Tweede divisie (voetbal Nederland)

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Tweede divisie
Land Vlag van Nederland Nederland
Bond KNVB
Niveau 3
Opgericht 1956
Opgeheven 1971
Heropgericht 2016
Systeem Competitie
Promotie naar Eerste Divisie (voor beloftenelftallen)[1]
Degradatie naar Derde Divisie en O21-Divisie 1 (voor beloftenelftallen)
Aantal teams 18
Huidige kampioen VV Katwijk (2022/23)
Recordkampioen HFC Haarlem, VV Katwijk (3)
Huidig seizoen 2023/24
Portaal  Portaalicoon   Voetbal

De Tweede Divisie (met ingang van het seizoen 2023/'24 vanwege sponsorrechten ook wel de Betnation Divisie genoemd) is sinds 2016 het derde niveau van de voetbalcompetities bij de mannen in Nederland. Tussen 1956 en 1971 was het de laagste divisie waarin betaald voetbal werd gespeeld. In de nieuwe opzet is sinds 2016 de Tweede divisie officieel het hoogste amateurniveau, echter wel met een verplichting aan clubs tot het onder contract hebben van een minimumaantal spelers.[2] Deze competitie is bedoeld om de overgang van clubs naar het profniveau en vice versa te bewerkstelligen. Het promotierecht vanuit de Tweede Divisie is tot en met het seizoen 2022/23 bevroren.[1]

Met ingang van het seizoen 2023/24 heet de competitie de Betnation Divisie naar de naamgevende hoofdsponsor Betnation.[3] Daarvoor had de competitie vanaf het seizoen 2021/22 de sponsornaam Jack's League.[4]

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

1954–1971[bewerken | brontekst bewerken]

De Tweede Divisie in haar oorspronkelijke vorm werd in 1956 opgericht samen met de Eredivisie en de Eerste Divisie, toen het betaald voetbal in Nederland, twee jaar na de introductie in 1954, zijn nieuwe vorm kreeg. De Tweede Divisie begon met twee afdelingen: de Tweede Divisie A en de Tweede Divisie B, elk met vijftien elftallen. In seizoen 1960/61 en 1961/62 was er één Tweede Divisie, tussen 1962/63 en 1965/66 weer twee afdelingen met elk zeventien clubs en met ingang van 1966/67 werd de Tweede divisie definitief teruggebracht tot één afdeling, met 23 clubs. Na het seizoen 1970/71 werd de Tweede divisie opgeheven, vanwege aangekondigde saneringen in het betaalde voetbal. Een groot aantal clubs die dat seizoen in de competitie speelden werden (gedwongen) teruggezet naar de amateurs. De anderen gingen naar de Eerste Divisie, die vanaf dan het laagste niveau werd waar betaald voetbal gespeeld wordt.

2016–heden[bewerken | brontekst bewerken]

De invoering van de Topklasse in 2010 was bedoeld om als brug te dienen tussen het betaald voetbal en amateurvoetbal, om zo doorstroming tussen profs en amateurs mogelijk te maken. Degradatie vanuit de Eerste Divisie was immers sinds de opheffing van de Tweede Divisie na het seizoen 1970/71 niet meer mogelijk. Ook kon er geen promotie plaatsvinden op basis van sportieve gronden vanuit het amateurvoetbal. De voetbalclubs die in het recente verleden vanuit het amateurvoetbal in de Eerste Divisie zijn toegelaten, hebben dat vooral te danken aan regionale en/of historische redenen, ofwel aan een gedegen ondernemingsplan. Een dergelijk gesloten systeem was vrijwel nergens meer in Europa te vinden, zeker niet in de grotere voetballanden.

Hoewel met de invoering van de Topklasse in 2010 op papier een eind kwam aan het gesloten systeem van het betaald voetbal in Nederland, bleek er bij de clubs in de Topklasse weinig interesse in promotie naar de Eerste divisie te bestaan. Enkel profclub FC Oss heeft als degradant uit de Eerste divisie in 2009/10 en vervolgens eerste kampioen van de Topklasse zondag gebruikgemaakt van het promotierecht. De licentie-eisen voor het betaald voetbal en hoge extra kosten voor amateurverenigingen om de stap naar boven te maken zorgden ervoor dat geen enkele amateurvereniging wilde promoveren onder de geldende voorwaarden. Toen de Eerste Divisie op de schop ging na enkele faillissementen in korte tijd, besloot Achilles '29 na het seizoen 2012/13 onder versoepelde voorwaarden de stap wél te maken.

