Universiteit van Ingolstadt

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Universität Ingolstadt
Universiteit van Ingolstadt
Locatie Ingolstadt
Opgericht 26 juni 1472
Portaal  Portaalicoon   Onderwijs

De universiteit van Ingolstadt, ook wel beschreven als Hohe Schule, werd in 1472 door hertog Lodewijk IX van Beieren (de Rilke) met toestemming van de paus, gesticht als eerste universiteit van Beieren. In 1800 verhuisde Lodewijk IX de universiteit naar Landshut en in 1826 verhuisde de universiteit naar München, daar is de naam gewijzigd in Ludwig Maximilians-Universiteit. De universiteit heet nu nog steeds zo.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Oprichting[bewerken | brontekst bewerken]

Hertog Lodewijk IX., de Rijke, oprichter van de universiteit

De pest heerst hier maar zelden […]. En om de stad bevinden zich aldaar ook bossen, die tot wandelen uitnodigen, alsook voor de jacht. In de stad zijn voortreffelijke kerken, waaronder de Onze Lieve Vrouwe-tempel, die voldoende ruimte biedt bij grote academische feesten […]. De huizen zijn ruim, een aantal zelfs groots, ze hebben woonruimte voor meer dan duizend studenten […]. De wijn is wel wat duur, het vlees is goed, het brood uitstekend en de Donau levert net zo’n grote hoeveelheid vis als dat deze voortreffelijk is.

— Hertog Lodewijk, de Rijke: Brief aan Paus Pius II over de voordelen van Ingolstadt als mogelijke universiteitsstad, 1458
Paus Pius II verleende het privilege in 1472

Al in 1458 wende Hertog Lodewijk, de Rijke zich aan Paus Pius II met het voorstel tot de oprichting van een universiteit. De Paus stemde hier mee in door middel van het verstrekken van een bul op 7 april 1459, maar door financiële problemen kon de universiteit pas geopend worden op 26 juni 1472. De eer van het openingswoord in het Latijn was voorbehouden aan de koninklijke raadsheer Martin Mair.[1] De zoektocht naar een geschikt gebouw duurde lang, uiteindelijk stelde de bisschop van Eichstätt het Pfründnerhaus, het oude-mannengasthuis, ter beschikking. Hierdoor kon in Ingolstadt de elfde universiteit in het Heilige Roomse Rijk opgericht worden. De eerste rector magnificus was Christoph Mendel von Steinfels. Ten tijde van zijn aanstelling waren reeds 489 studenten ingeschreven. Aan de Universiteit Ingolstadt werd in eerste instantie een algemene studie ingericht, bestaande uit de vier klassieke faculteiten; Theologie, Rechtswetenschappen, Geneeskunde en Vrije Kunsten. Als laatste was ook een voorbereidingsstudie voor de universitaire loopbaan opgenomen, die later de filosofische faculteit zou vormen. In de oprichtingsbul was al vastgelegd dat "elke andere willekeurige faculteit" (qualibet alia licita facultate) toegevoegd kon worden. De studenten konden de onderstaande opeenvolgende academische graden verwerven: Baccalaureus, Sententiarius, Licentiatus en tot slot Magister.

De theologische faculteit startte in maart 1472, door Johannes Ludovicis, dus nog voor de officiële opening. Op 9 februari 1473 werd Johannes Adorf benoemd tot de eerste doctor theologiae. Johannes Adorf en de in 1475 aangetrokken Georg Zingel, waren de eerste hoogleraren aan de theologische faculteit en drukten hun stempel op de eerste 30 jaar. Armlastige theologiestudenten werden vanaf 1494 opgevangen in het door Hertog George de Rijke opgerichte Georgianum.

