Jabbeke

**Jabbeke**
Gemeente in België
	(Details)
	;
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	West-Vlaanderen
Arrondissement	Brugge
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	53,86 km² (2021); 77,16%; 11,03%; 11,82%
Coördinaten	51° 11' NB, 3° 6' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	14.539 (01/01/2023) ; 49,73% ; 50,27% ; 269,94 inw./km²
Leeftijdsopbouw; 0-17 jaar; 18-64 jaar; 65 jaar en ouder	(01/01/2023); 17,54%; 58,59%; 23,87%
Buitenlanders	2,92% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Frank Casteleyn (CD&V)
Bestuur	CD&V
Zetels; CD&V; N-VA; Vooruit-Groen-plus;	23; 15; 5; 3;
Economie
Gemiddeld inkomen	23.279 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad	3,02% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 8490; 8490; 8490; 8490; 8490	Deelgemeente; Jabbeke; Snellegem; Stalhille; Varsenare; Zerkegem
Zonenummer	050
NIS-code	31012
Politiezone	Kouter
Hulpverleningszone	Zone 1
Website	www.jabbeke.be
Detailkaart
	ligging binnen het arrondissement Brugge; in de provincie West-Vlaanderen
Portaal	België

Jabbeke is een plaats en gemeente in de Belgische provincie West-Vlaanderen. De gemeente telt ruim 14.000 inwoners en is gelegen aan de autosnelweg E40. De patroonheilige van Jabbeke is Sint-Blasius.

De Vlaamse expressionist Constant Permeke bouwde in 1929 in Jabbeke het modernistische woonhuis, annex atelier 'De Vier Winden'. Hij woonde er tot zijn dood in 1952. In het huis is thans het Provinciaal Museum Constant Permeke ondergebracht.

Geschiedenis[edit | edit source]

Het dorp Jabbeke ontstond op de grens van het door de zee beïnvloede schorrengebied en Zandig Vlaanderen. De schorren werden geleidelijk ingepolderd en mogelijk ontstond in de 9e eeuw al een parochie, die in de 10e eeuw al werd gedocumenteerd: het patronaatsrecht was toen in handen van de bisschop van Doornik. In 961 werd Jabbeke voor het eerst schriftelijk vermeld, als Jabeca. Er was een kasteel dat vanaf de 15e eeuw bewoond werd door de familie Van Straten en later door de familie Van Haverskercke. Op de kaart Flandriæ de Witt uit 1680 wordt Jabbeke vermeldt als 'Labbeeke' .

Het dorp had te lijden onder plunderingen van de troepen van Maximiliaan van Oostenrijk in 1488 en van de Geuzen in 1579. In de 17e eeuw werden de landgoederen van het kasteel verkocht aan de familie Van Caloen, in 1800 door erfenis aan Van Larebeke en dan door verkoop aan burggraaf Du Bus de Gisignies. Na de Tweede Wereldoorlog werd het landgoed verkaveld tot villapark, het Flaminckapark.

In 1838 kwam het station Jabbeke gereed en in 1993 werd dit weer gesloten. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd dit door de bezetter gebruikt om oorlogsmateriaal naar het front te sturen. In Jabbeke kwam er een militair depot.

Kernen[edit | edit source]

Naast Jabbeke-centrum liggen in de gemeente nog de deelgemeenten Snellegem, Stalhille, Varsenare en Zerkegem. De dorpjes Snellegem en Zerkegem liggen ten zuiden van Jabbeke zelf. Stalhille ligt in het noorden van het kanaal Brugge-Oostende. Varsenare ligt in het oosten, tegen de stedelijke agglomeratie van de provinciehoofdstad Brugge.

#	Naam	Oppervlakte (km²)	Bevolking (2007)
I	Jabbeke	13,44	4.435
II	Stalhille	10,90	679
III	Varsenare	10,21	5.038
IV	Snellegem	11,08	1.749
V	Zerkegem	8,08	1.716

Bron: GRS Jabbeke

De gemeente Jabbeke grenst aan de volgende dorpen en gemeenten:

a. Brugge (deelgemeente) (stad Brugge)
b. Sint-Andries (stad Brugge)
c. Zedelgem (gemeente Zedelgem)
d. Aartrijke (gemeente Zedelgem)
e. Bekegem (gemeente Ichtegem)
f. Roksem (stad Oudenburg)

g. Ettelgem (stad Oudenburg)
h. Klemskerke (gemeente De Haan)
i. Vlissegem (gemeente De Haan)
j. Houtave (gemeente Zuienkerke)
k. Meetkerke (gemeente Zuienkerke)

Kaart[edit | edit source]

Jabbeke, deelgemeenten en buurgemeenten. De gele gebieden zijn bebouwde kernen.

