Thich Nhat Hanh

Thich Nhat Hanh
Tijdens een meditatieve mars in Parijs in 2006
Religie	Mahayana
Stroming	Zen
Geboortedatum	11 oktober 1926
Geboorteplaats	Huế (Unie van Indochina)
Sterfdatum	22 januari 2022
Sterfplaats	Huế (Vietnam)
Discipline
Bekend van	Plum Village
Website
Portaal    Religie

Thích Nhất Hạnh (geboren als Nguyễn Xuân Bảo) (Huế (Unie van Indochina), 11 oktober 1926 – Huế (Vietnam), 22 januari 2022) was een Vietnamese boeddhistische monnik, vredesactivist, dichter en schrijver die als banneling een groot deel van zijn leven in Frankrijk heeft gewoond.

Zijn leven lang zette hij zich in voor vrede, geweldloosheid en het verlichten van het lijden. Kranten noemden hem de invloedrijkste boeddhist van de voorbije eeuw, na de Dalai lama.

In de jaren zeventig bracht hij de westerse wereld in aanraking met het begrip mindfulness, waarover hij in 1975 het boek The Miracle of Mindfulness publiceerde. Hij heeft meer dan honderd boeken op zijn naam staan.

Biografie

Thich Nhat Hanh is altijd zijn eigen weg gegaan. Tegen de zin van zijn ouders werd hij in 1942 monnik en hij stopte met een opleiding op een boeddhistische academie omdat daar geen moderne vakken werden onderwezen. Hij studeerde natuurkunde aan de Universiteit van Saigon, gaf een humanistisch tijdschrift uit en stichtte diverse communes.

Tussen 1960 en 1963 studeerde hij vergelijkende cultuurwetenschappen aan de Princeton-universiteit in de Verenigde Staten. Daarna stichtte hij de SYSS (School for Youth Social Service) in Saigon, die slachtoffers van de Vietnamoorlog hielp met de wederopbouw van hun gebombardeerde dorpen. Ondanks ernstige politieke tegenwerking richtte hij in 1964 de boeddhistische Van Hanh Universiteit op in Vietnam. Omdat hij weigerde partij te kiezen maakte hij zowel vijanden in Noord- als Zuid-Vietnam. Zijn commune kwam zelfs onder vuur van Zuid-Vietnamese soldaten en er werd een aanslag op zijn leven gepleegd.

Toen in 1966 de oorlog in Vietnam verder escaleerde verliet hij het land en maakte een reis naar 19 landen om de vrede te bepleiten. Met als gevolg dat hij tot persona non grata werd verklaard. Hij mocht 39 jaar niet naar zijn vaderland terugkeren, maar hij droomde er iedere nacht van om naar huis te kunnen gaan.

Tijdens zijn reizen naar de VS pleitte hij voor vrede en kwam in contact met Martin Luther King , die Thich in 1967 nomineerde voor de Nobelprijs voor de Vrede vanwege zijn pacifistisch activisme. Ondanks Kings krachtige aanbeveling besloot het comité, evenals het jaar daarvoor, helemaal geen prijs toe te kennen.

Thich bleef zich onverminderd voor Vietnamese bootvluchtelingen inzetten en richtte zijn spirituele activiteiten voortaan op de Westerse wereld.

Terugkeer uit ballingschap

Vanaf 1966 tot aan zijn dood leidde hij een monastieke gemeenschap en lekengroep 'Order of Inter-Being' (in het Vietnamees Tiep Hien), die onderricht geeft in het trainen van aandacht en geëngageerd boeddhisme. In 1972 werd hij politiek vluchteling in Frankrijk. In 1982 stichtte hij het boeddhistische centrum Plum village, een meditatiegemeenschap in de Dordogne. Hij stichtte kloosters in New York, Parijs, Hongkong, Australië en zijn geboorteland Vietnam.

In januari 2005 kon hij na bijna 40 jaar voor het eerst sinds het begin van zijn ballingschap een bezoek brengen aan Vietnam, waar hij retraites leidde en boeddhistische leiders ontmoette. In 2008 ging hij een tweede keer. Hij gaf lezingen in het hele land, die de nodige internationale aandacht opleverden. Zijn critici verweten hem dat hij het beleid van de Communistische Partij ten aanzien van vrijheid van godsdienst legitimeerde, terwijl die juist onderworpen is aan controle van de staat.

Op 11 november 2014 werd hij met een ernstige hersenbloeding opgenomen op de intensive-careafdeling van een ziekenhuis in Bordeaux. Op 3 januari 2015 werd medegedeeld dat hij officieel uit zijn coma was ontwaakt en gezichten van dierbaren kon herkennen. Sindsdien kon hij niet meer spreken, maar bleef hij actief als spiritueel leider. Hij bracht geruime tijd in de VS door voor medische consulten. In november 2018 mocht hij van de Vietnamese autoriteiten terugkeren naar zijn root temple Tu Hieu in Vietnam, met de wens om daar zijn laatste levensdagen door te brengen.

