Naar inhoud springen

Wereldkampioenschap voetbal

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Zie Wereldkampioenschap voetbal vrouwen voor het om de vier jaar terugkerend toernooi tussen de nationale vrouwenteams
FIFA-wereldkampioenschap voetbal mannen
Het logo van de FIFA World Cup
Het logo van de FIFA World Cup
Sport Voetbal
Regio Wereldkampioenschap
Bond/organisator FIFA
Eerste editie 1930 in Uruguay
Regerend kampioen Vlag van Argentinië Argentinië (3e titel)
Recordkampioen Vlag van Brazilië Brazilië met 5 titels
Portaal  Portaalicoon   Sport
Zuid-Koreanen keken naar hun land op de grote schermen in Seoul Plaza tijdens het WK 2002 toen ze het eerste Aziatische land waren dat de halve finale bereikte
Soccer City in Johannesburg, Zuid-Afrika, tijdens de wedstrijd in de kwartfinale tussen Uruguay en Ghana, 2 juli op het WK 2010. Hier werd ook de finale gespeeld

Het FIFA-wereldkampioenschap voetbal mannen (Engels: FIFA World Cup Men, Frans: Coupe du monde de la FIFA), meestal wereldkampioenschap voetbal of WK voetbal genoemd, is een om de vier jaar terugkerend toernooi tussen de nationale mannenteams die bij de FIFA aangesloten zijn. Naast het gastland plaatsen zich via de continentale voorronden uiteindelijk nog 31 landenteams voor de eindronde. Op 10 januari 2017 werd besloten dat het WK vanaf 2026 uitgebreid wordt naar 48 landen. Tot aan het WK van 2002 werd ook de regerend wereldkampioen automatisch geplaatst, maar sindsdien dient ook dat landenteam kwalificatieronden te spelen om zich te plaatsen voor de eindronde. Het kampioenschap, inclusief voorronden, valt geheel onder toezicht van de Wereldvoetbalbond FIFA, maar de voorrondes worden georganiseerd door de continentale bonden.

Voorgeschiedenis

[bewerken | brontekst bewerken]

Aanvankelijk waren de Olympische Spelen het podium voor het belangrijkste mondiale voetbaltoernooi. Voetbal was een door het IOC erkende sport in 1900 (in Parijs), 1904 (in St. Louis) en 1906 (in Athene), waarbij drie of vier amateurclubs enkele wedstrijden speelden en het klassement bepaald werd aan de hand van de doelsaldo's.

Door de in 1904 opgerichte FIFA was een poging gedaan om in 1906 een internationaal voetbaltoernooi tussen landen te organiseren, buiten het olympische kader om. Dit toernooi zou bestaan uit vier groepen van de beste clubteams uit Europa. Zwitserland zou de halve finales en finale organiseren. De moeilijkheden stapelden zich echter op: diverse nationale bonden hadden grote bezwaren, en het draaide uit op een mislukking.[1]

Vanaf 1908 werden de olympische toernooien groter, maar naar olympische traditie werden alleen amateurspelers toegelaten. Mede daarom werden in die jaren ook toernooien voor professionele voetbalteams georganiseerd. De Torneo Internazionale Stampa Sportiva, gehouden in Turijn in 1908, was een van de eerste, en in 1909 en 1911 organiseerde de Schot Thomas Lipton de Sir Thomas Lipton Trophy, eveneens in Turijn. Op alle drie toernooien werd gestreden tussen vier individuele clubs (geen nationale ploegen), die elk een hele natie vertegenwoordigden – de clubs op deze drie toernooien kwamen uit Italië, Zwitserland, Engeland en Duitsland.

Olympische toernooien tussen landenteams
[bewerken | brontekst bewerken]

In 1908 werd voetbal een officiële olympische competitie onder toezicht van de FIFA. Het toernooi werd georganiseerd door de Engelse voetbalbond, ging tussen nationale teams en had de vorm van een knock-outsysteem, maar diende nog steeds slechts als demonstratiesport. In 1908 (in Londen) en 1912 (in Stockholm) deden respectievelijk 8[2] en 11[3] Europese teams mee, en beide keren won het Engelse nationale amateurvoetbalteam.

In 1914 besloot de FIFA het olympische toernooi te erkennen als een "wereldkampioenschap voetbal voor amateurs", en nam de verantwoordelijkheid voor de organisatie van het evenement. Dit leidde tot 's werelds eerste intercontinentale voetbaltoernooi, op de Olympische Zomerspelen van 1920 (in Antwerpen). Er deden 14 nationale teams mee[4], waarvan een van buiten Europa, namelijk Egypte. Dit toernooi werd gewonnen door België. Voor de daaropvolgende twee Olympische Zomerspelen staken er ook teams de Atlantische Oceaan over om deel te nemen aan de voetbaltoernooien. In 1924 (in Parijs) waren 22 teams,[5] waarvan vier van buiten Europa: Egypte, Turkije, Uruguay en de Verenigde Staten. In 1928 (in Amsterdam) waren 17 teams,[6] waarvan zeven van buiten Europa: naast de vier die ook in 1924 meededen, waren dat ook Argentinië, Chili en Mexico. Beide toernooien werden gewonnen door Uruguay.

Het eerste officiële WK

[bewerken | brontekst bewerken]

In de tweede helft van de jaren 1920 werd besloten om voetbal niet op te nemen als onderdeel van het programma van de Olympische Zomerspelen van 1932 in Los Angeles, vanwege de op dat ogenblik geringe populariteit van voetbal in de Verenigde Staten en meningsverschillen tussen de FIFA en het IOC over de status van amateurspelers. In 1928 stelde FIFA-voorzitter Jules Rimet daarom voor om een eigen internationaal toernooi te organiseren, waarop de sterkste nationale voetbalploegen om de titel World Champion zouden gaan spelen. Op maandag 28 mei 1928 werd in Amsterdam besloten dat Uruguay gastland zou worden van het eerste officiële wereldkampioenschap voetbal, in 1930, om het eeuwfeest van de Uruguayaanse onafhankelijkheid te vieren en omdat Uruguay toen dubbele olympische titelhouder en dus een van de betere voetballanden was.

Het eerste wereldkampioenschap voetbal was tevens het enige waarvoor de landen zich niet hoefden te kwalificeren: ze werden uitgenodigd door de FIFA om aan het eerste WK mee te doen. De animo uit Europa was echter nihil: op 28 februari 1930, de einddatum van inschrijving, had zich nog geen enkel Europees land aangemeld vanwege de lange reisduur en de hoge reiskosten. Uiteindelijk wist Rimet, met hulp van de regering van Uruguay, vier teams zo ver te krijgen om de oversteek te maken: België, Roemenië, Joegoslavië en Frankrijk. Met zeven teams uit Zuid-Amerika en twee uit Noord-Amerika kwam het aantal deelnemende landen op 13. Uruguay werd de eerste officiële wereldkampioen.