Bezienswaardigheden[edit | edit source]

Zie Lijst van onroerend erfgoed in Jabbeke voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Provinciaal Museum Constant Permeke (zie ook: Constant Permeke)
Sint-Blasiuskerk
Molen van Kerrebroeck

Natuur en landschap[edit | edit source]

Jabbeke ligt in Zandig Vlaanderen, op de overgang naar het West-Vlaamse poldergebied. De hoogte bedraagt ongeveer 10 meter. Voorheen was dit een gebied van schorren, met aan de toenmalige kust een smalle duingordel bestaande uit onvruchtbaar zand, waar de naam Zandstraat nog aan herinnert. De plaatsnaam duidt op de aanwezigheid van een beek, tegenwoordig Jabbeekse Beek genaamd, welke van zuid naar noord stroomt naar het Kanaal Brugge-Oostende.

Ten noorden van de kom ligt de autoweg A10 (1956), waar in het noordwesten de A18 zich sinds 1977 van afsplitst.

Demografie[edit | edit source]

Demografische ontwikkeling voor de fusie[edit | edit source]

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1970=volkstellingen; 1976 = inwoneraantal op 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente[edit | edit source]

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari - 1992 tot heden
Jaar	Aantal^[1]
1992	12.506
1993	12.702
1994	12.843
1995	13.058
1996	13.282
1997	13.411
1998	13.563
1999	13.530
2000	13.609
2001	13.650
2002	13.692
2003	13.625
2004	13.656
2005	13.657
2006	13.572
2007	13.615
2008	13.677
2009	13.764
2010	13.624
2011	13.688
2012	13.781
2013	13.879
2014	13.857
2015	13.854
2016	13.862
2017	13.944
2018	13.880
2019	13.865
2020	13.868
2021	14.081
2022	14.222
2023	14.539
2024
2025
2026
2027
2028
2029
2030

Politiek[edit | edit source]

Structuur[edit | edit source]

Jabbeke		Supranationaal	Nationaal	Gemeenschap	Provincie	Arrondissement	Provinciedistrict	Kanton	Gemeente
Administratief	Niveau	Europese Unie	België	Vlaanderen	West-Vlaanderen	Brugge			Jabbeke
	Bestuur	Europese Commissie	Belgische regering	Vlaamse regering	Deputatie				Gemeentebestuur
	Raad	Europees Parlement	Kamer van volksvertegenwoordigers	Vlaams Parlement	Provincieraad				Gemeenteraad
Kiesomschrijving		Nederlands Kiescollege	Kieskring West-Vlaanderen			Brugge	Brugge	Brugge	Jabbeke
Verkiezing		Europese	Federale	Vlaamse	Provincieraads-				Gemeenteraads-

Burgemeesters[edit | edit source]

1916-1932 : Karel Boutens
1932-1941 : Leon Jonckheere
1941-1947 : Oscar Packeu
1947-1980 : Albert Bogaert
1980-1998 : Erik Gheeraert
1999-2006 : Roland Verleye
2007-2011 : Hendrik Bogaert
2011-2022 : Daniël Vanhessche
2022- : Frank Casteleyn

Legislatuur 2007-2012[edit | edit source]

Burgemeester was Hendrik Bogaert van de CD&V tot eind 2011. Daarna nam Daniël Vanhessche eveneens van de CD&V de leiding als burgemeester over. Deze partij had de meerderheid met 15 op 23 zetels.

Legislatuur 2013-2018[edit | edit source]

Burgemeester was Daniël Vanhessche van de CD&V. Deze partij had de meerderheid met 15 op 23 zetels.