Bloei in de 16de eeuw[bewerken | brontekst bewerken]

De Hohe Schule, het hoofdgebouw van de universiteit Ingolstadt, 1571

Al voor het jaar 1500 kreeg het humanisme in Ingolstadt, als eerste Duitse universiteit, voet aan de grond. Sinds 1505 kon men Hebreeuws en sinds 1515 Grieks studeren. Grote geleerden in deze tijd waren bijvoorbeeld de humanist Conrad Celtis, de historicus Johannes Aventinus (Johann Turmayr) en de jezuïet Petrus Canisius. Door de theoloog Johannes Eck, die uit Ingolstadt kwam, werd de stad een centrum van de contrareformatie. Na de dood van Eck in 1543 werd de universiteit gedeeltelijk overgedragen aan de Jezuïeten. Net zoals vrijwel alle andere katholieke hogescholen die werden geleid door de Jezuïeten tot aan de opheffing van de orde in 1773. Een van de belangrijkste rectoren van de universiteit in het midden van de 16de eeuw was de jezuïet Petrus Canisius. Keizer Ferdinand II en Koning Maximilian I van Beieren hebben gestudeerd aan de Universiteit Ingolstadt. Tijdens het hoogtepunt waren meer dan 1000 studenten aan de hogeschool ingeschreven.

Ontwikkeling in de 17de en 18de eeuw[bewerken | brontekst bewerken]

De hogeschool tegenwoordig

De stad werd in het jaar 1539 een vesting. Ten tijde van de Dertigjarige Oorlog werd er stevig om de stad gevochten, de universiteit had veel schade en herstelde niet meer na 1648.

Sinds het midden van de 18de eeuw werden pogingen tot hervorming ondernomen. Ingolstadt en de Universiteit van Keulen vormden samen de invloedrijkste Duitse katholieke hogescholen in de vroegere nieuwe tijd. Die qua studentaantallen na de reformatie alleen werden overtroffen door de grote protestante universiteiten in Leipzig, Jena, Wittenberg (later Halle) en Göttingen, alsook Königsberg (Albertina-universiteit).

Verplaatsing naar Landshut en München[bewerken | brontekst bewerken]

Door de chaos die ontstond na de oprichting van de Illuminati orde in 1778 door professor Adam Weishaupt uit Ingolstadt, werd Ingolstadt door het onderdrukken van de orde opnieuw intolerant. Toen de nieuwe keurvorst Maximiliaan IV Jozef van Beieren (de latere koning Maximilian I) en zijn minister graaf Montgelas in 1799 opnieuw hervormingen wilden doorvoeren, werd de universiteit vanwege de oprukkende oorlog naar Landshut (Universiteit Landshut) verplaatst. 26 jaar later, in 1826, verplaatste koning Lodewijk I de universiteit naar de hoofdstad München (Ludwig Maximilians-Universiteit).

Beroemde professoren en bekende functionarissen[bewerken | brontekst bewerken]

