Zweden en de euro
Zweden maakt geen gebruik van de euro, en heeft nog geen plannen (status 2024) om de Zweedse kroon (SEK) te vervangen door de euro. Het land heeft zich bij toetreding tot de EU (1994) verplicht tot het invoeren van de Europese munteenheid. In tegenstelling tot het Verenigd Koninkrijk en Denemarken, die indertijd aparte voorwaarden bedongen (opt-out) op het Verdrag van Maastricht, waarin onder andere de muntunie is geregeld. Dit geldt ook voor landen die later toetreden tot de Europese Unie: elke nieuwe lidstaat zal ooit de euro moeten invoeren als nationale munt.
Toetredingsverdrag 1994
[bewerken | brontekst bewerken]Zweden is onder het Toetredingsverdrag van 1994 verplicht om lid te worden van de eurozone wanneer het de economische voorwaarden (Convergentiecriteria) haalt die zijn bepaald in het Verdrag van Maastricht.[1][2] Zweden zou op het moment van ondertekening aan alle criteria hebben voldaan, behalve aan toetreding tot het Europees Wisselkoersmechanisme (WKM II).
Deze toetreding is sindsdien voor onbepaalde tijd uitgesteld. Zweden heeft als standpunt dat toetreding tot het WKM II (een van de vijf voorwaarden voor de invoering van de euro naast bijvoorbeeld het percentages staatsschuld en inflatie) geschiedt op vrijwillige basis.[3][4] Zweden kiest ervoor om buiten het WKM II te blijven tot na het houden van een toetredingsreferendum; door dit referendum niet te organiseren wordt voorkomen dat aan deze voorwaarde voor invoering wordt voldaan.
Status van de euro
[bewerken | brontekst bewerken]Na het houden van een toetredingsreferendum in 1994, waarin 52% van de Zweden voor toetreding stemde, en het ratificeren van het toetredingsverdrag, trad Zweden in 1995 toe tot de Europese Unie. In het toetredingsverdrag met Zweden is de verplichting opgenomen de euro in te voeren als nationale valuta, zodra het land geschikt wordt geacht hieraan deel te nemen. Echter een van de voorwaarden is dat de "oude" nationale munt ten minste twee jaar in het Europees Wisselkoersmechanisme verblijft. Door toetreding hiertoe te laten beslissen in een referendum en dit niet te houden, houdt Zweden voorlopig de boot af voor het invoeren van de euro. De meeste politieke partijen in Zweden zijn ervan overtuigd dat het in het belang van Zweden is de kroon in te ruilen voor de euro als valuta. Alle partijen hebben echter het standpunt ingenomen dat hieraan twee voorwaarden zijn verbonden: het houden van een referendum voor toetreding tot WKM II en het accepteren van de uitslag van het referendum. Opiniepeilingen hebben laten zien dat de nee-stemmers veruit in de meerderheid zijn.
De EU heeft bij gebrek aan dwangmiddelen geaccepteerd dat Zweden nog niet is toegetreden tot de eurozone. Olli Rehn, de toenmalige Commissaris voor Economische Zaken, antwoordde op parlementaire vragen dat het aan de Zweden zelf is om deze beslissing te nemen.[5]
Ondanks dat de euro nog geen wettig betaalmiddel is in Zweden, kan er op een aantal plaatsen wel mee betaald worden.
Zweden voldoet verder aan alle voorwaarden voor de invoering van de euro, behalve het lidmaatschap van WKM II.
Euro referendum
[bewerken | brontekst bewerken]In september 2003 werd er een referendum voor toetreding tot WKM II gehouden. De uitslag was dat 55,9% tegen lidmaatschap van de eurozone stemde. Hierdoor heeft Zweden de invoering van de euro voor onbepaalde tijd uitgesteld. Was de uitkomst van het referendum "ja" geweest, dan zou Zweden de euro op 1 januari 2006 hebben ingevoerd.[6]
De voorstemmers woonden vooral in Stockholms län (54,7% voor) en Skåne län (49,3% voor). Bij Skåne moet wel vermeld worden dat het aantal uitgebrachte blanco en ongeldige stemmen dat beide kampen geen duidelijke winnaar opleverden. In alle andere län werd in meerderheid tegen de euro gestemd.[7][8]
Gebruik van de euro
[bewerken | brontekst bewerken]Veel winkels, hotels en restaurants accepteren euro's. hiervan is vooral sprake in grensgebieden. Winkels die als verdienmodel de buitenlandse toerist of zakenreiziger hebben zijn eerder geneigd vreemde valuta, zoals de euro, te accepteren.
