Wikipedia:Wikiproject/Dieren/Herformulering

Naar aanleiding van onderstaande overleggen worden de formuleringen van de dierenartikelen aangepast op 28 augustus 2012.

Auteursnamen (2)

Het verheugt mij bijzonder dat er bij het aanmaken van artikelen over dierlijke taxa tegenwoordig ook vrijwel altijd aan gedacht wordt om de auteursnaam te vermelden. De gebruikte formuleringen zijn echter niet altijd even correct en ik wil bezien of we daar samen verbetering in kunnen brengen. Er zijn op Wikipedia diverse schrijvers actief die heel goed geïnformeerd zijn over de regels voor de nomenclatuur en over de betekenis van auteursnamen maar ik maak uit de formulering voor het vermelden van de auteursnaam wel eens op dat niet iedereen die kennis heeft. Daarom hier even een korte samenvatting:

• De auteur van een taxon is formeel degene die de naam geldig publiceerde. Bij de publicatie van de naam staat dan ofwel tevens een beschrijving, ofwel een referentie naar een eerder gepubliceerde beschrijving. Of de auteur ook de beschrijver is weet je dus alleen als je de protoloog hebt gelezen. Linnaeus bijvoorbeeld publiceerde heel wat namen maar bijna geen enkele beschrijving: hij verwees bij vrijwel alle taxa (in zijn geval genera, soorten en variëteiten) naar al eerder gepubliceerde beschrijvingen.
• De naam van een soort is volgens de ICZN een binomen. In die naam komt onder andere tot uiting in welk geslacht de soort is geplaatst. Dat laatste kan door andere inzichten veranderen. Het enige deel van de naam dat niet verandert, is het epitheton (alleen als het epitheton een bijvoeglijk naamwoord is en het grammaticaal geslacht van het andere genus anders is, verandert de uitgang van het epitheton: -us (mannelijk) kan dan bijvoorbeeld -um (onzijdig) worden). Als we het hebben over de auteur van een naam, dan bedoelen we degene die het epitheton geldig publiceerde. Bij planten die in een ander geslacht of in een andere rang worden geplaatst, komt de naam van de oorspronkelijke auteur tussen haakjes en komt de auteur die de verandering publiceerde er achter. Bij dieren komt (helaas) alleen de naam van de oorspronkelijke auteur tussen haakjes, verder niets.

Bij het noemen van de protoloog mag de formulering niet in strijd zijn met bovenstaande. Standaard zeggen dat de beschrijving werd gepubliceerd door auteursnaam yyy, of dat het taxon voor het eerst werd beschreven door yyy, heeft bijvoorbeeld als gevolg dat de formulering in heel veel gevallen onjuist blijkt te zijn. Ik geef er de voorkeur aan om te schrijven: "De (wetenschappelijke) naam van de soort werd voor het eerst geldig gepubliceerd door [schrijver] in [jaartal]." Als ik de plaats van publicatie weet laat ik die er op volgen: "... in [tijdschrift, volume[(deel)]: pagina]/[boek [(deel)]: pagina]." Ik geloof dat ik dat laatste ook wel eens in een noot heb gezet maar in feite is dit informatie die in de hoofdtekst thuishoort. Als er een elektronische versie van de pagina beschikbaar is in een internet-repository, zet ik die er in een noot bij, zodat de lezer vie de noot naar de protoloog kan klikken. Als een taxon na eerste publicatie in een ander geslacht of een andere rang is geplaatst, dan vermeld ik dat zo: "De (wetenschappelijke) naam van Aus bus werd, als Cus bus, voor het eerst (geldig) gepubliceerd door Auctor in 1815 in Species mondialis deel 7(2): 92."

