Schilde

From Wikipedia
Schilde
Gemeente in België Vlag van België
Schilde (België)
Schilde
Geografie
Gewest Vlag Vlaanderen Vlaanderen
Provincie Vlag Antwerpen (provincie) Antwerpen
Arrondissement Antwerpen
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere 		36,09 km² (2021)
48,41%
32,88%
18,7%
Coördinaten 51° 14' NB, 4° 35' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkingsdichtheid 		20.293 (01/01/2023)
48,58%
51,42%
562,3 inw./km²
Leeftijdsopbouw
0-17 jaar
18-64 jaar
65 jaar en ouder 		(01/01/2023)
18,07%
56,08%
25,85%
Buitenlanders 7,85% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester Dirk Bauwens (N-VA)
Bestuur N-VA, Open VLD[1]
Zetels
N-VA
Open Vld
Groen
CD&V
Vlaams Belang
 25
12
8
2
2
1[2]
Economie
Gemiddeld inkomen 27.355 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad 4,78% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
2970
2970 		Deelgemeente
Schilde
's-Gravenwezel
NIS-code 11039
Politiezone Voorkempen
Hulpverleningszone Rand
Website www.schilde.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Antwerpen
in de provincie Antwerpen
Portaal  Portaalicoon   België

Schilde is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Antwerpen. De gemeente ligt in het Schijnbekken en telt ruim 20.000 inwoners. Schilde behoort tot het kieskanton Zandhoven en is de hoofdplaats van het gerechtelijk kanton Schilde.

In 2008 werd Schilde de meest aangename gemeente in Vlaanderen bevonden door een studie van de Université catholique de Louvain (UCL) in opdracht van Knack.[3]

Toponymie[edit | edit source]

Over de betekenis van de naam Schilde bestaat geen zekerheid. De meest aanvaarde verklaring is dat de naam evolueerde uit "Scint-Lo" wat zoveel wil zeggen als "beboste plaats aan de Scint of Schijn". De oudste vermelding van Schilde vindt men in een oorkonde uit 1145. Daarin is sprake van Radbout van Craeynem, zoon van Lambert, "Heer van Scille".

Geschiedenis[edit | edit source]

Middeleeuwen[edit | edit source]

In de 12e eeuw schonk Zeger van Craeynem een deel van zijn goed te Schilde aan de abdij van Affligem. Deze abdij zou in de loop der tijd nog belangrijke goederen in de gemeente verwerven en haar stempel drukken op het parochiaal leven. De verering van Sint-Guibertus, stichter van de abdij van Gembloers, kwam via Affligem naar Schilde. Daar werd de heilige tot parochiepatroon uitgeroepen.

Met het groeiend prestige van het Hertogdom Brabant steeg de aantrekkingskracht van Schilde op adellijke geslachten. Aanvankelijk kwamen die vooral uit de omgeving van het hertogelijk hof. Vanaf het einde van de 14e eeuw kreeg de familie van de Werve Schilde in haar greep. Op twee korte onderbrekingen in de 17e en de 18e eeuw na zouden de van de Werves tot het midden van vorige eeuw Schilde in handen houden.

Ancien régime[edit | edit source]

De economische ontwikkeling van Schilde kreeg een eerste impuls in 1745 toen de oude kasseiweg Antwerpen-Deurne tot hier werd doorgetrokken. Stilaan zou de dorpskern verhuizen naar de nieuwe Turnhoutsebaan. Deze beweging kreeg nog meer vaart toen in 1885 de tramlijn Antwerpen - Hoogstraten langs hier werd aangelegd. De tramverbinding kwam niet enkel de handel ten goede. Ook vele kunstenaars vonden hun weg naar het landelijke Schilde. Dankzij de naoorlogse ontwikkelingen groeide Schilde in de tweede helft van de 20e eeuw uit tot een grote en een van de welvarendste gemeenten in de Antwerpse periferie.