Gebruik als wettig betaalmiddel
[bewerken | brontekst bewerken]Zaken zoals geldzaken worden bepaald door het Zweeds parlement, hieronder valt ook de keuze voor wettige betaalmiddelen. Ondanks dit principe beweren een aantal gemeenteraden dat de euro wettig betaalmiddel is in hun gemeente. Dit betekent dat de gemeente met winkeleigenaren afspraken heeft gemaakt over de acceptatie van de euro als betaalmiddel.[9] Voor winkeleigenaren is het niet verplicht hieraan deel te nemen en de term "wettig betaalmiddel" wordt veelal gebruikt als een marketinginstrument.
Gemeenten in Zweden die de euro accepteren
[bewerken | brontekst bewerken]Haparanda
[bewerken | brontekst bewerken]De enige Zweedse plaats vlak bij de eurozone is Haparanda.[10] In Haparanda wordt in veel winkels de prijs in zowel Zweedse kronen als euro vermeld en bijna alle winkels accepteren hier euro's als betaalmiddel. Haparanda is door de komst van IKEA en andere winkels een belangrijke winkelplaats geworden. Ongeveer 200.000 Finnen leven binnen 150 km afstand van deze plaats.
Enkele gemeenten en vooral Haparanda, willen de euro als wettig betaalmiddel,[11] en bijvoorbeeld in het arbeidscontract voor Finse medewerkers het salaris vermeld hebben in euro. Dit is echter niet toegestaan omdat de euro geen geldige valuta in Zweden is. In het arbeidscontract, op de salarisstrook en de belastingpapieren moet de waarde in kronen vermeld staan. Het staat ondernemers vrij de daadwerkelijke uitbetaling van het salaris te doen in euro's.
Haparanda is een van de weinige gemeenten die hun begroting publiceren in zowel kroon als euro.[12] Daarnaast heeft Haparanda een innig samenwerkingsverband met de buurgemeente Tornio in Finland.
Höganäs
[bewerken | brontekst bewerken]De gemeente Höganäs beweerde de eerste gemeente te zijn waar alle betalingen in zowel kroon als euro kan geschieden. Met ingang van 1 januari 2009 is het mogelijk in winkels te betalen met twee valuta.[13] Vanaf die datum kunnen rekeningen en de huur voldaan worden in kroon en euro. Veel winkels prijzen in zowel kroon als euro en de geldautomaten zijn voorzien van euro- en kroonbiljetten. Als euro's worden gekozen worden hier geen kosten voor in rekening gebracht (wettelijke bepaling in Zweden). Circa 60 procent van de winkels werkt hieraan mee en lokale banken hebben richtlijnen ontworpen om stortingen in euro te accepteren.[14] Betalen met de euro is niet verplicht in Höganäs. De promotie voor de stad is ook door buitenlandse media opgepakt.[15]
Helsingborg en Malmö
[bewerken | brontekst bewerken]Enkele winkels accepteren euro's en hanteren prijzen in meerdere valuta. Dit komt voornamelijk voor bij toeristische winkels, zoals in de rest van Zweden. Prijzen en acceptatie van de Deense kroon zijn in beide steden waarschijnlijker dan de acceptatie van de euro.
