Wilma van den Berg

Wilma van den Berg
	Wilma van den Berg in 1969
Volledige naam	Wilhelmina Catharina Maria Martina van Gool-van den Berg
Geboortedatum	11 augustus 1947
Geboorteplaats	Uden
Nationaliteit	Nederland
Lengte	1,65 m
Gewicht	58 kg
Sportieve informatie
Discipline	sprint
Trainer/coach	Jacob Dikken, Jaap Noordenbos, Fanny Blankers-Koen, Wil Westphal
Eerste titel	Ned. kampioene 100 m 1967
OS	1968, 1972
Extra	Ned. recordhoudster 4 x 100 m 1968-2012, 100 m 1967-1981,; 200 m 1967-1968 + 1972-1980
Portaal	Atletiek

Wilhelmina Catharina Maria Martina (Wilma) van Gool-van den Berg (Uden, 11 augustus 1947) is een voormalige Nederlandse sprintster.

Van den Berg won in 1969 een zilveren medaille op de Europese kampioenschappen in Athene op de 100 m in 11,7 s en een bronzen medaille op de Europese indoorkampioenschappen van 1970 in Wenen op de 60 m in 7,5. Het bekendst is zij echter van haar aandeel in de prestaties van de Nederlandse 4 x 100 m vrouwenestafetteploeg, die op de Olympische Spelen van Mexico-Stad in 1968 een nipte vierde plaats behaalde, na in de serie een wereldrecord te hebben gelopen.

Biografie[bewerken | brontekst bewerken]

Eerste jaren[bewerken | brontekst bewerken]

Wilma van den Berg kwam pas op zestienjarige leeftijd in aanraking met atletiek. Op de sportdagen van haar middelbare school, het Zwijsen College in Veghel, won zij alles waaraan zij deelnam. "Er waren een paar jongens die lid waren van De Keien en vroegen of ik eens kwam kijken. Ik was meteen verkocht en ben lid geworden."^[1]^[2] Daar bleek al gauw haar bijzondere aanleg voor de sprint. Na enkele juniorwedstrijden liep Wilma van den Berg op de 100 m al een tijd van 11,6. Ter vergelijking: het Nederlandse record stond toen sinds 1948 op 11,5, gevestigd door Fanny Blankers-Koen en daarna in 1956 slechts eenmaal geëvenaard door Puck van Duyne-Brouwer. Wilma’s naam was direct gevestigd. Prompt werd zij opgenomen in de selectie voor de nationale 4 x 100 m estafetteploeg, die vanaf 1967 werd klaargestoomd voor de Olympische Spelen in 1968 in Mexico. "Tijdens de trainingen werd veel op wisseltechniek en reactievermogen getraind." Trainer was toen Wil Westphal.^[2]

Mexico 1968[bewerken | brontekst bewerken]

Het verhaal van de estafetteploeg is bekend. In Mexico wonnen Wilma van den Berg, Mieke Sterk, Truus Hennipman-Cruiming en Corrie Bakker hun serie in 43,4, een evenaring van het wereldrecord dat de Amerikaanse ploeg even daarvoor had gelopen. De volgende dag werden de Amerikaanse vrouwen met 42,8 alleen wereldrecordhouders. Nederland herhaalde het kunststukje van de series en liep opnieuw 43,4 (later omgezet in een elektronische 43,44), dezelfde tijd waarmee de Russische ploeg met neuslengte verschil brons veroverde.^[3]
Nadat deze tijd eerder in 2011 tijdens de wereldkampioenschappen in Daegu door een Nederlands estafetteteam al eens was geëvenaard, werd ten slotte in 2012 de beste Nederlandse prestatie ooit door Janice Babel, Kadene Vassell, Eva Lubbers en Jamile Samuel teruggebracht tot 42,90, waarmee er na bijna 44 jaar een eind kwam aan het bestaan van dit oudste nationale record.