Moderne Tijd[edit | edit source]

Tussen 1906 en de Eerste Wereldoorlog werden in 's-Gravenwezel en Schilde twee versterkingen gebouwd van de Stelling van Antwerpen, respectievelijk het Fort van 's Gravenwezel en de Schans van Schilde. Deze forten werden later, tussen 1937 en 1939, verbonden door de Antitankgracht, om Antwerpen te verdedigen tegen vijandelijke tanks.

Na de dood van de weduwe van baron Gaston van de Werve, in 1953, werd het kasteel van Schilde gesloopt en de uitgestrekte bezittingen verkocht en later verkaveld. Daarmee nam de ontwikkeling van Schilde tot residentiegemeente een hoge vlucht. De bevolking steeg van iets meer dan 4000 in 1950 tot ver boven de 10.000 in 1976. Vandaag telt Schilde (zonder 's-Gravenwezel) meer dan 13.000 inwoners.

Geografie[edit | edit source]

Deelgemeenten[edit | edit source]

# Naam Opp.
(km²)		 Inwoners
(2020)		 Inwoners
per km²		 NIS-code
1 Schilde 21,05 13.429 638 11039A
2 's Gravenwezel 15,05 6.441 428 11039B

Kernen[edit | edit source]

De gemeente telt twee deelgemeenten, met name 's-Gravenwezel en Schilde. Daarnaast is er het gehucht Schilde-Bergen.

Aangrenzende gemeenten[edit | edit source]

   Aangrenzende gemeenten   
        Brecht        
           
 Schoten   Zoersel 
           
 Wijnegem, Wommelgem       Ranst        

Demografie[edit | edit source]

Demografische ontwikkeling voor de fusie[edit | edit source]

  • Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1970=volkstellingen; 1976 = inwoneraantal op 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente[edit | edit source]

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

  • Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Inwoners
van jaar tot jaar
Op 1 januari
1992 tot heden
Aantal[4]
1992 18.963
1993 19.190
1994 19.363
1995 19.348
1996 19.386
1997 19.498
1998 19.424
1999 19.460
2000 19.562
2001 19.563
2002 19.595
2003 19.586
2004 19.652
2005 19.618
2006 19.575
2007 19.537
2008 19.521
2009 19.541
2010 19.496
2011 19.429
2012 19.472
2013 19.308
2014 19.400
2015 19.375
2016 19.434
2017 19.516
2018 19.585
2019 19.652
2020 19.873
2021 19.925
2022 20.031
2023 20.293

Bezienswaardigheden[edit | edit source]

Zie Lijst van onroerend erfgoed in Schilde voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Burgerlijke bouwwerken[edit | edit source]

Kapel Onze-Lieve-Vrouw van Bijstand in Schilde
  • Gemeentelijk domein Hof te Schilde of Hof ten Broecke: een historisch kasteeldomein met vijver, oranjerie, aangelegde tuinen en een uitgestrekt bosgebied. De blikvanger van het domein is de Dodoenstuin, een reconstructie van een 16e-eeuwse renaissancetuin zoals beschreven in het Cruydeboeck van Rembert Dodoens. Daarnaast zijn er ook nog een bloemen- en insectentuin gevestigd.
  • Historische hoeven: zowel 's-Gravenwezel als Schilde bezitten enkele beschermde historische hoeven. Onder andere de Molenhoeve, De Brakken, de Dobbelhoeve, de Couwenberghoeve, de Duyvendaelhoeve.
  • Kasteel Spreeuwenborg

Religieuze bouwwerken[edit | edit source]

Militaire bouwwerken[edit | edit source]

Musea[edit | edit source]

Natuur en landschap[edit | edit source]

Schilde ligt in de Kempen aan de rand van de Antwerpse agglomeratie. De hoogte bedraagt 7-24 meter. Er zijn uitgestrekte villaverkavelingen die zich in het zuidwesten voortzetten in de wijk Schilde-Bergen. Ten zuiden daarvan vindt men het Albertkanaal. De belangrijkste beek is het Groot Schijn. In de omgeving zijn diverse bossen zoals het Drijhoekbos en enkele kasteeldomeinen.

