki Dallon
	(en) MusicBrainz-pagina;
Portaal	Muziek

Magic star
	Single van:; Margie Singleton
B-kant(en)	Only your shadow knows
Uitgebracht	1962
Soort drager	Vinyl
Genre	Countryrock; Countrypop
Label	Mercury Records
	(en) MusicBrainz-pagina;
Portaal	Muziek

Telstar
	Single van:; The Tornados
	Van het album:; The original Telstar - The sounds of the tornadoes
	(Cover op en.wikipedia.org)
B-kant(en)	Jungle fever
Uitgebracht	1962
Soort drager	Vinyl
Genre	Elektronische rock
Duur	3:20
Label	Experimental
Componist(en)	Joe Meek
Volgorde op The original Telstar - The sounds of the tornadoes
	(en) MusicBrainz-pagina;
Portaal	Muziek

Telstar is een instrumentaal nummer van The Tornados dat werd gecomponeerd door de Brit Joe Meek. Het is een van vroege nummers uit de elektronische rock.

De single kwam in 1962 uit en bereikte nummer 1 in Vlaanderen, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. Ook kwamen twee covers daarna nog in Amerikaanse hitlijsten te staan. Wereldwijd gingen er vijf miljoen platen over de toonbank.

Sinds de oprichting in 1963 van de profvoetbalclub Telstar uit IJmuiden wordt dit nummer als begintune gebruikt bij een thuiswedstrijd. Het werd tientallen malen gecoverd, waaronder als begintune van het Vlaamse televisieprogramma Willy's en Marjetten uit 2006.

Singleversies[bewerken | brontekst bewerken]

Het verscheen in 1962 op twee verschillende singles. Op de standaardversie verscheen Jungle fever op de B-kant. Daarnaast kwamen ep's uit met twee nummers op de A- en twee op de B-kant, waarbij de volgorde niet in elk land gelijk was. De drie bijgeleverde nummers waren Popeye twist, Love and fury en Jungle fever. Ook verscheen het dat jaar op de elpee The original Telstar - The sounds of the tornadoes.

Slepende rechtszaak[bewerken | brontekst bewerken]

Een paar maanden nadat Telstar was uitgebracht, beweerde de Franse filmcomponist Jean Ledrut (1903-1982) dat Meek vier fragmenten uit zijn soundtrack voor Austerlitz (1960) had gebruikt. Meek kende de film niet en nam de bewering niet serieus. Als gevolg begon Ledrut een rechtszaak tegen Meek, waarop British Copyright Protection Society procedureel de opbrengsten van de auteursrechten van Meek bevroor.^[1]

Uiteindelijk oordeelden de rechters dat er geen intentie tot plagiaat was geweest. Ledrut ontving hierdoor een deel van de opbrengsten, namelijk 8500 pond (omgerekend ca. 235.000 euro, equivalent in 2006). Drie weken voordat het vonnis werd uitgesproken pleegde Meek echter zelfmoord, waardoor hij nooit van zijn opbrengsten heeft kunnen profiteren.^[1]

Hitnoteringen[bewerken | brontekst bewerken]

Nederland en Vlaanderen[bewerken | brontekst bewerken]

Telstar in de Top 10 (Nederland) van 22-12-1962 t/m 23-02-1963
Week	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
Positie	3	5	5	5	5	8	8	8	8	8	uit

Telstar in de Top 20 (Vlaanderen) van 01-10-1962 t/m 01-02-1963
Week	okt	nov	dec	jan	feb
Positie	13	1	4	8	19	uit

Andere landen[bewerken | brontekst bewerken]

Land	piekpositie	aantal weken
Verenigd Koninkrijk	1	25
Verenigde Staten (Hot 100)	1	16
Noorwegen	3	6
Duitsland	6	5

Radio 2 Top 2000[bewerken | brontekst bewerken]

Nummer met notering(en) in de NPO Radio 2 Top 2000^{[noot 1]}	'99	'00	'01	'02	'03	'04	'05	'06	'07	'08	'09	'10	'11	'12	'13	'14	'15	'16	'17	'18	'19	'20	'21	'22	'23
Telstar	1553	1865	1431	1604	1607	1908	1994	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-

↑ Een getal geeft de plaats aan en een '-' dat het nummer niet genoteerd was. Een vetgedrukt getal geeft aan dat dit de hoogste notering betreft.

Margie Singleton[bewerken | brontekst bewerken]

Joe Meek voorzag het lied van een tekst en het lied werd in december 1962 met de titel Magic star uitgebracht door Kenny Hollywood. Hij had er geen hit mee.

Covers

Dat was anders voor Margie Singleton die het dezelfde maand nog coverde met een countryrockversie die op nummer 124 van de poplijst van Billboard terechtkwam. Ze bracht de single uit met The Merry Melody Singers. Bill Justis leverde het arrangement, inclusief een zangkoor, violen en het ritme van een stoomlocomotief. Op de B-kant van de single verscheen het nummer Only your shadow knows.

Een jaar later verscheen er nog een versie van Bobby Rydell en nog vertalingen naar Une étoile en plein jour (1962) en Irgendwann erwacht ein neuer Tag (1963). De Franse versie werd vertaald door Jacques Plante en voor het eerst uitgebracht door Les Compagnons de la chanson. De Duitse vertaling stamt van Carl Ulrich Blecher en werd voor het eerst uitgebracht door Camillo Felgen. Deze versies bereikten geen hitnoteringen.

Apollo 100[bewerken | brontekst bewerken]

In 1972 verscheen er een cover van Apollo 100 op een single. Dit is eveneens een instrumentale versie, waarbij de hoofdpartij op een orgel wordt begeleid door andere instrumenten waaronder in het midden een distortiongitaar en een hoorn, en op het eind de stem van een achtergrondzanger.

Op de B-kant staat Minuet for a funky lady. De single belandde in de Verenigde Staten op nummer 39 van de adult contemporary van Billboard.

Andere covers[bewerken | brontekst bewerken]

In de loop van de jaren coverden tientallen artiesten dit nummer. Naast de bovenstaande artiesten een een reeks andere artiesten kwamen die bijvoorbeeld van The Spotnicks (1962), The Ventures (1963), Hot Butter (1972), The Shadows (1981) en Bill Frisell (2014).

Bronnen, noten en/of referenties

Discogs, The Tornados, Margie Singleton
Hitnoteringen, Music VF, Chartsurfer, Ultratop e.a.
Telegraph, vijf miljoen exemplaren verkocht
Covers, Second Hand Songs

↑ ^a ^b Jan Reetze, The Telstar case

[T2000-2] Een getal geeft de plaats aan en een '-' dat het nummer niet genoteerd was. Een vetgedrukt getal geeft aan dat dit de hoogste notering betreft.

[Reetze-1] Jan Reetze, The Telstar case

[1]

[noot 1]