Wikipedia:Vragen aan de Taalunie

Overzicht beheerpagina's
Pagina's met betrekking tot Wikipedia-richtlijnen en beleidsvoorstellen
Vijf zuilen Wat Wikipedia niet is Wikipedia:Belangenverstrengeling Toch een paar regels Conventies Neutraal standpunt Geen origineel onderzoek Verifieerbaarheid Omtrent levende personen Spellinggids Het benoemen van een pagina Taalunie Nederlandstalige titels Belgisch-Nederlands Nederlands-Nederlands Transliteratie- en transcriptiegids Buitenlandse geografische namen Alfabetiseren Bronvermelding Referenties en voetnoten Wanneer extern linken Wetgeving: Auteursrechten Beleid voor gebruik van media Privacybeleid Wikiquette Ga uit van goede wil Geen persoonlijke aanvallen Koel blijven Conflictafhandeling Wat je niet moet doen Richtlijnen voor moderatoren Kwaliteitsverbetering Vermijd holle frasen
Zie ook Artikelen bewerken Zie ook Regels en richtlijnen

Op deze pagina staan alle vragen die Wikipedianen aan de Taalunie verstuurd hebben met hun antwoorden daarop (als ze reeds ontvangen zijn). Het doel is die hier centraal te plaatsen zodat ze kunnen dienen als referenties in discussies. Het doel is niet om de antwoorden op deze pagina te bediscussiëren!

Voor de goede orde

• Meest recente bovenaan (zo was het vroeger, maar het loopt nu wat door elkaar);
• Vanaf het moment dat een vraag verstuurd werd, is het een goed idee al een kopje aan te maken met een letterlijke kopie van de verstuurde vraagtekst, zodat mede-wikipedianen daar kennis van kunnen nemen (vermijdt dubbel werk en/of onsamenhangende vraagstelling door initiatieven die van elkaar niet op de hoogte zijn);
• Vermeld steeds de datum dat de vraag verstuurd werd.

Zie ook de pagina over buitenlandse geografische namen op Wikipedia

Correct en beleefd taalgebruik trans- en non-binaire personen

Vraag van Bart Terpstra(overleg) op 16 juni 2023

Vraag

Ik ben deel van een zeer pedante redactionele discussie tussen amateurs over levende trans en non-binaire personen.

De zin "Over het verwijzen naar een non-binaire persoon [...] is geen overeenstemming. Dit is een proces dat in ontwikkeling is." wordt genomen te zeggen dat haar en hem gebruiken ook respectvol is, zelfs als degene aangeeft liever niet met mannelijke of vrouwelijke voornaamwoorden te worden beschreven.

Een antwoord dat dus zowel advies geeft over wat wel verstandig is en wat niet verstandig is is dus gewenst.

• Indien men respectvol wil schrijven over een non-binair persoon, wat is dan het correcte taal gebruik?
• Indien men respectvol wil schrijven over een non-binair persoon, wat is dan taalgebruik om te vermijden?
• Indien men respectvol wil schrijven over een trans persoon, wat is dan het correcte taal gebruik?
• Indien men respectvol wil schrijven over een trans persoon, wat is dan taalgebruik om te vermijden?

Antwoord (nadruk taalunie)

Het is het best om bij de non-binaire persoon in kwestie na te vragen hoe die zelf het liefst beschreven wil worden. Als dat echt niet gaat, zijn er verschillende opties, maar 'hij/zijn' en 'zij/haar' horen daar in principe níét bij. 'Hij' verwijst naar mannen, 'zij' naar vrouwen, maar beide passen niet bij non-binaire personen: die voelen zich geen van beide of juist allebei een beetje of soms het een en soms het ander.

Een non-binaire persoon kan bijvoorbeeld met 'die' of 'diegene' worden aangeduid. Een uitgebreide tekst hierover met meer opties staat op Taaladsvies.net: Taal en gender: verwijswoorden voor vrouwen, mannen en non-binaire personen (algemeen) - Taaladvies.net

Bij trans personen ligt het anders, omdat die zich juist wél als man of vrouw identificeren. Naar een trans vrouw (iemand die nu als vrouw door het leven gaat) kun je het best 'zij', 'ze', 'haar' verwijzen. Naar een trans man (iemand die nu als man door het leven gaat) verwijs je met 'hij', 'hem', 'zijn'. Zie het laatste stukje van deze pagina: transgender, trans: hoe gebruik je die woorden? | Genootschap Onze Taal

De motivatie voor deze vraag was de discussie hier en hier.

Was of is

@Marrakech heeft de kwestie als volgt voorgelegd aan de vraagbaak van Taaladvies

Heeft in de volgende zinnen de verleden tijd of de tegenwoordige tijd de voorkeur?

"'Een van de acht' was/is een spelprogramma op de televisie dat werd gepresenteerd door Mies Bouwman."

"De moord op John F. Kennedy was/is een gebeurtenis die plaatsvond in 1963."

Of is er logisch gezien, en ook uit stilistisch oogpunt, eigenlijk geen verschil tussen beide varianten?

Het antwoord van de Taaladviesdienst luidt:

Onze voorkeur verschilt per zin. In "'Een van de acht' was een spelprogramma ...' zouden we de verleden tijd gebruiken, omdat het duidelijker maakt dat het geen spelprogramma op de (huidige) televisie meer is. Bij 'De moord op John F. Kennedy is een gebeurtenis ...' speelt dat bezwaar niet: het blijft een gebeurtenis, hoe lang geleden die ook heeft plaatsgevonden.

Een keiharde regel is er niet voor, maar de 'tijdloosheid' van de precieze omschrijving lijkt dus een wezenlijke rol te spelen.

Surinaamse bevolkingsgroepen: kleine of hoofdletter?

