Tweede Franse Keizerrijk
Empire Français
| |||||
| |||||
| |||||
| Kaart | |||||
| |||||
| Algemene gegevens | |||||
| Hoofdstad | Parijs | ||||
| Talen | Frans | ||||
| Religie(s) | Rooms-katholiek | ||||
| Munteenheid | Franse frank | ||||
.svg)
| Geschiedenis van Frankrijk |
|
|
|
Prehistorie Romeinse tijd Middeleeuwen
West-Francië (843-987)
Vroegmoderne Tijd
Moderne Tijd |
|
|
Portaal  FrankrijkPortaal Geschiedenis
|
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Het Tweede Franse Keizerrijk begon toen Napoleon III de macht greep en in 1852 zijn keizerskroon kon opzetten.
Ontstaan[bewerken]
In 1848 was in een revolutie de Julimonarchie van Lodewijk Filips afgezet en vervangen door de periode van de Tweede Franse Republiek.
Charles Louis Napoleon Bonaparte werd het volgend jaar tot president gekozen. Maar voor regeren in een democratisch bestel was ook deze Bonaparte niet in de wieg gelegd, en op 14 januari 1852 greep hij definitief de macht door het invoeren van een antiparlementaire grondwet.
Alle uitvoerende macht lag bij Napoleon, net als het initiatiefrecht voor wetsvoorstellen. Als tegenprestatie werd wel het algemeen stemrecht voor mannen ingevoerd, zij het voor een parlement dat een zeer zwakke positie had. Het kon wel tegen wetsontwerpen stemmen, maar de president had geen vertrouwensvotum van het parlement nodig. De president kon zelf naar believen referenda uitschrijven. Hij benoemde de Conseil d'Etat (Raad van State, die wetsontwerpen voorbereidde) en alle senatoren en alle rechters en hoge militairen.
Napoleon kreeg zijn keizerstitel door een volksraadpleging, die uitgevoerd werd in een sfeer van angst voor anarchie. Hij liet zich kronen op 2 december 1852, precies 48 jaar nadat zijn oom zich had laten kronen, in een even theatrale vertoning.
Binnenland[bewerken]
Parijs kreeg nieuwe brede lanen en mooie parken. Zo werd o.a. het Bois de Boulogne omgehakt en vervangen door een park. Ook werd Georges Hausmann uitgenodigd om in Parijs een nieuwe periferie aan te leggen
Buitenland[bewerken]
Succes in de Krimoorlog (1853 - 1856) droeg bij aan het prestige van het rijk. In 1858 begon Napoleon samen met Savoye-Piëmont een oorlog tegen Oostenrijk, die met Slag bij Solferino in 1859 slecht eindigde voor Oostenrijk. Een daaruit voortvloeiend succes voor Frankrijk was de stichting van de moderne eenheidsstaat Italië, waarmee een gebiedsruil werd overeengekomen: Frankrijk stond Sardinië af en ontving Savoye en Nice. Napoleon III kreeg hierbij wel last van zijn katholieke burgers, wegens de moeilijke positie waarin de Pauselijke Staat raakte door Italiaanse eenwording.
Groot prestigeverlies was er enkele jaren later in Mexico, waar de vestiging van een marionettenregering onder Maximiliaan van Habsburg uitliep op een fiasco.
Aanvankelijk werd in de Lage Landen gevreesd voor een monsterverbond tussen het op eenwording afkoersende Duitsland onder Otto von Bismarck en Frankrijk, waarbij Europese invloedssferen bepaald zouden worden. In 1870 brak echter de Frans-Pruisische Oorlog uit; Napoleon had zich zeer onverstandig laten provoceren door Bismarck, die wist dat hij wel een oorlog kon riskeren. De nieuwe machtsverhoudingen in Europa werden snel duidelijk. Frankrijk werd in enkele maanden onder de voet gelopen en Parijs werd belegerd door de Duitsers, wat leidde tot een linkse volksopstand die als de Commune van Parijs de geschiedenis in zou gaan. De opstand werd bloedig neergeslagen, maar het einde van Napoleon III en het Tweede Franse Keizerrijk waren toch wel in zicht. Napoleon ging in ballingschap in Engeland, waar hij stierf. De Derde Republiek werd uitgeroepen. Duitsland greep de gelegenheid aan om het Duitse Keizerrijk in 1871 in de Spiegelzaal van Versailles uit te roepen.
Bibliografie[bewerken]
- Anceau, Eric, Napoléon III, un Saint-Simon à cheval, Paris, Tallandier, 2008.
- Choisel, Francis, La Deuxième République et le Second Empire au jour le jour, chronologie érudite détaillée, Paris, CNRS Editions, 2015.
- Girard, Louis Napoléon III, Paris, Fayard,1986.
- Tulard, Jean (dir.), Dictionnaire du Second Empire, Paris, Fayard, 1995, 1348 p.