Pajala en Övertorneå
[bewerken | brontekst bewerken]De gemeenten Pajala en Övertorneå grenzen aan Finland (en dus ook aan de eurozone). In beide gemeenten accepteren veel winkels euro's (en staat soms vermeld op de prijskaartjes), van gemeentewege is er echter geen motie aangenomen om de euro te accepteren. Er was in Parjala wel een motie in voorbereiding om de winkeliers de euro te laten accepteren[16][17][18]
Sollentuna
[bewerken | brontekst bewerken]Er was in juni 2009 een voorstel van de gemeente Sollentuna, dat de gemeente de euro als parallelle munteenheid zou gaan gebruiken vanaf 2010.[19][20]
Stockholm
[bewerken | brontekst bewerken]Stockholm is de belangrijkste stad in Zweden qua toerisme (gemeten naar het aantal overnachtingen van buitenlandse toeristen). Enkele winkels accepteren euro's, er is vanuit de gemeenteraad geen motie gekomen om winkeliers op te roepen euro's te accepteren. Ook kunnen Taxi's in Stockholm betaald worden met euro's.[21] In 2009 was er een afgewezen voorstel om de euro in Stockholm te kunnen gebruiken als betaalmiddel.[19]
Geldautomaten
[bewerken | brontekst bewerken]In Zweden zijn in een aantal gebieden geldautomaten geplaatst met een dubbel gelduitgiftesysteem. Vaak zijn dat euro's, ook komen geldautomaten voor met Britse ponden, Amerikaanse dollar, Deense of Noorse kroon. Al deze geldautomaten zijn ook gevuld met Zweedse kronen. De belangrijkste plaatsen voor dubbele valuta zijn: grote steden, internationale vliegvelden of grensgebieden.
Gebruik van de euro in Zweeds recht en het banksysteem
[bewerken | brontekst bewerken]De euro is aanwezig in enkele aspecten van het Zweeds recht (door EU-richtlijnen). Bijvoorbeeld dat een onderlinge betaling in euro tussen personen in verschillende lidstaten dezelfde kosten kent als in het land van de betalende persoon.[22][23] De Zweedse regering amendeerde dit voorstel zodat dit ook gold voor betalingen gebaseerd op de Zweedse kroon tussen personen in verschillende lidstaten[24] Dit betekent dat zonder extra kosten euro's in Zweden uit de geldautomaat kunnen worden opgenomen en dat Zweden zonder extra kosten in de Europese Economische Ruimte (EER) gebruik kunnen maken van geldautomaten in dit gebied. Ook geldt deze bepaling voor internetbetalingen zonder een sending fee. De ontvangende bank kan nog steeds kosten in rekening brengen voor de betaling. Dit gaat iets minder ver dan de Europese Richtlijn, waar een vergoeding over betalingen in euro aan banden zijn gelegd. In de Deense wetgeving is bepaald dat de onkostenvergoeding binnen de EER dezelfde moet zijn als die voor binnenlandse betalingen.
Ook is het mogelijk dat beursgenoteerde bedrijven hun rekeningen en aandeelkapitaal kunnen vermelden in euro.[25][26]
Plannen
[bewerken | brontekst bewerken]De belangrijkste politieke partijen in Zweden, inclusief de voormalige regeringscoalitie Alliantie voor Zweden, behalve de Centrum Partij), en de Zweedse Sociaal-Demokraten, zijn voorstander van de invoering van de euro.
