Wikipedia:GLAM/Textiel

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Dit project wil meer aandacht genereren voor textieltechnieken en textielgeschiedenis op Wikipedia.

Inhoudelijke afbakening[bewerken | brontekst bewerken]

Dit project richt zich op de categorieën:

  • textielvezel
  • spinnen
  • garen (draad)
  • weven
  • textielveredeling
  • kant
  • handwerken
  • borduren

In de toekomst kan het project uitgebreid worden naar andere thema's, zoals textielindustrie en textielontwerp in het Nederlandse taalgebied.

We gaan van start met terminologie uit de 20ste eeuw. Vanaf dan zijn veel termen verdwenen of veranderd van betekenis, en zijn er ook heel wat nieuwe termen ontstaan.

Wikipedia, Wikidata en Wikimedia Commons[bewerken | brontekst bewerken]

We richten ons in eerste instantie op de Nederlandstalige Wikipedia. Basisartikelen over textiel hebben hier (in vergelijking met bijvoorbeeld de Engelstalige, Franstalige en Duitstalige Wikipedia) nog veel aandacht nodig. Het gaat hier om het schrijven van nieuwe artikelen, het verbeteren van bestaande artikelen en het aanbrengen van de juiste hiërarchie. Het onderwerp is bijzonder veelomvattend, maar de hoeveelheid artikelen op de Nederlandstalige Wikipedia is bijzonder klein. Er zijn echter voldoende goede bronnen aanwezig om de basis te leggen voor het beschrijven van alle technieken en eindproducten.

De artikelen dienen geïllustreerd te zijn met afbeeldingen die de technieken verduidelijken, afbeeldingen van de stoffen zelf en voorwerpen die ervan vervaardigd zijn, afkomstig uit Nederlandse of Vlaamse collecties, bij voorkeur openbare collecties, geplaatst op Wikimedia Commons.

Verder zal ook Wikidata aangevuld worden (bijvoorbeeld voor lijsten en voor vertaling van equivalente termen)

Specifieke doelen[bewerken | brontekst bewerken]

  1. Nederlandstalige bronnen verzamelen en beschikbaar stellen
  2. Alle basistechnieken beschrijven, Nederlandse terminologie, Nederlandse namen met historische varianten
  3. Belangrijkste weefgetouwen en -machines beschrijven (?)
  4. Duidelijke technische illustraties plaatsen uit rechtenvrije bronnen
  5. Afbeeldingen van eindproducten uit openbare collecties plaatsen
  6. Artikelen en afbeeldingen van juiste categorie-aanduidingen voorzien
  7. Overzichtspagina aanmaken

Secundaire doelen[bewerken | brontekst bewerken]

  1. Betrekken van Nederlandse en Vlaamse musea, archieven en bibliotheken, die zich op het terrein van textiel bewegen
  2. Meer aandacht geven aan openbare textielcollecties in Nederland en Vlaanderen
  1. Contact leggen met GLAM-organisaties
  2. Oproep voor het aanleveren van goede Nederlandstalige bronnen
  3. Overzichten maken van benodigde artikelen
  4. Onderdelen van een artikelen vaststellen (naam, naamsvarianten, oorsprong, geschiedenis, techniek, gebruik, onderdelen)
  5. Edit-a-thons organiseren, in een GLAM-organisatie, waarin het schrijven van de benodigde artikelen gecoördineerd en begeleid wordt.

Voorgeschiedenis en planning[bewerken | brontekst bewerken]

Een Wikipedia-infozuil bij Textielmuseum Tilburg.

Het idee voor dit project is ontstaan in 2014.

Begin 2015 werd door Wikimedia Nederland het project Wikipedia in het Museum (of Wikipedia Collections) ontwikkeld: een informatiezuil met Wikipedia-artikelen bij musea. Een testversie hiervan werd geïnstalleerd bij het Textielmuseum in Tilburg, waar de zuil informatie uit Wikipedia verleent over basistechnieken bij textiel. Ook hier bleek dat deze informatie op Wikipedia voor verbetering vatbaar is.

Een startoverleg van Wikiproject Textiel heeft plaatsgevonden op het kantoor van Wikimedia Nederland op 21 mei 2014.

  • Textiel edit-a-thon, zaterdag 4 juni 2016, Textielmuseum Tilburg
  • Textiel edit-a-thon, zaterdag 1 oktober 2016, Textielmuseum Tilburg

Artikelen kunnen gebaseerd zijn op anderstalige artikelen over hetzelfde onderwerp, maar dienen altijd getoetst te worden aan Nederlandstalige bronnen, vanwege de specifieke terminologie en afwijkende geschiedenis.

