Vrolikstraat 8 (gebouw)

Vrolikstraat 8
	Het gebouw in 2011
Locatie
Locatie	Amsterdam-Oost; Vrolikstraat
Adres	Vrolikstraat 8, 1091 VG Amsterdam
Coördinaten	52° 21′ NB, 4° 55′ OL
Status en tijdlijn
Oorspr. functie	onderwijs
Huidig gebruik	onderwijs
Start bouw	1952
Bouw gereed	1956
Architectuur
Bouwstijl	modern
Materiaal	beton
Bouwinfo
Architect	Ben Ingwersen, Commer de Geus, C v.d. Bom
Erkenning
Monumentstatus	rijksmonument
Monumentnummer	531067 530858
Detailkaart
	;
Portaal	Civiele techniek en bouwkunde

Vrolikstraat 8 te Amsterdam-Oost is een schoolgebouw uit de wederopbouwperiode. In 2007 kreeg het een plaats in op een lijst met de 100 meest waardevolle monumenten uit de wederopbouwperiode. Het werd in 2009 opgenomen in het register van rijksmonumenten. Sinds 2013 is hier het Cygnus Gymnasium gevestigd.

Het gebouw werd begin jaren 1950 ontworpen door de architecten Ben Ingwersen, Commer de Geus en C v.d. Bom. Hun inspiratie was Unité d'Habitation van de Zwitsers-Franse architect Le Corbusier. Het werd gebouwd voor de Eerste Christelijke LTS Patrimonium en dat werd ook in eerste instantie de naam van het gebouw. In 1956 kwam het in gebruik. Het staat met haar achtergevel enigszins scheef aan de juist strak rechtlopende Wibautstraat, op deze wijze is de lichtinval optimaal.

Beschrijving[bewerken | brontekst bewerken]

Het bouwwerk kreeg een skelet van gewapend beton en is zowel horizontaal (verdiepingen) en als verticaal (kolomafstand) verdeeld in vakken van 3,5 bij 3,5 meter.^[1] Deze indeling is geïnspireerd op Le Corbusier. Het geheel staat op een betonnen paalfundering met daarop een kelder. Op het maaiveldniveau rijzen van daar uit betonnen poten, die het gebouw op het oog van de grond tillen, alhoewel er tussen achter de rooilijn gebruiksruimten zijn geplaatst. Die ruimten op de begane grond zijn afgeschermd door wanden met veel glas, voor de lichtdoorlating maar ook om het gebouw een licht karakter mee te geven. De afstand tussen de poten bedraagt opnieuw 3,5 meter, waarbij de breedte van het gebouw op circa 7 meter uitkomt (3 kolommen). Voor de bovenliggende raamgangen is gekozen voor een breedte (en soms ook een hoogte) van 87,5 cm. Om alle ramen, die in houten kozijnen zijn geplaatst, zijn frames te zien van schokbeton, die de regen op afstand moeten houden maar ook enigszins zonreflecterend werken. De raampartijen worden omringd door gevelstukken die bestaan uit datzelfde schokbeton. Opvallend is daardoor het zuidelijke deel van de gevel aan de Wibautstraat dat geheel uit schokbeton bestaat, uit dat deel steekt alleen het kunstwerk handen van Willem Reijers naar voren. Aan de noordzijde staat dan nog een kokervormig noodtrappenhuis dat ook in het geheel van schokbeton is.

Op het eigenlijke dak bevinden de voormalige gymzaal, die een paraboolachtig dak heeft van fusée-ceramique, en de voormalige kantine met een cilindrisch schaaldak. Verder staat op het dak nog de uitstulpende liftmachinekamer met enkele schoorstenen, die net als het noodtrappenhuis, opvallend ronde vormen heeft en boven het dak uitsteekt.

Aan de kant van de Vrolikstraat kent het gebouw, met zijn grotendeels strak rechthoekige vormen, een schuin geplaatste luifel, die net als gebouw zelf, in de lucht lijkt te hangen. Deze voormalige entree voor docenten werd in de loop der tijd de hoofdingang. Deze luifel maakt deel uit van een overspanning boven een 'gracht' die met af- en oprit toegang geeft tot de kelder die als fietsenstalling en garderobe dient.

De dragende constructie is in het gebouw onbewerkt gehouden. Wanden bestaan uit metselwerk. Doorgangen kregen een borstwering van slechts 1,30 meter hoogte, zodat in combinatie met een maximale kasthoogte van 1,30 het licht verder het gebouw in kan komen.