In december 2014[5] besloot de KNVB tot herinvoering van de Tweede Divisie vanaf het seizoen 2016/17. Deze voetbalcompetitie zorgt middels een niet-verplichte promotieregeling met de Eerste en een degradatieregeling met de Derde divisie[6], voorheen de Topklasse, voor een doorstroom van amateur- naar betaald voetbal en vice versa. Deze tussenstap naar het profvoetbal bleek nodig omdat de stap van vrijwillige promotie vanuit de Topklasse naar de Eerste Divisie, waar zwaardere licentie-eisen gelden, voor amateurverenigingen te groot was.

De Tweede Divisie bestaat uit achttien clubs. Met de invoering van deze nieuwe competitie vervalt de strijd om het algeheel amateurkampioenschap bij de amateurs. De kampioen van de Tweede Divisie is direct de hoogst geëindigde club in het Nederlandse amateurvoetbal en daarmee algeheel Nederlands amateurvoetbalkampioen.

Competitie[bewerken | brontekst bewerken]

In de Tweede Divisie wordt een hele competitie gespeeld. Dat betekent dat de clubs elkaar zowel thuis als uit tegenkomen, waardoor elk team 34 wedstrijden per seizoen afwerkt.

Promotie[bewerken | brontekst bewerken]

De kampioen heeft de plicht te promoveren naar de Eerste Divisie. Dit geldt echter niet in de seizoenen 2017/18 tot en met het seizoen 2022/23.[7][1] Alleen in het allereerste seizoen sinds de herinvoering van de competitie promoveerde een club naar de Eerste Divisie, dat was in 2016/17 Jong AZ.

Degradatie[bewerken | brontekst bewerken]

Het team dat als laatste eindigt degradeert direct naar de Derde divisie. De teams op de plekken 16 en 17 in de eindstand strijden in de nacompetitie tegen degradatie naar de Derde divisie. Ze spelen met de zes (vervangende) periodekampioenen om een plaats in de Tweede Divisie.

Op de bondsvergadering van 16 december 2019 werd besloten dat er alleen nog in de Tweede Divisie twee belofte-elftallen zouden uitkomen en de overige belofteteams in de nieuwe Onder 21 competitie. Daaraan gekoppeld is een eigen degradatieregeling, waarbij het laagst geklasseerde beloftenteam in een tweeluik strijdt tegen de kampioen van de "Onder 21"-competitie om een plek in de Tweede divisie.

Toeschouwersaantallen[bewerken | brontekst bewerken]

De herinvoering van de competitie laat een daling van het aantal toeschouwers zien ten opzichte van de zaterdagtopklasse (elk seizoen >1000 toeschouwers per wedstrijd), echter een stijging ten opzichte van de zondagtopklasse. Over het algemeen trekken zaterdagclubs meer toeschouwers dan de zondagverenigingen. Door het weekendvoetbal in de Tweede Divisie komt het tot een gemiddelde van beide toeschouwergemiddeldes van de vroegere topklasses.[8]

Seizoen Toeschouwers-
gemiddelde*
%-verandering
2016/17 678 (783) -
2017/18 829 (864) 22,3%
2018/19 738 (842) 11,0%
2019/201 892 (960) 20,6%
2020/212 n.b. -
2021/22 824 (904) -
Bron: Gebaseerd op officieuze cijfers van Transfermarkt.
* Gemiddelde met belofteteams. Tussen haakjes het gemiddelde toeschouwersaantal wanneer de belofteploegen niet zijn meegenomen in de statistieken.
1 Het seizoen 2019/20 werd door de COVID-19-pandemie na 24 speelrondes geannuleerd. De gegevens zijn tot en met deze speelronde opgenomen.
2 Het seizoen 2020/21 werd door de COVID-19-pandemie na 6 speelrondes geannuleerd. Er zijn te weinig gegevens tot deze speelronde.