Zie FIFA-wereldbeker voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Als trofee voor het winnende team werd de "Victoire aux Ailes d'Or" ontworpen: een beker gedragen door Nikè, de Griekse godin van de overwinning. Deze wisselbeker werd in 1946 als eerbetoon aan de initiatiefnemer van het WK voetbal omgedoopt naar "Jules Rimet-beker". In 1970 ging deze trofee definitief naar Brazilië: dat was het derde WK dat door Brazilië werd gewonnen, en de regel was toen nog dat indien één land drie keer wereldkampioen werd, het de trofee mocht houden. In 1983 werd de beker gestolen en nooit meer teruggevonden, waarna de Braziliaanse voetbalbond een replica liet maken.

De huidige trofee, FIFA Wereldbeker, bestaat uit twee figuren op een sokkel die een wereldbol omhoog houden. De FIFA Wereldbeker werd voor het eerst uitgereikt in 1974 aan het toenmalige West-Duitsland. Het winnende land ontvangt een replica, het origineel bevindt zich in het FIFA hoofdkantoor.

In de toernooien tot en met 1978 streden 16 teams in elk toernooi, behalve zoals gezegd in 1930 (13 teams), en in 1938 (15 teams – Oostenrijk was na kwalificatie in verband met de Anschluss opgegaan in Duitsland) en 1950 (13 teams – India, Schotland en Turkije trokken zich terug).[7] De meeste van de deelnemende landen kwamen uit Europa en Zuid-Amerika. De enkele teams uit Noord-Amerika, Afrika, Azië en Oceanië werden meestal eenvoudig verslagen door de Europese en Zuid-Amerikaanse ploegen: de enigen die tot 1978 de tweede ronde bereikten, waren de Verenigde Staten (halve finale in 1930), Cuba (kwartfinale in 1938), Noord-Korea (kwartfinale in 1966) en Mexico (kwartfinale in 1970).

Het toernooi werd uitgebreid naar 24 teams in 1982[8] en vervolgens naar 32 in 1998,[9] waardoor meer teams uit Afrika, Azië en Noord-Amerika konden deelnemen. Vanaf 2026 zullen er 48 landen meedoen aan het WK.

Historisch overzicht

[bewerken | brontekst bewerken]
WK-jaar Gastland(en) Aantal deelnemers Wereldkampioen Uitslag van de finale 2e plaats 3e plaats 4e plaats
1930 Vlag van Uruguay Uruguay 13 Vlag van Uruguay Uruguay 4 – 2 Vlag van Argentinië Argentinië Vlag van Verenigde Staten (1912-1959) Verenigde Staten Vlag van Joegoslavië (1943-1992) Joegoslavië
1934 (kwalificaties) Vlag van Italië (1861-1946) Italië 16 Vlag van Italië (1861-1946) Italië 2 – 1 n.v. Vlag van Tsjecho-Slowakije Tsjecho-Slowakije Vlag van nazi-Duitsland Duitsland Vlag van Oostenrijk Oostenrijk
1938 (kwalificaties) Vlag van Frankrijk Frankrijk 15 Vlag van Italië (1861-1946) Italië 4 – 2 Vlag van Hongarije (1915-1918, 1919-1946) Hongarije Vlag van Brazilië (1889-1960) Brazilië Vlag van Zweden Zweden
1942 Afgelast vanwege de Tweede Wereldoorlog
1946 Afgelast vanwege de Tweede Wereldoorlog
1950 (kwalificaties) Vlag van Brazilië (1889-1960) Brazilië 13 Vlag van Uruguay Uruguay 2 - 1 Vlag van Brazilië (1889-1960) Brazilië Vlag van Zweden Zweden Vlag van Spanje (11 okt. 1945- 20 jan. 1977) Spanje
1954 (kwalificaties) Vlag van Zwitserland Zwitserland 16 Vlag van Bondsrepubliek Duitsland West-Duitsland 3 – 2 Vlag van Hongarije (1949-1956) Hongarije Vlag van Oostenrijk Oostenrijk Vlag van Uruguay Uruguay
1958 (kwalificaties) Vlag van Zweden Zweden 16 Vlag van Brazilië (1889-1960) Brazilië 5 – 2 Vlag van Zweden Zweden Vlag van Frankrijk Frankrijk Vlag van Bondsrepubliek Duitsland West-Duitsland
1962 (kwalificaties) Vlag van Chili Chili 16 Vlag van Brazilië Brazilië 3 – 1 Vlag van Tsjecho-Slowakije Tsjecho-Slowakije Vlag van Chili Chili Vlag van Joegoslavië (1943-1992) Joegoslavië
1966 (kwalificaties) Vlag van Engeland Engeland 16 Vlag van Engeland Engeland 4 – 2 n.v. Vlag van Bondsrepubliek Duitsland West-Duitsland Vlag van Portugal Portugal Vlag van Sovjet-Unie Sovjet-Unie
1970 (kwalificaties) Vlag van Mexico Mexico 16 Vlag van Brazilië (1968-1992) Brazilië 4 – 1 Vlag van Italië Italië Vlag van Bondsrepubliek Duitsland West-Duitsland Vlag van Uruguay Uruguay
1974 (kwalificaties) Vlag van Bondsrepubliek Duitsland West-Duitsland 16 Vlag van Bondsrepubliek Duitsland West-Duitsland 2 – 1 Vlag van Nederland Nederland Vlag van Polen Polen Vlag van Brazilië (1968-1992) Brazilië
1978 (kwalificaties) Vlag van Argentinië Argentinië 16 Vlag van Argentinië Argentinië 3 – 1 n.v. Vlag van Nederland Nederland Vlag van Brazilië (1968-1992) Brazilië Vlag van Italië Italië
1982 (kwalificaties) Vlag van Spanje Spanje 24 Vlag van Italië Italië 3 – 1 Vlag van Bondsrepubliek Duitsland West-Duitsland Vlag van Polen Polen Vlag van Frankrijk Frankrijk
1986 (kwalificaties) Vlag van Mexico Mexico 24 Vlag van Argentinië Argentinië 3 – 2 Vlag van Bondsrepubliek Duitsland West-Duitsland Vlag van Frankrijk Frankrijk Vlag van België België
1990 (kwalificaties) Vlag van Italië Italië 24 Vlag van Bondsrepubliek Duitsland West-Duitsland 1 – 0 Vlag van Argentinië Argentinië Vlag van Italië Italië Vlag van Engeland Engeland
1994 (kwalificaties) Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten 24 Vlag van Brazilië Brazilië 0 – 0 n.v. (P: 3-2) Vlag van Italië Italië Vlag van Zweden Zweden Vlag van Bulgarije Bulgarije
1998 (kwalificaties) Vlag van Frankrijk Frankrijk 32 Vlag van Frankrijk Frankrijk 3 – 0 Vlag van Brazilië Brazilië Vlag van Kroatië Kroatië Vlag van Nederland Nederland
2002 (kwalificaties) Vlag van Zuid-Korea Zuid-Korea
Vlag van Japan Japan
32 Vlag van Brazilië Brazilië 2 – 0 Vlag van Duitsland Duitsland Vlag van Turkije Turkije Vlag van Zuid-Korea Zuid-Korea
2006 (kwalificaties) Vlag van Duitsland Duitsland 32 Vlag van Italië Italië 1 – 1 n.v. (P: 5-3) Vlag van Frankrijk Frankrijk Vlag van Duitsland Duitsland Vlag van Portugal Portugal
2010 (kwalificaties) Vlag van Zuid-Afrika Zuid-Afrika 32 Vlag van Spanje Spanje 1 – 0 n.v. Vlag van Nederland Nederland Vlag van Duitsland Duitsland Vlag van Uruguay Uruguay
2014 (kwalificaties) Vlag van Brazilië Brazilië 32 Vlag van Duitsland Duitsland 1 – 0 n.v. Vlag van Argentinië Argentinië Vlag van Nederland Nederland Vlag van Brazilië Brazilië
2018 (kwalificaties) Vlag van Rusland Rusland 32 Vlag van Frankrijk Frankrijk 4 – 2 Vlag van Kroatië Kroatië Vlag van België België Vlag van Engeland Engeland
2022 (kwalificaties) Vlag van Qatar Qatar 32 Vlag van Argentinië Argentinië 3 – 3 n.v. (P: 4-2) Vlag van Frankrijk Frankrijk Vlag van Kroatië Kroatië Vlag van Marokko Marokko
2026 (kwalificaties) Vlag van Canada Canada
Vlag van Mexico Mexico
Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten
48