Vraag van MarcoSwart (overleg) op 10 augustus 2021

Vraag

Kan een woord dat in het algemeen "een samenhangende verzameling van volken of etnisch verwante groepen" aanduidt, in een bepaalde context (ook) een naam zijn van "inwoners en namen van (leden van) volken, stammen e.d."? De context waar het in dit geval om gaat is de traditionele etnische indeling van de Surinaamse bevolking, waarin (hoofdzakelijk) naast Hindostanen en Javanen ook Creolen, Marrons (Bosnegers) en Inheemsen worden onderscheiden. Bij de laatstgenoemde groep zou spelling met een kleine letter verwarrend zijn, omdat in letterlijke zin de eerste vier groepen nu ook inheems zijn. Bij de beide Afro-Surinaamse groepen gaat het om aanduidingen die ook wel voor zelfidentificatie worden gebruikt, soms zelfs als geuzennaam. (…) Daarom mijn vraag: is het correct deze benamingen alle als eigennamen te behandelen in een context waar ze naast elkaar in een nomenclatuur (bijvoorbeeld bij een volkstelling) worden gebruikt?

Antwoord

Wat ons betreft is 'Inheemsen' met een hoofdletter mogelijk. Een hoofdletter gebruiken is een signaal aan de lezer: let op, ik wil dat dit woord wordt opgevat als een eigennaam. Zo maken de hoofdletters in 'Coördinatiegroep Zelfreguleringsoverleg' duidelijk dat de lezers dit geheel moeten opvatten als een eigennaam, terwijl geen van beide woorden op zichzelf een eigennaam is.
In woordenlijst.org staat 'inheemse(n)', maar binnen een specifieke context (van bijvoorbeeld Suriname) is een hoofdletter te verdedigen.

Toelichting

Zie deze discussie in het Taalcafé. Vraag en antwoord zijn ontdaan van passages die betrekking hebben op het proces van vraagstelling en beantwoording dat 4 maanden besloeg.

Congo-Vrijstaat of Onafhankelijke Congostaat

Vraag van PJ Geest op 20 januari 2020

VRAAG

Wat is de te verkiezen benaming: Congo-Vrijstaat of Onafhankelijke Congostaat? Zie deze discussie op Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Overleg:Onafhankelijke_Congostaat#Naam_van_het_artikel

ANTWOORD

Uw vraag is een encyclopedische vraag over een historische benaming. Wij geven alleen taaladvies en kunnen dus geen uitspraak doen hierover. Het lijkt ons aan te bevelen om naar de wetenschappelijke literatuur over dit ontwerp te kijken en de benaming te gebruiken die daarin het meest voorkomt.

Stoten of stuiten

Vraag van Trijnstel op 14 mei 2015

VRAAG

Hallo,

Ik ben een vrijwilliger op de Nederlandstalige Wikipedia. Onlangs was er een discussie in ons \'Taalcafé\' of nu \'stoten\' of \'stuiten\' gebruikt moest worden in een bepaalde context (zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Taalcaf%C3%A9/Archief/41#De_verleden_tijd_van_stuiten). Is het nu dat iemand ergens (in dit geval een dossier) op \'stiet\' of op \'stuitte\'? De een vindt het een de ander vindt het ander. Kortom: wat raden jullie aan? Wanneer gebruik je nu stoten en wanneer stuiten?

Mvg,

ANTWOORD

De juiste uitdrukking luidt 'ergens op stuiten'. 'Stuiten' heeft hier de betekenis 'bij toeval vinden/ontmoeten'. De correcte vormen van 'stuiten' zijn 'stuiten, stuitte, gestuit'.
'Stuiten' wordt ook gebruikt in de betekenis 'aanstoot geven, tegenstaan', net als in het bijvoeglijk naamwoord 'stuitend': 'Het stuitte me tegen de borst.'

TOELICHTING
'Stoten' is wel met 'stuiten' verwant, maar wordt vooral in de letterlijke betekenis 'aanstoten, botsen' gebruikt; 'tegen de borst stoten' is in de figuurlijke betekenis niet goed. De verleden tijd van 'stoten' is bij voorkeur 'stootte'; de vorm 'stiet' is verouderd. Het voltooid deelwoord is 'gestoten'.

Zie ook Taaladvies.net: https://taaladvies.net/taal/advies/tekst/35.

Met vriendelijke groet,
Namens het Taalunieversum,

Tamara Mewe

Niet-geografische voorvoegsels bij taalnamen: Centraal Bikol, Centraal-Bikol of Centraalbikol?

Vraag van Gebruiker:MarcoSwart op 7 mei 2015

Vraag

Spellingregel 16. I noemt een aantal op de taal betrekking hebbende voorvoegsels die zonder spatie of koppelteken aan de naam van de taal worden toegevoegd. "Centraal-" wordt hierbij niet genoemd, maar de formulering is ook niet uitputtend: "een element als...". Omdat het hier vaak om nogal onbekende talen gaat, lijdt de leesbaarheid nogal onder het toepassen van deze regel: Centraalbikol, Centraalbunun. Uiteraard kan "Centraal" ook voorkomen als afgeleide van een aardrijkskundige naam en dan is de schrijfwijze met hoofdletters en koppelteken. Goed leesbaar, maar naar betekenis is er wel een subtiel verschil: er is geen gebied "Centraal-Bikol" waar het dialect naar zou verwijzen. Het zou wel kunnen worden opgevat als een samenkoppeling. Een laatste oplossing is om de naam op de vatten als een woordgroep en alle elementen een hoofdletter te geven: Centraal Bikol. Is er een betere mogelijkheid die ik over het hoofd zie, of verdient één van deze drie opties duidelijk de voorkeur?

Antwoord

Op grond van spellingregel 16.I is 'Centraalbikol' de correcte spelling van een taalnaam die begint met 'centraal'. Wie voor de leesbaarheid een koppelteken in een samenstelling wil zetten, mag dat echter gewoonlijk doen. In dit geval zou de hoofdletter van 'Bikol' weer verschijnen: 'Centraal-Bikol' is daarmee ook verdedigbaar.