Tommy Waidelich, woordvoerder economie van de Zweedse Sociaal-Democraten, denkt dat Zweden echter voor de "komende tijd" nog niet toetreedt tot de eurozone in augustus 2011.[27]
De krant Sydsvenska Dagbladet beweerde op 26 november 2007 (enkele dagen na de aankondiging van plannen dat de voormalige premier Anders Fogh Rasmussen, opnieuw een euro/referendum wilde organiseren) de organisatie van een Zweeds referendum weleens een centraal thema kon zijn in de parlementsverkiezingen van 2010.[28] Premier Fredrik Reinfeldt gaf in december 2007 te kennen dat wanneer meer buurlanden de euro gaan gebruiken het meer en meer opvalt dat Zweden nog een eigen munteenheid heeft.[29]
Europese verkiezingen van 2009
[bewerken | brontekst bewerken]Tijdens de campagne van de Europese parlementsverkiezingen van 2009 verklaarden de Liberale volkspartij en de Christendemocraten interesse te hebben in een tweede referendum voor het invoeren van de euro. Echter vonden de Gematigde Uniepartij en de Centrum Partij het tijdstip, mede gezien het referendum van 2003, ongelukkig gekozen.[30]
Economisch onderzoek
[bewerken | brontekst bewerken]In 2009 toonden J. James Reade (Universiteit van Oxford) en Ulrich Volz (Duits Ontwikkelingsinstituut) aan dat de invoering van de euro een positief effect had op de Zweedse economie. In de studie kwam naar voren dat de Zweden vrij nauw de marktwaarde van de euro volgen, zelfs in tijden van economische crisis, en dat het beleid van de Europese Centrale Bank nauwgezet wordt opgevolgd. Dit toont aan dat de "papieren autonomie" van de Zweden wordt ingeruild voor directe invloed als wordt overgegaan tot invoering van de euro, omdat elk deelnemend land een zetel krijgt in het Europees Systeem van Centrale Banken.[31]
Opiniepeilingen
[bewerken | brontekst bewerken]Premier Fredrik Reinfeldt kondigde in december 2007 aan, dat er geen referendum wordt gehouden voor toetreding tot WKM II voordat er een stabiele "ja" voorsprong is.[32] De opiniepeilingen tonen een duidelijke "nee" voorsprong aan, met uitzondering van een aantal peilingen in 2009. Sinds 2010 is de overgrote meerderheid tegen invoering van de euro.
Uitslagen
[bewerken | brontekst bewerken]Enquêtes over de vraag of Zweden toe moet treden tot de eurozone worden regelmatig gehouden, voornamelijk door het nationaal statistisch bureau SCB. De resultaten worden weergegeven in de pers of via de internetpagina van het SCB.
Datum onderzoek | Datum publicatie | JA | NEE | WEET NIET | aantal deelnemers | Peiling door |
---|---|---|---|---|---|---|
Mei 2004 | 18 juni 2004 | 37.8% | 50.9% | 11.3% | 7046[33] | Statistische Dienst van Zweden (SCB)[33][34] |
November 2004 | 15 december 2004 | 37.3% | 48.6% | 14.3% | 6919[35] | SCB[34][35] |
Mei 2005 | 21 juni 2005 | 39.4% | 46.4% | 14.2% | 6985[36] | SCB[34][36] |
November 2005 | 20 december 2005 | 36.1% | 49.4% | 14.5% | 6980[37] | SCB[34][37] |
Mei 2006 | 20 juni 2006 | 38.1% | 48.7% | 13.2% | 6870[38] | SCB[34][38] |
November 2006 | 19 december 2006 | 34.7% | 51.5% | 13.8% | 7012[39] | SCB[34][39] |
24 maart 2007 | 37% | 60% | 3% | Skop[40] | ||
Mei 2007 | 19 juni 2007 | 33.3% | 53.8% | 13% | 6932[41] | SCB[34][41] |
November 2007 | 18 december 2007 | 35.0% | 50.8% | 14.2% | 6922[42] | SCB[34][42] |
Mei 2008 | 17 juni 2008 | 34.6% | 51.7% | 13.7% | 6817[43] | SCB[34][43] |
November 2008 | 16 december 2008 | 37.5% | 47.5% | 15% | 6687[44] | SCB[34][44] |
December 2008 | 44% | 48% | 7% | 1006 | SCB[45] | |
1 maart 2009 | 45% | 51% | 4% | Skop[46] | ||
19 april 2009 | 47% | 45% | 8% | Sifo[47] | ||