Continentale voorronden

[bewerken | brontekst bewerken]

De ruim 200 landenteams die bij de FIFA aangesloten zijn, kwalificeren zich via continentale voorronden voor deelname aan het WK. De zes continentale bonden zijn:

Zie Gastlanden wereldkampioenschap voetbal voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Deelnemende landen

[bewerken | brontekst bewerken]

Tot nu toe hebben 82 landen ooit deelgenomen aan een WK-eindronde. In de onderstaande statistieken zijn de deelnames en de resultaten van Duitsland (1930-1938 & 1994-heden) en West-Duitsland (1950-1990) samengevoegd.

Team 30 34 38 50 54 58 62 66 70 74 78 82 86 90 94 98 02 06 10 14 18 22 26 WK's
Vlag van Algerije Algerije - - - - - - - X X X X 4
Vlag van Angola Angola - - - - - - - - - - X 1
Vlag van Argentinië Argentinië X X X X X X X X X X X X X X X X X X 18
Vlag van Australië Australië X X X X X X 6
Vlag van België België X X X X X X X X X X X X X X 14
Vlag van Bolivia Bolivia X X X 3
Vlag van Bosnië en Herzegovina Bosnië en Herzegovina - - - - - - - - - - - - - - - X 1
Vlag van Brazilië Brazilië X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X 22
Vlag van Bulgarije Bulgarije X X X X X X X 7
Vlag van Canada Canada X X X 3
Vlag van Chili Chili X X X X X X X X X 9
Vlag van China China X 1
Vlag van Colombia Colombia X X X X X X 6
Vlag van Costa Rica Costa Rica X X X X X X 6
Vlag van Cuba Cuba X 1
Vlag van Denemarken Denemarken X X X X X X 6
Vlag van Duitsland Duitsland X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X 20
Vlag van Ecuador Ecuador X X X X 4
Vlag van Egypte Egypte X X X 3
Vlag van El Salvador El Salvador X X 2
Vlag van Engeland Engeland X X X X X X X X X X X X X X X X 16
Vlag van Frankrijk Frankrijk X X X X X X X X X X X X X X X X 16
Vlag van Ghana Ghana - - - - - X X X X 4
Vlag van Griekenland Griekenland X X X 3
Vlag van Haïti Haïti X 1
Vlag van Honduras (1949-2022) Honduras X X X 3
Vlag van Hongarije Hongarije X X X X X X X X X 9
Vlag van Ierland Ierland X X X 3
Vlag van IJsland IJsland X 1
Vlag van Irak Irak X 1
Vlag van Iran Iran X X X X X X 6
Vlag van Israël Israël - - - X 1
Vlag van Italië Italië X X X X X X X X X X X X X X X X X X 18
Vlag van Ivoorkust Ivoorkust - - - - - - X X X 3
Vlag van Jamaica Jamaica - - - - - - - X 1
Vlag van Japan Japan X X X X X X X 7
Vlag van Joegoslavië (1943-1992) Joegoslavië X X X X X X X X - - - - - - - - - 8
Vlag van Kameroen Kameroen - - - - - - X X X X X X X X 8
Vlag van Koeweit Koeweit - - - - - - X 1
Vlag van Kroatië Kroatië - - - - - - - - - - - - - - X X X X X X 6
Vlag van Marokko Marokko - - - - - X X X X X X 6
Vlag van Mexico Mexico X X X X X X X X X X X X X X X X X X 18
Vlag van Nederland Nederland X X X X X X X X X X X 11
Vlag van Nederland Nederlands-Indië X - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 1
Vlag van Nieuw-Zeeland Nieuw-Zeeland X X 2
Vlag van Nigeria Nigeria - - - - - - X X X X X X 6
Vlag van Noord-Ierland Noord-Ierland X X X 3
Vlag van Noord-Korea Noord-Korea - - - X X 2
Vlag van Noorwegen Noorwegen X X X 3
Vlag van Oekraïne Oekraïne - - - - - - - - - - - - - - X 1
Vlag van Duitse Democratische Republiek Duitse Democratische Republiek - - - X - - - - - - - - - 1
Vlag van Oostenrijk Oostenrijk X - X X X X X X 7
Vlag van Panama Panama X 1
Vlag van Paraguay Paraguay X X X X X X X X 8
Vlag van Peru Peru X X X X X 5
Vlag van Polen Polen X X X X X X X X X 9
Vlag van Portugal Portugal X X X X X X X X 8
Vlag van Qatar Qatar - - - - - - - - - - X 1
Vlag van Roemenië Roemenië X X X X X X X 7
Vlag van Rusland Rusland - - - - - - - - - - - - - - X X X X 4
Vlag van Saoedi-Arabië Saoedi-Arabië - X X X X X X 6
Vlag van Schotland Schotland X X X X X X X X 8
Vlag van Senegal Senegal - - - - - - X X X 3
Vlag van Servië Servië - - - - - - - - - - - - - - - - - - X X X 3
Vlag van Servië en Montenegro Servië en Montenegro - - - - - - - - - - - - - - X X - - - - - 2
Vlag van Slovenië Slovenië - - - - - - - - - - - - - - X X 2
Vlag van Slowakije Slowakije - - - - - - - - - - - - - - X 1
Vlag van Sovjet-Unie Sovjet-Unie X X X X X X X - - - - - - - - 7
Vlag van Spanje Spanje X X X X X X X X X X X X X X X X 16
Vlag van Togo Togo - - - - - - X 1
Vlag van Trinidad en Tobago Trinidad en Tobago - - - - - - - X 1
Vlag van Tsjechië Tsjechië - - - - - - - - - - - - - - X 1
Vlag van Tsjecho-Slowakije Tsjecho-Slowakije X X X X X X X X - - - - - - - - - 8
Vlag van Tunesië Tunesië - - - - - X X X X X X 6
Vlag van Turkije Turkije X X 2
Vlag van Uruguay Uruguay X X X X X X X X X X X X X X 14
Vlag van Verenigde Arabische Emiraten Verenigde Arabische Emiraten - - - - - - - - - X 1
Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten X X X X X X X X X X X X 12
Vlag van Wales Wales X X 2
Vlag van Zaïre Zaïre - - - - - - - X 1
Vlag van Zuid-Afrika Zuid-Afrika X X X 3
Vlag van Zuid-Korea Zuid-Korea - - - X X X X X X X X X X X 11
Vlag van Zweden Zweden X X X X X X X X X X X X 12
Vlag van Zwitserland Zwitserland X X X X X X X X X X X X 12
Totaal 13 16 15 13 16 16 16 16 16 16 16 24 24 24 24 32 32 32 32 32 32 32 48 492
Jaar 30 34 38 50 54 58 62 66 70 74 78 82 86 90 94 98 02 06 10 14 18 22 26

