Zhongjianornis
| Zhongjianornis Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Vroeg-Krijt | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Taxonomische indeling | |||||||
| |||||||
| Geslacht | |||||||
| Zhongjianornis Zhou, Zhang & Li, 2010 | |||||||
| Typesoort | |||||||
| Zhongjianornis yangi | |||||||
| |||||||
Zhongjianornis is een geslacht van uitgestorven vogels uit het Vroeg-Krijt van het huidige China.
De soort is in 2009 benoemd en beschreven door Zhou Zhonghe. De geslachtsnaam en soortaanduiding eren samen de grote Chinese paleontoloog wijlen Yang Zhongjian door zijn naam te verbinden met het Klassiek Griekse ornis, 'vogel'.
Het holotype IVPP V15900 bestaat uit een vrijwel volledig skelet van een volwassen dier uit de Jiufotangformatie (Jeholgroep) bij Liaoning (120 miljoen jaar oud) waarvan alleen het grootste deel van het uiteinde van de staart ontbreekt, waarvan de krachtige basis echter een aanzienlijke lengte suggereert. Het dier bezit de volgende autapomorfieën, unieke eigenschappen die de status als apart taxon bewijzen: de schedel is van voren zeer puntig en langgerekt zodat een spitse snavel ontstaat. De oogkassen zijn groot. De kaken zijn tandeloos. De vleugels zijn krachtig gebouwd met zware opperarmbeenderen die voorzien zijn van een grote aanhechtingskam voor de musculus deltoides die de armen heft. Het eerste kootje van de vingers is korter dan het tweede; de handklauwen zijn van gelijke lengte en korter dan de uiterste vingerkootjes waarop ze zich bevinden. De achterbenen zijn lang en het onderbeen veel langer dan het dijbeen, en tweemaal zo lang als de voet. Het vierde middenvoetsbeen is langer dan de overige.
De beschrijvers hebben een kladistische analyse uitgevoerd met als uitkomst dat Zhongjianornis een zeer basale vogel is, dieper in de stamboom gelegen dan Confuciusornis en dus dan de Enantiornithes of de Ornithurae. Het is de meest basale vogel die helemaal geen tanden heeft wat volgens de beschrijvers suggereert dat deze eigenschap verschillende keren in de vogelevolutie onafhankelijk tot ontwikkeling is gekomen, vermoedelijk als een aanpassing om gewicht te besparen. Dat Zhongjianornis net als vele andere basale vogels als Jeholornis, Sapeornis en Confuciusornis de vergrote kam op het opperarmbeen bezit in plaats van een verlengd borstbeen met kiel, zoals meer afgeleide vogels, wijst op een alternatieve methode de armen te heffen. De beschrijvers twijfelen er echter aan of dit voldoende was om van de grond op te stijgen of dat het dier hiervoor eerst in een boom moest klimmen met behulp van de krachtige armen.
Zhongjianornis had ongeveer de grootte van een duif en moet in ieder geval in horizontale vlucht een goede vlieger geweest zijn. De beschrijvers veronderstellen dat het een levenswijze had als viseter die laag over zoetwatermeren scherend vissen uit het water plukte met zijn lange snavel.
| Bronnen, noten en/of referenties
Literatuur
|