Wikipedia:Etalage/Archief/Zijdevlinder

Archivering Etalagenominatie Zijdevlinder 23 september 2018

Zie ook de Review

Over hoe een mot de wereld heeft veroverd. Met dit artikel won B kimmel de zilveren pen in de Schrijfwedstrijd 2017. heinnlein'' 23 aug 2018 19:45 (CEST)

Voor opname Zijdevlinder

1. Sylhouet _contact 23 aug 2018 20:17 (CEST) - Een aanwinst
2. MoiraMoira _overleg 24 aug 2018 11:44 (CEST)
3. PAvdK (overleg) 24 aug 2018 11:53 (CEST)
4. Encycloon (overleg) 24 aug 2018 19:42 (CEST) - Zeer uitgebreid, lezenswaardig artikel.
5. Mathijsloo (overleg) 24 aug 2018 20:09 (CEST)
6.  Klaas `Z4␟` V:  25 aug 2018 09:31 (CEST)
7. — Mileau (overleg) 25 aug 2018 19:03 (CEST)
8. Ymnes (overleg) 25 aug 2018 19:13 (CEST) Bedankt voor het artikel Hein!

   Neejeh, Bart is de dader! heinnlein'' 25 aug 2018 19:48 (CEST)

   Bedankt Bart!! :-) Ymnes (overleg) 1 sep 2018 12:01 (CEST)

9. TheBartgry (overleg) 27 aug 2018 20:54 (CEST) Ik wacht al een tijdje totdat dit artikel genomineerd zou worden!

   Daar had je niet op hoeven wachten hoor, nomineren is een eitje. Maar ja, dan mag je niet stemmen... heinnlein'' 27 aug 2018 21:45 (CEST)

10. DimiTalen 28 aug 2018 19:15 (CEST)
11. oSeveno (Overleg) 1 sep 2018 22:58 (CEST)
12. Gebruiker Ycleymans (overleg) 2 sep 2018 18:46 (CEST)
13. ✔ Rots61 Overleg 8 sep 2018 16:31 (CEST) Een gemiddeld artikel zeker waard om in de Etalage te komen!
14. Saschaporsche (overleg) 10 sep 2018 23:43 (CEST)
15. J.G.G. (overleg) 12 sep 2018 11:29 (CEST) Prachtig uitgewerkt artikel. De etalage is weliswaar al overbevolkt door beestjes, maar dit sympathieke fladderbeestje kan er toch maar bij. J.G.G. (overleg) 12 sep 2018 11:29 (CEST)
16. Ø11 (overleg) 13 sep 2018 10:25 (CEST)
17. Lymantria _overleg 13 sep 2018 12:15 (CEST)

Tegen opname Zijdevlinder

1. The Banner Overleg 10 sep 2018 23:26 (CEST)
2. Arnoldus9 (overleg) 22 sep 2018 16:23 (CEST), zeker een mooi artikel maar de etalage wordt naar mijn mening al behoorlijk vaak 'gevuld' met insecten en andere diersoorten.

Commentaar Zijdevlinder

1. De zijdevlinder is een nachtvlinder die echter in de loop van de tijd volledig is gedomesticeerd en zich heeft aangepast aan het dag- en nachtritme van de kwekerijen waarin de dieren opgroeien. Deze zin wekt de indruk, door het woord 'echter' en het laatste stuk van de zin, dat men er van uit mag gaan dat nachtvlinders alleen 's nachts actief zijn. Dat is ten onrechte (onterecht), want er zijn ook dagactieve nachtvlinders. Of de wilde voorouder van de zijdevlinder dag- of nachtactief was/is, wordt verder niet vermeld. PAvdK (overleg) 24 aug 2018 11:39 (CEST)

   Dit heb ik wat aangepast. -B kimmel (overleg) 25 aug 2018 09:43 (CEST)

   Deze zin is inderdaad geen goedlopend Nederlands, terwijl hij makkelijk te verbeteren is. (Ook grammaticaal is hij volgens mij onjuist: echter hoort achter de persoonsvorm). Ik stel voor dat de zin in tweeën wordt gedeeld, zoiets als:

   De zijdevlinder is oorspronkelijk een nachtactief insect. De vlinder is echter in de loop van de tijd volledig gedomesticeerd en heeft zich aangepast aan het dag- en nachtritme van de kwekerijen waarin de dieren opgroeien.

