Tramlijn Arnhem - Isselburg-Anholt

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Tramlijn Arnhem - Isselburg-Anholt
Tramlijn Arnhem - Isselburg-Anholt op de kaart
Totale lengte48 km
Spoorwijdtesmalspoor 750 mm
Aangelegd doorGeldersche Tramweg-Maatschappij
Geopend
Arnhem - Velp: 15 mei 1926
Velp - Terborg: 31 juli 1887
Terborg - Dieren: 26 augustus 1882
Dieren - Doetinchem: 25 juni 1881
Doetinchem - Gendringen: 1 juni 1890
Gendringen - Isselberg-Anholt: 1 mei 1903
Gesloten
Arnhem - Velp: 1944
Velp - Doesburg: 1949
Doesburg - Doetinchem: 1957
Doetinchem - Isselberg-Anholt: 18 september 1944
Geëlektrificeerdnee
Aantal sporen1
Traject
uexKBHFad Velperplein Arnhem
uexHSTd Kastanjelaan Arnhem
uexKRZd tram 3 opgebroken
uexdKDSTaquexABZg+r Arnhem Goederen
uexHSTd Boulevard Heuvelink Arnhem
uexdSTRdSTR+l lijn van Amsterdam Centraal
lijn van Arnhem Centraal
uxmdKRZudABZgr lijn naar Elten
duexdABZglemdKRZouexdKDSTeq ENKA
uexdSTRdLSTR
uemvSKRZ-Au A12E35
uexdHSTdLSTR Laarweg Velp
uexv-STR + vSHI4+l-
vSHI4r- +
dLSTRuexdHST Gasfabriek Velp
dLSTRuexdHST Emmastraat Velp
dLSTRuexdABZg+l tram 1,7 opgebroken
dBHFuexdBHF Velp
dLSTRuexdHST Nederhagen
dLSTRuexdHST De Roskam Rheden
dLSTRuexdHST Holtbankseweg Rheden
dBHFuexdHST Rheden
dLSTRuexdHST Pinkelscheweg Rheden
dLSTRuexdHST Rozenbosch Rheden
uexv-STR + vSHI4l-
vSHI4+r- +
uexdHSTedHST Hotel de Engel De Steeg
uexdBHFdLSTR Tramstation De Steeg
uexdHSTdLSTR Middachten De Steeg
uexdHSTdLSTR Avegoor Ellecom
uexdHSTdLSTR Hotel Brinkhorst Ellecom
uexdHSTedHST Ellecom
uexdHSTdLSTR Ellecomschen draai
uexv-SHI2gr + uexvWSLa
vSHI2gl- +
uexdSTRuexdKHSTevBHF Dieren
uexvSHI2l-vSTR-STRl lijn naar Apeldoorn museumlijn
uexdSTRdSTRl lijn naar Leeuwarden
uexdBHFd Tramstation Dieren
uexdHSTd Langebrug bij den Tol
uexhKRZWaed IJssel
uexv-SHI2gr + uexvWSLa
+
uexdKBSTeuexdSTR Haven Doesburg
uexdHSTd Doesburg
uexdHSTd Meipoort Doesburg
uexdHSTd Kerk Drempt
uexdHSTd Drempt
uexdHSTd Hoog-Keppel
uexdHSTd Laag-Keppel
uexABZg+ld tramlijn van Zutphen vanaf 1934
uexHSTd Groot Zande
uexHSTd Langerak
uexHSTd Zanderij
uexABZg+ld tramlijn van Zutphen tot 1934
uexBHFd Tramstation Doetinchem
uexABZgrd tramlijn naar Emmerich opgebroken
uexHSTd Hotel Rademaker Doetinchem
uexHSTd Heerenlogement Doetinchem
dSTR+ruexdSTR lijn van Zevenaar
dBHFuexdHST Doetinchem
uexv-STR + vSTR2-
STRc3 +
uexv-HST + STRc1
v-STR+4 +
Hotel Coops Doetinchem
uexv-HSTv-LSTR Vijverberg
uexv-HSTv-LSTR Linzebosch
uexv-HSTv-LSTR Kemnade
uexv-HSTv-LSTR De Pol
exdKBSTaquexmdKRZexdSTRqedABZg+r Vulkaansoord
uexv-HSTv-BHF Gaanderen
uexv-STRv-STRl lijn naar Winterswijk
uexABZg+rd tramlijn van Zeddam opgebroken
uexBHFd Tramstation Terborg
uexABZgld tramlijn naar Lichtenvoorde-Groenlo opgebroken
uexHSTd Silvolde
uexHSTd Lichtenberg
uexHSTd Bontebrug
uexWBRÜCKE1d Oude IJssel
uexHSTd Ulft
uexHSTd Engbergen
uexHSTd Gendringen
uxZOLLd grens Nederland - Duitsland
uexHSTd Pannenbäcker
uexHSTd Anholt
uexHSTd Sandweg Anholt
uexHSTd Mühlenbachbrücke
exdSTR+ruexdSTR DB 2265 van Empel-Rees opgebroken
exdBHFuexdKHSTe Isselburg-Anholt
exvSTR- DB 2265 naar Münster (Westf) Hbf opgebroken