Legislatuur 2019-2024[edit | edit source]

Burgemeester was Daniël Vanhessche van de CD&V tot begin 2022. Daarna nam Frank Casteleyn, eveneens van de CD&V, de fakkel over als burgemeester. Deze partij heeft de meerderheid met 14 op 23 zetels.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976[edit | edit source]

Partij of kartel		10-10-1976^[2]		10-10-1982^[2]		9-10-1988^[2]		9-10-1994^[2]		8-10-2000^[2]		8-10-2006^[3]		14-10-2012^[4]		14-10-2018^[5]
Stemmen / Zetels		%	21	%	21	%	21	%	23	%	23	%	23	%	23	%	23
	LDB¹ / CVP² / CD&V³	64,65¹	15	60,83²	14	68,66²	16	54,96²	15	50,79²	14	53,47³	15	52,41³	15	47,9³	14
	N-VA	-		-		-		-		-		-		22,71	5	22,1	5
	PVV¹ / VLD² / JA!^A / Open Vld³	-		-		7,74¹	0	18,98²	4	19,13²	4	28,97^A	7	5,6³	0	-
	SP¹ / JA!^A / sp.a-Groen-Plus^B / sp.a²	17,08¹	3	18,02¹	3	23,6¹	5	17,76¹	4	14,25¹	3			13,5^B	3	7,9²	1
	Agalev¹ / JA!^A / sp.a-Groen-Plus^B / Groen²	-		-		-		-		9,32¹	1			13,5^B	3	12,6²	2
	Vlaams Blok¹ / Vlaams Belang²	-		-		-		4,02¹	0	6,51¹	1	9,36²	1	5,78²	0	9,4²	1
	GB	18,27	3	21,15	4	-		-		-		-		-		-
	Beter-Jabbeke??nu!	-		-		-		-		-		6,17	0	-		-
	Links Alternatief	-		-		-		-		-		2,02	0	-		-
	NIEUW	-		-		-		4,28	0	-		-		-		-
Totaal stemmen		6663		7606		8457		9275		9875		10127		10371		10308
Opkomst %						95,65		95,26		94,61		96,05		94,58		94,6
Blanco en ongeldig %		2,57		3,76		4,26		3,48		2,97		3,07		2,61		2,9

De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij staat in kleur.

Verkeer[edit | edit source]

Nabij Jabbeke ligt het knooppunt Jabbeke, waar de A18 en de A10 samenkomen.

Sport[edit | edit source]

In de gemeente is de sportaccommodatie van Krachtbal Jabbeke gelegen. De club behaalde acht landstitels bij de dames en twee (2009,2022) bij de heren. Zowel de heren- als de damesploeg brachten eenmaal de Beker van België mee naar huis. In deelgemeente Snellegem is een andere grote naam uit het krachtbal actief: MEZ Snellegem. De club werd veertien maal landskampioen en evenveel keer bracht ze de Beker van België mee naar Snellegem. De club was vroeger bekend als RODEMO Snellegem. De voormalige damesclub - actief van 1980 tot '86 - was eenmaal Bekerwinnaar in haar korte bestaan. In deelgemeente Varsenare ten slotte is Atlas Varsenare actief. De club werd zevenmaal landskampioen en won viermaal de Beker van België.

Weerradar[edit | edit source]

Sinds 2 juli 2013^[6] is de derde weerradar in België actief. Deze staat aan het knooppunt Jabbeke en wordt beheerd door het KMI. De radar kan door gebruik te maken van de dubbele polarisatietechniek niet alleen de hoeveelheid maar ook het soort neerslag waarnemen. Sinds 2015 lopen er experimentele testen met de weerradar van Jabbeke voor wat betreft de hagelgrootte bij de zwaardere onweders tijdens de zomermaanden.

Nabijgelegen kernen[edit | edit source]

Zerkegem, Ettelgem, Stalhille, Varsenare, Snellegem

Externe links[edit | edit source]

Literatuur[edit | edit source]

Stanislas BOUTENS, Jabbeke, een dorp in het Brugs Ommeland, in: Brugs Ommeland, 1972.
Lucien VAN ACKER, Hoe Jabbeke aan zijn naam geraakte, in: Biekorf, 2002.
Vanhullebusch Simon, Jabbeke: 't gat van Pluto

Bronnen, noten en/of referenties

Zie de categorie Jabbeke van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] ttps://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK

[fgov-2] 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken. Gearchiveerd op 10 januari 2022.

[3] Gegevens 2006: http://www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2006. Gearchiveerd op 12 augustus 2023.

[4] Gegevens 2012: www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2012

[5] Gegevens 2018: www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2018

[kmi-6] De radar van Jabbeke is operationeel

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]