Afbeelding Naam Geboren Gestorven Faculteit/Leerstoel Functie Opmerking
Balthasar Adelmann 1645 1713 katholieke theologie hoogleraar vanaf 1688 hoogleraar Ethiek, jezuïet
Caspar Adelmann 1641 1703 katholieke theologie hoogleraar vanaf 1679 hoogleraar; student vanaf 1659 jezuïet
Joseph Adelmann 1648 1693 Hebreeuwse studies; Natuurkunde hoogleraar vanaf 1679 hoogleraar; student in Ingolstadt; jezuïet
Johannes Adorf 1505 katholieke theologie hoogleraar theoloog, pastoor van Sankt Marien
Johann Agricola 1496 1570 geneeskunde hoogleraar vanaf 1531 hoogleraar; arts
Veit Amerbach 1503 1557 filosofie hoogleraar vanaf 1543 hoogleraar; geleerde; humanist
Peter Apian 1495 1552 wiskunde hoogleraar wiskundige; astronoom; geograaf
Philipp Apian 1531 1589 wiskunde hoogleraar wiskundige; arts; cartograaf
Beda Aschenbrenner 1756 1817 rechtswetenschap hoogleraar vanaf 1789 hoogleraar canoniek recht; eerste colleges in het Duits in plaats van Latijn
Johannes Aventinus 1477 1534 Latijnse studies privaatdocent pionier in de klassieke taal- en letterkunde in Duitsland
Christoph Besold 1577 1638 rechtswetenschappen hoogleraar
Joseph Biner 1697 1766 filosofie hoogleraar Zwitsers jezuïet
Johann Lonaeus van den Bosch (Johannes Lonäus Boscius) 1514 1585 geneeskunde; faculteit van de artes liberales hoogleraar vanaf 1558 hoogleraar retorica; vanaf 1560 medicus
Franz Burckhard (Burckhardt) katholieke theologie hoogleraar
Peter Burckhard 1461 1526 geneeskunde hoogleraar 1520 rector; decaan 1521
Heinrich Canisius 1557 1610 rechtswetenschap hoogleraar hoogleraar canoniek recht; neef van de heilige Petrus Canisius
Petrus Canisius 1521 1597 katholieke theologie hoogleraar ook rector; heilige; kerkleraar; schrijver; jezuïet
Anton Joseph Carl 1725 1799 scheikunde; geneeskunde; natuurkunde hoogleraar
Conrad Celtis 1459 1508 retorica; poëtiek hoogleraar humanist en dichter
Johann Friedrich von Chardel 1673 1713 rechtswetenschappen hoogleraar rector
Hieronymus von Croaria 1460/63 1527 rechtswetenschap hoogleraar hoogleraar canoniek recht; rechter in het verbond van Zwaben
Johann Baptist Cysat 1586 1657 wiskunde hoogleraar ontdekte met zijn leraar en voorganger Christoph Scheiner in 1611 zonnevlekken
Joachim Denich 1560 1633 rechtswetenschappen hoogleraar raadsman hertog Maximilians I.
Kaspar Denich 1591 1660 rechtswetenschappen hoogleraar tegenstander van heksenprocessen
Johannes Eck 1486 1543 katholieke theologie hoogleraar
Leonhard von Eck 1480 1550 beschermheer van de Sodalitas litteraria Angilostadensis; kanselier van Beieren
Oswald von Eck rector rector 1539
Michael Eiselin 1558 1613 katholieke theologie hoogleraar decaan 1591; jezuïet
Martin Eisengrein 1535 1578 katholieke theologie hoogleraar meervoudig rector en decaan
Ulrich Ellenbog 1435 1499 geneeskunde hoogleraar een van de eerste hoogleraren geneeskunde in Ingolstadt
Johannes Engel 1463 1519 wiskunde; natuurkunde hoogleraar
Johannes Fabri 1504 1558 katholieke theologie hoogleraar controvers-theoloog; dominicaan (lid van de orde der Predikheren)
Johann Georg Feßmaier 1775 1828 rechtswetenschappen hoogleraar regeringsfunctionaris