12 mei 2009 | 51% | 49% | 0% | 1000 | Novus Opinion[48] | |
25 mei 2009 | 47% | 44% | 9% | 1000 | Novus Opinion[49] | |
Mei 2009 | 23 juni 2009 | 42.1% | 42.9% | 15.1% | 6506[50] | SCB[34][50] |
November 2009 | 15 december 2009 | 43.8% | 42.0% | 14.2% | 6398[51] | SCB[34][51] |
9 april 2010 | 37% | 55% | 8% | 1004 | Demoskop[52] | |
Mei 2010 | 15 juni 2010 | 27.8% | 60% | 12.2% | 6135[53] | SCB[34][53] |
November 2010 | 14 december 2010 | 28.9% | 58.2% | 12.9% | 6192[54] | SCB[34][54] |
Mei 2011 | 15 juni 2011 | 24.1% | 63.7% | 12.2% | 6147[55] | SCB[34][55] |
November 2011 | 13 december 2011 | 11.2% | 80.4% | 8.4% | 5907[56] | SCB[56] |
Mei 2012 | 11 juni 2012 | 13.6% | 77.7% | 8.7% | 5473[57] | SCB[57] |
November 2012 | 12 december 2012 | 9.6% | 82.3% | 8.0% | 5479[57] | SCB[58] |
Mei 2013 | 11 juni 2013 | 10.9% | 81.4% | 7.7% | 5098[59] | SCB[59] |
November 2013 | 11 december 2013 | 12.6% | 78.3% | 9.2% | 5267[60] | SCB[60] |
Mei 2014 | 10 juni 2014 | 13.1% | 77.4% | 9.6% | 4757[61] | SCB[61] |
Juni 2014 | juli 2014 | 19% | 77% | 4% | Eurobarometer[62] | |
November 2014 | 10 december 2014 | 13.2% | 76.9% | 10.0% | 5072[63] | SCB[63] |
November 2014 | December 2014 | 23% | 73% | 4% | Eurobarometer[64] |
SCB enquêtevraag: Als er een referendum wordt gehouden aan het einde van deze maand, over de invoering van de euro, hoe zou u dan stemmen?
Eurobarometer vraag: Bent u voor of tegen een Europese Economische & Monetaire Unie met een eenheidsmunt, de euro?
Kritiek op de vraagstelling
[bewerken | brontekst bewerken]Hoe de enquêtevraag gesteld wordt heeft een grote invloed hoe de ondervraagden reageren. De enquête van het SCB tendeert richting een ja/nee keuze door het electoraat om de euro zo snel mogelijk in te voeren. Onderzoek door TNS Polska in Polen toonde aan dat de mensen die geneigd zijn voor invoering van de euro te stemmen, "nee" zullen stemmen als de munt te vlug wordt ingevoerd, maar dat een vraag als "Heeft Polen de euro over 10 jaar?" wel een meerderheid voor de invoering van de euro oplevert. De kritiek op de Eurobarometer vraag is dat de vraag te veel steun zoekt voor de Economische en Monetaire Unie als geheel en niet vraagt naar de voors of tegens van de invoering van de euro door de eigen staat.
Zweedse euromunten
[bewerken | brontekst bewerken]Er zijn nog geen ontwerpen vastgesteld voor de Zweedse euromunten. Geruchten in de media suggereerde dat het ontwerp voor de nieuwe 1 kroonmunt in 2001 een voorbereiding was op eventuele invoering van de euro in Zweden. Bij deze gelegenheid werd het portret van Koning Carl XVI Gustaf van Zweden gemoderniseerd. Het 10 kroon muntstuk had al een moderner portret van het staatshoofd. Dit feitje komt uit een voortgangsrapportage van de Sveriges Riksbank waarin de voorbereidingstijd voor de invoering van de euro kan worden verkort door hergebruik van het ontwerp van de 1 en 10 kronor munten voor de 1 en 2 euromunten.[65]
Tijdens de hausse onder muntenverzamelaars ter gelegenheid van de introductie van de euro zijn er, aanvankelijk alleen door het Engelse bedrijf INA, maar later ook door andere bedrijven, 'patterns' van onder meer Deense, Engelse en Zweedse euromunten in omloop gebracht. In Nederland werden deze testeuro's genoemd. Hoewel een tijdlang populair en aan de prijs, betreft het penningen afkomstig van een privaat bedrijf. Deze patterns zijn geslagen zonder medewerking of instemming van de Koninklijke Zweedse Munt. Alleen de Koninklijke Zweedse Munt mag het Zweeds muntgeld aanmunten (slaan).