Hij overleed op 22 januari 2022 na complicaties van zijn beroerte zeven jaar eerder.

Geen geboorte en geen dood

In een lezing uit 2014 spreekt Thich zich uit over de angst voor de dood. De gedachte aan geen geboorte en geen sterven lijkt ons te veroordelen tot het eeuwige leven. Voor velen is dat geen oplossing maar een probleem en een reden tot wanhoop, angst en verveling. Thich onderscheidt twee soorten mensen: diegenen die eeuwig willen leven en bang zijn om dood te gaan. Sinds het begin van de mensheid zijn ze op zoek naar onsterfelijkheid. Deze wens ontstaat door de angst om in het niets te verdwijnen, om er niet meer te zijn. We willen niet overgaan van het rijk van het zijn naar de staat van het niet-zijn en koesteren de angst om dood te gaan.

Aan de andere kant zijn er mensen, die het leven moe zijn. In de loop van de jaren raken ze verveeld en vinden zelfs het leven ondragelijk. Daarom willen zij er niet meer zijn en sommigen denken dat zelfmoord een einde aan het lijden maakt. Maar, zegt Thich, deze wens is gebaseerd op de verkeerde overtuiging dat er zoiets bestaat als het niet-zijn, het niet-bestaan. Het juiste inzicht is dat geboorte en dood altijd samengaan. Het één bestaat niet zonder het ander. Het is een wetmatigheid die je alleen maar ziet, wanneer je er dieper over nadenkt. Net als links en rechts zijn het constructies in ons brein, maar niet in de werkelijkheid. We gedragen ons alsof we weten, wat de realiteit is en dat we ons daartoe moeten zien te verhouden, maar het zijn slechts gewaarwordingen.

Het zelf, de ziel, de geest blijven niet voor altijd hetzelfde. Net zoals niets hetzelfde is op twee opeenvolgende momenten. Zoals de tijd verstrijkt met het tikken van de secondewijzer of de vorm van de bladeren in een boom verandert met het waaien in de wind.

Leven is (soms) lijden. Meditatie leert je om afstand te nemen van je angsten. Dan ervaar je vrede, voel je je licht en bent niet langer bang. Je ziet dat alles zich voortdurend vernieuwt en het leven krijgt daardoor zin.

Van jezelf houden

Iemand vroeg hem, hoe je van jezelf kunt houden. De basis vormt, volgens Thich, een rustige ademhaling. Daarna daalt het besef in van het eigen lichaam, dat voelt en lijdt. Op zo’n moment vallen lichaam en geest samen in het moment. De pijn en de spanning, die zich in de loop van de tijd heeft opgestapeld, kunnen zich ontladen. Daarna ontstaat er ruimte voor het leed van anderen en vermindert de eigen lijdensdruk. Thich zegt, dat je niet van anderen kunt houden, wanneer je niet van jezelf houdt.