Artikelen die aangemaakt, gecontroleerd of uitgewerkt moeten worden[bewerken | brontekst bewerken]

Categorie: textielvezel Natuurlijke vezels Zaadvezels

Bastvezels

Bladvezels

Dierlijke vezels

  • wol
  • zijde
  • dierenhaar (paard, kameel, mohair, cashmier, alpaca, angora etc.)

Kunstmatig geproduceerde vezels Halfsynthetisch plantaardig

Synthetisch

Synthetisch plantaardig

Minerale grondstoffen

Hergebruikte grondstoffen

Categorie: spinnen

Categorie: garen (draad)

Categorie: weven

Categorie: stofveredeling

Categorie: kant

Categorie: handwerken

Categorie: borduren

Overzicht artikelen over textielvezel[bewerken | brontekst bewerken]

Overzicht artikelen over weeftechnieken en stofsoorten op Wikipedia[bewerken | brontekst bewerken]

Overzicht artikelen over borduurtechnieken op Wikipedia[bewerken | brontekst bewerken]

Overzicht artikelen textieldruk- en reservetechnieken op Wikipedia[bewerken | brontekst bewerken]

Overzicht artikelen geschiedenis textieltechniek op Wikipedia[bewerken | brontekst bewerken]

Artikelen aangemaakt, gecontroleerd of uitgewerkt in dit project[bewerken | brontekst bewerken]

Checklist voor opbouw van artikelen[bewerken | brontekst bewerken]

Een Wikipedia-artikel over een textieltechniek bestaat, in het ideale geval, uit de volgende elementen:

  • Hoofdterm
  • Hoofdtechniek
  • Naamsvarianten
  • Beschrijving van de techniek en de eigenschappen van het product
  • Tijd en plaats van ontstaan, geschiedenis
  • Soorten, indien belangrijk genoeg: eigen artikel
  • Bronnen
  • Categorieën (minimaal Textiel)

Naslagwerken (tekst)[bewerken | brontekst bewerken]

De meeste naslagwerken over dit onderwerp zijn enkel op papier beschikbaar, niet digitaal. De bibliotheek van het Textielmuseum in Tilburg beschikt over een groot aantal naslagwerken en wil vrijwilligers en partners graag helpen bij het vinden en gebruiken van de juiste bronnen.

Eerste aanzet Nederlandstalige bronnen voor weeftechnieken en stoffen:

  • Royen, L. A. v. en I. P. d. Vooys. Leerboek der mechanische technologie. Deel II, 2e Stuk. Textielnijverheid, spinnerij, weverij, afwerking. Gorinchem 1925.
  • Jong, Jo de Weef- en borduurkunst. Rotterdam 1933.
  • Withaar, A. Textielwarenkennis en weefselleer. Ten dienste van vakscholen en ter opleiding voor het manufacturenbrevet. Zutphen 1939.
  • Paassen, W.J.C. van, en J.H. Ruygrok. Textielwaren. Groningen, Batavia 1941.
  • Dijkmeijer, E. Textielwarenkennis. Amsterdam c. 1945-1950.
  • Bonthond, J. T. Woordenboek voor den manufacturier. Stofnamen en vakuitdrukkingen. Groningen, Batavia 1947.
  • Hoytema, S.A. van Garen en goed. Deventer 1947.
  • Textiellexicon. Verklarend weeftechnisch woordenboek. Amsterdam 1991.
  • Clive Edwards. Encyclopedia of furnishing textiles, floorcoverings and home furnishing practices 1200 - 1950. Hampshire (UK) 2007.
  • Editors of American fabrics and fashions magazine. Encyclopedia of textiles. S.l. 1980.

Afbeeldingen[bewerken | brontekst bewerken]

Goede afbeeldingen (foto's) van stofsoorten en borduurtechnieken zijn waarschijnlijk te maken bij stalencollecties die zich bij musea en archieven bevinden.

Deze stalencollecties zijn niet heel zichtbaar en worden niet vaak tentoongesteld. Er bevinden zich vermoedelijk o.a. goede stalenboeken en -collecties bij de volgende instellingen:

Partners[bewerken | brontekst bewerken]

Wikipedianen[bewerken | brontekst bewerken]

Je kan hieronder je gebruikersnaam opgeven door middel van vier tildes (~~~~).