Puntenklassement

[bewerken | brontekst bewerken]

De volgorde is gebaseerd op het aantal punten behaald met wedstrijden op alle WK's (drie per gewonnen wedstrijd, één punt per gelijkspel en nul per verloren wedstrijd). Schuingedrukt betekent dat dit land in die vorm niet meer bestaat.

Bijgewerkt tot en met het WK van 2022

Nr. Team WK's GS W G V P DV DT DS
1. Vlag van Brazilië Brazilië 22 114 76 19 19 247 237 108 129
2. Vlag van Duitsland Duitsland 20 112 68 21 23 225 232 130 102
3. Vlag van Argentinië Argentinië 18 88 47 17 24 158 152 100 52
4. Vlag van Italië Italië 18 83 45 21 17 156 128 77 51
5. Vlag van Frankrijk Frankrijk 16 73 39 14 20 131 136 85 51
6. Vlag van Engeland Engeland 16 74 32 22 20 118 104 68 36
7. Vlag van Spanje Spanje 16 67 31 17 19 110 100 72 28
8. Vlag van Nederland Nederland 11 55 30 14 11 104 96 52 44
9. Vlag van Uruguay Uruguay 14 59 25 13 21 88 89 76 13
10. Vlag van België België 14 52 21 10 20 73 69 74 -5
11. Vlag van Zweden Zweden 12 51 19 13 19 70 80 73 7
12. Vlag van Mexico Mexico 17 60 17 15 28 66 62 101 -39
13. Vlag van Portugal Portugal 8 35 17 6 12 57 61 41 20
14. Vlag van Polen Polen 9 38 17 6 15 57 49 50 -1
15. Vlag van Sovjet-Unie Sovjet-Unie 7 31 15 6 10 51 53 34 19
16. Vlag van Zwitserland Zwitserland 12 41 14 8 19 50 55 73 -18
17. Vlag van Joegoslavië (1943-1992) Joegoslavië 8 33 14 7 12 49 55 42 13
18. Vlag van Hongarije Hongarije 9 32 15 3 14 48 87 57 30
19. Vlag van Kroatië Kroatië 6 30 13 8 9 47 43 33 10
20. Vlag van Oostenrijk Oostenrijk 7 29 12 4 13 40 43 47 -4
21. Vlag van Chili Chili 9 33 11 7 15 40 40 49 -9
22. Vlag van Tsjecho-Slowakije Tsjecho-Slowakije 8 30 11 5 14 38 44 45 -1
23. Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten 11 37 9 8 20 35 40 66 -26
24. Vlag van Denemarken Denemarken 6 23 9 6 8 33 31 29 2
25. Vlag van Paraguay Paraguay 8 27 7 10 10 31 30 38 -8
26. Vlag van Zuid-Korea Zuid-Korea 11 38 7 10 20 31 39 78 -39
27. Vlag van Colombia Colombia 6 22 9 3 10 30 37 32 5
28. Vlag van Roemenië Roemenië 7 21 8 5 8 29 30 32 -2
29. Vlag van Japan Japan 7 25 7 6 12 27 25 33 -8
30. Vlag van Costa Rica Costa Rica 6 21 6 5 10 23 21 38 -17
31. Vlag van Marokko Marokko 6 22 5 6 11 21 20 27 -7
32. Vlag van Nigeria Nigeria 6 21 6 3 12 21 23 30 -7
33. Vlag van Schotland Schotland 8 23 4 7 12 19 25 41 -16
34. Vlag van Kameroen Kameroen 7 23 4 7 12 19 18 43 -25
35. Vlag van Bulgarije Bulgarije 7 26 3 8 15 17 22 53 -31
36. Vlag van Senegal Senegal 3 12 5 3 4 18 16 17 -1
37. Vlag van Ghana Ghana 4 15 5 3 7 18 18 23 -5
38. Vlag van Peru Peru 5 18 5 3 10 18 21 33 -12
39. Vlag van Ecuador Ecuador 4 13 5 2 6 17 14 14 0
40. Vlag van Turkije Turkije 2 10 5 1 4 16 20 17 3
41. Vlag van Rusland Rusland 4 14 4 4 6 16 24 20 4
42. Vlag van Australië Australië 6 20 4 4 12 16 17 37 -20
43. Vlag van Ierland Ierland 3 13 2 8 3 14 10 10 0
44. Vlag van Noord-Ierland Noord-Ierland 3 13 3 5 5 14 13 23 -10
45. Vlag van Tunesië Tunesië 6 18 3 5 10 14 14 26 -12
46. Vlag van Saoedi-Arabië Saoedi-Arabië 6 19 4 2 13 14 14 44 -30
47. Vlag van Iran Iran 6 18 3 4 11 13 13 31 -18
48. Vlag van Algerije Algerije 4 13 3 3 7 12 13 19 -6
49. Vlag van Ivoorkust Ivoorkust 3 9 3 1 5 10 13 14 -1
50. Vlag van Zuid-Afrika Zuid-Afrika 3 9 2 4 3 10 11 16 -5
51. Vlag van Noorwegen Noorwegen 3 8 2 3 3 9 7 8 -1
52. Vlag van Duitse Democratische Republiek Duitse Democratische Republiek 1 6 2 2 2 8 5 5 0
53. Vlag van Oekraïne Oekraïne 1 5 2 1 2 7 5 7 -2
54. Vlag van Wales Wales 2 8 1 4 3 7 5 10 -5
55. Vlag van Servië en Montenegro Servië en Montenegro 2 7 2 1 4 7 7 14 -7
56. Vlag van Servië Servië 3 9 2 1 6 7 9 15 -6
57. Vlag van Griekenland Griekenland 3 10 2 1 7 7 5 20 -15
58. Vlag van Slowakije Slowakije 1 4 1 1 2 4 5 7 -2
59. Vlag van Slovenië Slovenië 2 6 1 1 4 4 5 10 -5
60. Vlag van Cuba Cuba 1 3 1 1 1 4 5 12 -7
61. Vlag van Noord-Korea Noord-Korea 2 7 1 1 5 4 6 21 -15
