Zompzegge-berkenbroek

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Zompzegge-berkenbroek
Zompzegge-berkenbroek
Zompzegge-berkenbroek
Syntaxonomische indeling
Klasse:Vaccinio-Betuletea pubescentis
(klasse van berkenbroekbossen)
Orde:Vaccinio-Betuletalia pubescentis
(orde van berkenbroekbossen)
Verbond:Betulion pubescentis
(verbond van berkenbroekbossen)
Associatie
Carici curtae-Betuletum pubescentis
Stort., Hommel & De Waal 1998
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons

Het zompzegge-berkenbroekbos (Carici curtae-Betuletum pubescentis) is een associatie uit het verbond van berkenbroekbossen (Betulion pubescentis). De associatie omvat broekbossen die voorkomen op matig zure, natte bodems, met overwegend grassen en veenmossen.

Naamgeving en codering[bewerken | brontekst bewerken]

De wetenschappelijke naam Carici curtae-Betuletum pubescentis is afgeleid van de botanische namen van twee vaak voorkomende soorten, de zompzegge (Carex curta) en de kensoort zachte berk (Betula pubescens).

Fysiognomie[bewerken | brontekst bewerken]

De vegetatie blijft laag, de boomlaag wordt ten hoogste 10 m hoog en bestaat praktisch volledig uit laagblijvende exemplaren van zachte berk. De struiklaag is slechts zeer beperkt aanwezig of ontbreekt volledig. De ijle kruidlaag wordt gedomineerd door grassen en grasachtige planten als de zompzegge.

De moslaag is zeer sterk aanwezig, een groot deel van de bodem wordt bedekt door een veenmostapijt.

Ecologie[bewerken | brontekst bewerken]

Het zompzegge-berkenbroek is een voor Nederland zeldzaam bostype, dat voorkomt op matig zure, natte standplaatsen, maar minder zuur en voedselrijker dan het dophei-berkenbroek. Door de hoge waterstand en zuurstoftekort in de bodem, is humificatie van organisch materiaal nauwelijks mogelijk.

De associatie is te vinden op drijftillen in laagveengebieden, in afgesneden beekmeanders, aan de rand van hoogveengebieden en in heidegebieden rond geëutrofieerde vennen.

Zompzegge-berkenbroeken ontwikkelen zich door verzuring spontaan uit moerasvaren-elzenbroeken.

Verspreiding[bewerken | brontekst bewerken]

Het verspreidingsgebied van het zompzegge-berkenbroek is beperkt tot de Noordwest-Europese laagvlakte.

In Nederland komt deze associatie vooral voor in het laagveendistrict en in kalkarme duinen.

Diagnostische taxa voor Nederland en Vlaanderen[bewerken | brontekst bewerken]

De associatie heeft voor Nederland en Vlaanderen geen specifieke kensoorten. Het onderscheid met het verwante dophei-berkenbroek wordt gemaakt door de aanwezigheid van een groep moerasplanten zoals het hennegras, riet en grote wederik en mossen als het gewoon sterrenmos. Ook de aanwezigheid van zwarte els en lianen als de wilde kamperfoelie differentiëren deze associatie.

In de onderstaande tabel staan de belangrijkste diagnostische plantentaxa van het zompzegge-berkenbroek voor Nederland en Vlaanderen.

Zachte berk
Sporkehout
Hennegras
Zompzegge
Gewoon sterrenmos
Boomlaag
Kentaxon Diff.soort Presentie Triviale naam Botanische naam Opmerking
kK 100% zachte berk Betula pubescens
dA > 40% zwarte els Alnus glutinosa t.o.v. het dophei-berkenbroek
> 40% zomereik Quercus robur
> 40% grauwe wilg Salix cinerea
Struiklaag
Kensoort Diff.soort Presentie Triviale naam Botanische naam Opmerking
> 50% sporkehout Frangula alnus
> 40% wilde lijsterbes Sorbus aucuparia
Kruidlaag
Kensoort Diff.soort Presentie Triviale naam Botanische naam Opmerking
dA > 50% hennegras Calamagrostis canescens t.o.v. het dophei-berkenbroek
dA > 50% gewoon riet Phragmites australis t.o.v. het dophei-berkenbroek
> 40% smalle stekelvaren Dryopteris carthusiana
> 40% pijpenstrootje Molinia caerulea
dA > 30% grote wederik Lysimachia vulgaris t.o.v. het dophei-berkenbroek
> 30% gewone braam Rubus fruticosus
dA > 20% zompzegge Carex curta t.o.v. het dophei-berkenbroek
> 20% pitrus Juncus effusus
dA > 20% wilde kamperfoelie Lonicera periclymenum t.o.v. het dophei-berkenbroek
dA > 20% moerasstruisgras Agrostis canina t.o.v. het dophei-berkenbroek
Moslaag
Kensoort Diff.soort Presentie Triviale naam Botanische naam Opmerking
dA > 60% gewoon sterrenmos Mnium hornum t.o.v. het dophei-berkenbroek
dA > 50% gewimperd veenmos Sphagnum fimbriatum t.o.v. het dophei-berkenbroek
> 40% gewoon veenmos Sphagnum palustre
dA > 30% haakveenmos Sphagnum squarrosum t.o.v. het dophei-berkenbroek
> 30% roodviltmos Aulacomnium palustre
> 30% fijn snavelmos Eurhynchium praelongum
> 30% gewoon haarmos Polytrichum commune
> 30% slank veenmos Sphagnum flexuosum
> 20% gewoon peermos Pohlia nutans
dA glanzend platmos Plagiothecium denticulatum t.o.v. het dophei-berkenbroek
dA gewoon dikkopmos Brachythecium rutabulum t.o.v. het dophei-berkenbroek

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]