Trimethylfosfaat

Trimethylfosfaat
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van trimethylfosfaat
Molecuulmodel van trimethylfosfaat
Algemeen
Molecuulformule	C3H9PO4
IUPAC-naam	trimethylfosfaat
Andere namen	TMP
Molmassa	140,074921 g/mol
SMILES	COP(=O)(OC)OC
InChI	1S/C3H9O4P/c1-5-8(4,6-2)7-3/h1-3H3
CAS-nummer	512-56-1
EG-nummer	208-144-8
PubChem	10541
Wikidata	Q2623529
Beschrijving	Kleurloze vloeistof
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
Waarschuwing
H-zinnen	H302 - H351
EUH-zinnen	geen
P-zinnen	P281
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand	vloeibaar
Kleur	kleurloos
Smeltpunt	−46 °C
Kookpunt	197 °C
Goed oplosbaar in	water
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Trimethylfosfaat of TMP (uit het Engels: trimethyl phosphate) is een organische fosforverbinding met als brutoformule C₃H₉PO₄. Het is een trimethyl-ester van fosforzuur. De stof komt voor als een kleurloze vloeistof, die goed oplosbaar is in water.

Trimethylfosfaat kan gevormd worden door de oxidatie van trimethylfosfiet.

Toepassingen

Trimethylfosfaat is een methylerings-reagens voor heterocyclische stikstofverbindingen. Verder wordt het gebruikt als kleur-inhibitor voor polymeervezels en als oplosmiddel voor aromatische halogeneringen en nitreringen. Het wordt ook verwerkt in pesticiden en geneesmiddelen.

Toxicologie en veiligheid

De stof ontleedt bij verhitting, met vorming van giftige fosforoxide-dampen.

De stof kan effecten hebben op het centraal zenuwstelsel, met als gevolg zwakte, beven en verlamming. TMP kan genetische afwijkingen bij mensen veroorzaken.

Synthese

Trimethylfosfaat wordt gemaakt door behandelen van fosforylchloride met methanol in aanwezigheid van een amine-base:

${\ce {POCl3 + 3 CH3OH + 3 R3N -> PO(OCH3)3 + 3 R3NH^+Cl^-}}$

Zie ook

• Tri-ethylfosfaat

Externe link

•  trimethylfosfaat - International Chemical Safety Card