Philipp Fischer 1744 1800 geneeskunde hoogleraar en decaan lijfarts van keurvorst Maximilian III Jozef van Beieren
Valentin Forster 1530 1608 rechtswetenschappen privaatdocent
Leonhart Fuchs 1501 1566 geneeskunde docent al student in Ingolstadt; een van de grondleggers van de plantenkunde (uitgever van kruidenboeken)
Mathias Gabler 1736 1805 filosofie; natuurkunde;economie hoogleraar jezuïet; onderwijsvernieuwer
Obertus Giphanius 1534 1604 rechtswetenschappen hoogleraar moraal- en pastoraaltheoloog
Nikolaus Thaddäus von Gönner 1764 1827 rechtswetenschappen hoogleraar een van de grondleggers van de plantenkunde (uitgever van kruidenboeken); student in Ingolstadt;
Dominicus Gollowitz 1764 1827 rechtswetenschappen hoogleraar hoogleraar staatsrecht; staatsman
Georg Hauer 1481 1536 rechtswetenschappen hoogleraar meervoudig rector
Placidus Heinrich 1758 1825 natuurkunde hoogleraar meteoroloog
Sebastian Heiß 1571 1614 theologie en filosofie hoogleraar controversialist
Carl Sebastian Heller von Hellersberg 1772 1818 rechtswetenschappen buitengewoon hoogleraar staatsrechtskundige
Hans-Georg Hermann rechtswetenschappen hoogleraar hoogleraar in Landshut
Wiguläus Hundt 1514 1588 rechtswetenschappen hoogleraar hoogleraar institutioneel recht; rector 1539; adviseur van Beieren; geschiedsschrijver
Albert Hunger 1545 1604 filosofie hoogleraar bovendien theoloog
Wolfgang Hunger 1511 1555 rechtswetenschappen hoogleraar bovendien rector; hoge ambtenaar bij het Rijkskamergerecht
Philipp Jakob Huth von Dessendorf 1742 1813 universiteitsbibliothecaris katholiek theoloog; student in Ingolstadt
Johann Adam von Ickstatt 1702 1776 rechtswetenschappen hoogleraar
Joanni Ivitio ab Iviczna (Jan Iwicki z Iwiczny) 1580 1598 rechtswetenschap hoogleraar hoogleraar canoniek recht; gestorven op 3 december 1598
Graf Friedrich von Kastel rector rector 1537
Anton Jonas Kilianstein 1560 1638 anatomie; chirurgie hoogleraar rector 1623–1636 (acht keer)
Karl Klocker 1748 1805 rechtswetenschappen hoogleraar canonist
Gabriel Knogler 1759 1838 wiskunde; natuurkunde hoogleraar rector
Ignatius Kögler 1680 1746 wiskunde hoogleraar doceerde ook oude talen en Hebreeuws
Johann Nepomuk Gottfried von Krenner 1759 1812 geschiedenis hoogleraar staatsman
Caspar Lagus 1526/33 1606 rechtswetenschappen hoogleraar tegenstander van de heksenverbrandingen
Johann Georg von Lori 1723 1787 rechtswetenschappen hoogleraar hoogleraar criminologie en rechtshistorie; historicus; hoge Beierse ambtenaar
Johannes Ludovici 1480 theologie hoogleraar hulpbisschop in Regensburg; hertogelijk adviseur in Beieren en eerste hoogleraar theologie
Leonhard Marstaller 1488 1546 katholieke theologie hoogleraar theoloog in de tijd van de reformatie; kanunnik in Eichstätt
Johann Nepomuk Mederer 1734 1808 geschiedenis, kerkgeschiedenis hoogleraar auteur van annalen van de universiteit, jezuïet
Christoph Mendel von Steinfels 1508 rechtswetenschappen hoogleraar eerste rector van de universiteit; bisschop van Chiemsee
Philipp Menzel 1546 1613 geneeskunde; poëtiek hoogleraar eerste poeta laureatus van de universiteit