In Duitsland waren de testeuro's, daar 'Proben' genoemd, verboden handelswaar. In opdracht van de Duitse Munt werden eBay-veilingen waarop deze penningen aangeboden werden, verwijderd. Dit kat-en-muisspelletje dreef de verkoopwaarde van de penningen op.
Externe links
[bewerken | brontekst bewerken]- Central bank
- (sv) Central bank
Referenties
[bewerken | brontekst bewerken]- ↑ EU4Journalists.eu, Economic and Monetary Union and the Euro eu4journalists, accessed 8 January 2008
- ↑ European Commission > Economic and Financial Affairs > The euro > Your country and the euro > Sweden and the euro. Ec.europa.eu (30 May 2012). Geraadpleegd op 10 december 2012.
- ↑ (sv) Sverige sa nej till euron. Swedish Parliament (28 August 2013). Gearchiveerd op 19 september 2017. Geraadpleegd op 12 August 2014.
- ↑ Information on ERM II. European Commission (22 december 2009). Geraadpleegd op 16 January 2010.
- ↑ Summary of hearing of Olli Rehn – Economic and Monetary Affairs (Hearings - Institutions - 12-01-2010 - 09:39). European Parliament (11 January 2011). Gearchiveerd op 18 januari 2012. Geraadpleegd op 11 May 2013. “Olle Schmidt (ALDE, SE) inquired whether Sweden could still stay out of the Eurozone. Mr Rehn replied that it is up to the Swedish people to decide on the issue.”
- ↑ Heikensten: The Riksbank and the euro. Sveriges Riksbank (17 June 2003). Gearchiveerd op 14 december 2007. Geraadpleegd op 26 december 2008.
- ↑ Sweden. Euro Referendum 2003. Electoral Geography. Geraadpleegd op 26 december 2008.
- ↑ (sv) Riksöversikten. Valmyndigheten. Gearchiveerd op 24 september 2010. Geraadpleegd op 17 May 2009.
- ↑ Facts about card acceptance package from the bank, read about "Multicurrency" (PDF). Gearchiveerd op 4 november 2005. Geraadpleegd op 10 december 2012.
- ↑ "Nabij" kan worden gedefinieerd als een straal van 50 km of 30 autominuten. Norrtälje is 80 km en meer dan twee uur gaans per auto gelegen vanaf Mariehamn.
- ↑ Swedish mayor wants to abolish the kronor. EUobserver (20 december 2001). Gearchiveerd op 5 juni 2011. Geraadpleegd op 26 december 2008.
- ↑ The introduction of euro banknotes and coins: one year on. Europa (29 June 2006). Geraadpleegd op 26 december 2008.
- ↑ (sv) Bjällstrand, Richard, Delade meningar om euro hos handlare. Helsingborgs Dagblad (3 January 2009). Gearchiveerd op 27 september 2011. Geraadpleegd op 1 februari 2011.
- ↑ Vinthagen Simpson, Peter, Swedish town adopts euro. The Local (2 January 2009). Geraadpleegd op 15 februari 2015.
- ↑ Buchanan, Michael, "Swedish town aims to be 'euro-city'", BBC News, BBC, 29 december 2008. Geraadpleegd op 1 februari 2011.
- ↑ Sammanträdesprotokoll. Motion införande av euro-zon i Pajala (PDF) op pajala.se (niet meer beschikbaar)
- ↑ (sv) "Euron bör bli ny valuta i Pajala", Sveriges Radio, 4 June 2009. Geraadpleegd op 1 februari 2011.
- ↑ Nieuwsartikel op kuriren.nu
- ↑ a b (sv) Anna Gustafsson, SVD.se. SVD.se (14 June 2009). Geraadpleegd op 10 december 2012.
- ↑ Sollentuna.se (PDF). Gearchiveerd op 7 juli 2012. Geraadpleegd op 10 december 2012.
