De zandbijen (Andrena ) vormen een geslacht uit de familie van de Andrenidae . Wereldwijd behoren meer dan 1300 soorten tot dit geslacht. Op grond van zijn grote soortenaantal (het is een van de grootste bijengeslachten) wordt het geslacht Andrena onderverdeeld in ongeveer 100 ondergeslachten , maar er is ook een heel aantal soorten waarvan onbekend is tot welk ondergeslacht ze behoren.
De soorten zijn vaak bruin tot zwart van kleur met witachtige haarbanden over de buik. Andere kleuren zijn ook mogelijk, waarbij roodachtige kleuren het meest voorkomen, maar ook metaalachtig blauw of groen. De vrouwtjes kunnen makkelijk worden onderscheiden van de meeste andere kleine bijen omdat ze brede fluwelen vlakken hebben tussen de samengestelde ogen en de bases van de antennes. Ze hebben ook vaak erg lange haren op de trochanters (verdikkingen) van de achterpoot. De meeste soorten hebben ook een goed ontwikkelde corbicula of stuifmeelkorf aan de achterpoot. Deze wordt gevormd door een buitengrens van haren en bevat al dan niet daarbinnen ook haren.
De lichaamslengte varieert meestal tussen de 8 en 17 millimeter, waarbij mannetjes wat kleiner en slanker zijn dan vrouwtjes, die vaak een zwarte driehoek (het zogeheten "pygidiale vlak") hebben aan de rand van de buik.
Verspreiding en leefgebied [ bewerken ] Deze soorten komen met name voor in de noordelijke werelddelen, maar kunnen buiten Oceanië en Zuid-Amerika overal ter wereld worden gevonden. In Nederland en België komen meer dan 70 soorten zandbijen voor. De meeste soorten leven in droge en warme biotopen. Als nestelplaats gebruiken ze vaak open zandige bodems (vandaar de naam) in de buurt van of onder struiken, waar ze beter zijn beschermd tegen hitte en vorst.
Meestal bouwt en verzorgt het vrouwtje het nest alleen. Veel soorten bouwen daarbij zogeheten nestaggregaties, waarbij veel nesten van dezelfde soort nabij elkaar worden gebouwd, maar de individuele nesten worden slechts zelden door meerdere vrouwtjes gezamenlijk gebruikt. In gematigde gebieden komen zandbijen na de winter bij temperaturen tussen de 20°C tot 30°C uit hun ondergrondse cellen, waar hun poppen overwinterden. Ze paren dan en de vrouwtjes zoeken vervolgens een plek waar ze hun nest kunnen bouwen. In hun nest maken ze kleine cellen, waar een bal stuifmeel gemengd met nectar in wordt gelegd. Op die bal wordt een ei gelegd, waarna de cel wordt afgedicht.
Soortenlijst Europa
Andrena abbreviata Andrena aberrans Andrena abjecta Andrena abrupta Andrena aciculata Andrena aegyptiaca Andrena aegypticola Andrena aeneiventris Andrena aerinifrons Andrena afrensis Andrena agilissima Andrena agnata Andrena albopunctata Andrena alfkenella Andrena alfkenelloides Andrena allosa Andrena alluaudi Andrena anatolica Andrena angustior Andrena anthrisci Andrena antigana Andrena apicata Andrena apiformis Andrena argentata Andrena asperrima Andrena asperula Andrena assimilis Andrena astica Andrena astrella Andrena athenensis Andrena atrata Andrena atrotegularis Andrena avara Andrena barbareae Andrena barbilabris Andrena bayona Andrena bellidis Andrena bicolor Andrena bicolorata Andrena biguttata Andrena bimaculata Andrena binominata Andrena bisulcata Andrena blanda Andrena boyerella Andrena braunsiana Andrena breviscopa Andrena brumanensis Andrena bucephala Andrena bulgariensis Andrena caneae Andrena caneiba Andrena canohirta Andrena caprimulga Andrena carantonica Andrena caspica Andrena cervina Andrena chaetogastra Andrena chalcogastra Andrena chelma Andrena chersona Andrena chrysopus Andrena chrysopyga Andrena chrysosceles Andrena cineraria Andrena cinerea Andrena cinereophila Andrena clarkella Andrena clusia Andrena clypella Andrena coitana Andrena colletiformis Andrena colonialis Andrena combaella Andrena combinata Andrena compta Andrena comta Andrena concinna Andrena congruens Andrena corax Andrena cordialis Andrena crassana Andrena creberrima Andrena cubiceps Andrena curtula Andrena curvana Andrena curvungula Andrena cussariensis Andrena cyanomicans Andrena cypria Andrena cypricola Andrena damara Andrena dargia Andrena decipiens Andrena delphiensis Andrena denticulata Andrena dentiventris Andrena derbentina Andrena dinizi Andrena discors Andrena distinguenda Andrena djelfensis Andrena dorsalis Andrena dorsata Andrena doursana Andrena dubiosa Andrena elegans Andrena enslinella Andrena erberi Andrena exigua Andrena exquisita Andrena fabrella Andrena falsifica Andrena farinosa Andrena ferox Andrena ferrugineicrus Andrena fertoni Andrena figurata Andrena fimbriata Andrena flavipes Andrena flavobila Andrena florea Andrena florentina Andrena floricola Andrena florivaga Andrena forsterella Andrena fria Andrena fucata Andrena fulica Andrena fulva Andrena fulvago