Toelichting

Zie voor meer achtergrondinformatie hierover de Technische Handleiding (2009), een document met achtergrondinformatie bij de spellingregels, in het bijzonder hoofdstuk 10.7. http://taalunieversum.org/sites/tuv/files/downloads/technische_handleiding.pdf.

Slotsom vragensteller

Een praktische regel lijkt mij dat bij de taalnamen die zo gangbaar zijn dat ze zelf al in het Groene Boekje staan, een vorm als "Middelduits" wordt toegepast en bij de kennelijk minder bekende taalnamen de vorm "Centraal-Bikol".

Brittannië / Groot-Brittannië

Vraag van Shropshire~nlwiki op 16-03-2015

Vraag

De term 'Brittannië' betekent volgens het Verschueren: 'Engeland, Wales en Schotland' en verwijst naar Groot-Brittannië. De term 'Groot-Brittannië' betekent volgens het Van Dale: 'het eiland waarop Engeland, Wales en Schotland liggen'. Zijn de termen 'Brittannië' en 'Groot-Brittannië' synoniem aan elkaar?

Antwoord

Brittannië kan inderdaad als een synoniem van Groot-Brittannië worden beschouwd, maar met Groot-Brittannië kan ook het Verenigd Koninkrijk worden bedoeld, en dat omvat naast Engeland, Wales en Schotland ook Noord-Ierland. Brittannië lijkt ons wel weinig gebruikelijk in het Nederlands. Daarom raden wij aan om zoveel mogelijk Groot-Brittannië ('Engeland, Wales en Schotland' of 'Engeland, Wales, Schotland en Noord-Ierland') of het Verenigd Koninkrijk ('Engeland, Wales, Schotland en Noord-Ierland') te gebruiken.

Toelichting

Strikt genomen geldt het volgende:

• Groot-Brittannië / Brittannië = Engeland + Wales + Schotland;
• Verenigd Koninkrijk = Groot-Brittannië + Noord-Ierland (de officiële benaming is: Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland).

Maar bij uitbreiding is Groot-Brittannië ook de gewone benaming voor het Verenigd Koninkrijk en maakt Noord-Ierland er dus ook deel van uit.

Vertaling account

Vraag van Robin0van0der0vliet op 21-01-2015, 12:11 uur

VRAAG

Hallo, ik ben een medewerker op Wikipedia.

Op de Nederlandse Wikipedia hebben we op dit moment een verhitte discussie gehad over de juist vertaling van de Engelse zin "Already have an account?"
Er is verdeeldheid tussen de vertalingen "Hebt u al een account?" en "Hebt u al een gebruiker?"
Op het moment wordt de tweede zin al enkele jaren gebruikt op Wikipedia, maar volgens sommige gebruikers is deze zin fout.
Welke zin wordt aangeraden?

Met vriendelijke groet,
Robin van der Vliet (Robin0van0der0vliet op Wikipedia)

ANTWOORD

'Hebt u al een gebruiker?' is een vreemde zin. 'Gebruiker' wordt normaal gesproken opgevat als een persoon, en het gaat op Wikipedia niet om een concrete persoon die je 'bezit', maar om een virtuele identiteit of om een account.

'Hebt u al een account?' is wel een normale formulering. 'Account' heeft de betekenis 'toegang tot een (beveiligd) domein van een netwerk of onlineservice'. Er is in het Nederlands geen andere gebruikelijke term voor. We dachten nog aan 'gebruikersnaam', maar dat is een veel smaller begrip.

Met vriendelijke groet,
Namens het Taalunieversum,

Wouter van Wingerden

Kardinaalteken

Vraag van EvilFreD op 9-10-2014

VRAAG

Naar aanleiding van een onlangs gestelde vraag op de overlegpagina\'s van Wikipedia, wend ik mij tot u teneinde een antwoord hierop te verkrijgen. De vraag luidde: is "kardinaalteken" een werkelijk bestaande term voor het symbool #, en was dat ook al het geval vóórdat op Wikipedia gesteld werd dat het dat is?" Een uitgebreide zoektocht op internet (inclusief WNT) leverde vooralsnog niets op. Alle bronnen waar het woord voorkomt, lijken terug te voeren te zijn op Wikipedia, waar sinds 2006 melding wordt gemaakt van de term. Hebben we hier te maken met een door Wikipedia geïntroduceerde term, of werd de term voor 2006 ook al gebruikt?

ANTWOORD

Het woord 'kardinaalteken' is misschien een (te) letterlijke vertaling uit het Engels, waar het hekje vaak verschijnt voor hoofdtelwoorden ('cardinal numbers'). In het Nederlands heet het bedoelde teken sinds jaar en dag 'hekje'. In degelijke woordenboeken en naslagwerken van het Nederlands, zoals Van Dale en het Woordenboek der Nederlandsche Taal, staat het woord 'kardinaalteken' (of 'kardinaalsteken') niet vermeld. Ook de Symbolenwijzer van Karel F. Treebus vermeldt de term niet, terwijl het een van de uitvoerigste werken is over tekens en symbolen.

Ook in kranten (via Delpher) en het tekstcorpus van het Algemeen Nederlands Woordenboek (van het INL, Instituut voor Nederlandse Lexicologie) troffen we de term 'kardinaalteken' niet aan. We raden aan om van het aloude 'hekje' te spreken. (Het Nederlandse synoniem 'matje' voor 'hekje' is minder gebruikelijk.)

Meervoudsvorming van woorden eindigend op -fyl

Vraag van Wimw op 15-9-2014

VRAAG Er is een klein aantal woorden dat eindigt op -fyl, afgeleid van het Oudgriekse "phullon" (blad). Bijvoorbeeld: chlorofyl, xanthofyl, sporofyl, trofofyl, monofyl. Het blijkt dat sommigen dit uitspreken als /fiel/ en anderen als /fil/. De uitspraak heeft gevolgen voor de spelling van het meervoud, immers, bij de korte klinker zou de eind-l verdubbelen. Van Dale is niet eenduidig over de uitspraak. De Dikke schrift /fiel/ voor, het Hedendaags /fil/. Ook een ouder woordenboek (Wolters/Koenen, 1987) vermeldt expliciet "(y = ie)". Andere woorden op -yl (dicotyl, vinyl, acetyl) worden met /iel/ uitgesproken.