- ↑ TaxiStockholm.se TakiKurir.se Taxi020.se
- ↑ (sv) Lag (1999:268) om betalningsöverföringar inom Europeiska ekonomiska samarbetsområdet. Sveriges riksdag (12 May 1999). Geraadpleegd op 26 december 2008. implementing Directive 97/5/EC of the European Parliament and of the Council of 27 January 1997 on cross-border credit transfers
- ↑ Regulation (EC) No 924/2009 of the European Parliament and of the Council of 16 September 2009 on cross-border payments in the Community.
- ↑ (sv) Lag (2002:598) om avgifter för vissa gränsöverskridande betalningar. Sveriges riksdag (13 June 2002). Geraadpleegd op 8 January 2009.
- ↑ (sv) Lag (2000:46) om omräkningsförfarande vid beskattning för företag som har sin redovisning i euro, m.m.. Sveriges riksdag (10 February 2000). Geraadpleegd op 26 december 2008.
- ↑ (sv) Aktiebolagslag (2005:551). Sveriges riksdag (16 June 2005). Geraadpleegd op 26 december 2008.
- ↑ Social Democrats: Sweden should stay outside the euro (spokesperson:Waidelich). Stockholmnews.com. Gearchiveerd op 28 maart 2012. Geraadpleegd op 10 december 2012.
- ↑ Denmark and Sweden on the path to the euro?. Courrier international. Gearchiveerd op 6 januari 2008. Geraadpleegd op 26 november 2007.
- ↑ (sv) Glöm euron, Reinfeldt. Aftonbladet (2 december 2007). Geraadpleegd op 26 december 2008.
- ↑ (sv) Erika Svantesson, "Alliansen splittrad i eurofrågan", DN.se, Dagens Nyheter AB, 9 May 2009. Geraadpleegd op 18 december 2014.
- ↑ Economics.ox.ac.uk (PDF). Gearchiveerd op 22 februari 2012. Geraadpleegd op 10 december 2012.
- ↑ (sv) Glöm euron, Reinfeldt. Aftonbladet (2 december 2007). Geraadpleegd op 3 February 2008.
- ↑ a b (sv) EU- och Euro-sympatier i maj 2004. Statistics Sweden (18 June 2004). Gearchiveerd op 5 maart 2012. Geraadpleegd op 1 februari 2011.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o (sv) EMU-/eurosympatier 1997–2010. Statistics Sweden (14 december 2010). Gearchiveerd op 14 augustus 2010. Geraadpleegd op 1 februari 2011.
- ↑ a b (sv) EU- och euro-sympatier i november 2004. Statistics Sweden (15 december 2004). Gearchiveerd op 5 maart 2012. Geraadpleegd op 1 februari 2011.
- ↑ a b (sv) EU- och euro-sympatier i maj 2005. Statistics Sweden (21 June 2005). Gearchiveerd op 5 maart 2012. Geraadpleegd op 1 februari 2011.
- ↑ a b (sv) EU- och euro-sympatier i november 2005. Statistics Sweden (20 december 2005). Gearchiveerd op 5 maart 2012. Geraadpleegd op 1 februari 2011.
- ↑ a b (sv) EU- och euro-sympatier i maj 2006. Statistics Sweden (20 June 2006). Gearchiveerd op 5 maart 2012. Geraadpleegd op 1 februari 2011.
- ↑ a b (sv) EU- och euro-sympatier i november 2006. Statistics Sweden (19 december 2006). Gearchiveerd op 5 maart 2012. Geraadpleegd op 1 februari 2011.
- ↑ https://web.archive.org/web/20071001061106/http://www.dn.se/DNet/jsp/polopoly.jsp?a=632238
- ↑ a b (sv) EU- och euro-sympatier i maj 2007: Nej till euron vid folkomröstning i maj. Statistics Sweden (19 June 2007). Gearchiveerd op 5 maart 2012. Geraadpleegd op 1 februari 2011.
- ↑ a b (sv) EU- och euro-sympatier i november 2007: Minskat motstånd till euron. Statistics Sweden (18 december 2007). Gearchiveerd op 19 maart 2012. Geraadpleegd op 1 februari 2011.
- ↑ a b (sv) EU- och eurosympatier i maj 2008: Fortsatt motstånd till euron. Statistics Sweden (17 June 2008). Gearchiveerd op 19 maart 2012. Geraadpleegd op 1 februari 2011.