Andrena fulvata Andrena fulvida Andrena fulvitarsis Andrena fumida Andrena funerea Andrena fuscipes Andrena fuscosa Andrena gallica Andrena gamskrucki Andrena garrula Andrena gelriae Andrena glidia Andrena gordia Andrena graecella Andrena grandilabris Andrena granulosa Andrena gravida Andrena griseobalteata Andrena grossella Andrena grozdanici Andrena haemorrhoa Andrena hattorfiana Andrena hedikae Andrena helenica Andrena helvola Andrena hesperia Andrena hillana Andrena hispania Andrena humabilis Andrena humilis Andrena hungarica Andrena hyacinthina Andrena hyemala Andrena hypopolia Andrena hystrix Andrena icterina Andrena illyrica Andrena impunctata Andrena incisa Andrena intermedia Andrena isis Andrena ispida Andrena kamarti Andrena korleviciana Andrena kornosica Andrena kriechbaumeri Andrena labialis Andrena labiata Andrena labiatula Andrena lagopus Andrena lamiana Andrena langadensis Andrena lapponica Andrena lateralis Andrena lathyri Andrena lepida Andrena leptopyga Andrena leucolippa Andrena leucophaea Andrena leucopsis Andrena limassolica Andrena limata andrena limbata Andrena lindbergella Andrena lineolata Andrena livens Andrena locajoni Andrena longibarbis Andrena lonicera Andrena macroptera Andrena maderensis Andrena magna Andrena magunta Andrena majalis Andrena marginata Andrena mariana Andrena medeninensis Andrena mediovittata Andrena merula Andrena metallescens Andrena microthorax Andrena miegiella Andrena minapalumboi Andrena minutula Andrena minutuloides Andrena mitis Andrena mocsaryi Andrena molesta Andrena monacha Andrena monilia Andrena montana Andrena montarca Andrena morio Andrena mucida Andrena mucronata Andrena murana Andrena muscaria Andrena nana Andrena nanaeiformis Andrena nanula Andrena nasuta Andrena nebularia Andrena neocypriaca Andrena nigriceps Andrena nigroaenaea Andrena nigroolivacea Andrena nigrospina Andrena nigroviridula Andrena nilotica Andrena nitida Andrena nitidiuscula Andrena nitidula Andrena niveata Andrena nobilis Andrena nucleola Andrena numida Andrena nuptialis Andrena nycthemera Andrena oblita Andrena oedicnema Andrena oralis Andrena orana Andrena orbitalis Andrena orientana Andrena ornata Andrena ovatula Andrena oviventris Andrena paganettina Andrena pallidicincta Andrena pallitarsis Andrena palumba Andrena pandellei
Andrena pandosa Andrena panurgimorpha Andrena panurgina Andrena pareklisiae Andrena parviceps Andrena passerina Andrena paucisquama Andrena pellucens Andrena pelopa Andrena pilipes Andrena polemediana Andrena polita Andrena pontica Andrena potentillae Andrena praecox Andrena probata Andrena producta Andrena proxima Andrena pruinosa Andrena puella Andrena punctatissima Andrena pusilla Andrena pyropygia Andrena pyrozonata Andrena quadrimaculata Andrena ranunculi Andrena ranunculorum Andrena relata Andrena reperta Andrena resoluta Andrena rhenana Andrena rhypara Andrena rhyssonota Andrena robusta Andrena rogenhoferi Andrena rosae Andrena roscipes Andrena rotundata Andrena rotundilabris Andrena ruficrus Andrena rufizona Andrena rufomaculata Andrena rufula Andrena rugothorace Andrena rugulosa Andrena russula Andrena saettana Andrena sagittaria Andrena sandanskia Andrena sardoa Andrena savignyi Andrena saxonica Andrena schencki Andrena schletterei Andrena schmiedeknechti Andrena schwarzi Andrena scita Andrena semiaenea Andrena semilaevis Andrena seminuda Andrena semirubra Andrena senecionis Andrena senex Andrena sericata Andrena serraticornis Andrena sibthorpi Andrena siciliana Andrena sillata Andrena similis Andrena simillima Andrena simontornyella Andrena solenopalpa Andrena soror Andrena sphecodimorpha Andrena spolata Andrena spreta Andrena stabiana Andrena stepposa Andrena stoeckhertella Andrena strohmella Andrena subopaca Andrena suerinensis Andrena susterai Andrena symphyti Andrena synadelpha Andrena taprobana Andrena taraxaci Andrena tarsata Andrena taxana Andrena tecta Andrena tenuiformis Andrena tenuistriata Andrena thomsoni Andrena thoracica Andrena tiaretta Andrena tibialis Andrena tomora Andrena torda Andrena transitoria Andrena tridentata Andrena trikalensis Andrena trimmerana Andrena tringa Andrena truncatilabris Andrena tscheki Andrena tuberculifera Andrena tunetana Andrena ungeri Andrena unicincta Andrena urdula Andrena vacella Andrena vachali Andrena vaga Andrena variabilis Andrena varians Andrena varicornis Andrena vaulogeri Andrena ventralis Andrena ventricosa Andrena verticalis Andrena vetula Andrena vilipes Andrena viridescens Andrena vulcana Andrena vulpecula Andrena waschulzi Andrena westensis Andrena wilhelmi Andrena wilkella Andrena wolfi Andrena wollastoni
Wikimedia Commons
Wikispecies