ANTWOORD Bij woorden die op '-yl' eindigen, wordt de slotmedeklinker in het meervoud niet verdubbeld.

TOELICHTING Van Dale geeft bij een aantal woorden die op '-yl' eindigen meervoudsvorm, steeds met één l: 'acylen', 'benzoylen', 'cotylen', 'epistylen', 'ethenylen', 'urostylen'. Ook noemen alle naslagwerken (voor zover ze uitspraak vermelden) als juiste uitspraak van de slotlettercombinatie van de y en de l: 'iel'. De uitspraak 'il' vinden we nergens terug. De herkomst van een woord heeft in principe geen invloed op de meervoudsvorming in het Nederlands. Taal.

Vervolgvraag van PAvdK over woorden eindigend op -fyl

Kern van het antwoord:

"We kunnen aan de discussies die op Wikipedia zijn gevoerd, het volgende toevoegen: De hoofdregel van de Nederlandse spelling is de uitspraak. Op grond van die regel zou je verwachten dat de uitspraak [il] tot ‘-yll-’ zou leiden en de uitspraak [iel] tot ‘-yl-’ met een enkele l. Helaas is de praktijk weerbarstiger dan de theorie. We hebben in Van Dale eens gezocht naar de combinatie ‘yll’ en komen daarbij termen tegen als ‘fylliet’, ‘heterofyllie’ en ‘theofylline’. Daarbij worden telkens twee uitspraakmogelijkheden gegeven, dus niet alleen de korte, gesloten i-klank, maar ook de lange, open ie-klank zoals in ‘wie’. Wanneer uitspraak niet (alleen) doorslaggevend is, komen de twee andere hoofdregels om de hoek kijken: analogie (spel vergelijkbare vormen op dezelfde manier) en etymologie (houd rekening met de oorsprong van het woord). De etymologie geeft in dit geval houvast: om aan te geven dat het in al deze woorden om het Griekse ‘phullon’ gaat en niet om ‘philein’, kun je dit argument goed gebruiken om telkens voor de spelling met een dubbele l te kiezen.

Dat laatste zou dan, in tegenstelling tot wat we eerder schreven, toch betekenen dat de meervouden van bijvoorbeeld ‘sporofyl’ en ‘xanthofyl’ met een dubbele l geschreven kunnen worden. We hadden in ons eerdere antwoord gekeken naar alle woorden op ‘-yl’, maar de gevallen op ‘-fyl’ lijken dus een aparte behandeling te verdienen."

Meervoud van kanon (15 juli 2014)

VRAAG

Bij de marine is het gewoon om in meervoud van kanons en niet van kanonnen te spreken. Dit meervoud komt ook voor in 'in de woordenlijst van de Geïntegreerde Taalbank, het stijlwoordenboek van de NRC en de geprinte versie van de Van Dale. Op Wikipedia wordt echter betwist dat kanons een correct meervoud zou zijn.

ANTWOORD

'Kanons' is goed Nederlands.

Woordenboeken en -lijsten vermelden de meervoudsvormen die gangbaar zijn. Kennelijk is 'kanons' volgens de criteria van de meeste naslagwerken niet gangbaar genoeg om die vorm op te nemen. Dat hoeft niet altijd te zeggen dat die vorm fout genoemd moet worden. Bovendien vallen meervoudsvormen eigenlijk buiten de officiële spellingregels.

In de betaalde onlineversie van Van Dale staat overigens hetzelfde als in het papieren woordenboek: "bij de marine -s".

Met vriendelijke groet,

Namens het Taalunieversum

AANVULLING

Op Wikipedia is daarop gesteld dat Van Dale het gebruik van de meervoudsvorm kanons afwijst of afkeurt door de toevoeging: "(bij de marine)", of meer specifiek:

kanon, mv: kanonnen (bij de marine: -s)

ANTWOORD op 30-12-2016

De toevoeging ‘bij de marine’ bij het meervoud ‘kanons’ is geen veroordeling, maar een beschrijving van het feit dat dit meervoud zijn oorsprong in de marine vindt en vooral in die kringen wordt gebruikt (hoewel het logischerwijze ook wel in andere teksten met een maritiem karakter doordringt).

Met vriendelijke groet,

Van Dale Uitgevers

Zinnen beginnend met ook

Vraag van Supercarwaar 2-8-2013

VRAAG
Taaluniversum, ik bewerk Wikipedia en ik vroeg mij iets af. Mag een zin beginnen met het woord "ook", want ik hoor vaker dat dit niet mag, maar kan dit niet op internet vinden? Alvast bedankt voor het antwoord.

ANTWOORD
Een zin kan zeker beginnen met 'ook'. 'Ook' is een bijwoord en dat kan prima vooraan in de zin staan.

TOELICHTING
Voorbeelden:
'Ook Jan had het niet geweten.'
'Ook na drie jaar kunnen mensen nog vermoeid zijn door de chemokuur.'
'Ook al klinkt het vervelend, het moet toch gebeuren.'

"de sjabloon" of "het sjabloon"

Vraag van Romaine 23 november 2011

Vraag

Hoe komt het geslacht van een woord tot stand? Hoe wordt het geslacht van een woord bepaald. Om een of andere reden wordt het woord "sjabloon" op internet tegenwoordig vooral als "het sjabloon" gebruikt, zoals ook in een bepaalde editie van de Van Dale het geval is. Het woord sjabloon is met de komst van het internet veranderd en heeft een nieuwe betekenis gekregen, die echter nog niet echt is opgenomen in het woordenboek. Het zou denk ik handig zijn om ook "het sjabloon" in de woordenlijst te vermelden. Dank!