Kampioenen[bewerken | brontekst bewerken]

Seizoen Divisie 2A Divisie 2B
1956/57 VV Leeuwarden RBC
1957/58 ZFC Heracles
1958/59 SC 't Gooi Go Ahead
1959/60 EDO Be Quick
1960/61 HFC Haarlem
1961/62 Velox
1962/63 VSV HFC Haarlem
1963/64 Alkmaar '54 N.E.C.
1964/65 SC Cambuur DFC
1965/66 SBV Vitesse FC Den Bosch
1966/67 HFC Haarlem
1967/68 WVV Wageningen
1968/69 BV De Graafschap
1969/70 sc Heerenveen
1970/71 De Volewijckers
2016/17 Jong AZ
2017/18 VV Katwijk
2018/19 AFC
2019/20 Geen kampioen[9]
2020/21
2021/22 VV Katwijk
2022/23 VV Katwijk

Meervoudige kampioenen[bewerken | brontekst bewerken]

Aantal Club(s)
3 HFC Haarlem
3 VV Katwijk

Eeuwige stand[bewerken | brontekst bewerken]

(3 punten voor een overwinning, resultaten bewerkt op 26 juni 2023)

Legenda kleuren in de tabellen
Spelend in de Eredivisie.
Spelend in de Eerste divisie.
Spelend in de Tweede divisie.
Spelend in de Derde divisie.
Spelend in een lagere amateurklasse
Door fusie of opheffing niet meer actief
club /22 gs w g v pnt dv dt ds
VV Baronie 15 464 182 110 172 656 802 773 29
PEC 15 468 167 87 214 588 766 930 -164
sc Heerenveen 12 374 135 94 145 499 571 619 -48
SC 't Gooi 12 380 123 121 136 490 584 562 22
ZFC 11 354 126 92 136 470 495 480 15
Roda JC 8 266 130 72 64 462 478 315 163
FC Hilversum 11 342 112 90 140 426 479 544 -65
Hermes DVS 9 298 111 78 109 411 446 413 33
HFC EDO 12 378 105 95 178 410 469 696 -227
HVV Tubantia 11 332 109 82 141 409 543 636 -93
VV Zwartemeer 10 288 110 78 100 408 499 486 13
BV De Graafschap 8 254 112 53 89 389 438 348 90
Zwolsche Boys 13 404 98 90 216 384 493 793 -300
SV Limburgia 8 266 97 82 87 373 397 396 1
NOAD 9 298 96 85 117 373 439 492 -53
HFC Haarlem 7 220 106 53 61 371 442 299 143
AGOVV 9 300 104 59 137 371 419 527 -108
WVV Wageningen 7 234 105 55 74 370 426 355 71
RKVV Wilhelmina 10 300 100 66 134 366 546 620 -74
N.E.C. 8 228 103 48 77 357 473 369 104
SC Veendam 6 192 93 45 54 324 344 268 76
Fortuna Vlaardingen 6 204 85 59 60 314 305 254 51
TSV LONGA 9 256 83 54 119 303 446 548 -102
Velox 6 180 83 44 53 293 331 273 58
RCH 6 180 71 56 53 269 296 242 54
Helmondia '55 6 190 74 47 69 269 315 319 -4
HVC 5 162 73 40 49 259 291 218 73
VV Oldenzaal 7 200 64 48 88 240 298 369 -71
Be Quick 6 168 63 39 66 228 316 314 2
Xerxes 5 140 63 27 50 216 270 222 48
SBV Excelsior 4 144 59 39 46 216 214 176 38
UVS 6 166 54 44 68 206 279 276 3
SBV Vitesse 4 120 57 34 29 205 221 165 56
DFC 4 118 56 29 33 197 232 162 70
VV Katwijk 7 199 114 39 46 381 374 216 158
Kozakken Boys 7 199 89 39 71 306 348 296 52
FC VVV 4 142 47 40 55 181 190 217 -27
SVV 4 118 48 30 40 174 218 205 13
Enschedese Boys 4 106 49 23 34 170 209 146 63