62. Vlag van Bosnië en Herzegovina Bosnië en Herzegovina 1 3 1 0 2 3 4 4 0
63. Vlag van Tsjechië Tsjechië 1 3 1 0 2 3 3 4 -1
64. Vlag van Jamaica Jamaica 1 3 1 0 2 3 3 9 -6
65. Vlag van Nieuw-Zeeland Nieuw-Zeeland 2 6 0 3 3 3 4 14 -10
66. Vlag van Honduras (1949-2022) Honduras 3 9 0 3 6 3 3 14 -11
67. Vlag van Angola Angola 1 3 0 2 1 2 1 2 -1
68. Vlag van Israël Israël 1 3 0 2 1 2 1 3 -2
69. Vlag van Egypte Egypte 3 7 0 2 5 2 5 12 -7
70. Vlag van IJsland IJsland 1 3 0 1 2 1 2 5 -3
71. Vlag van Koeweit Koeweit 1 3 0 1 2 1 2 6 -4
72. Vlag van Trinidad en Tobago Trinidad en Tobago 1 3 0 1 2 1 0 4 -4
73. Vlag van Bolivia Bolivia 3 6 0 1 5 1 1 20 -19
74. Vlag van Irak Irak 1 3 0 0 3 0 1 4 -3
75. Vlag van Togo Togo 1 3 0 0 3 0 1 6 -5
76. Vlag van Nederland Nederlands-Indië 1 1 0 0 1 0 0 6 -6
77. Vlag van Panama Panama 1 3 0 0 3 0 2 11 -9
78. Vlag van Verenigde Arabische Emiraten Verenigde Arabische Emiraten 1 3 0 0 3 0 2 11 -9
79. Vlag van China China 1 3 0 0 3 0 0 9 -9
80. Vlag van Canada Canada 2 6 0 0 6 0 2 12 -10
81. Vlag van Haïti Haïti 1 3 0 0 3 0 2 14 -12
82. Vlag van Zaïre Zaïre 1 3 0 0 3 0 0 14 -14
83. Vlag van El Salvador El Salvador 2 6 0 0 6 0 1 22 -21

Landen die de top vier bereikt hebben

[bewerken | brontekst bewerken]
Team Wereldkampioen Tweede plaats Derde plaats Vierde plaats Totaal
Vlag van Brazilië Brazilië 5x (1958/1962/1970/1994/2002) 2x (1950[10]/1998) 2x (1938/1978) 2x (1974/2014[10]) 11
Vlag van Duitsland Duitsland 4x (1954/1974[10]/1990/2014) 4x (1966/1982/1986/2002) 4x (1934/1970/2006[10]/2010) 1x (1958) 13
Vlag van Italië Italië 4x (1934[10]/1938/1982/2006) 2x (1970/1994) 1x (1990[10]) 1x (1978) 8
Vlag van Argentinië Argentinië 3x (1978[10]/1986/2022) 3x (1930/1990/2014) 6
Vlag van Frankrijk Frankrijk 2x (1998[10]/2018) 2x (2006/2022) 2x (1958/1986) 1x (1982) 7
Vlag van Uruguay Uruguay 2x (1930[10]/1950) 3x (1954/1970/2010) 5
Vlag van Engeland Engeland 1x (1966[10]) 2x (1990/2018) 3
Vlag van Spanje Spanje 1x (2010) 1x (1950) 2
Vlag van Nederland Nederland 3x (1974/1978/2010) 1x (2014) 1x (1998) 5
Vlag van Hongarije Hongarije 2x (1938/1954) 2
Vlag van Tsjecho-Slowakije Tsjecho-Slowakije[11] 2x (1934/1962) 2
Vlag van Zweden Zweden 1x (1958[10]) 2x (1950/1994) 1x (1938) 4
Vlag van Kroatië Kroatië 1x (2018) 2x (1998/2022) 3
Vlag van Polen Polen 2x (1974/1982) 2
Vlag van België België 1x (2018) 1x (1986) 2
Vlag van Oostenrijk Oostenrijk 1x (1954) 1x (1934) 2
Vlag van Portugal Portugal 1x (1966) 1x (2006) 2
Vlag van Chili Chili 1x (1962[10]) 1
Vlag van Turkije Turkije 1x (2002) 1
Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten 1x (1930) 1
Vlag van Joegoslavië (1943-1992) Joegoslavië[11] 2x (1930/1962) 2
Vlag van Bulgarije Bulgarije 1x (1994) 1
Vlag van Marokko Marokko 1x (2022) 1
Vlag van Sovjet-Unie Sovjet-Unie[11] 1x (1966) 1
Vlag van Zuid-Korea Zuid-Korea 1x (2002) 1

Speciale prijzen

[bewerken | brontekst bewerken]
  • De Golden Ball voor de beste speler van het eindtoernooi.
  • De Golden Boot voor de topscorer van het eindtoernooi.
  • De Golden Glove voor de beste doelverdediger van het eindtoernooi.
  • De Best Young Player Award voor de beste speler van 21 jaar of jonger.
  • De FIFA Fair Play Trophy voor het team met het laagste aantal overtredingen en kaarten.
  • De FIFA Award for the Most Entertaining Team voor het team dat het meest had gedaan om het publiek te vermaken.
Zinédine Zidane – Golden Ball 2006
Lionel Messi – Golden Ball 2014
Luka Modrić - Golden Ball 2018
Zie Beste speler van het WK voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De Golden Ball (gouden bal) gaat naar de beste speler van het eindtoernooi, die gekozen wordt door afgevaardigden uit de media. De spelers die in deze verkiezing op de tweede en derde plaats eindigen, krijgen respectievelijk de Silver Ball en de Bronze Ball.