Antwoord

Zowel 'het sjabloon' als 'de sjabloon' is inderdaad correct. Van oudsher is 'sjablone' een de-woord, maar inmiddels kan 'sjabloon' ook met 'het' gecombineerd worden. We geven uw opmerking door aan de samenstellers van de Woordenlijst Nederlandse taal.

Spelling Muziektermen Toonladders; hoofd/kleine letter en aaneenschrijven

Vraag van Elgewen 4-8-2011

VRAAG Wellicht kunt u mij helpen bij de kwestie van het los of, met of zonder streepjes, aaneenschrijven van de volgende termen. c toonladder c kleine terts toonladder c kleine terts c klein De gebruikelijke afkorting voor deze "c-kleine-terts-voorbeelden" is (voor musici): de kleine letter c

A majeur toonladder A majeur Afkorting voor de "A-grote-terts-voorbeelden": de grote letter A

ANTWOORD Juist zijn: 'c-toonladder', 'c-kleinetertstoonladder', 'c kleine terts', 'c-klein', 'A-majeurtoonladder', 'A-majeur'.

TOELICHTING Alles wat te maken heeft met een kleine terts wordt met een kleine letter geschreven, de grote terts krijgt een hoofdletter. In samenstellingen met een losse letter wordt altijd een streepje geschreven (zie: https://woordenlijst.org/leidraad/6/3/#r6g). In 'c kleine terts' hebben we echter niet te maken met een samenstelling, maar met een woordgroep, waarin 'kleine terts' een nabepaling is bij 'c'. Woordgroepen worden los geschreven.

Met vriendelijke groet, Namens het Taalunieversum,

Alfabetisch rangschikken

Vraag van DDWG 29 juni 2009

Ik constateer nu dat ik een vraag aan de taalunie stelde, zonder dat ik het bestaan van deze lijst kende. Het antwoord dateert van 2006: Gebruiker:Door de wol geverfd/alfabet

Nederlandse spelling van dieren- en plantennamen

VRAAG van --HWN (overleg) 5 jun 2012 14:57 (CEST)

Een variant op de kwestie Vikingschip en eskimohond. Voor wikipedia herzien we de lijst van vogelnamen van vogels die buiten Europa voorkomen. Daarbij zijn vaak namen die een combinatie zijn van een regio-aanduiding en de vogelnaam, bijvoorbeeld Mindorolijster of Papoeaneushoornvogel. Nu de vraag: moet in dat geval de soortnaam met een hoofdletter geschreven worden? (in een vroegere lijst werd hier nog een koppelteken geplaatst). Dank voor het advies. Henrik de Nie (hwdenie@planet.nl)

ANTWOORD

Dierennamen die met een geografische aanduiding beginnen, krijgen geen hoofdletter; 'mindorolijster' en 'papoeaneushoornvogel' zijn dus juist. Een eventueel streepje voor de leesbaarheid is dan overigens nog steeds toegestaan: 'mindoro-lijster', 'papoea-neushoornvogel'.

De grote Van Dale (2005) en het Groene Boekje schrijven de kleine letter voor bij vogel- en dierennamen als 'nijlgans', 'andesgier', 'yorkshireterriër', 'shetlandpony' en 'papoeazwijn'. Naar analogie daarvan zijn ook vogelnamen als 'mindorolijster', papoeaneushoornvopgel', 'balkankwikstaart', 'canadagans', 'maaseend' en 'alpensneeuwhoen' met een kleine letter.

Als een dierennaam begint met een los bijvoeglijk naamwoord dat een geografische aanduiding vormt, blijft de hoofdletter wel gehandhaafd: 'Anatolische woestijnplevier', 'Engelse kwikstaart', 'Iberische tjiftjaf', 'Provençaalse grasmus', 'Perzische roodborst'. Ook als het eerste deel een (losstaande) persoonsnaam is, kan een hoofdletter voorkomen, zoals in 'Temmincks strandloper'.

Informatie over deze kwestie vindt u op de website van Onze Taal; zie [1].

Met vriendelijke groet, Namens het Taalunieversum,

Verschil tussen taaltelefoon en taaluniversum en publicatie adviezen

Vraag van Walter 19 juli 2005

' Vraag' Zou ik ook graag weten of er een verschil is tussen "Taaluniversum" en "Taaltelefoon" qua afhandeling van dergelijke vragen. Bent u een gescheiden e-mailteam? Ik vraag dit omdat de Nederlandstalige Wikipedia meestal beroep doet op de diensten van taaluniversum als de gemeenschap niet tot een vergelijk kan komen aangaande een taalkundig probleem. Wikipedia is dan wel een project van amateurs het is wel de doelstelling om een zo'n correct mogelijke taal te gebruiken. Dit met respect voor de verschillen van taalgebruik tussen de landen van de taalunie. Ik acht het waarschijnlijk dat steeds meer mensen zich baseren op Wikipedia. Het is daarom van groot belang om te weten dat taaluniversum en taaltelefoon een vraag gelijk zullen behandelen. En dus niet dat taaltelefoon eerder Vlaams en taaluniversum eerder Nederlands zal antwoorden. Na het groene boekje, taaluniversum.org en taaldatabanken.com zijn de adviezen van taaluniversum en taaltelefoon namelijk de absolute bepaalders van de norm voor WikipediaNL op het vlak van taalgebruik.

Antwoord 'Taaladvies.net' van het Taalunieversum is een samenwerking tussen de Nederlandse Taalunie, de Taaltelefoon en het Genootschap Onze Taal. Als u een vraag stelt via Taaladvies.net, wordt uw vraag beantwoord door iemand van het Genootschap Onze Taal in Nederland of door een medewerker van de Taaltelefoon. De medewerkers van de Taaltelefoon behandelen elke taalvraag op dezelfde manier. Hoe u de vraag hebt gesteld, via Taaladvies.net of via het mailadres van de Taaltelefoon, speelt geen rol.

