Verkiezingen in Nederland

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Het uitbrengen van een stem via een stembiljet en met het rode potlood tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 19 maart 2014 in Wolfheze (gemeente Renkum).

In Nederland vinden periodiek verkiezingen plaats voor het Europees Parlement, de Eerste Kamer der Staten-Generaal, de Tweede Kamer der Staten-Generaal, de Provinciale Staten, de gemeenteraden en de waterschappen. In Caribisch Nederland, dat geen provinciale en gemeentelijke indeling kent, kan gestemd worden voor de kiescolleges voor de Eerste Kamer en de eilandsraden.

Deelgemeenten zijn in Nederland afgeschaft op 19 maart 2014. Gemeenten hebben nu de mogelijkheid territoriale bestuurscommissies in te stellen.

Periodiciteit[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen kennen de volgende periodiciteit:

Verkiezingen in Nederland
Bestuursniveau Stemmen door Frequentie Laatste keer Volgende keer
Tweede Kamerverkiezingen stemgerechtigde Nederlanders elke 4 jaar[1] 2023 2028
Europese Parlementsverkiezingen stemgerechtigde EU-burgers elke 5 jaar 2019 2024
Gemeenteraadsverkiezingen stemgerechtigde inwoners van de gemeente elke 4 jaar[2] 2022 2026
Provinciale Statenverkiezingen stemgerechtigde inwoners van de provincie elke 4 jaar 2023 2027
Eerste Kamerverkiezingen leden van Provinciale Staten en leden van de kiescolleges voor de Eerste Kamer elke 4 jaar 2023 2027
Waterschapsverkiezingen[3] stemgerechtigde ingezetenen van het waterschap elke 4 jaar 2023 2027
Eilandsraadsverkiezingen stemgerechtigde inwoners van het openbaar lichaam (een van de BES-eilanden van Caribisch Nederland) elke 4 jaar 2023 2027
Kiescollegeverkiezingen stemgerechtigde Nederlanders die geen ingezetenen zijn of de inwoners van Caribisch Nederland elke 4 jaar 2023 2027

Organisatie[bewerken | brontekst bewerken]

Het houden van verkiezingen wordt in Nederland geregeld in de Kieswet van 1989.

Verkiezingen zijn geheim. Geheim stemmen is in de Nederlandse grondwet opgenomen in Artikel 53. Voor stemmingen waarop de Nederlandse Kieswet van toepassing is, is het stemgeheim gewaarborgd in artikel j15: "Het stemlokaal is zodanig ingericht dat het stemgeheim is gewaarborgd".

In Nederland vinden verkiezingen bij het normaal aflopen van de zittingstermijn in maart of mei plaats, en gewoonlijk op een woensdag. De verkiezingen voor het Europees Parlement worden echter op een donderdag gehouden.

Sinds 1970 is er in Nederland geen opkomstplicht meer. Iedereen heeft recht op maximaal 2 uur "stemvrij" van zijn werk als hij of zij niet buiten werktijd kan stemmen.[4]