   Maar het kan ook korter geformuleerd worden. TheBartgry (overleg) 29 aug 2018 12:43 (CEST)

   Ik hoop dat het inmiddels beter is geformuleerd ;o -B kimmel (overleg) 1 sep 2018 01:48 (CEST)

   Ja dit is beter. TheBartgry (overleg) 2 sep 2018 20:37 (CEST)

2. ...

Archivering Review Zijdevlinder 23 augustus 2018

Met dit artikel won B kimmel de tweede prijs in de Schrijfwedstrijd 2017. Het behandelt niet alleen het diertje zelf, maar gaat ook diep in op zijn relatie met de mens, d.w.z. de zijdeteelt en de enorme impact die dit had op ......... Lees het artikel zelf en vertel hier wat je er van vond! heinnlein'' 13 jun 2018 07:04 (CEST)

1. Mooi dat aan zo'n bekend insect eindelijk aandacht is besteed. Ik lees: "De zijdevlinder heeft geen natuurlijke vijanden omdat de soort niet in het wild voorkomt." Direct daarachter worden echter diverse insecten genoemd en zelfs schimmels, die de rups - op natuurlijke wijze - alsnog aanvallen en oppeuzelen. Die lijken mij dan toch onder de natuurlijke vijanden te vallen. In elk geval denk ik dat de zin gewoon weg kan.

   Op internet lees ik de volgende zin: " In Azië worden zijderupsen, die niet meer voor de zijdeteelt worden gebruikt, aan kippen gevoerd." Kan mogelijk gecontroleerd worden en als het klopt lijkt het mij een aardige toevoeging.

   Zelf zou ik een koikarper alleen als een vis kwalificeren, nu wordt het een dier genoemd.

   Opgemerkt wordt: "In China worden moerbeiplanten op grote schaal gekweekt; ongeveer 626.000 hectare aan landbouwgrond wordt gebruikt voor de kweek van de witte moerbei. In India, eveneens een grote zijdeproducent, beslaat het oppervlak ongeveer 282.000 hectare." Het jaartal waarop dit betrekking heeft ontbreekt in de tekst. In de bron wordt hiervoor verwezen naar twee publicaties uit 2002. Er zou moeten worden nagegaan op welk jaar in die publicaties de productiegrootte betrekking heeft. Maar mogelijk kunnen recentere data worden weergegeven.

   Er staat: "...beweegt het insect zich voornamelijk lopend voort." Hoe dan nog meer?

   In de zin "Het ingedeukte deel van het vormt altijd de bovenzijde." is iets weggevallen, maar ik weet zelf niet precies wat.

   In het Engels is het inderdaad 'Herold's gland', maar als het vertaald wordt naar het Nederlands wordt het 'Herolds klier'. Nu staat er 'Herold's klier'. Misschien wil je hier nog even naar kijken.

   Het 'vroeger' bij "...werd vroeger vaak gebruikt in veldhospitaals." zou ik nader specificiëren.

   Er staat: "De poppen van de vlinder worden in de regel gedood tijdens de productie van zijde uit de cocons." Dat suggereert dat ze soms niet worden gedood, lijkt mij. Maar volgens mij sterven ze allemaal. Het lijkt mijzelf verder interessant als achterhaald kan worden hoelang en in welke mate de rupsen pijn lijden als ze gedood worden. Elders lees ik dat PETA recent actie voerde om deze vorm van zijdeteelt een halt toe te roepen. Ook Mahatma Gandhi was fel tegen.

   Bij de productie van ahimsazijde worden de dieren gespaard. -B kimmel (overleg) 16 jun 2018 21:36 (CEST)

   Er staat verder over de ogen: "Ze hebben een zwarte kleur zodat ze goed opvallen tussen de witte lichaamsbeharing." Een "witte lichaamsbeharing" dus. In de aanhef staat echter: "De kleur van zowel de rupsen als de vlinders is licht geelbruin." En verderop: "De zijdevlinder heeft een roomwitte tot lichtbruine lichaamskleur." Ik zou e.e.a. meer in overeenstemming met elkaar brengen.