- ↑ a b (sv) EU- och eurosympatier i november 2008: Minskat motstånd till euron. Statistics Sweden (16 december 2008). Gearchiveerd op 30 mei 2009. Geraadpleegd op 1 februari 2011.
- ↑ Swedish support for joining eurozone swells as krona shrivel. Gearchiveerd op 22 april 2009.
- ↑ (sv) Uppåt för S och M i EU-mätning. Gearchiveerd op 2 maart 2009.
- ↑ More Swedes support joining euro zone: latest poll (20 april 2009). Gearchiveerd op 24 april 2009.
- ↑ (sv) Majoritet vill ha ny euroomröstning (19 May 2009). Gearchiveerd op 31 juli 2012. Geraadpleegd op 4 februari 2015.
- ↑ (sv) Majoritet vill införa euron.
- ↑ a b (sv) EU- och eurosympatier i maj 2009: Ökat stöd för euron. Statistics Sweden (23 June 2009). Gearchiveerd op 19 maart 2012. Geraadpleegd op 1 februari 2011.
- ↑ a b (sv) EU- och eurosympatier i november 2009: Stödet för euron ökar. Statistics Sweden (15 december 2009). Gearchiveerd op 19 maart 2012. Geraadpleegd op 1 februari 2011.
- ↑ (sv) Rekordhögt motstånd mot euron (9 april 2010). Gearchiveerd op 1 juni 2010.
- ↑ a b (sv) EU- och eurosympatier i maj 2010: Klart minskat stöd för euron. Statistics Sweden (15 June 2010). Gearchiveerd op 13 augustus 2010. Geraadpleegd op 1 februari 2011.
- ↑ a b (sv) EU- och Eurosympatier, november 2010: Fortsatt svagt stöd för euron. Statistics Sweden (14 december 2010). Gearchiveerd op 30 december 2010. Geraadpleegd op 1 februari 2011.
- ↑ a b (sv) EU- och eurosympatier i maj 2011: Klart minskat stöd för euron. Statistics Sweden (15 June 2011). Gearchiveerd op 10 juli 2011. Geraadpleegd op 7 augustus 2011.
- ↑ a b (sv) EU- och eurosympatier i november 2011: Kraftigt minskat stöd för euron. Statistics Sweden (13 december 2011). Gearchiveerd op 11 januari 2012. Geraadpleegd op 13 december 2011.
- ↑ a b c (sv) EU- och eurosympatier i maj 2012: Något ökat stöd för euron. Statistics Sweden. Gearchiveerd op 15 juni 2012. Geraadpleegd op 11 juni 2012.
- ↑ (sv) Rekordlågt stöd för Euron. Statistics Sweden. Gearchiveerd op 14 december 2012. Geraadpleegd op 12 december 2012.
- ↑ a b (sv) Fortsatt svagt stöd för Euron. Statistics Sweden. Gearchiveerd op 14 juni 2013. Geraadpleegd op 11 juni 2013.
- ↑ a b (sv) Minskat motstånd mot euron. Statistics Sweden. Gearchiveerd op 16 december 2013. Geraadpleegd op 11 december 2013.
- ↑ a b (sv) Oförändrad opinion kring euron. Statistics Sweden. Gearchiveerd op 14 juni 2014. Geraadpleegd op 10 juni 2014.
- ↑ PUBLIC OPINION IN THE EUROPEAN UNION. Eurobarometer. Geraadpleegd op 30 juli 2014.
- ↑ a b (sv) Oförändrad opinion kring euron. Statistics Sweden. Gearchiveerd op 19 december 2014. Geraadpleegd op 10 december 2014.
- ↑ PUBLIC OPINION IN THE EUROPEAN UNION. Eurobarometer. Geraadpleegd op 28 december 2014.
- ↑ The Euro in the Swedish Financial Sector – Banknotes and Coins. Sveriges Riksbank (September 2001). Gearchiveerd op 8 mei 2006. Geraadpleegd op 26 december 2008.