Bibliografie

Bibliografie als auteur
Jaar	Titel	Titel Ned. vertaling	Uitgeverij	ISBN	Opmerkingen
in het Nederlands verschenen
1967	Vietnam, the lotus in the sea of fire	Vietnam, de lotus in een zee van vuur	Ten Have	ISBN -
1994	Peace is every step	Iedere stap is vrede	Ankh-Hermes	9789020251586
1996	Touching Peace	Vrede aanraken, De kunst van in aandacht te leven	Karnak	9789063500740
1997	Cultivating the mind of love	In de geest van liefde	Ankh-Hermes	9789020281262
1998	The sun my heart	De zon in je hart	Karnak	9789063500856
1999	Being peace	Vredelevend	Asoka	9789056700348
1999	Breathe! You are alive	Adem is bewustzijn	Asoka	9789056700355
2000	The heart of understanding	Vorm is leegte, leegte is vorm	Asoka	9789056700508
2000	Living Buddha living Christ	Boeddha leeft, Christus leeft	Asoka	9789056700485
2001	Going home	Jezus en Boeddha als broeders	Asoka	9789056700515
2002	Transformation and healing	Leven in aandacht	Asoka	9789056700638
2003	Creating true peace	Ontdek de vrede in je hart	The House of Books	9044309137
2003	Anger	Omarm je woede	Asoka	9789056700812
2003	Guide to walking meditation	De geur van versgemaaid gras	Asoka	9789056700782
2005	Taming the Tiger Within	Innerlijk vuur	Ten Have	9789025955038
2005	Peace starts with yourself	Vrede begint bij jezelf	Ten Have	9789025955267
2005	Peace within reach	Vrede onder handbereik	Ten Have	9789025955229
2006	Touching the earth	Aarden, Intieme gesprekken met Boeddha	Ten Have	9789025955212
2009	Joyfully together	Gelukkig samenleven	Ten Have	9789025957117
2007	The energy of prayer	De kracht van bidden	Ten Have	9789025957636
2007		De mooiste wijze teksten van Thich Nhat Hanh	Ten Have	9789025958435
2008	No death, no fear	Geen dood, geen vrees	Kosmos	9789021529813
2008	Walking meditation	Meditatief wandelen	Panta Rhei	9789088400100
2008	Teachings on love	Leren over liefde	Kosmos	9789021529806
2008	Fragrant palm leaves	De geur van palmbladen	Altamira-Brecht	9789069638065
2008	Living Buddha	Boeddha in lichaam en geest	Ten Have	9789025958428
2008	Art of power	Macht	Ten Have	9789025958770
2009	What the world needs	Wat de wereld nodig heeft	Ten Have	9789025960018
2009	A Rose For Your Pocket	Over Moederliefde	BBNC	9789045310022
2010	True Love	Ware liefde	Ten Have	9789025960308
2010	The heart of Buddha's teaching	Het hart van Boeddha's leer	Altamira-Becht	9789069639055
2011	Toucher la vie	Hier en nu	BBNC	9789045311715
2011	Peace is every breath	Adem in, adem uit	Ten Have	9789025961572
2011	A rose for your pocket	Het kleine boekje van de moederliefde	BBNC	9789045311708
2011	Quotes for a Mindful Year Vol. II	Je bent een geschenk aan de wereld	Panta Rhei	9789088400612
2011	Answers from the heart	Antwoorden vanuit het hart	BBNC	9789045312170
2011	Be free where you are	Vrij zijn, waar je ook bent	VBK Media	9789025961633
2012	Reconciliation; healing the inner child	Verzoening	BBNC	9789045313108
2012	Present moment, wonderful moment	Aandacht is als zonneschijn	Ten Have	9789025902131
2012	Savor, mindful eating, mindful life	Proef - Mindful leven, mindful eten	Ten Have	9789025961022
2012	The novice; a story of true love	De novice Een verhaal over ware liefde en wijsheid	Ten Have	9789025901592
2013	Old path white clouds	In de voetsporen van de Boeddha	Altamira-Becht	9789401300766
2013	Making space	Ruimte maken	Ten Have	9789045314365
2013	Work	Werk	BBNC	9789045315058
2013	Fidelity	Intimiteit	BBNC	9789045315195
2013	Good citizens; creating enlightened society	Burgerschap Ethiek voor een verlichte samenleving	Ten Have	9789025903534
2014	The Art of Communicating	Spreken met liefde, luisteren met compassie	Ten Have	9789025903701
2014	A Love Letter to the Earth	Liefde voor de aarde	BBNC	9789045316253
2014	The Blooming of a Lotus	Het bloeien van een lotusbloem	BBNC	9789045316192
2014	Peace of mind	Sereniteit Voelen dat je leeft	BBNC	9789045316871
2014	No death, no fear	Geen dood, geen vrees	Ten Have	9789025904388
2015	Happiness	Mindfulness voor een gelukkig leven	BBNC	9789045310497
2015	How to sit	De mindfulness essentials 1 Zitten	BBNC	9789045317458
2015	How to eat	De mindfulness essentials 2 Eten	BBNC	9789045317465
2015	How to love	De mindfulness essentials 3 Beminnen	BBNC	9789045317847
2015	How to walk	De mindfulness essentials 4 Lopen	BBNC	9789045318516
2015	The Way Out is In	De uitweg ligt in ons zelf	BBNC	9789045318394
2015	Silence	Stilte: Luisteren in een wereld vol lawaai	ten Have	9789025904579
2015	Anger	Emoties kalmeren met milde aandacht	ten Have	9789025904944
2015	No mud, no lotus	Licht door het duister	ten Have	9789025904722
2016	The long road turns to joy	Wandelen	Ten Have	9789025905118
2016	Inside the Now	In het nu	Ten Have	9789025905330
2016	How to Relax	De mindfulness essentials 5 Relaxen	BBNC	9789045319803
2016	Your true home	Je ware thuis	BBNC	9789045319803
2016	Miracle of Mindfulness	Het wonder van mindfulness	Ten Have	9789025905330
2017	At Home in the World	De wereld is mijn thuis	Ten Have	9789025905880
2018	The Art of Living	Leven	Ten Have	9789025906245

Filmografie

Walk With Me (2017) is een meditatieve film over een gemeenschap van zenboeddhistische monniken en nonnen die hun leven hebben gewijd aan het beheersen van de kunst van mindfulness met hun wereldberoemde leraar Thich Nhat Hanh. Achtergrondstem is die van acteur Benedict Cumberbatch - (en)  Walk with me in de Internet Movie Database

Bronnen, noten en/of referenties

Mediabestanden

Zie de categorie Thich Nhat Hanh van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.