   De informatie over hoelang het duurt voordat een ei uitkomt, is voor mij verwarrend. Er staat: "De eieren doen er ongeveer 10 tot 25 dagen over om uit te komen", maar ook: "De eieren van een legsel komen allemaal binnen enkele dagen uit", alsook: "De eieren komen bij de multivoltiene rassen na 12 tot 15 dagen uit. Bij de univoltiene rassen komt het ei uit na een soort rusttoestand - de diapauze - en deze kan maanden duren." Achter deze laatste zin staat een bron, maar daarin staat dat eieren van multivoltiene rassen na 10-12 dagen uitkomen.

   Er staat: "De zijdevlinder – oorspronkelijk een nachtvlinder – ..." Dat komt mij over alsof het betekent dat het dat nu niet meer is en verworden is tot een dagvlinder. Uit de literatuur haal ik echter dat het een mot is en dus nog steeds een nachtvlinder. Het heeft ook feromonen en de antennes hebben geen verdikking aan het uiteinde, aanwijzingen voor een mot.

   De info over het gebruik van de zijdevlinder als menselijk voedsel kan denk ik nog wat uitgebreider. In de literatuur zijn wat meer voorbeelden te vinden.

   Je gebruikte de Kleine Winkler Prins uit 1980 als bron. Encyclopedieën staan er niet om bekend dat ze foutloos zijn. Ik zou zelf een andere en recentere bron prefereren en in elk geval de info uit een encyclopedie altijd elders verifiëren. Er staat bijvoorbeeld dat er tot meer dan zes generaties per jaar kunnen zijn. Elders lees ik dat het er zelfs acht kunnen zijn. Dat lijkt mij voor deze encyclopedie dan wat preciezer. Maar je zou ook dat dan moeten verifiëren, lijkt mij.

   Bij de zin: "De vleugellengte is ongeveer 25 millimeter en de spanwijdte bedraagt ongeveer 40 tot 50 millimeter." geef je een andere encyclopedie, die van Brittannica, op als bron. De informatie over de vleugellengte komt daar echter niet in voor. Maar waarom neem je de spanwijdte wel over van Brittannica en niet die voor de aantallen gelegde eieren (300 tot 500 in afwijking van de 300 tot 400 in het lemma) en de 'ruwweg 7 tot 14 dagen' voor de duur van het uitkomen van de eieren, dat ook afwijkt van wat in het lemma staat? Het lijkt mij beter voor een andere bron te kiezen. Het is anders te verwarrend voor de lezer.

   De info onder het kopje 'types' op WP:EN vind ik wat duidelijker dan in het Nederlandstalige lemma. Misschien wil je daar eens naar kijken.

   Er staat: "Ook de rupsen zijn gewend aan mensen en verbergen zich niet." Wat is hiervoor de bron? Ik vraag mij af of de rupsen eigenlijk wel beseffen dat er mensen in de buurt zijn, ook gezien hun korte leven. Hoe goed kunnen ze bijvoorbeeld zien en ruiken? En in hoeverre is hun gedrag anders dan dat van andere rupsen?

   Rupsen zijn zeer gevoelig voor trillingen en rollen zich op of vertonen een ander vluchtreflex, in tegenstelling tot de rups van de zijdevlinder.-B kimmel (overleg) 16 jun 2018 21:36 (CEST)

   Er staat: "In 552 werd door Perzische monniken een aantal eieren en larven naar Constantinopel gesmokkeld in een holle bamboestok.", alsook: "Vanaf de achtste eeuw werd de zijdevlinder verder verspreid door de moslims tijdens hun veroveringstochten. Zo werd de zijdevlinder naar Turkije en westelijk Europa gebracht." Constantinopel (nu Istanbul) ligt echter al in het huidige Turkije. Ik veronderstel verder even dat die genoemde Perzische monniken te voet zijn gekomen en dus de rest van wat nu Turkije is toen al gepasseerd hebben."

   De zin: "Als de volwassen vlinder tevoorschijn komt raakt de cocon beschadigd", is natuurlijk een open deur. Anders kan de vlinder er niet uit. Die zin lijkt mij dan ook overbodig.