WK Golden Ball Silver Ball Bronze Ball
Speler Team Speler Team Speler Team
1930 José Nasazzi Vlag van Uruguay Uruguay Guillermo Stábile Vlag van Argentinië Argentinië José Leandro Andrade Vlag van Uruguay Uruguay
1934 Giuseppe Meazza Vlag van Italië (1861-1946) Italië Matthias Sindelar Vlag van Oostenrijk Oostenrijk Oldřich Nejedlý Vlag van Tsjecho-Slowakije Tsjecho-Slowakije
1938 Leônidas Vlag van Brazilië (1889-1960) Brazilië Silvio Piola Vlag van Italië Italië György Sárosi Vlag van Hongarije (1915-1918, 1919-1946) Hongarije
1950 Zizinho Vlag van Brazilië (1889-1960) Brazilië Juan Alberto Schiaffino Vlag van Uruguay Uruguay Ademir Vlag van Brazilië (1889-1960) Brazilië
1954 Ferenc Puskás Vlag van Hongarije (1949-1956) Hongarije Sándor Kocsis Vlag van Hongarije (1949-1956) Hongarije Fritz Walter Vlag van Bondsrepubliek Duitsland West-Duitsland
1958 Didi Vlag van Brazilië (1889-1960) Brazilië Pelé Vlag van Brazilië (1889-1960) Brazilië Just Fontaine Vlag van Frankrijk Frankrijk
1962 Garrincha Vlag van Brazilië (1960-1968) Brazilië Josef Masopust Vlag van Tsjecho-Slowakije Tsjecho-Slowakije Leonel Sánchez Vlag van Chili Chili
1966 Bobby Charlton Vlag van Engeland Engeland Bobby Moore Vlag van Engeland Engeland Eusébio Vlag van Portugal Portugal
1970 Pelé Vlag van Brazilië (1968-1992) Brazilië Gérson Vlag van Brazilië Brazilië Gerd Müller Vlag van Bondsrepubliek Duitsland West-Duitsland
1974 Johan Cruijff Vlag van Nederland Nederland Franz Beckenbauer Vlag van Bondsrepubliek Duitsland West-Duitsland Kazimierz Deyna Vlag van Polen Polen
1978 Mario Kempes Vlag van Argentinië Argentinië Paolo Rossi Vlag van Italië Italië Dirceu Vlag van Brazilië (1968-1992) Brazilië
1982 Paolo Rossi Vlag van Italië Italië Falcão Vlag van Brazilië (1968-1992) Brazilië Karl-Heinz Rummenigge Vlag van Bondsrepubliek Duitsland West-Duitsland
1986 Diego Maradona Vlag van Argentinië Argentinië Harald Schumacher Vlag van Bondsrepubliek Duitsland West-Duitsland Preben Elkjær Vlag van Denemarken Denemarken
1990 Salvatore Schillaci Vlag van Italië Italië Lothar Matthäus Vlag van Bondsrepubliek Duitsland West-Duitsland Diego Maradona Vlag van Argentinië Argentinië
1994 Romário Vlag van Brazilië Brazilië Roberto Baggio Vlag van Italië Italië Christo Stoitsjkov Vlag van Bulgarije Bulgarije
1998 Ronaldo Vlag van Brazilië Brazilië Davor Šuker Vlag van Kroatië Kroatië Lilian Thuram Vlag van Frankrijk Frankrijk
2002 Oliver Kahn Vlag van Duitsland Duitsland Ronaldo Vlag van Brazilië Brazilië Hong Myung-bo Vlag van Zuid-Korea Zuid-Korea
2006 Zinédine Zidane Vlag van Frankrijk Frankrijk Fabio Cannavaro Vlag van Italië Italië Andrea Pirlo Vlag van Italië Italië
2010 Diego Forlán Vlag van Uruguay Uruguay Wesley Sneijder Vlag van Nederland Nederland David Villa Vlag van Spanje Spanje
2014 Lionel Messi Vlag van Argentinië Argentinië Thomas Müller Vlag van Duitsland Duitsland Arjen Robben Vlag van Nederland Nederland
2018 Luka Modrić Vlag van Kroatië Kroatië Eden Hazard Vlag van België België Antoine Griezmann Vlag van Frankrijk Frankrijk
2022 Lionel Messi Vlag van Argentinië Argentinië Kylian Mbappé Vlag van Frankrijk Frankrijk Luka Modrić Vlag van Kroatië Kroatië

De Golden Boot of Golden Shoe (gouden schoen) gaat naar de topscorer van het eindtoernooi.

Ronaldo – Golden Boot 2002
Miroslav Klose – Golden Boot 2006
Harry Kane – Golden Boot 2018
WK Speler Team Goals
1930 Guillermo Stábile Vlag van Argentinië Argentinië 8
1934 Oldřich Nejedlý Vlag van Tsjecho-Slowakije Tsjecho-Slowakije 5
1938 Leônidas Vlag van Brazilië (1889-1960) Brazilië 7
1950 Ademir Vlag van Brazilië (1889-1960) Brazilië 9
1954 Sándor Kocsis Vlag van Hongarije (1949-1956) Hongarije 11
1958 Just Fontaine Vlag van Frankrijk Frankrijk 13
1962 Flórián Albert Vlag van Hongarije Hongarije 4
Valentin Ivanov Vlag van Sovjet-Unie Sovjet-Unie
Garrincha Vlag van Brazilië (1960-1968) Brazilië
Dražan Jerković Vlag van Joegoslavië (1943-1992) Joegoslavië
Vavá Vlag van Brazilië (1960-1968) Brazilië
Leonel Sanchez Vlag van Chili Chili
1966 Eusébio Vlag van Portugal Portugal 9
1970 Gerd Müller Vlag van Bondsrepubliek Duitsland West-Duitsland 10
1974 Grzegorz Lato Vlag van Polen Polen 7
1978 Mario Kempes Vlag van Argentinië Argentinië 6
1982 Paolo Rossi Vlag van Italië Italië 6
1986 Gary Lineker Vlag van Engeland Engeland 6
1990 Salvatore Schillaci Vlag van Italië Italië 6
1994 Oleg Salenko Vlag van Rusland Rusland 6
Christo Stoitsjkov Vlag van Bulgarije Bulgarije
1998 Davor Šuker Vlag van Kroatië Kroatië 6
2002 Ronaldo Vlag van Brazilië Brazilië 8
2006 Miroslav Klose Vlag van Duitsland Duitsland 5
2010 Thomas Müller Vlag van Duitsland Duitsland 5
David Villa Vlag van Spanje Spanje
Wesley Sneijder Vlag van Nederland Nederland
Diego Forlán Vlag van Uruguay Uruguay
2014 James Rodríguez Vlag van Colombia Colombia 6
2018 Harry Kane Vlag van Engeland Engeland 6
2022 Kylian Mbappé Vlag van Frankrijk Frankrijk 8

