Naar inhoud springen

VAX

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
DEC VAX
VAX
Type Server
Besturingssysteem VAX/VMS, Ultrix, BSD UNIX, VAXELN
Ontwikkelaar Digital Equipment Corporation
Verschijning 1978
Beëindigd 2001
Portaal  Portaalicoon   Computer
Informatica
VAX 8350
Twee VAX machines. Links een 4000-300, rechts een R400X
VAX R400X met geopende deur
VAX 4000-300 met geopende deur
DEC VAX 11/780-5 in het Living Computer Museum

De VAX is een 32-bitscomputerarchitectuur die een orthogonale instructieset (machinetaal) ondersteunt met virtuele adressering. De VAX, met VMS als belangrijkste besturingssysteem, werd midden jaren '70 ontwikkeld door Digital Equipment Corporation (DEC).

"VAX" was oorspronkelijk een acroniem voor Virtual Address eXtension, aangezien de VAX werd gezien als een 32-bitsuitbreiding van de eerdere 16-bits-PDP-11; de VAX-11 implementeerde de compatibiliteitsmodus voor emulatie van de PDP-11-instructies.

Het eerste model VAX was de VAX-11/780, die in 1978 op de markt kwam en ontworpen was door een team onder leiding van Bill Strecker. Op dit model volgden verschillende andere modellen, gericht op verschillende doelgroepen en met in de tijd oplopende prestaties. Begin jaren '80 werden de VAX-supermini's populair. In de jaren '90 liep de verkoop van VAX'en terug, onder andere door de introductie van de DEC Alpha-processor in 1992. In 2001 gaf Compaq aan dat zij nog een klein aantal nieuwe VAX'en had verkocht. Tegenwoordig is de productie van VAX-computers geheel gestopt.

Gedurende de ontwikkeling van de VAX werd de onderliggende technologie meermalen gewijzigd. De originele VAX was met TTL-logica gebouwd en bestond uit meerdere rekken per processor. De supermini's 8600 en 8800 en ten slotte de mainframeklasse 9000 gebruikten ECL-gate arrays en geïntegreerde schakelingen (IC's) met macrocell arrays; de klasse 8100 en 8200 gebruikte gespecialiseerde MOSFET-IC's.

De eerste VAX-computers waren puur mainframecomputers; latere modellen uit de VAX-architectuur werden ook gebruikt als werkstation. Dit gebruik (zowel mainframe als werkstation) was in die tijd uniek. Het VAXstation 2000 was zelfs kleiner dan veel toenmalige pc's. Ook voor industriële besturingen werd de VAX ingezet; hiervoor was een speciaal real-time besturingssysteem met de naam VAXELN beschikbaar.

VAX-systemen zonder LSI (min of meer chronologisch):

Serie Bijnaam Jaar
VAX-11/780 Star 1978
VAX-11/782 dual-processor /780 Atlas 1982
VAX-11/784 vier CPU's van type /780 met een gedeeld geheugenmodule MA780 - zeldzaam VAXimus
VAX-11/785 snellere /780 Superstar 1984
VAX-11/788 VISQ
VAX-11/750 compacter, op gate array gebaseerde implementatie met lagere performance Comet 1980
VAX-11/730 nog compactere, bit-slice-implementatie met weer lagere performance Nebula 1982
VAX-11/725 LCN, low cost Nebula
VAX 8600 Venus 1984
VAX 8650 snellere 8600 Morningstar 1985
VAX 8X00 Gemini
VAX 8500 enkelvoudige processor, vertraagde 8800 Flounder 1987
VAX 8530 Enkelvoudige processor, minder vertraagde 8800 Skipjack 1987
VAX 8550 enkelvoudige processor 8800, niet uitbreidbaar Skipjack
VAX 8700 Enkelvoudige processor Nautilus, uitbreidbaar tot 8800 1987
VAX 8800 op macrocell arrays gebaseerde implementatie Nautilus
VAX 9000 luchtgekoelde variant van de oorspronkelijk ontworpen watergekoelde "Aquarius" Aridus 1991

LSI-VAX'en (min of meer chronologisch):

MicroVAX-serie

Serie Bijnaam Model Jaar
MicroVAX/VAXstation I Seahorse 1984
MicroVAX-II/VAXstation II Mayflower 1985
MicroVAX 2000/VAXstation 2000 (zelfde CPU als II) 1987
MicroVAX 3100 Model 10 1987
MicroVAX 3100 Model 10e
MicroVAX 3100 Model 20
MicroVAX 3100 Model 20e
MicroVAX 3100 Model 30 1993
MicroVAX 3100 Model 40 1993
MicroVAX 3100 Model 80 1993
MicroVAX 3100 Model 85 1994
MicroVAX 3100 Model 88 1996
MicroVAX 3100 Model 90 1993
MicroVAX 3100 Model 95 1994
MicroVAX 3100 Model 96
MicroVAX 3100 Model 98 1996
MicroVAX 3500/3600 met CPU-kaart KA650 Mayfair 1987
MicroVAX 3300/3400 met CPU-kaart KA640 Mayfair II 1988
MicroVAX-3800-3900 met CPU-kaart KA655 Mayfair III 1989
MicroVAX 3900 1989
  • VAX 8200/8300 (Enkelvoudige en dubbele processor "Scorpio")
  • VAX 8250/8350 (Snellere Scorpio's)
  • VAX 4000 / VAXstation 4000
  • VAX 62X0 ("Calypso")
  • VAX 63X0 ("Hyperion")
  • VAX 64X0 ("Rigel")
  • VAX 65X0 ("Mariah")
  • VAX 66X0 ("NVAX")
  • VAX 7000 modellen 610-640 ("Laser/Neon")
  • VAX 7000 modellen 710-760 ("Laser/Krypton")
  • VAX 7000 modellen 810-860 ("Laser/Krypton")
  • VAX 10000 modellen 610-640 ("Blazer")
  • VAX XXXX ("BVAX", High-end-VAX; nooit in productie)
[bewerken | brontekst bewerken]