Albert Menzel 1632 geneeskunde hoogleraar lijfarts van hertog Wolfgang Wilhelm von Pfalz-Neuburg
Joseph Milbiller 1753 1816 geschiedenis hoogleraar voorvechter van de katholieke verlichting
Petrus Niger 1434 1483 katholieke theologie hoogleraar auteur van de vroegste gedrukte antisemitische geschriften
Martin Prenninger 1450 1501 faculteit van de artes liberales hoogleraar humanist en rechtsgeleerde
Johannes Ramelspach rechtswetenschappen hoogleraar
Johann Christoph Raßler 1654 1723 katholieke theologie; filosofie hoogleraar hoogleraar moraaltheologie; jezuïet; studie prefect
Johannes Reuchlin 1455 1522 Hebreeuwse studies hoogleraar filosoof; humanist; jurist en diplomaat
Johann Michael Sailer 1751 1832 katholieke theologie hoogleraar bisschop van Regensburg
Caspar Schatzger 1463/64 1527 katholieke theologie lector latere Franciscaner-Observant, beroemde controvers-theoloog in de tijd van de Reformatie; student in Ingolstadt
Christoph Scheiner 1573 1650 natuurkunde; Hebreeuwse studies hoogleraar ontdekker van zonnevlekken; jezuïet
Johann Peter Schiltenberger 1684 1759 rechtswetenschappen hoogleraar meervoudig rector
Franz Schmalzgrueber 1663 1735 canoniek recht hoogleraar schreef een standaardwerk voor canoniek recht; jezuïet
Benedict Schmidt 1726 1778 rechtswetenschappen hoogleraar rector
Caspar Schober 1504 1532 rechtswetenschappen hoogleraar rechter bij het Rijkskamergerecht
Hermann Scholliner 1722 1795 katholieke theologie hoogleraar hoogleraar dogmatiek; rector;
Franz Joseph Seedorf 1691 1759 katholieke theologie hoogleraar jezuïet; biechtvader en adviseur van twee keurvorsten in de Pfalz
Sebastian Seemiller 1752 1798 katholieke theologie; oriëntalistiek hoogleraar meervoudig decaan; rector; hoofdbibliothecaris van de universiteitsbibliotheek
Johannes Stabius 1468 1522 wiskunde hoogleraar hoogleraar 1498–1503
Friedrich Staphylus 1512 1564 katholieke theologie;geschiedenis;humaniora hoogleraar eerder theoloog Lutheranisme
Benedikt Stattler 1728 1797 katholieke theologie hoogleraar pro-kanselier; leraar van Johann Michael Sailer
Coelestin II. Steiglehner 1738 1819 natuurkunde; wiskunde hoogleraar laatste vorstabt van St. Emmeram in Regensburg
Georg Stengel 1584 1651 filosofie; theologie hoogleraar auteur
Adam Tanner 1572 1632 katholieke theologie;Hebreeuwse studies hoogleraar contrareformator; heksentheoreticus; jezuïet
Marcus Tatius 1509 1562 poëtiek hoogleraar poeta laureatus 1541; assessor bij het Rijkskamergericht
Georg Theander 1508 1570 katholieke theologie hoogleraar
Johannes Tolhopf (Johannes Tolophus) 1429 1503 filosofie; katholieke theologie hoogleraar hoogleraar 1472, rector 1473 en vanaf 1479 koninklijk adviseur en hofastroloog van koning Matthias Corvinus
Sixtus Tucher 1459 1507 rechtswetenschappen hoogleraar 1488 rector
Gregor von Valencia 1549 1603 katholieke theologie hoogleraar biechtvader van Maximilians I
Joseph Vogler 1754 1830 filosofie; theologie hoogleraar jezuïet
Joseph von Weber 1754 1831 natuurkunde; scheikunde hoogleraar
Adam Weishaupt 1748 1830 rechtswetenschappen hoogleraar oprichter van de [[Deze pagina is beveiligd tegen bewerkingen van anoniemen en nieuwe gebruikers