De Golden Glove (gouden handschoen), tot 2006 de Yashin Award genaamd, gaat naar de beste doelman van het eindtoernooi.

WK Speler Team
1994 Michel Preud'homme Vlag van België België
1998 Fabien Barthez Vlag van Frankrijk Frankrijk
2002 Oliver Kahn Vlag van Duitsland Duitsland
2006 Gianluigi Buffon Vlag van Italië Italië
2010 Iker Casillas Vlag van Spanje Spanje
2014 Manuel Neuer Vlag van Duitsland Duitsland
2018 Thibaut Courtois Vlag van België België
2022 Emiliano Martínez Vlag van Argentinië Argentinië

Best Young Player

[bewerken | brontekst bewerken]
Michael Owen – Best Young Player 1998
Kylian Mbappé – Best Young Player 2018

De Best Young Player Award gaat naar de beste speler van 21 jaar of jonger. Deze prijs werd voor het eerst in 2006 uitgereikt.

Met een internetpoll heeft de FIFA de beste jonge speler van alle WK's van 1958 t/m 2002 laten kiezen. Pelé kreeg 61% van alle stemmen. Op basis van de poll is voor elk van die WK's een beste jonge speler verkozen.

WK Speler Leeftijd tijdens WK Team
1958 Pelé 17 jaar Vlag van Brazilië (1889-1960) Brazilië
1962 Flórián Albert 20 jaar Vlag van Hongarije Hongarije
1966 Franz Beckenbauer 20 jaar Vlag van Bondsrepubliek Duitsland West-Duitsland
1970 Teófilo Cubillas 21 jaar Vlag van Peru Peru
1974 Władysław Żmuda 20 jaar Vlag van Polen Polen
1978 Antonio Cabrini 21 jaar Vlag van Italië Italië
1982 Manuel Amoros 20 jaar Vlag van Frankrijk Frankrijk
1986 Enzo Scifo 20 jaar Vlag van België België
1990 Robert Prosinečki 21 jaar Vlag van Joegoslavië (1943-1992) Joegoslavië
1994 Marc Overmars 21 jaar Vlag van Nederland Nederland
1998 Michael Owen 18 jaar Vlag van Engeland Engeland
2002 Landon Donovan 20 jaar Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten
2006 Lukas Podolski 21 jaar Vlag van Duitsland Duitsland
2010 Thomas Müller 20 jaar Vlag van Duitsland Duitsland
2014 Paul Pogba 21 jaar Vlag van Frankrijk Frankrijk
2018 Kylian Mbappé 19 jaar Vlag van Frankrijk Frankrijk
2022 Enzo Fernández 21 jaar Vlag van Argentinië Argentinië

FIFA Fair Play Trophy

[bewerken | brontekst bewerken]
Colombia – FIFA Fair Play Trophy 2014
Spanje – FIFA Fair Play Trophy 2018

De FIFA Fair Play Trophy gaat naar het team met het laagste aantal overtredingen en kaarten. Alleen de teams die de tweede ronde bereiken, komen voor deze prijs in aanmerking. De winnaars van deze prijs verdienen de FIFA Fair Play Trophy, een diploma, een fair play-medaille voor elke speler en official van het winnende team, en $ 50.000 aan voetbaluitrusting voor de ontwikkeling van de jeugd.

WK Team(s)
1978 Vlag van Argentinië Argentinië
1982 Vlag van Brazilië (1968-1992) Brazilië
1986 Vlag van Brazilië (1968-1992) Brazilië
1990 Vlag van Engeland Engeland
1994 Vlag van Brazilië Brazilië
1998 Vlag van Engeland Engeland / Vlag van Frankrijk Frankrijk
2002 Vlag van België België
2006 Vlag van Brazilië Brazilië / Vlag van Spanje Spanje
2010 Vlag van Spanje Spanje
2014 Vlag van Colombia Colombia
2018 Vlag van Spanje Spanje
2022 Vlag van Engeland Engeland

Most Entertaining Team

[bewerken | brontekst bewerken]

De FIFA Award for the Most Entertaining Team gaat naar het team dat het meeste heeft gedaan om het publiek te vermaken met een positieve benadering van het spel. Het team wordt gekozen door een publieke poll.

WK Team
1994 Vlag van Brazilië Brazilië
1998 Vlag van Frankrijk Frankrijk
2002 Vlag van Zuid-Korea Zuid-Korea
2006 Vlag van Portugal Portugal
2010 Vlag van Duitsland Duitsland
2014 Vlag van Colombia Colombia
2018 Vlag van België België[12]
2022 n.n.b.
Zie Lijst van records en statistieken van het wereldkampioenschap voetbal voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Record Speler Team WK('s)
In 5 verschillende WK’s scoren Cristiano Ronaldo Vlag van Portugal Portugal 2006, 2010, 2014, 2018, 2022
Meeste doelpunten in totaal Miroslav Klose (16 goals) Vlag van Duitsland Duitsland 2002 (5), 2006 (5), 2010 (4) en 2014 (2)
Meeste doelpunten op één toernooi Just Fontaine (13 goals) Vlag van Frankrijk Frankrijk 1958
Snelste doelpunt Hakan Şükür (10,8 s na aftrap) Vlag van Turkije Turkije 2002, in de troostfinale tegen Vlag van Zuid-Korea Zuid-Korea
Stelling Speler Team WK Tegenstander
Eerste WK-doelpunt Lucien Laurent Vlag van Frankrijk Frankrijk 1930 Vlag van Mexico Mexico
Eerste WK-hattrick Bert Patenaude Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten 1930 Vlag van Paraguay Paraguay
Eerste van het veld gestuurde speler Plácido Galindo Vlag van Peru Peru 1930 Vlag van Roemenië Roemenië
Eerste WK-doelpunt in eigen doel Ernst Lörtscher Vlag van Zwitserland Zwitserland 1938 Vlag van Duitsland Duitsland
Eerste van het veld gestuurde doelman Gianluca Pagliuca Vlag van Italië Italië 1994 Vlag van Noorwegen Noorwegen
Eerste golden goal op een WK Laurent Blanc Vlag van Frankrijk Frankrijk 1998 Vlag van Paraguay Paraguay, in de achtste finale