De tramlijn Arnhem - Isselburg-Anholt was een stoom- en motortram van Arnhem via Velp, Rheden, Doesburg en Doetinchem naar station Isselburg-Anholt in Duitsland.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Het eerste deel van de stoomtramlijn Dieren - Doetinchem werd geopend op 25 juni 1881. Hiermee was de Geldersche Tramweg-Maatschappij één van de pioniers van de stoomtram in Nederland.

De tram voorzag in een duidelijke behoefte. In 1882 werd de lijn doorgetrokken tot Terborg en in 1887 werd de lijn via Rheden verlengd naar Velp, waar men kon overstappen op de paardentram naar Arnhem. In 1901 werd de lijn de andere kant op verlengd naar Gendringen en op 1 mei 1903 werd de tramlijn verlengd tot Isselburg-Anholt in Duitsland. In 1926 werd de lijn vanuit Velp nog verlengd tot het Velperplein in Arnhem. Tussen Arnhem en Velp liep de tramlijn zuidelijk van de spoorlijn in tegenstelling tot de gemeentetram.

Rond 1920 was de grote bloeiperiode van de stoomtram. Het is jarenlang een zeer goed renderende lijn geweest met aansluiting op het tramwegnet van Arnhem, een haven aan de IJssel in Doesburg, aansluitingen naar de ijzergieterijen langs de Oude IJssel, vervoer naar de veemarkt in Doetinchem en een aansluiting op het Duitse spoorwegnet in Isselburg. Dagelijks reed er een groot aantal stop- en sneltrams in de reizigersdienst. Ten behoeve van de goederendienst reden voor het wagenladingenvervoer de normale goederentrams, aangevuld met snelgoederentrams voor het stukgoederenvervoer. In de jaren daarna ontstond er veel concurrentie van het opkomende wegvervoer. De trammaatschappij ging deze concurrentie aan door vanaf 1923 zelf ook vrachtauto’s en autobussen in te zetten. De laatste reizigerstram reed op 15 mei 1949.

Het grootste knelpunt voor de tram was de schipbrug over de IJssel bij Doesburg, die voor de scheepvaart telkens uit elkaar moest worden genomen en dan weer samengevoegd. Mede hierdoor werd het trambedrijf steeds verder ingekrompen zodat in 1954 slechts het traject Doesburg haven - Doetinchem en de twee aansluitende lijnen naar Wijnbergen en Hummelo over bleven. In 1956 en in 1957 heeft in de zomermaanden nog een historische tram gereden tussen Doesburg en Doetinchem, hierna is ook het laatste gedeelte gesloten en opgebroken.

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]