Wikipedia:De kroeg/Archief 20100815

Laconium of laconicum

Wie kan het mij vertellen. Is het, laconium of laconicum? --Denkhenk 7 aug 2010 09:13 (CEST)

prof. dr. Engelbregt, Latijnsch Woordenboek, 1882 (Stoomdrukkerij van J.B. Wolters) kent alleen laconicum (een zweetbad). Zie overigens ook de interwikilinks. Wammes Waggel 7 aug 2010 10:59 (CEST)

Prof Dr. Pinkster is het er in het Woordenboek Latijn/Nederlands mee eens. Laconium wordt niet vermeldt. Kleuske 7 aug 2010 18:27 (CEST)

De interwikilinks zeggen inderdaad laconicum, maar... op heel veel sites heeft men het over laconium. Vandaar. Als het Latijnsg woordenboek het zegt, wijzig ik het straks in laconicum.

• Kijk hier eens bij "Partes thermarum". Het Wolterswoordenboek maakt de reden voor de -c- duidelijk; zoals al te vermoeden viel, is het een adjectief, gebruikt in balneum laconicum, waarbij het kernsubstantief, balneum, werd weggelaten en het adjectief dus gesubstantiveerd. Mét -c-. Er bestaat wel een woord Laconia, variant met Laconica, maar met hoofdletter en in een heel andere betekenis: beide betekenen dan "Laconië", de streek dus, en met vrouwelijke uitgang.
• Toch is volgens die la:-link ook laconium mogelijk: "Erat etiam laconium, ubi valde calidus erat" ("Er was ook een laconium, waar het heel heet was").
• Vermelding verdient wellicht dat er recent (wanneer?) in het Nederlands een woord "laconium" is geïntroduceerd, zonder oog voor de -c- maar wel met dezelfde betekenisbedoeling. Ergens op het internet staat "geherintroduceerd", maar dat is nog de vraag; was het er dan al eerder? Hier staan dus zo al enkele twijfelachtigheden:
  "U hebt gekozen voor het laconium. Dit van herkomst Romeinse bad is in een nieuw jasje in Nederland hergeïntroduceerd. Niet alle laconia zijn gelijk. Iedere ondernemer geeft hier een wat eigen invulling aan."
  Het is niet oorspronkelijk Romeins, als we de naam serieus mogen nemen, en het woord is wellicht niet gehérintroduceerd. De "eigen invulling" blijkt dus helaas al direct in dit artikel.

Resumerend: Gezien de woordenboeken zou ik toch voor laconicum kiezen, ogenschijnlijk de hoofdvariant, want laconium blijft dan immers -dp. Bessel Dekker 7 aug 2010 18:38 (CEST)

PS Als we ergens Spartaans onverschillig onder blijven, hetgeen ons hier niet altijd lukt, dan zijn we dus laconiek (alweer die [k]; want alweer een adjectief). Via het Franse laconique. Bessel Dekker 7 aug 2010 18:40 (CEST)

Juist... 🙂 Maar desalniettemin bedankt! --Denkhenk 7 aug 2010 19:12 (CEST) Dan ga ik maar voor de originele Latijnse naam.

Let op, Denkhenk, ik heb mijn tekst wat moeten wijzigen! Het lijkt toch iets minder eenvoudig. Bessel Dekker 7 aug 2010 19:15 (CEST)

Erat etiam laconium, ubi valde calidus erat. Heet, misschien wel duister. Ik wacht wel even tot er nog wat meer gymnasiasten hier in de kroeg komen. --Denkhenk 7 aug 2010 19:33 (CEST)

Calidus is toch gewoon "warm" in het Latijn ([1])! (Frans chaud, Spaans calido.) "Duister", daarbij zou je opacus verwachten, of ater. Bessel Dekker 7 aug 2010 19:46 (CEST)

'Laconicum', (sc. (= namelijk) balneum): zweetbad, moet het zijn volgens Van Wageningen-Muller (Wolters, 1965), de zg. 'Grote Van Wageningen'. Laconium is een verbasterde moderne vorm. Dat mág, hoor. Verbasteren is toegestaan, we doen het met z'n allen de hele tijd. Maar het juiste woord is laconicum. Glatisant 8 aug 2010 15:10 (CEST)

Nee dus! Zodra we verbasteren, ontstaat er een nieuw "juist woord", en in de moderne context valt er heel veel voor laconium te zeggen, juist omdat het een nieuwe designatie is. Zo ook is tafel een verbastering van tabula, "maar het juiste woord is tabula"?... Niet dus! Alleen in bepaalde contexten, zoals "tabula rasa". Het juist woord voor "tafel" is... tafel. Precies zo valt nu juist te beargumenteren dat het correcte woord voor modérne zweetbaden bij bepaalde ondernemers laconium is. En anders moet er maar eens een vraag worden gesteld aan de collega's van de la:. Bessel Dekker 9 aug 2010 21:19 (CEST)