Jubileumgoals

[bewerken | brontekst bewerken]

De volgende jubileumgoals werden gemaakt:[13]

Doelpunt Speler Team WK Tegenstander Bijzonderheden
500e Bobby Collins Vlag van Schotland Schotland 1958 Vlag van Paraguay Paraguay
1000e Rob Rensenbrink Vlag van Nederland Nederland 1978 Vlag van Schotland Schotland strafschop
1500e Claudio Caniggia Vlag van Argentinië Argentinië 1994 Vlag van Nigeria Nigeria
2000e Marcus Allbäck Vlag van Zweden Zweden 2006 Vlag van Engeland Engeland
2500e Fakhreddine Ben Youssef Vlag van Tunesië Tunesië 2018 Vlag van Panama Panama

Leeftijd van de spelers

[bewerken | brontekst bewerken]
  • De jongste speler op een WK is Norman Whiteside (Noord-Ierland): hij was 17 jaar en 41 dagen tijdens de wedstrijd tegen Joegoslavië in 1982.
  • De jongste speler die een doelpunt scoorde op een WK is Pelé (Brazilië): hij was 17 jaar en 239 dagen toen hij scoorde in de wedstrijd tegen Wales in 1958.
  • De jongste speler die wereldkampioen werd, is eveneens Pelé: hij was 17 jaar en 249 dagen tijdens de finale tegen Zweden in 1958.
  • De jongste speler die op een WK van het veld werd gestuurd, is Rigobert Song (Kameroen): hij was 17 jaar en 358 dagen toen hij van het veld gestuurd werd tijdens de wedstrijd tegen Brazilië in 1994.
  • De oudste speler op een WK is doelman Essam El-Hadary (Egypte): hij was 45 jaar en 161 dagen toen hij in de basis stond tijdens de met 2-1 verloren groepswedstrijd van zijn team in 2018, tegen Saoedi-Arabië. Hij is hiermee eveneens de oudste debutant op een WK ooit.
  • De oudste speler die een doelpunt scoorde op een WK, is Roger Milla (Kameroen): hij maakte op 42-jarige leeftijd het enige doelpunt voor Kameroen in de wedstrijd tegen Rusland in 1994.
  • De oudste speler die wereldkampioen werd, is Dino Zoff (Italië): hij was 40 jaar en 133 dagen tijdens de finale tegen West-Duitsland in 1982.
Gele en rode kaarten
[bewerken | brontekst bewerken]

Penaltyseries

[bewerken | brontekst bewerken]

vanaf het wereldkampioenschap voetbal 1978 wordt er in geval van een gelijk spel na verlenging niet langer geloot maar moeten beide teams penalty's nemen. Tot en met het WK 2022 zijn er 34 van dergelijke penaltyseries geweest.

  • (en) FIFA Worldcup.com

Voetnoten en referenties

[bewerken | brontekst bewerken]
  1. (en) History of FIFA - FIFA takes shape, fifa.com.
  2. Aan het voetbaltoernooi op de Olympische Zomerspelen van 1908 waren per land maximaal 4 teams toegestaan. Uiteindelijk waren er 8 teams; Frankrijk werd vertegenwoordigd door twee teams: Frankrijk A en Frankrijk B, en verder deden Denemarken, Groot-Brittannië, Nederland, Zweden, Hongarije en Bohemen mee; deze laatste twee trokken zich echter kort voor het begin van het toernooi terug, na te hebben geloot tegen respectievelijk Nederland en Frankrijk A.
  3. De 11 uiteindelijke deelnemers aan het voetbaltoernooi op de Olympische Zomerspelen van 1912 waren Denemarken, Duitsland, Finland, Groot-Brittannië, Hongarije, Italië, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Rusland en Zweden. Twee landen trokken zich terug: België (voor de loting) en Frankrijk (dat had geloot tegen Noorwegen). Bohemen had zich ook ingeschreven, maar werd niet toegelaten, omdat alleen landen en voetbalbonden aangesloten bij de FIFA mochten deelnemen.
  4. De 14 deelnemers aan het voetbaltoernooi op de Olympische Zomerspelen van 1920 waren België, Denemarken, Egypte (als enige niet-Europees team), Frankrijk, Griekenland, Groot-Brittannië, Italië, Joegoslavië, Luxemburg, Nederland, Noorwegen, Spanje, Tsjecho-Slowakije en Zweden. Tsjecho-Slowakije werd na de finale gediskwalificeerd: in de 43e minuut, op een 2-0-achterstand, verliet het team de wedstrijd uit onvrede met de arbitrage.
  5. De 22 deelnemers aan het voetbaltoernooi op de Olympische Zomerspelen van 1924 waren Egypte, Turkije, Uruguay en de Verenigde Staten van buiten Europa, en de Europese landenteams van België, Bulgarije, Estland, Frankrijk, Hongarije, Ierse Vrijstaat, Italië, Joegoslavië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Nederland, Polen, Roemenië, Spanje, Tsjecho-Slowakije, Zweden en Zwitserland.
  6. De 17 deelnemers aan het voetbaltoernooi op de Olympische Zomerspelen van 1928 waren Argentinië, Chili, Egypte, Mexico, Turkije, Uruguay en de Verenigde Staten van buiten Europa, en de Europese landenteams van België, Duitsland, Frankrijk, Italië, Joegoslavië, Luxemburg, Nederland, Portugal, Spanje en Zwitserland.
  7. Glanville, p. 45.
  8. Glanville, p. 238.
  9. Glanville, p. 359.
  10. a b c d e f g h i j k l Gastland
  11. a b c Staten die sindsdien opgesplitst zijn in twee of meerdere onafhankelijke naties.
  12. https://www.rookieroad.com/fifa-world-cup/most-entertaining-team-winners-list-9689923/
  13. Allbäck en Owen schrijven historie, NOS.nl, 20 juni 2006.
Zie de categorie FIFA World Cup van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.