In Mexico nam Wilma van den Berg ook nog deel aan de individuele sprintnummers. Op de 100 m reikte zij tot de halve finales, waarin zij met 11,8 zevende werd, na in de kwartfinale met 11,4 (vanwege te veel rugwind niet erkend als record) derde te zijn geworden. Op de 200 m werd zij met 23,5 reeds in de series uitgeschakeld.

München 1972[bewerken | brontekst bewerken]

Vier jaar later was Wilma van den Berg, die in die tussentijd op 19 november 1971 in de echt was getreden met Paul van Gool, ook present bij de Olympische Spelen van München. Op de 100 m kwam zij met 11,47 tot de kwartfinales. Op de 200 m drong zij met 23,22 door tot de halve finale. Daarna besloot zij, na de dramatische gebeurtenissen rond de Israëlische ploeg op 5 en 6 september 1972 in het olympische dorp, zich terug te trekken. "Ik was echt verbaasd dat de Spelen doorgingen. The show must go on. Wij wijken niet voor terreur kregen we te horen. Ik kon mezelf niet indenken dat ik lekker zou inlopen om vervolgens in het startblok te gaan zitten voor de halve finale."^[2] Ook in 1996, bijna vijfentwintig jaar later, heeft Van Gool geen enkele spijt van haar beslissing om te vertrekken. "Het is maar sport, hoor," aldus Wilma van Gool-van den Berg.^[2]

Kampioenschappen en records[bewerken | brontekst bewerken]

Van 1967 tot 1976 heeft Wilma van Gool-van den Berg nadrukkelijk haar stempel gedrukt op de vrouwensprint in Nederland. In die periode was zij op de 100 m de te kloppen sprintster. Op dit nummer veroverde zij in die periode zeven nationale titels. Bovendien was uitsluitend zij het die, na een eerste evenaring in 1967 van de 11,5 van Blankers-Koen en Brouwer, het nationale record stapje voor stapje terugbracht tot 11,1 in 1972. Met deze laatste tijd was zij dat jaar slechts een tiende verwijderd van het toenmalige wereldrecord en stond ze ermee op de wereldranglijst op een gedeelde vierde plaats.^[4]

Op de 200 m deed ze het in genoemde periode met zes nationale titels nauwelijks minder. Ook hier begon ze in 1967 met een evenaring van een record van Fanny Blankers-Koen, die al in 1952 23,9 had gelopen. Slechts Truus Hennipman was, in hetzelfde jaar waarin Wilma van den Berg dit deed, eerder tot eenzelfde prestatie gekomen. Vervolgens werd het via 23,8 in 1967, na de 23,6 van Mieke Sterk en de 23,3 van Corrie Bakker in 1968, eerst 23,1 in 1969 en ten slotte 23,0 in 1972.

Beide records staan als de laatste handgeklokte prestaties te boek. Daarna werd overgeschakeld op elektronische tijdwaarneming. Pas begin jaren tachtig slaagde Els Vader erin om de records van Wilma van den Berg te verbeteren.

Op de 60 m indoor werd Van den Berg driemaal nationaal kampioene. Hierbij moet worden aangetekend dat de indooratletiek in die tijd, zeker in Nederland, nog maar net van de grond was gekomen. Des te opmerkelijker was haar bronzen plak bij de EK indoor in Wenen in 1970. Het was de eerste Nederlandse medaille op een groot internationaal indoorkampioenschap.