Politiek[edit | edit source]

Structuur[edit | edit source]

De gemeente Schilde maakt deel uit van het kieskanton Zandhoven, gelegen in het provinciedistrict Kapellen, het kiesarrondissement Antwerpen en ten slotte de kieskring Antwerpen.

Schilde Supranationaal Nationaal Gemeenschap Gewest Provincie Arrondissement Provinciedistrict Kanton Gemeente
Administratief Niveau Vlag van Europa Europese Unie Vlag van België België Vlag Vlaanderen Vlaanderen Vlag Antwerpen (provincie) Antwerpen Antwerpen Schilde
Bestuur Europese Commissie Belgische regering Vlaamse regering Deputatie Gemeentebestuur
Raad Europees Parlement Kamer van
volksvertegenwoordigers		 Vlaams Parlement Provincieraad Gemeenteraad
Kiesomschrijving Nederlands Kiescollege Kieskring Antwerpen Antwerpen Kapellen Zandhoven Schilde
Verkiezing Europese Federale Vlaamse Provincieraads- Gemeenteraads-
Zetelverdeling gemeenteraad 2019-2024
12
8
2
2
1
12 8 2 2 1 
De 25 zetels zijn als volgt verdeeld:

Geschiedenis[edit | edit source]

Lijst van burgemeesters[edit | edit source]

Tijdspanne Burgemeester
1799 - 1847 Joannes Jacobus Masen
1848 - 1864 Evarist Van Cauwenberghs (katholiek)
1865 - 1871 Joannes Baptista Jacobs
1871 - 1924 Baron Henri van de Werve en van Schilde (Kath. Partij)
1924 - 1938 Joannes Cornelius Alphonsus Van den Sande
1938 - 1941 Ludovicus Michaël Mariën
1941 - 1944 Hendrik Scheurweghs (VNV, oorlogsburgemeester)
1944 - 1946 Ludovicus Michaël Mariën
1947 - 1970 Emiel De Backer
1971 - 1973 Karel Ver Berne
Tijdspanne Burgemeester
1973 - 1976 Antoon Claessens (VU)
1977 - 1991 Karel Borstlap (CVP)
1991 - 1994 Frans Mariën (CVP)
1995 - 2000 Dirk Nuyts (CVP)
2001 - 2012 Yolande Avontroodt (Open Vld)
2013 - heden Dirk Bauwens (N-VA)

Legislatuur 1995 - 2000[edit | edit source]

De liberalen gingen in verdeelde slagorde naar de verkiezingen. Zo was er enerzijds de VLD en anderzijds SGLD (Schilde 'sGravenwezel Liberalen Democraten) van voormalig schepen Etienne Keller[5].

Legislatuur 2001 - 2006[edit | edit source]

Burgemeester werd Yolande Avontroodt, zij leidde een coalitie van VLD met het kartel CVP-VU-ID. Voorts bestond het schepencollege uit Etienne Keller, Dirk Roosen (beide VLD), Steven Dietvorst, Raf De Ridder (beide CVP) en Jef Couwels (VU-ID). OCMW-voorzitter was Jan Van den Fonteyne (VLD).[6]

Legislatuur 2007 - 2012[edit | edit source]

Burgemeester werd opnieuw Yolande Avontroodt (VLD) in een coalitie met het kartel CD&V-N-VA. Voorts bestond het schepencollege uit Etienne Keller, Dirk Roosen (beide VLD), Steven Dietvorst, Anke Fierens en Lieve Struyf (CD&V). Lieve Struyf was ook OCMW-voorzitter.[6]

Legislatuur 2013 - 2018[edit | edit source]

