Tenesmus
Tenesmus (Latijns: tēnesmus, Grieks: τεινεσμός) is een vals gevoel van aandrang, hetgeen zich kan voordoen tijdens het maken van de stoelgang (tenesmus ani) of bij het urineren (tenesmus vesicae). Het kan leiden tot een pijnlijk en krampend gevoel in de anus of onderbuik. Door het gevoel van valse aandrang zal de patiënt vaak harder persen, terwijl er maar een geringe hoeveelheid ontlasting of urine wordt geproduceerd.[1]
Het kan een symptoom zijn van vele aandoeningen, maar meestal wordt het veroorzaakt door een ontsteking van het slijmvlies van de endeldarm (proctitis) of de urineblaas, die verscheidene oorzaken heeft. In geval van proctitis zal er ook vaak sprake zijn van rectaal bloedverlies en diarree of constipatie.[2] Bij inflammatoire darmziekten wordt het vaak gezien bij colitis ulcerosa, maar minder bij de ziekte van Crohn.[3]
Oorzaken
[bewerken | brontekst bewerken]Tenesmus wordt naast proctitis geassocieerd met de volgende aandoeningen:
- Aambeien
- Anorectaal abces
- Coeliakie
- Constipatie
- Colorectale kanker
- Diverticulose
- Dysenterie
- Endometriose (bij tenesmus ani)
- Genitale prolaps
- Hymen imperforatus (bij tenesmus vesicae)[4]
- Inflammatoire darmziekte
- Ischemische colitis
- Nierstenen (bij tenesmus vesicae)[5]
- Prikkelbaredarmsyndroom
- Rectocele
- Seksueel overdraagbare aandoening
- Zweepwormbesmetting
Diagnose
[bewerken | brontekst bewerken]Bij langdurige tenesmus is het belangrijk om ernstige oorzaken uit te sluiten, zeker wanneer er ook sprake is van gewichtsverlies en bloedverlies. Bloedonderzoeken, beeldvormende diagnostiek en endoscopie kunnen de oorzaak mogelijk achterhalen. Indien er een oorzaak wordt gevonden, kan een behandeling beginnen.
Daarnaast kan er gebruik worden gemaakt van adequate pijnstilling, waarbij methadon effectief blijkt te zijn tegen de pijn die kan optreden bij rectale tenesmus.[6]
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]- ↑ https://www.healthline.com/symptom/tenesmus
- ↑ https://patient.info/doctor/tenesmus
- ↑ Gearchiveerde kopie. Gearchiveerd op 4 november 2013. Geraadpleegd op 13 juli 2019.
- ↑ Mwenda, Aruyaru Stanley (2013). "Imperforate Hymen - a care cause of acute abdominal pain and tenesmus: case report and review of the literature". Pan African Medical Journal. 15. doi:10.11604/pamj.2013.15.28.2251. PMC 3758851
- ↑ Nephrolithiasis: Acute Renal Colic, Stephen W Leslie. eMedicine.
- ↑ SÁNCHEZ POSADA, R.; P. VARILLAS LÓPEZ; C. CENTENO CORTÉS (2004). "Metadona como opioide inicial en pacientes con tenesmo rectal" (PDF). MED PAL. 11 (4): 201–204. Retrieved 21 May 2012.