Vraag van Walter 19 juli 2005

' Vraag Is het toegestaan om de adviezen van taaltelefoon/taaluniversum (de e-mails) te publiceren? Bijvb; http://nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Transliteratie-_en_transcriptiegids/Taalunie Vaak komen bepaalde vragen terug. Dan is het beter om een archief te hebben dan steeds het opnieuw te moeten vragen. Indien gewenst kan de naam van de behandelaar weggelaten worden.

Antwoord

Wij, de medewerkers van de Taaltelefoon, hebben er geen probleem mee dat onze antwoorden op de website van Wikipedia verschijnen.

Lady Amherstfazant of ladyamherstfazant

Vraag van Wikibelgiaan 24 juni 2009

Vraag Verscheidene dierennamen bestaan uit een eigennaam en een soortnaam, bijvoorbeeld przewalskipaard. We schrijven deze met een kleine letter. Geldt deze regel ook in namen als "Lady Amherstfazant" (ladyamherstfazant?), of wordt daar de hoofdletter behouden omdat er nog een concrete verwijzing naar de persoon is?

Antwoord De correcte spelling van de soortnaam is ladyamherstfazant.

Toelichting Eigennamen krijgen soms soortnaamkarakter en verliezen dan hun hoofdletter. U vermeldt zelf al het voorbeeld przewalskipaard. We zien iets gelijkaardigs bij bijvoorbeeld Bordeaux (de stad) en bordeaux (de wijnsoort die in die streek wordt verbouwd). Hetzelfde gebeurt hier met de eigennaam Lady Amherst: omdat de samenstelling met -fazant in zijn geheel een soortnaam is, verliest Lady Amherst in de samenstelling haar hoofdletters. En omdat de hoofdletters wegvallen, kunnen we het geheel aaneenschrijven: ladyamherstfazant.

Andere voorbeelden van eigennamen die hun hoofdletters verliezen als ze deel gaan uitmaken van een samenstelling die in zijn geheel een soortnaam is, zijn: coopertest, dieselolie, elviskuif, steineronderwijs. Voorbeelden met meerledige eigennamen zijn: antonpieckarchitectuur, buddyhollybril, harrypotterbril, heintjedavidseffect, jamesdeaneffect, peterpancomplex, robinhoodprincipe, tantebetjestijl, tanteagaathregeling, williewortelbedrijf.

Master na master en manama

Vraag van Wikibelgiaan 18 mei 2009

Vraag De recente termen "master-na-master" en "manama" staan nog niet in de Woordenlijst. Ik heb ze hier zo gespeld naar analogie met woorden als "bachelor-master" en "bama". Toch doen er talrijke varianten de ronde. Wat is hun correcte spelling volgens de Taalunie?

Antwoord We adviseren de schrijfwijzen: master na master en manama. Zie ook: http://taal.vrt.be/taaldatabanken_master/spellen_schrijven/m-mz/st-m0390.shtml.

Toelichting Master na master beschouwen we als een woordgroep. In een samenstelling schrijven we koppeltekens tussen de delen van de woordgroep: master-na-masteropleiding. Vergelijk: http://taaltelefoon.vlaanderen.be/nlapps/docs/default.asp?id=745. Er bestaat nog geen officiële afkorting voor master na master. In de praktijk komen verschillend gespelde afkortingen voor. Wij adviseren de schrijfwijze manama. Er lijkt ons niet echt een reden te zijn om hoofdletters te gebruiken. Zie ook: https://taaladvies.net/taal/advies/vraag/1284/.

differentieelschakelaar / differentiaalschakelaar

Vraag van 9 december 2008 door gebruiker:Walter

Vraag

Een synoniem voor aardlekschakelaar is differentieelschakelaar. Mijn vraag is of dit de juiste schrijfwijze is. Is het; differentieelschakelaar of differentiaalschakelaar De "google-test" en de definitie van "differentieel" geeft mij eerder de indruk dat differentieelschakelaar correct is. De gratis beschikbare databanken kennen de term niet. Graag uw advies om zekerheid te hebben. Uw advies zal gebruikt worden voor Wikipedia en Wikiwoordenboek.

Antwoord

Aangezien het een vakterminologische kwestie betreft en de algemene naslagwerken daarover weinig zeggen, geven wij dit advies met enig voorbehoud. In de Winkler Prins Technische Encyclopedie vonden we differentiaalbeveiling voor iets vergelijkbaars en wordt er onder het lemma aardfoutschakelaar een type vernoemd dat werkt volgens het differentiaalprincipe. Differentiaalschakelaar lijkt op basis daarvan de beste papieren te hebben. In de praktijk wordt differentieelschakelaar ook vaak gebruikt, in het hele taalgebied.

E-mail in OTRS Ticket:2008120910023056

--Verliesstroomschakelaar--

het dubbelepunt / de dubbelepunt

Vraag van 26 september 2007 door Gebruiker:RobSchop;

Vraag

Is het mogelijk om bij https://taaladvies.net/taal/advies/vraag/1325/ ook de genera te vermelden? Een heel probleem voor ons wikiërs of wikipedianen: http://nl.wikipedia.org/wiki/Dubbelepunt Hartelijk dank bij voorbaat. (Dartelaar, schuilnaam in de "geschiedenis"-tab van het artikel)

Antwoord

Zowel de dubbele()punt als het dubbele()punt is volgens ons mogelijk, maar de dubbele()punt lijkt :het gebruikelijkst.

Ik heb uw opmerking over het advies op https://taaladvies.net/taal/advies/vraag/1325 doorgegeven :aan mijn collega's die de Taaladvies.net-adviezen aanpassen.

Toelichting

Punt in de betekenis 'leesteken' kan zowel een de- als een het-woord zijn (zie https://woordenlijst.org/zoek/?q=punt&w=w en http://www.let.ru.nl/ans/e-ans/21/04/02/body.html). De Grote Van Dale (2005) geeft een gebruiksverschil tussen Nederland en Vlaanderen aan: 'de (in Belg. meestal o.)'.