Excelsior Maassluis 7 199 79 47 73 284 306 292 14
AFC 7 199 99 44 56 339 (-1) 375 280 95
BVV 3 88 45 24 19 159 149 90 59
VV De Valk 5 138 45 23 70 158 250 309 -59
SV Zeist 5 140 42 30 68 156 228 331 -103
HHC Hardenberg 7 200 97 39 64 330 380 287 93
Koninklijke HFC 7 197 86 46 65 304 321 254 67
VV Rheden 4 106 41 28 37 151 186 168 18
GVVV 6 166 62 33 71 219 255 284 -29
Go Ahead 3 82 42 20 20 146 180 113 67
Roda Sport 3 84 43 16 25 145 168 105 63
VV Leeuwarden 3 90 41 21 28 144 205 156 49
De Treffers 7 199 78 47 74 281 315 299 16
RBC 3 92 37 30 25 141 137 117 20
Jong Sparta Rotterdam 7 200 74 48 78 270 369 346 23
SC Drente 4 136 36 25 75 133 173 234 -61
VVSB 3 102 34 26 42 128 166 200 -34
BVV Barendrecht 3 102 35 20 47 125 150 206 -56
Velocitas 4 106 33 25 48 124 177 210 -33
Heracles 2 56 38 8 10 122 143 62 81
Alkmaar '54 2 62 36 13 13 121 138 74 64
EBOH 3 76 35 16 25 121 131 121 10
EVV Eindhoven 2 64 31 24 9 117 94 48 46
FC Lienden 3 102 32 19 51 115 146 210 -64
VV IJsselmeervogels 6 165 70 30 65 240 290 263 27
VV ONA 4 104 31 18 55 111 159 257 -98
DHC 3 82 29 23 30 110 129 138 -9
Rijnsburgse Boys 6 165 84 28 53 280 338 275 63
FC Zaanstreek 2 58 26 20 12 98 91 58 33
KFC 2 62 25 15 22 90 102 90 12
SV Spakenburg 6 166 63 41 62 230 277 285 -8
Jong Vitesse 2 68 26 12 30 87 (-3) 128 125 3
SV TEC 6 164 49 37 78 184 214 302 -88
Oosterparkers 3 82 24 9 49 81 122 203 -81
Jong AZ 1 34 23 7 4 76 85 29 56
SV DOSKO 3 82 19 18 45 75 137 204 -67
De Volewijckers 1 32 20 7 5 67 65 31 34
VSV 1 32 20 7 5 67 63 34 29
Helmond Sport 1 38 18 13 7 67 59 25 34
SC Cambuur 1 30 18 8 4 62 63 29 34
SHS 1 30 19 6 5 44 80 48 32
SVV Scheveningen 5 129 44 34 51 166 167 195 -28
VV UNA 1 34 12 5 17 41 57 79 -22
FC Lisse 2 68 22 16 30 82 93 108 -15
GVAV 1 28 17 5 6 39 55 32 23
Stormvogels 1 32 8 13 11 37 35 44 -9
Rigtersbleek 1 34 11 4 19 37 56 79 -23
ASV De Dijk 1 34 10 0 24 30 50 85 -35
SC Emma 1 26 7 8 11 29 38 53 -15
Jong Almere City FC 1 34 8 4 22 28 46 69 -23
Jong FC Twente 1 34 6 7 21 25 32 64 -32
TOP 1 28 3 8 17 17 42 90 -48
Achilles '29 1 34 5 3 26 12 (-6) 41 100 -59
Quick Boys 4 98 40 19 39 139 147 141 6
ASWH 3 64 12 11 41 47 76 147 -71
Noordwijk 4 97 36 24 37 132 152 145 7
Jong FC Volendam 4 98 25 15 58 90 160 221 -61
OFC 1 34 4 8 22 20 33 89 -56
ACV 1* 0 0 0 0 0 0 0 0
ADO '20 1* 0 0 0 0 0 0 0 0

Topscorers aller tijden[bewerken | brontekst bewerken]

# Naam Clubs Goals
1 Tonny Roosken VV Zwartemeer/SC Drente 202
2 Leo Koopman PEC Zwolle 128
3 Cees van Kooten Hermes DVS 114
4 Evert Pluim FC Hilversum, HVC 113
5 Kees Groeneveld VV Baronie 93

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]