   Alles nog eens herlezen te hebben, vraag ik mij af of ik het insect wel voortdurend vlinder zou noemen. Eerder zou ik kiezen voor mot. In de aanhef zou ik in het begin bijvoorbeeld ook ergens zijdemot schrijven. Ik denk zelfs dat ik de titel de naam zijdemot zou hebben gegeven. De bron in het lemma voor de naam zijdevlinder dateert uit 1970. Inmiddels zijn we weer zo'n 50 jaar verder, dus ik zou als je voorkeur voor deze naam uitgaat, voor een recentere bron kiezen. mvg. Happytravels (overleg) 14 jun 2018 07:57 (CEST)

   Ingeburgerde Nederlandstalige namen veranderen niet snel, alle bronnen spreken over 'vlinder' -B kimmel (overleg) 16 jun 2018 21:36 (CEST)

2. Een artikel dat terecht op weg is naar de Etalage. Ik heb al eea in de tekst veranderd, maar weet niet goed raad met de zin Vermoed wordt dat de oorspronkelijke stamvader van de zijdevlinder door kruisingen met gedomesticeerde exemplaren zodanig is verzwakt dat deze is uitgestorven. Een stamvader is de oudste voorvader. Die sterft niet uit maar gaat gewoon dood. Wat wordt bedoeld?
   Een ander punt: in de inleiding staat dat er een eind kwam aan het Chinese staatsgeheim op de zijdeteelt toen er eieren en larven werden gesmokkeld. Verderop, onder Geschiedenis, wordt gesteld dat het kweken 3500 voor Christus begon, dat is dus 5500 jaar geleden. Vervolgens wordt vermeld dat de Chinezen hun geheim 2000 jaar bewaard hebben, dus tot 3500 jaar geleden. Dat klopt niet met het vervolg waarin staat dat in de derde eeuw voor Christus zijderupsen ook naar Korea en later naar Japan werden gebracht en dat in 552 door Perzische monniken een aantal eieren en larven naar Constantinopel werd gesmokkeld. In de bron staat The Chinese people knew the methods for cultivating silk and of preparing cloth from it for more than 2000 years. Ik lees daaruit niet dat ze het 2000 jaar geheim hebben gehouden. Wat het wel betekent in de context van de bron is me overigens ook niet duidelijk.
   Met vriendelijke groet, Sylhouet _contact 14 jun 2018 18:07 (CEST)

   Verderop in de bron die je citeert staat: "The art of sericulture was held by Chinese a very close secret, so much so, that the leakage of any information or attempt to export eggs or living cocoons was punishable with death. Even then silk was after all introduced in Europe by two monks, who were sent to China as spies. They studied the nature, source and art of silkworm rearing and stealthily carried some eggs in their pilgrim’s staff to Constantinople in 555 A.D. From this place the silkworm-rearing was spread into the Mediterranean and Asiatic countries including India, Burma, Thailand and Japan." Dan zou de productiewijze 4000 jaar geheim zijn gehouden. De info is ook wat uitgebreider dan in het lemma hier. Een en ander zou natuurlijk wel aan de hand van andere bronnen geverifieerd moeten worden. mvg. Happytravels (overleg) 16 jun 2018 05:52 (CEST)

   @Happytravels en Sylhouet; heel erg bedankt voor de opmerkingen en aanpassingen van het artikel! Wat betreft de geheimhoudingsperiode; dit heb ik veranderd naar 'duizenden jaren'De jaren 555 en 552 worden beide genoemd, inclusief 'around 555'. Hier heb ik 'halverwege de zesde eeuw' van gemaakt omdat de bronnen nogal tegenstrijdig zijn. Bij de opmerkingen van Happy Travels heb ik waar ik wat vastliep een verduidelijking gegeven (cursief). Met vriendelijke groet, Bart -B kimmel (overleg) 16 jun 2018 21:36 (CEST)

   Jij ook bedankt voor het snelle reageren en de aanpassingen. Succes verder!! mvg. Happytravels (overleg) 18 jun 2018 07:40 (CEST)

