Zwitserse Nationale Bank
| Zwitserse Nationale Bank | ||
|---|---|---|
| ||
| ||
Hoofdkantoor van de bank
| ||
| Centrale bank van | Zwitserland | |
| Hoofdkantoor | .svg){kind=small} Bern en Zürich
| |
| Oprichting | 20 juni 1907 | |
| President | Martin Schlegel | |
| Valuta | Zwitserse frank CHF (ISO 4217) | |
| Reserves | 809.259 miljoen dollar[1] | |
| Doelrente | 0% (juni 2025)[2] | |
| Website | www | |
Zwitserse Nationale Bank (Duits: Schweizerische Nationalbank (SNB); Engels: Swiss National Bank (SNB); Frans: Banque Nationale Suisse (BNS); Italiaans: Banca Nazionale Svizzera (BNS); Reto-Romaans: Banca Naziunala Svizra (BNS)) is de centrale bank van Zwitserland.
Als centrale bank is de SNB verantwoordelijk voor uitgifte van de Zwitserse frank.[3][4] De SNB behoort niet tot het Europees Stelsel van Centrale Banken.
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]De Zwitserse Nationale Bank werd opgericht krachtens de Federale Wet op de Zwitserse Nationale Bank, die op 16 januari 1906 van kracht werd. De bank begon haar werkzaamheden op 20 juni 1907. Tijdens de Eerste Wereldoorlog gaf de Zwitserse Bondsraad de bank voor het eerst opdracht om bankbiljetten van kleine coupures uit te geven.[5] De Bondsraad devalueerde de Zwitserse frank in 1936, waardoor een geldbedrag beschikbaar werd gesteld aan de Nationale Bank, dat vervolgens werd opgeslagen in een reserve op de Deviezenegalisatierekening voor de Toekomst, voor gebruik in noodsituaties.
Tussen de oorlogen
[bewerken | brontekst bewerken]De Bondsraad devalueerde de Zwitserse frank in 1936, en als gevolg daarvan werd een geldbedrag ter beschikking gesteld aan de Nationale Bank, dat de bank vervolgens opsloeg in een reserve van het Währungsausgleichsfonds voor gebruik in toekomstige noodsituaties.[6]
Tweede Wereldoorlog
[bewerken | brontekst bewerken]
De Zwitserse Nationale Bank verstrekte 1,2 miljard CHF aan de Reichsbank. Hiervan was ongeveer 780 miljoen CHF aan goud dat aan de Reichsbank werd gegeven, goud dat door de Duitse strijdkrachten was geroofd. Daarnaast ruilde de Zwitserse Nationale Bank ook tussen de 1,2 en 1,6 miljard CHF in voor goud van de geallieerde strijdkrachten.[7] Op 20 april 1944 arriveerde goud uit de goudreserves van Italië vanuit Como op het treinstation in Chiasso.[8]
Er bestaat controverse over de rol van de Zwitserse Nationale Bank bij de overdracht van nazi-goud tijdens de Tweede Wereldoorlog. De Zwitserse Nationale Bank was vóór de oorlog het grootste gouddistributiecentrum op het Europese vasteland. Een studie van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken uit 1997 merkt op dat de bank "moet hebben geweten dat een deel van het goud dat zij van de Reichsbank ontving, was geroofd uit bezette landen".[9] Dit werd bevestigd door de Zwitserse commissie Bergier in 1998, die concludeerde dat de SNB 440 miljoen dollar aan goud ontving uit nazi-bronnen,[10] waarvan naar schatting 316 miljoen dollar geroofd is. Het goud uit bronnen bij het nazi-gouverneurschap bestond uit lingots met goud dat was geroofd van Europese centrale banken en goud van Joden die waren geëxecuteerd in de concentratiekampen die waren opgericht door de machinaties van het naziregime. De SNB nam het goud in beslag zonder deze feiten op dat moment te kennen, en ook zonder er in grote mate naar te vragen tijdens het proces van de overdracht ervan aan de SNB, aldus Robert Vogler, een voormalig archivaris van de SNB.[11]
Naoorlogse 20e eeuw
[bewerken | brontekst bewerken]In 1981 nam de bank deel aan onderzoek met Orell Füssli en een optische onderzoeksgroep genaamd Landis+Gyr, op het gebied van bankbiljetontwerp.[12]
2004: formele onafhankelijkheid van de regering
[bewerken | brontekst bewerken]Met de inwerkingtreding van artikel 99 van de Zwitserse federale grondwet, in mei 2004, verkreeg de Nationale Bank formele onafhankelijkheid.[13]
2008: Redding UBS