Vrienden van de KNAU[bewerken | brontekst bewerken]

Wilma van Gool-van den Berg mag dan degene zijn geweest die de sprintrecords van Fanny Blankers-Koen definitief heeft verbeterd, het respect voor de prestaties van haar grote voorgangster is altijd gebleven. "Het heeft lang geduurd voordat ik de tijden van Fanny uit de boeken liep, maar zelfs nu nog zijn haar persoonlijke records uit 1948 van grote klasse. Zij was in de tijd dat ik als junior mee ging naar grote wedstrijden mijn voorbeeld. In 1965 en 1966 heb ik ook nog onder haar getraind in Amsterdam. Ik kwam dan met de trein uit Den Bosch en werd dan keurig heen en weer naar het Olympiaplein gereden met haar auto."^[5]

Na haar actieve atletiekloopbaan vervulde Wilma van Gool-van den Berg jarenlang een secretariaatsfunctie bij de Vereniging Vrienden van de K.N.A.U.. Deze vereniging bestaat sinds 1951 en telt tegenwoordig ruim 300 leden, van olympiagangers tot ex-kampioenen en voormalige atletiekbestuurders. Doel van de vereniging is het onderhouden van contacten tussen de leden en het bevorderen van de onderlinge vriendschap door middel van het organiseren van jaarlijkse bijeenkomsten.
Van Gool-van den Berg fungeerde ook vele malen als teamleider bij interlands voor masters, toentertijd nog getiteld veteraneninterlands.

Nederlandse kampioenschappen[bewerken | brontekst bewerken]

Outdoor

Onderdeel	Jaar
100 m	1967, 1969, 1970, 1971, 1972, 1974, 1976
200 m	1967, 1969, 1970, 1971, 1972, 1976

Indoor

Onderdeel	Jaar
60 m	1970, 1972, 1973

Persoonlijke records[bewerken | brontekst bewerken]

Onderdeel	Prestatie	Datum	Plaats
100 m	11,43 s	1 september 1972	München
200 m	23,22 s	4 september 1972	München

Nederlandse records[bewerken | brontekst bewerken]

Afstand	Tijd	Datum
100 m	11,5	1967
100 m	11,5	1968
100 m	11,4	1969
100 m	11,4	1969
100 m	11,4	1970
100 m	11,2	1970
100 m	11,1	1972
200 m	23,9	1967
200 m	23,8	1967
200 m	23,1	1969
200 m	23,0	1972
200 m	23,22^[6]	1972

Onderscheidingen[bewerken | brontekst bewerken]

KNAU-atlete van het jaar - 1969
Unie-erekruis in goud van de KNAU - 1976
KNAU-lid van Verdienste - 2008^[7]

Bronnen, noten en/of referenties

Redactie (1972) Nederlandse deelnemers Olympische Spelen De Atletiekwereld nr. 16: KNAU
Werkgroep Statistiek KNAU (1994) Atletiekstatistiek Aller Tijden KNAU
Reitsma, M. (1996) Wilma van Gool: Ik zal nooit zelf vertellen dat ik in München was Atletiekwereld nr. 6: KNAU
Heere, A. en Kappenburg, B. (2000) 1870 – 2000, 130 jaar atletiek in Nederland Groenevelt b.v. ISBN 90-90-12867-0
Bijkerk, T. (2004) Olympisch Oranje De Vrieseborch ISBN 90-6076-522-2
Schelvis, W. (2004) Records van grote klasse. Atletiek Magazine nr. 1: KNAU
Archief Atletiekunie (2010)
Stichting Atletiekerfgoed (2010) Geschiedenis van Nederlandse wereldrecords Atletiekunie