Voor een eerste aanzet lijkt dit me voorlopig even genoeg. Benieuwd naar jullie reacties. Wikiklaas (overleg) 16 jul 2012 11:46 (CEST)

Goede suggestie, al is het noemen van een oorspronkelijk geslacht vanuit een database niet altijd triviaal. Lymantria _overleg 16 jul 2012 13:07 (CEST)

Humor! Nee, dat is vaak bloed zweet en tranen maar wie had ook gezegd dat het makkelijk zou zijn? Even zonder gekheid: het is mooi als je die informatie kunt achterhalen en vermelden maar alleen de correcte huidige naam is ook goed. Ik steek er vrij veel energie in om zulke dingen wel op te zoeken maar dat wil (op een enkele database na) niet met een bot en kost inderdaad onnoemelijk veel tijd. Maar ik heb geen haast en ik ben niet alleen. Wikiklaas (overleg) 16 jul 2012 13:49 (CEST)

Prima tekst. Is het bezwaarlijk als de plaats in een voetnoot komt of bijv. als volgt wordt vermeld "David en David in 2007 in David, P.M.M. & David, B.V. (2007) The Indian Species of Zaphanera Corbett (Hemiptera: Aleyrodidae) with Description of a New Species. Biosystematica, 2007, 1(1): 41-44.". Ik zal overigens kijken of ik bij het aanmaken van de zoogdieren reeks nog op eenvoudige wijze het oorspronkelijke geslacht kan toevoegen.--Joopwiki (overleg) 16 jul 2012 14:45 (CEST)

Bezwaren heb ik alleen als er onjuiste dingen worden gesuggereerd, dus nee, van mij natuurlijk geen bezwaar. Iemand anders? Ik vind het al heel mooi als die informatie ergens in het artikel te vinden is en correct is. Doe alsjeblieft vooral wat je zelf goed en handig lijkt. Ik heb nergens willen suggereren dat ik twijfel aan wiens beoordelingsvermogen dan ook. Wikiklaas (overleg) 16 jul 2012 15:42 (CEST)

Voorlopig de opbouw zoals Lymantria die gebruikt in Banksula_melones toegepast als correctie. Ik heb nog even een check gedaan op de oorspronkelijke geslachten, maar ook wikispecies komt maar een enkele keer met de orginele naam. Even snel corrigeren is er dus niet bij.--Joopwiki (overleg) 16 jul 2012 21:25 (CEST)

Ik pleit eerder voor een zekere terughoudendheid in het vermelden van de totstandkoming van een wetenschappelijke naam. Ik zou hier alleen aandacht aan besteden als een oudere naam nog veel gebruikt wordt. Ik weet niet of encyclopediegebruikers die iets over een plant of dier willen weten dit nu zo belangrijk vinden. Ik weet wel dat mensen die iets van dieren of planten weten, vaak een pesthekel hebben aan veranderingen in de namen.--HWN (overleg) 16 jul 2012 21:56 (CEST)

En daarom is het volgens mij goed als ze in een artikel kunnen nalezen wat de nomenclatorische geschiedenis is, en daarmee de link tussen verschillende namen kunnen leggen. Dat geeft in elk geval meer informatie en inzicht dan alleen de naam die op dit moment gangbaar is (want ook dat kan weer veranderen, hoezeer mensen daar ook een pesthekel aan hebben). Ik heb een aantal soorten loopkevers als Pterostichus leren kennen en zie dat ze tegenwoordig Poecilus worden genoemd. Ik zou het erg handig vinden als ik zulke naamsveranderingen kan terugvinden in een artikel over het geslacht Pterostichus sensu lato. Anders moet ik maar gokken dat Poecilus versicolor dezelfde soort is als de Pterostichus versicolor waarmee ik ooit kennismaakte. Wikiklaas (overleg) 16 jul 2012 22:37 (CEST)

Hooiwagens

Hoi Lymantria, ik vind persoonlijk de formulering De wetenschappelijke naam van xxxx (...) nogal gekunsteld. Wellicht valt een alternatieve formulering te overwegen. Vriendelijke groet, C (o) 13 jul 2012 13:46 (CEST)