[bewerken | brontekst bewerken]De Zwitserse Nationale Bank (SNB) en de Zwitserse overheid stelden in oktober 2008, tijdens de subprime-hypotheekcrisis, een reddingsplan voor UBS op.[14] De Zwitserse Nationale Bank (SNB) stemde ermee in om ongeveer $ 60 miljard aan toxische activa van UBS over te nemen en richtte een speciaal vehikel op, het SNB StabFund, om de effecten te parkeren.[15] Binnen enkele jaren wist de Zwitserse Nationale Bank zich te bevrijden van de illiquide effecten van UBS, waarmee ze een winst van CHF 5 miljard behaalde.[16]
2011: maximum wisselkoers euro
[bewerken | brontekst bewerken]De Zwitserse Nationale Bank (SNB) kondigde op 6 september 2011 aan een minimumwisselkoers van CHF 1,20 per euro vast te stellen en "deze minimumkoers met de grootst mogelijke vastberadenheid te handhaven en bereid te zijn onbeperkt buitenlandse valuta op te kopen"[17] om maatregelen te nemen om de ontwikkeling van een mogelijke recessie tegen te gaan. De bank stelde dat de wisselkoers van 1,20 verdedigbaar was, aangezien de bank potentieel voldoende bankbiljetten zou kunnen slaan om de koers voldoende te beheersen.[18]
De Zwitserse Nationale Bank kondigde op 15 januari 2015 aan dat de euro-valutaregeling zou eindigen, aangezien de eurocrisis voorbij was en de Europeanen hun financiële beleid zouden wijzigen.[19]
Eigendom per 2021
[bewerken | brontekst bewerken]Per 31 december 2021 was 78,17% van de stemgerechtigde aandelen in handen van publieke aandeelhouders (kantons, kantonnale banken, enz.). De overige aandelen zijn grotendeels in handen van particulieren. De aandelen van de Zwitserse Nationale Bank zijn sinds 1907 genoteerd aan de Zwitserse beurs SIX.[20] Per april 2022 bezit Theo Siegert, een Duitse ondernemer, 5,05% van de aandelen en is daarmee de derde grootste aandeelhouder, tussen het kanton Vaud (3,401%) en het kanton Zürich (5,2%).[21] De statuten van de nationale bank beperken het stemrecht van particuliere beleggers echter tot 100 aandelen.
Verliezen in 2022
[bewerken | brontekst bewerken]Op 9 januari 2023 rapporteerde de Zwitserse Nationale Bank een verlies van 132 miljard CHF in haar jaarresultaten voor 2022.[22] Omdat veel kantons dividenduitkeringen van de Zwitserse Nationale Bank verwachtten, moesten sommige kantons hun begroting herzien of zelfs hun financiële reserves aanspreken. Zo moest een geplande belastingverlaging in het kanton Thurgau worden uitgesteld. Evenzo had de federale overheid een inkomen van 666 miljoen Zwitserse frank van de Zwitserse Nationale Bank begroot.[23]
Liquiditeitssteun 2023
[bewerken | brontekst bewerken]Op 16 maart 2023 probeerde Credit Suisse haar financiën te versterken door een lening van CHF 50 miljard van de Zwitserse Nationale Bank (SNB) aan te gaan. De aandelenkoers van de bank daalde met bijna 25 procent nadat Saudi National Bank, de grootste investeerder, had verklaard geen verdere financiële steun te kunnen bieden vanwege de wettelijke beperkingen.[24][25][26] Ondanks de interventie vond die week een bankrun plaats, waardoor de Zwitserse Nationale Bank en de Zwitserse overheid de overname van Credit Suisse door UBS versnelden.[27] Om de overname van Credit Suisse door UBS te ondersteunen, bood de Zwitserse Nationale Bank liquiditeitssteun tot CHF 100 miljard.[28]
2025
[bewerken | brontekst bewerken]In mei 2025 overwoog de Zwitserse Nationale Bank de rentetarieven te verlagen tot onder nul om de lage inflatie te bestrijden. Deze daalde in april tot 0% – het laagste niveau in vier jaar. Voorzitter Martin Schlegel benadrukte de bereidheid van de Zwitserse Nationale Bank om negatieve rentetarieven in te voeren en in te grijpen op de valutamarkten om de Zwitserse frank te verzwakken, met als doel exporteurs te steunen en de prijsstabiliteit te handhaven.[29]
Externe link
[bewerken | brontekst bewerken]- (en) Officiële website
- ↑ (en) Switzerland Foreign Exchange Reserves, 2002 – 2025 | CEIC Data. www.ceicdata.com. Geraadpleegd op 6 september 2025.