Burgemeester wordt Dirk Bauwens (N-VA). Hij leidt een coalitie bestaande uit N-VA en CD&V. Voorts bestond het schepencollege uit Steven Dietvorst, Anke Fierens, Lieve Struyf (allen CD&V) en Kathleen Krekels, Peter Mendonck en Leen Scholiers (allen N-VA) Leen Scholiers was ook OCMW-voorzitter. N-VA en CD&V vormen een meerderheid met 14 op 25 zetels. In de aanloop naar de start van deze nieuwe meerderheid, ontstond er commotie toen bleek dat Dirk Bauwens voor de verkiezingen een voorakkoord met de VLD van Yolande Avontroodt had getekend, echter zonder medeweten van het partijbestuur van N-VA. Zijn partij voelde zich dan ook niet aan dit voorakkoord gebonden [7]

Legislatuur 2019-2024[edit | edit source]

De gemeenteraadsverkiezingen van 2018 werden gewonnen door N-VA in Schilde. De coalitie verandert wel omdat Open Vld opnieuw haar intrede maakt in de meerderheid, ten koste van CD&V. Met 20 op 25 zetels beschikt het nieuwe gemeentebestuur over een comfortabele meerderheid. Dirk Bauwens blijft burgemeester en zetelt samen met zijn partijgenoten Kathleen Krekels, Peter Mendonck en Pascale Gielen in het college van burgemeester en schepenen. Open Vld vaardigt op haar beurt Olivier Verhulst en Marian Van Alphen af als schepenen. Ten slotte neemt de liberaal Yolande Avontroodt het voorzitterschap van de gemeenteraad op zich.[8]

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976[edit | edit source]

Partij of kartel 10-10-1976[9] 10-10-1982[9] 9-10-1988[9] 9-10-1994[9] 8-10-2000[9] 8-10-2006[10] 14-10-2012[11] 14-10-2018
Stemmen / Zetels % 23 % 25 % 25 % 25 % 25 % 25 % 25 % 25
CVP1 / CD&V+N-VAA / CD&V2 47,751 13 46,651 15 43,411 12 34,751 10 27,261 8 26,02A 7 19,102 5 9,82 2
VU1 / VU&ID2 / CD&V+N-VAA / N-VA3 25,771 7 16,861 5 15,811 4 - 5,872 1 32,183 9 41,33 12
PVV1 / VLD2 / Open Vld3 12,741 2 12,721 3 19,221 5 17,862 5 36,552 11 36,542 11 30,293 9 30,53 8
Agalev1 / Groen!2 / Groen3 - - 13,421 3 - 8,471 1 6,612 1 7,673 1 10,03 2
Vlaams Blok1 / Vlaams Belang2 - 4,111 0 - 12,31 3 15,241 4 21,552 6 8,322 1 8,42 1
Schilwezel - - - - - - 2,44 0 -
SP1 / sp.a2 8,351 1 6,931 1 8,131 1 7,171 1 4,421 0 3,082 0 - -
GEMBEL1 / Gemeentebelangen2 - - - 6,61 1 - 4,432 0 - -
ANDERS - - - - - 1,06 0 - -
MICHEL - - - - 1,53 0 - - -
SOS-LM 5,38 0 7,1 1 - 9,38 2 - - - -
SGLD - - - 11,94 3 - - - -
KD - 5,62 0 - - - - - -
Anderen(*) - - - - 0,67 0,71 - -
Totaal stemmen 9988 11339 12537 12867 13066 13540 13349 13726
Opkomst % 93,78 91,57 90,86 92,92 89,67 90,8
Blanco en ongeldig % 4,6 3,31 3,21 5,49 2,59 2,43 1,62 2,1

De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
(*) 2000: V.B. (0,67%) / 2006: L.o.s.-S. (0,71%)

Cultuur[edit | edit source]

Gemeentedichters[edit | edit source]

2010: Monique Snoeckx

Evenementen[edit | edit source]

  • 1 mei-feestmarkt met 1 meikermis (1-3 mei)
  • Dorpsdag 's Gravenwezel (5 juni)
  • Kleine kermis (5-8 juni)
  • Schilde Feest!: avondmarkt, braderij en Steenwegkermis (25 juni)
  • Carrousel Zomeravonden (Iedere dinsdag in augustus)
  • Grote kermis (21-24 augustus)
  • Wezel Culinair (september)
  • Torenkenskermis (9-11 oktober)
  • Kiekefeest (maart, exacte dag wisselt)
  • Schil On Stage

Religie en levensbeschouwing[edit | edit source]

De gemeente wordt onderverdeeld in drie parochies, met name Sint-Catharina ('s-Gravenwezel), Sint-Guibertus (Schilde-dorp), Onze-Lieve-Vrouw ten Hemel Opgenomen (Schilde-Bergen). Deze maken deel uit van de Pastorale Eenheid Heilige Veronica van het Bisdom Antwerpen.