Illuminati (orde)|orde der Volmaakbaren (Illuminati)]]

Johann Georg Weishaupt 1716 1753 rechtswetenschappen hoogleraar hoogleraar instituties, strafrecht en algemene rechtshistorie
Georg von Widmont 1640 1740 rechtswetenschappen hoogleraar vanaf 1676 hoogleraar Institutiewetenschappen, pandektistiek, proces- en leenrecht
Nikolaus Wynmann 1510 1550 Hebreeuwse studies hoogleraar Zwitsers humanist
Georg Zingel 1428 1508 katholieke theologie hoogleraar decaan
Viglius Zuichemus 1507 1577 rechtswetenschappen hoogleraar Nederlands staatsman; ambassadeur Keizer Karel V
Joseph Zwinger 1705 1772 katholieke theologie hoogleraar jezuïet

Beroemde studenten[bewerken | brontekst bewerken]

Afbeelding Naam Geboren Gestorven Faculteit/Leerstoel Studietijd Opmerking
Franz von Baader 1765 1841 geneeskunde arts, mijnbouwingenieur en filosoof
Maximilian I. von Bayern 1573 1651 rechtswetenschappen 1587–1591 hertog van Beieren (1597–1651) vanaf 1623 keurvorst
Maximilian Franz Joseph von Berchem 1702 1778 kameralistiek Beierse minister voor buitenlandse zaken 1745–1777
Wilhelm Eisengrein 1543 1584 rechtswetenschappen theoloog; jurist; historicus
Johann Georg Feßmaier 1775 1828 rechtswetenschappen 1794–1797 hoogleraar en regeringsambtenaar
Ferdinand II. von Habsburg 1578 1637 katholieke theologie 1590–1595 keizer van het Heilige Roomse Rijk (1619–1637)
Johann Sebastian von Hirnheim 1495 1555 rechtswetenschappen 1508-tot voor 1514 assessor (rechter) bij het Rijkskamergerecht in Speyer
Philipp Jakob Huth von Dessendorf 1742 1813 katholieke theologie; rechtswetenschappen theoloog; universiteitsbibliothecaris in Ingolstadt
Matthias Gretz 1480 1543 katholieke theologie 1516 theoloog; filosoof; dichter
Georg Hauer 1440 tot na 1491 katholieke theologie 1472–1477(?) monnik (abdij Niederaltaich), kroniekschrijver
Carl Sebastian Heller von Hellersberg 1772 1818 rechtswetenschappen filosofie 1788–1793 staatsrechtdeskundige en buitengewoon hoogleraar
Jakob Henrichmann 1482 1561 rechtswetenschappen na 1506/voor 1514 humanist, jurist en geestelijke
Philip Wilhelm von Hornick 1640 1714 rechtswetenschappen 1660/61 mercantilist
Franz Xaver von Haeberl 1759 1846 geneeskunde en filosofie 1781/82–1784 arts
Simon von Haeberl 1772 1831 geneeskunde arts, vernieuwer van het gezondheidssysteem in Beieren
Sebastian Heiß 1571 1614 theologie en filosofie tot 1600 controversialist
Melchior Khlesl 1552 1630 katholieke theologie 1579 bisschop van Wenen en kanselier voor keizer Matthias
Anton Maria Kobolt 1752 1826 filosofie; katholieke theologie;rechtswetenschappen 1773–1777 kanunnik en lid van de Beierse Academie van Wetenschappen
Wiguläus von Kreittmayr 1705 1790 rechtswetenschappen Beiers staatsman; schepper van de codex Maximilianeus Bavaricus Civilis en van de codex Maximilianeus Bavaricus Criminalis
Franz von Krenner 1762 1819 rechtswetenschappen vanaf 1779 staatsman
Johann Nepomuk Gottfried von Krenner 1759 1812 rechtswetenschappen 1776–1779 staatsman en hoogleraar aan de universiteit
Matthäus Lang von Wellenburg 1468 1540 rechtswetenschappen 1486(baccalaureus) aartsbisschop van Salzburg (1519–1549); kardinaal (vanaf 1535)
Anton Johann Lipowsky 1723 1780 rechtswetenschappen omtrent 1746 (licentiaat) jurist en historicus, medeoprichter van de Beierse Academie van Wetenschappen
Thaddäus Ferdinand Lipowsky 1738 1767 rechtswetenschappen omtrent 1760 ambtenaar en musicus
Johann Nepomuk Mederer 1734 1808 katholieke theologie; kerkgeschiedenis 1760–1763 auteur van een kroniek over de universiteit, jezuïet
Franz Anton Mesmer 1734 1815 katholieke theologie, filosofie, wiskunde, natuurkunde, klassieke talen, Frans 1754-tot voor 1759 arts; grondlegger van dierlijk magnetisme (mesmerisme)
Andreas Osiander 1498 1552 katholieke theologie 1515–tot voor 1522 reformator
Philipp von Rodenstein 1564 1604 katholieke theologie 1582–1584 vorstbisschop van Worms (1595–1604)
Christoph Leopold von Schaffgotsch 1623 1703 rechtswetenschappen in de jaren 1640 staatsman
Caspar Schatzger 1463/64 1527 katholieke theologie 1489–1497 contratheoloog tijdens de Reformatie
Franz Schmalzgrueber 1663 1735 canoniek recht voor 1689 schreef een standaardwerk voor canoniek recht; jezuïet
Wilhelm I Sölner 1671 1741 katholieke theologie omstreeks 1690 abt van het cisterciënzerklooster in Ebrach
Daniel Stadler 1705 1764 filosofie; wiskunde, katholieke theologie 1725–1727, 1731–1735 jezuïet, historicus en biechtvader van keurvorst Maximilian III Jozef van Beieren
Johannes Stöffler 1452 1531 katholieke theologie 1472–1476 wiskundige; astronoom; hoogleraar en rector in Tübingen
Thomas Truchseß von Wetzhausen 1460 1523 katholieke theologie 1484/1485 theoloog, humanist en vicaris-generaal in vorstbisdom Speyer
Edmund Zoz 1653 1706 katholieke theologie 1668 cisterciënzer abt

Blijvende invloed[bewerken | brontekst bewerken]

Die Alte Anatomie, het gebouw van de geneeskunde faculteit van de universiteit Ingolstadt

De in 1819 verschenen roman Frankenstein van Mary Shelley vertelt de geschiedenis over de jonge Victor Frankenstein, die aan de destijds beroemde universiteit Ingolstadt, een artificieel mens tot leven brengt.

In 1989 werd Ingolstadt door de oprichting van een faculteit economische wetenschappen door de Katholieke Universiteit Eichstätt-Ingolstadt opnieuw een universiteitsstad. Deze faculteit staat tegenwoordig ook bekend als WFI-Ingolstadt School of Management.