Volgens de Woordenlijst (2005) kan dubbelpunt (zonder -e-) een de- of een het-woord zijn (zie https://woordenlijst.org/zoek/?q=dubbelpunt&w=w). Dubbelepunt of dubbele punt is niet in de Woordenlijst (2005) opgenomen. Volgens de Grote Van Dale (2005) is dubbelpunt een het-woord en dubbelepunt een de-woord.

Op het internet komt zowel dubbele punt als dubbelepunt als dubbelpunt vaker voor in combinatie met de dan in combinatie met het, zowel op Nederlandse als op Belgische websites. Op Taaladvies.net en op de website van de Taaltelefoon wordt de dubbele punt gebruikt (zie https://taaladvies.net/taal/advies/vraag/392 en Hoofdletter na dubbele punt?).

Wilde of wou

Vraag van Webplanet 19 juni 2007

' Vraag

Hoe wordt het werkwoord willen in de verleden tijd vervoegd: wou (enkelvoud) en wouen (meervoud) of wilde(n)?

Antwoord

Het werkwoord willen kent in de verleden tijd twee vervoegingen: zowel de regelmatige vormen wilde en wilden als de onregelmatige vormen wou en wouden of wouen. De enkelvoudsvorm wou wordt minder in de schrijftaal gebruikt; de meervoudsvorm wou(d)en is geheel beperkt tot de spreektaal.

Baai van Manilla of Manillabaai

Vraag van Magalhães 12 Feb 2007

Vraag

Ik zou graag willen weten wat de juiste Nederlandse spelling is voor "Manila Bay". Is de baai voor de stad Manilla de "Manillabaai"? of is het de "Baai van Manilla" ?

Antwoord

De beide vormen zijn mogelijk.

Toelichting

U kunt een samenstelling vormen, de 'Manillabaai', maar u kunt ook een omschrijving gebruiken, 'de Baai van Manilla'. Soms zal een samenstelling gebruikelijker zijn, soms een omschrijving. Uit een onderzoek op het internet blijkt bijvoorbeeld dat de 'Hudsonbaai' gebruikelijker is dan de 'Baai van Hudson', maar dat de 'Baai van Kotor' dan weer veel gebruikelijker is dan de 'Kotorbaai'. Bij 'Baai van Manilla' of 'Manillabaai' is er geen duidelijk frequentieverschil.

Verschil orangerie en oranjerie

Vraag van MADe 16 Jan 2007

Vraag

Op Wikipedia hebben we op dit moment een discussie over de juiste benaming oranjerie/orangerie. Ikzelf gebruik (in Vlaanderen) orangerie, maar deze term staat niet in de woordenlijst van de Nederlandse Taalunie, maar wel in Van Dale (als een verwijzing naar oranjerie).

Antwoord

Zowel 'orangerie' als 'oranjerie' is correct. In België zal 'orangerie' inderdaad vaker voorkomen dan 'oranjerie'.

Toelichting

U hebt zelf al gezien dat de Grote Van Dale (2005) 'orangerie' opneemt, met een verwijzing naar 'oranjerie'. De uitleg van het woord vindt u dan bij 'oranjerie'. Dat betekent dat 'orangerie' ook correct is, maar dat 'oranjerie' misschien gebruikelijker is dan 'orangerie'. Uit een onderzoek op het internet blijkt er echter geen duidelijk frequentieverschil te zijn. Op Belgische sites komt het woord 'orangerie' wel vaker voor dan 'oranjerie'. Andere woordenboeken zoals Verschueren, Koenen en Kramers nemen 'orangerie' niet op, wel 'oranjerie'.

Geadjugeerde / geadjungeerde matrix

Vraag van Walter 02/02/2006

Vraag

Ik ben onzeker over de schrijfwijze van de term "Geadjugeerde matrix".Volgens sommige bronnen is het met "ung", andere schrijven het zonder die "n". Dus;

• Geadjugeerde matrix
• Geadjungeerde matrix

Ik heb een vermoeden dat dit een verschil is tussen Vlaanderen en Nederland.Graag had ik uw advies hierover ontvangen.

Antwoord

Wij hebben een voorkeur voor 'geadjungeerde'.

Toelichting

Dit is vrij specialistische algebravaktaal. Best een moeilijke vraag dus, voor niet-wiskundigen. 'Adjugeren' wordt nauwelijks gebruikt in het Nederlands. Daardoor kan het geen plaats veroveren in de Nederlandse woordenboeken en encyclopedieën. Het Frans kent wel 'adjuger' ('toekennen, toewijzen') en in het Engels is er het stilaan in onbruik geraakte 'adjugate' ('koppelen, verbinden').

'Adjungeren' komt wel voor in het Nederlands en vinden we in de Grote Van Dale (2005) en Prisma Vreemde woorden (2000). De betekenis wordt omschreven als '(als adjunct of helper) toevoegen'. 'Adjungeren' stamt af van het Latijnse werkwoord 'adiungere' ('toevoegen'), waarvan trouwens ook het voltooid deelwoord 'adjunctus' een verwant heeft in onze taal: 'adjunct'.

In de Winkler Prins Technische Encyclopedie lezen we onder het lemma 'matrixrekening': 'Onder de geadjungeerde van een vierkante matrix A; notatie adj(A), verstaat men de getransponeerde van de matrix die als elementen de cofactoren van A heeft (...)'.

Diacrieten

Vraag van Waert juli 2005

Titel email:diakritsche tekens

Vraag:

Hallo ik ben een medewerker op wikipedia. Op Wikipedia hebben we op dit moment een verhitte discussie mbt tot diacrieten die niet in het Nederlands voorkomen.