Economie[edit | edit source]

Onderwijs[edit | edit source]

Kleuter- en lager onderwijs[edit | edit source]

Secundair onderwijs[edit | edit source]

  • Heilig Hart van Maria-instituut
  • Koninklijk Atheneum Schilde, Campus Vennebos
  • School voor Buitengewoon Secundair Onderwijs (SBSO) Zonnebos

Sport[edit | edit source]

  • Schilde SK: voetbalclub die is aangesloten bij de Koninklijke Belgische Voetbalbond (KBVB) met stamnummer 1089 en heeft geel-zwart als kleuren. De ploeg is opgericht in 1927 en speelt in de 3de provinciale reeks van Antwerpen.
  • KSK 's-Gravenwezel: deze voetbalploeg uit 's-Gravenwezel met stamnummer 4536 is aangesloten bij de KBVB en werd opgericht op 7 juni 1946. De eerste ploeg van de club speelt in 2de Provinciale van de Provincie Antwerpen. Terwijl de dames uitkomen in 1ste provinciale. De clubkleuren zijn zwart-rood.
  • Real Roda Schilde: zaalvoetbalclub die uitkomt in de 1ste provinciale reeks van de Vlaamse Zaalvoetbalbond (VZVB)
  • Schilde Diabolos Rugbyclub: deze rugbyclub komt uit in de derde divisie van de Belgische Rugbybond: Rugby Belgium. De club werd opgericht in 1991. De damesclub speelt in de tweede divisie A. Het was de derde club in België die een ploeg had in elke leeftijdscategorie. In 2002 werd onder leiding van Alex Michiels een rugbyschool opgericht.
    Titels: kampioenstitel 4de divisie (1994-'95), finalist Beker van Vlaanderen (1999-'00), kampioenstitel 4de divisie (2002-'03), winnaar Beker van België (2004-'05), kampioenstitel 1ste regionale (2008-'09). Reeds verschillende spelers werden gekwalificeerd voor de nationale ploeg.
  • VOS Schilde: volleybalclub die uitkomt in de tweede provinciale reeks van de Vlaamse Volleybalbond (VVB) onder stamnummer AA1857.
  • BOT Schilde: basketbalclub die uitkomt in de tweede provinciale. De club werd in het seizoen 2007-2008 kampioen in de 3de provinciale Antwerpen.
  • TTK Schilde: deze tafeltennisclub won in 2003-'04 de kampioenstitel in de Superafdeling en is de club van de individueel kampioen van dat jaar, Bart Bistiaux.
  • Schilde Atletiek Club (SAC): atletiekclub van de beloftevolle Kristel Bertels (BK 2007 beloften en scholieren) en een onderafdeling van AC Lierse
  • Rinkven International Golf & Country Club: een golfclub in 's-Gravenwezel die werd opgericht in 1981. Het professioneel baanrecord staat op naam van Didier De Vooght met een score van 68.
  • Lafayette: schermkring

Bekende inwoners[edit | edit source]

Henri, baron van de Werve en van Schilde, was burgemeester van Schilde gedurende 52 jaar, en dit tot zijn dood in 1924

Bekende personen die geboren of woonachtig zijn of waren in Schilde of een andere significante band met de gemeente hebben:

Nabijgelegen kernen[edit | edit source]

Oelegem, Halle, 's-Gravenwezel, Wijnegem

Externe links[edit | edit source]

Zie de categorie Schilde van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Retrieved from "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Schilde&oldid=66979609"