Ik meen dat de Spaanse Wikipedia ook heel veel van dergelijke lemma's heeft, zoals es:Bresslauius debilis. Daarnaast ben ik het met Capaccio eens dat die tweede zin in de botartikels een beetje krom is. Verder goed werk natuurlijk! JurriaanH overleg 13 jul 2012 13:51 (CEST)

Ik zal een alternatieve tweede zin verzinnen. De zin die we een half jaar geleden gebruikten was eigenlijk incorrect. De interwiki ga ik nog achteraan, JurriaanH! Groet, Lymantria _overleg 13 jul 2012 13:56 (CEST)

Ik denk dat het beter is zonder de tweede zin, en laat die vanaf nu weg. "Voor het eerst wetenschappelijk beschreven" is onjuist, zoals Wikiklaas al eens uitlegde, en de informatie staat ook in de taxobox. Dus zo maar dan. Groet, Lymantria _overleg 13 jul 2012 14:10 (CEST)

Mooi Dankje! - C (o) 13 jul 2012 14:30 (CEST)

Super! JurriaanH overleg 13 jul 2012 23:54 (CEST)

Mag ik weten over welk(e) artikel(en) het hier precies gaat? Kijkend bij het artikel Hooiwagens zie ik dat dit al enige tijd bestaat, dus dat wordt hier vast niet bedoeld. Als ik dit hierboven lees, dan zie ik niet veel gekunstelds aan "de wetenschappelijke naam van xxxx" maar misschien helpt het als ik het bewuste artikel bekijk. Er is mij wel veel aan gelegen om eens overeenstemming te bereiken over een correcte formulering van het stukje dat gaat over de protoloog van een naam, vandaar dat ik hier even inhaak. Groeten, Wikiklaas (overleg) 16 jul 2012 02:11 (CEST)

Als jullie hier de zin "De wetenschappelijke naam van xxxx gaat terug op yyyy" bedoelen, dan zit je er al heel dichtbij. De auteursnaam van een taxon zegt formeel alleen iets over degene die de naam voor het eerst geldig publiceerde. Dan ligt het voor de hand om niet "gaat terug tot" te gebruiken maar "werd voor het eerst geldig gepubliceerd door" of iets vergelijkbaars waarvan de betekenis identiek is. Ik ben er een groot voorstander van om auteur, plaats en tijd van publicatie van een naam ook in het artikel over het betreffende taxon te noemen, als ze tenminste bekend zijn. Als ze niet bekend zijn ben ik er ook erg voor maar dan kost het vaak heel veel moeite, zoals ik onlangs weer eens ondervond toen ik de protoloog van de familienaam Chamaeleonidae probeerde te achterhalen (uiteindelijk met succes). Wikiklaas (overleg) 16 jul 2012 02:23 (CEST)

Het ging inderdaad om die zin. Het lijkt me inderdaad goed om een goede formulering overeen te stemmen. Misschien is de Overleg Wikipedia:Wikiproject/Dieren een goede pagina om tot overeenstemming te komen. Overigens vind ik "... werd voor het eerst geldig gepubliceerd door ..." prima, behalve dat het verwarrend kan zijn als de soort inmiddels in een ander geslacht is geplaatst. Groet, Lymantria _overleg 16 jul 2012 08:32 (CEST)

Joopwiki zat deze nacht - toen hij ook een stuk of 500 artikelen importeerde - met dezelfde kwestie opgezadeld. Ik heb hem er toen ook op gewezen dat hier hetzelfde probleem bestond. Wellicht is het handig om dit centraal te bespreken en een correcte, vlotte formulering overeen te komen! Handiger is om het te bespreken op de overlegpagina van het dierenproject zelf denk ik. Ik zal Joopwiki informeren over deze discussie. Vriendelijke groet, C (o) 16 jul 2012 10:32 (CEST)

Zie aldaar. Wikiklaas (overleg) 16 jul 2012 12:14 (CEST)