↑ "Udense Olympiër Wilma van Gool-van den Berg: ‘Als kind won ik altijd al van mijn neefjes!’", De Toestand. Gearchiveerd op 7 maart 2016. Geraadpleegd op 31 januari 2015. "We woonden in een vrijstaand huis aan de Julianastraat in Uden, waar ook de schoenmakerij van mijn vader was gevestigd. Naast het huis lag een pad waarop ik altijd wedstrijdjes liep met mijn neefjes en ik won altijd. Later op het Zwijsen College in Veghel werd het jaar altijd afgesloten met een sportdag. Verspringen, hoogspringen, 60 meter hardlopen, kogelstoten. Atletieknummers die ik eigenlijk allemaal won. Dus toen zei mijn gymleraar tegen mij dat ik eens bij De Keien moest gaan kijken. Die club zat destijds nog niet in het stadion, maar op een veldje bij wat nu de hockeyvelden zijn. Dat was in ’62, ’63. Ik was een jaar of zestien."
↑ ^a ^b ^c ^d Uit Wilma van Gool: Ik zal nooit zelf vertellen dat ik in München was door Monne Reitsma, bron: zie hierboven
↑ Uit Olympische Spelen 1968, gepubliceerd in 1870 – 2000, 130 jaar atletiek in Nederland door Heere en Kappenburg, bron: zie hierboven
↑ Redactie (1972) Wereldranglijst 1972 De Atletiekwereld nr. 16: KNAU
↑ Uit Records van grote klasse door Wouter Schelvis, bron: zie hierboven
↑ Elektronisch, gelopen in de series van de 200 m tijdens de OS in München.
↑ Op 1 november 2008, tijdens de jaarlijkse reünie van de Vrienden van de K.N.A.U., werd Wilma van Gool-van den Berg benoemd tot lid van Verdienste van de Atletiekunie. De versierselen werden haar opgespeld door voorzitter Wim Slootbeek. De benoeming was gebaseerd op haar prestaties als topatlete, haar bindende kwaliteiten in haar jarenlange rol als secretaris van de Vrienden van de K.N.A.U. en haar inzet als teamleider bij master-interlands. (Uit Wilma van Gool Lid van Verdienste Atletiekunie, op 02-11-08 gepubliceerd op de Website Atletiekunie)

Externe links

Zie de categorie Wilma van den Berg van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] "Udense Olympiër Wilma van Gool-van den Berg: ‘Als kind won ik altijd al van mijn neefjes!’", De Toestand. Gearchiveerd op 7 maart 2016. Geraadpleegd op 31 januari 2015. "We woonden in een vrijstaand huis aan de Julianastraat in Uden, waar ook de schoenmakerij van mijn vader was gevestigd. Naast het huis lag een pad waarop ik altijd wedstrijdjes liep met mijn neefjes en ik won altijd. Later op het Zwijsen College in Veghel werd het jaar altijd afgesloten met een sportdag. Verspringen, hoogspringen, 60 meter hardlopen, kogelstoten. Atletieknummers die ik eigenlijk allemaal won. Dus toen zei mijn gymleraar tegen mij dat ik eens bij De Keien moest gaan kijken. Die club zat destijds nog niet in het stadion, maar op een veldje bij wat nu de hockeyvelden zijn. Dat was in ’62, ’63. Ik was een jaar of zestien."

[Wilma_van_Gool_in_München-2] Uit Wilma van Gool: Ik zal nooit zelf vertellen dat ik in München was door Monne Reitsma, bron: zie hierboven

[3] Uit Olympische Spelen 1968, gepubliceerd in 1870 – 2000, 130 jaar atletiek in Nederland door Heere en Kappenburg, bron: zie hierboven

[4] Redactie (1972) Wereldranglijst 1972 De Atletiekwereld nr. 16: KNAU

[5] Uit Records van grote klasse door Wouter Schelvis, bron: zie hierboven

[6] Elektronisch, gelopen in de series van de 200 m tijdens de OS in München.

[7] Op 1 november 2008, tijdens de jaarlijkse reünie van de Vrienden van de K.N.A.U., werd Wilma van Gool-van den Berg benoemd tot lid van Verdienste van de Atletiekunie. De versierselen werden haar opgespeld door voorzitter Wim Slootbeek. De benoeming was gebaseerd op haar prestaties als topatlete, haar bindende kwaliteiten in haar jarenlange rol als secretaris van de Vrienden van de K.N.A.U. en haar inzet als teamleider bij master-interlands. (Uit Wilma van Gool Lid van Verdienste Atletiekunie, op 02-11-08 gepubliceerd op de Website Atletiekunie)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]