- ↑ www.snb.ch, Current interest rates and exchange rates.
- ↑ Zwitserse Nationale Bank - Investing.com. Investing.com Nederland. Geraadpleegd op 21 juni 2025.
- ↑ Zwitserse frank duikelt na actie nationale bank. NU.nl. Geraadpleegd op 21 juni 2025.
- ↑ (fr) LA BANQUE NATIONALE SUISSE 1907-1932.
- ↑ Bindseil, Ulrich (2006). Institutions in perspective: festschrift in honor of Rudolf Richter on the occasion of his 80th birthday. Mohr Siebeck, Tübingen. ISBN 978-3-16-149061-3.
- ↑ (en) Kreis, Georg (29 juni 2000). Switzerland and the Second World War. Routledge. ISBN 978-1-136-75670-2.
- ↑ Toniolo, Gianni (2005). Central bank cooperation at the Bank of international settlements, 1930-1973. Cambridge University press, Cambridge. ISBN 978-0-521-84551-9.
- ↑ (en) 09/06/02 Eizenstat Special Briefing on Nazi Gold. 1997-2001.state.gov. Geraadpleegd op 19 september 2025.
- ↑ (en) Switzerland and Gold Transactions in the Second World War. Bergier Commission 64.
- ↑ (en) Rickman, Gregg J. (31 december 2011). Conquest and Redemption: A History of Jewish Assets from the Holocaust. Transaction Publishers. ISBN 978-1-4128-0899-6.
- ↑ (en) Leeuw, Karl Maria Michael de (28 augustus 2007). The History of Information Security: A Comprehensive Handbook. Elsevier. ISBN 978-0-08-055058-9.
- ↑ (en) International Currency Review (2004).
- ↑ (en) Gow, David, "Switzerland unveils bank bail-out plan", The Guardian, 16 oktober 2008. Geraadpleegd op 19 september 2025.
- ↑ (en) "SNB buys first tranche of assets from UBS", Reuters, 19 december 2008. Geraadpleegd op 19 september 2025.
- ↑ (en) Mombelli, Armando, The day UBS, the biggest Swiss bank, was saved. SWI swissinfo.ch (16 oktober 2018). Geraadpleegd op 19 september 2025.
- ↑ No francs. The Economist. Geraadpleegd op 19 september 2025.
- ↑ (en) "Swiss draw line in the sand to cap runaway franc", Reuters, 6 september 2011. Geraadpleegd op 19 september 2025.
- ↑ Why the Swiss unpegged the franc. The Economist. Geraadpleegd op 19 september 2025.
- ↑ (en) Breakdown of share ownership. Swiss National Bank.
- ↑ (en) Bedeutende Aktionäre. SIX Exchange Regulation. Geraadpleegd op 19 september 2025.
- ↑ (en) Revill, John, "Swiss National Bank posts record $143 billion loss in 2022", Reuters, 9 januari 2023. Geraadpleegd op 19 september 2025.
- ↑ (de) Schweizerische Nationalbank erleidet Verlust von 132,5 Milliarden. 20 Minuten (6 maart 2023). Geraadpleegd op 19 september 2025.
- ↑ (en) Makortoff, Kalyeena, "Credit Suisse takes $54bn loan from Swiss central bank after share price plunge", The Guardian, 16 maart 2023. Geraadpleegd op 19 september 2025.
- ↑ (en) Wearden, Graeme, "ECB’s Lagarde insists banks much stronger than in 2008 after raising interest rates despite Credit Suisse turmoil – as it happened", the Guardian, 16 maart 2023. Geraadpleegd op 19 september 2025.
- ↑ (en) Illien, Noele, "Credit Suisse stock slump triggers close monitoring by regulators", Reuters, 15 maart 2023. Geraadpleegd op 19 september 2025.
- ↑ UBS and regulators rush to seal Credit Suisse takeover deal. www.ft.com. Geraadpleegd op 19 september 2025.
- ↑ (en) "UBS to take over Credit Suisse, assume up to 5 billion Swiss francs in losses", Reuters, 20 maart 2023. Geraadpleegd op 19 september 2025.
- ↑ (en) Revill, John, "Swiss National Bank ready to take rates below zero to tackle low inflation", Reuters, 6 mei 2025. Geraadpleegd op 19 september 2025.
· 
· 