   Geen dank, ik review artikelen die me aanspreken met plezier en uit overtuiging. Ik heb wel weer enkele opmerkingen.
   De passage De meeste rupsen worden niet gewaardeerd door de mens vanwege de schade die ze toebrengen aan gewassen. De zijderups daarentegen wordt op grote schaal door de mens in de watten gelegd. De rupsen worden voorzien van een ideale leefomgeving, krijgen het juiste voedsel en worden goed verzorgd vind ik zwak. Je zou ook kunnen stellen dat veel mensen rupsen iha wel waarderen omdat ze van vlinders houden. Ze planten zelfs bomen en struiken die bladeren hebben waarvoor de rupsen een voorkeur hebben. Wat die watten betreft: de kwekers zien rupsen gewoon als een productiemiddel dat onderhoud nodig heeft. Suggestie: laten vervallen.
   Naar aanleiding van De darmen bestaan uit twee delen; het mesenteron beslaat verreweg het grootste deel en is het breedst. Aan de achterzijde zijn respectievelijk de dunne darm en de dikke darm gelegen. Het achterste deel van de darmen wordt het proctodeum genoemd. Op de scheiding tussen dunne- en dikke darm zijn de buizen van Malpighi aangehecht, vraag ik me af waar de dunne en de dikke darm nu precies liggen, in het mesenteron of in het proctodeum.
   In het deel over de spinklier wordt vermeld dat van zijde hechtdraad kan worden gemaakt voor medische doeleinden. Verderop in dat deel staat dat de spinklier zelf wordt verwerkt tot chirurgisch naaigaren. Zijn het idd twee verschillende toepassingen? Sylhouet _contact 20 jun 2018 14:14 (CEST)

   Onder Spinklier staan onderwerpen die niet direct met die klier te maken hebben, zoals het ontstaan van de verschillende geslachten en de productie van zijde. Ik heb me verstout een ingrijpende verandering door te voeren. De geslachtszaak heb ik verplaatst naar de eitjes en de zijdeproductie heb ik ondergebracht in een apart hoofdstukje. Al doende heb de teksten hier en daar ook gemodificeerd. Sylhouet _contact 20 jun 2018 18:18 (CEST)

   De indeling van een tekst is vaak lastig bij biologische onderwerpen aangezien veel zaken elkaar overlappen, ik vind het een verbetering! De aangehaalde stukjes heb ik herschreven. -B kimmel (overleg) 20 jun 2018 19:59 (CEST)

   Hoe zit het met de twee toepassingen in de chirurgie, als zijde en als verwerkte spinklier? Sylhouet _contact 20 jun 2018 21:47 (CEST)

   Ik snap niet goed wat je bedoeld? Zowel de zijde als de spinklier worden gebruikt maar omdat het twee verschillende grondstoffen zijn heb ze niet bij elkaar gezet. -B kimmel (overleg) 21 jun 2018 18:15 (CEST)

   Ik vroeg me af of het twee verschillende grondstoffen zijn. Het antwoord is kennelijk ja. Prima. Sylhouet _contact 21 jun 2018 19:57 (CEST)

3. Zeer goed artikel, zeker etalage-waardig. Ik heb even de rode link zegelschrift weggewerkt in de alinea naamgeving. Dat staat altijd wat mooier. “Versimpeld Chinees” moet wel even vervangen worden door “Vereenvoudigd Chinees” TheBartgry (overleg) 4 jul 2018 21:08 (CEST)

   Inmiddels  Uitgevoerd -B kimmel (overleg) 11 jul 2018 00:02 (CEST)

4. Inhoudelijk heb ik er geen verstand van, maar op het eerste gezicht is het een goed verzorgd, uitgebreid artikel. Wat mij betreft etalagewaardig. Kleine opmerking: de tweede alinea begint met de zin De zijdevlinder is een nachtvlinder die echter in de loop van de tijd volledig is gedomesticeerd. Het woordje 'echter' impliceert dat 'nachtvlinder' en 'gedomesticeerd zijn' geen verband houden, maar op mij als leek komt het over als 'De baby is geboren op maandag, het is echter een jongen'. Moet het woord "echter" gewoon weg, of ontbreekt er een verduidelijkende zin? Sietske | _Reageren? 12 aug 2018 16:57 (CEST)

    Uitgevoerd Ik heb het inmiddels wat verduidelijkt, bedankt voor de reactie! -B kimmel (overleg) 22 aug 2018 15:17 (CEST)