Enkele voorbeeldwoorden:

• Samsø
• Janez Drnov?ek
• Karel ?apek
• Milan Ku?an

Het voorstel is om die tekens niet te gebruiken omdat ze in het Nederlands niet voorkomen, dus de woorden zouden dan worden:

• Samso
• Janez Drnovsek
• Karel Capek
• Milan Kucan

Echter we zijn vrij verdeeld erover en er is een grote groep die meent dat de tekens wel gebruikt dienen te worden. De groepen wel/niet gebruiken zijn ongeveer even groot. Op Wikipedia hebben we een beleid dat we in principe in eerste instantie altijd het advies van de taalunie opvolgen (ook al worden het dan soms namen en woorden waar niemand het mee eens is). Dus bij deze Diacrieten in Oost-Europese plaats- en persoonsnamen wel of niet overnemen?

mvrgr vanuit Bangkok Thailand skipped .... waerth

Antwoord:

Geachte heer xxx,

Onlangs hebt u op het Taalunieversum een taalvraag gesteld. Onder dit bericht vindt u het antwoord.

Met vriendelijke groet, Namens het Taalunieversum,

Sylvianne De Schepper

Waarschijnlijk zal het niet mogelijk zijn om een algemene beslissing te nemen over het al dan niet gebruiken van diakritische tekens. Vermoedelijk zal uw beslissing taalafhankelijk zijn.

De haakjes bijvoorbeeld in de Oost-Europese namen zijn niet gangbaar in het Nederlands. Nederlandstaligen weten vaak niet welk effect het diakritische haakje heeft op de uitspraak. Kranten laten dit teken, vermoedelijk om deze reden, gewoon weg. Verschueren neemt Capek echter op met het diakritische teken. De schuine streep die in het Deens (en het Noors) wordt gebruikt, is niet helemaal vergelijkbaar met het diakritische haakje. Als we in verschillende naslagwerken kijken, dan zien we dat de meeste naslagwerken toch 'iets doen' met die [eu]-klank in het Deens (en het Noors). Deze [eu]-klank wordt dan toch in het Nederlands op een bepaalde manier weergegeven. Sommige naslagwerken kiezen voor de Deense schuine streep, andere kiezen voor een trema. Zo wordt de Deense eilandengroep [feireur] op de website van Ruud Hendrickx, taaladviseur van de VRT, gespeld met een schuine streep (http://www.taaldatabanken.com/landenlijst/landenlijst-62.htm). Verschueren, Van Dale en de Wijzer van geografisch namen (J. van Groesen - G. Verhoeven 2002) nemen de naam op met een trema:

Faeröer, Faeröerder. Ook op de website van de Nederlandse Taalunie vindt u in de lijst met aardrijkskundige namen in het Nederlands de eigennaam Faeröer terug, met trema (https://taaladvies.net/taal/aardrijkskundige_namen/land/FO). Verschueren neemt Faeröer op, met trema, maar kiest wel voor Samso met schuine streep.

In Wijzer van geografisch namen kunt u in de inleiding het volgende lezen:

De endoniemen zijn gespeld zoals in het land zelf gebruikelijk is, tenminste als men in dat betreffende land gebruikmaakt van het Latijnse alfabet. Andere schriftvormen als Arabisch of Chinees zijn niet opgenomen, maar getranscribeerd volgens normen die door de Verenigde Naties zijn vastgelegd. Waar dergelijke normen niet bestaan, zoals in het geval van Hindie, Japans en Thais, hebben we frequentie en consistentie als richtsnoer gehanteerd.

U kunt hier dus uit afleiden dat de oorspronkelijke schrijfwijze, het endoniem, steeds het uitgangspunt is. Daarna speelt frequentie en dus ook het ingeburgerd zijn van een bepaalde schrijfwijze een rol. Ook de werkgroep Buitenlandse Aardrijkskundige Namen van de Nederlandse Taalunie verantwoordt de gekozen schrijfwijze van de plaatsnamen. U vindt deze informatie op [2]. In deze verantwoording staat ook een verwijzing naar de omzettingssystemen die zijn aanvaard door de United Nations Conferences on the Standardisation of Geographical Names (UNCSGN). U kunt doorklikken naar de website van de UNCSGN.

ß of ss

Vraag van Sixtus aan taalunie Juli 2005

VRAAG
Geachte heer, mevrouw, dient men in Nederlandstalige teksten de Duitse
ringel-s/eszett in namen van Duitsers of Duitse plaatsnamen wel of niet
als eszett over te nemen, of is vervanging door 'ss' 'beter'?

ANTWOORD
Wat ons betreft kunt u de ringel-s gewoon overnemen.

TOELICHTING
Het is vrij gebruikelijk om buitenlandse namen die geen Nederlands
equivalent kennen, min of meer integraal over te nemen. Onder meer de
diakritische tekens blijven dan bij voorkeur intact, voorzover dat althans
technisch mogelijk is - bijvoorbeeld 'La Coruña', 'Besançon' en
'Järvenpää'. Afwijkende lettertekens die minder gebruikelijk zijn, worden
vanwege technische beperkingen vaak niet exact overgenomen, zoals de punt
op de hoofdletter I in de Turkse plaatsnamen 'Istanbul' en 'Izmir', de s
met cedille in 'Timisoara' en alle streepjes in het Poolse 'Lódz' (waar
een streepje door de L staat en een accent op de z).

De ringel-s is echter eenvoudig te produceren in Nederlandse teksten.
Waarschijnlijk is een Duitse naam met een ringel-s ('Weißenfels',
'Haßfurt') ook herkenbaarder dan met 'ss' ('Weissenfels', 'Hassfurt').

Met vriendelijke groet,
Namens het Taalunieversum,

Rutger Kiezebrink

Vraag van Waerth over Hess of Heß

• Titel:

Heß - Hess

• Vraag:

Hallo ik ben een medewerker op wikipedia.

We hebben een vrij verhitte discussie over het gebruik van de ß in namen zoals specifiek:

Rudolf Heß versus Rudolf Hess

De naam Heß is zijn officiële naam bij geboorte. Hess wordt echter in vrijwel alle Nederlandstalige publicaties gebruikt. Op de Nederlandstalige wikipedia streven we ernaar om zoveel mogelijk voor alles Nederlandstalige woorden te gebruiken. We geven de oorspronkelijke niet Nederlandse woorden tussen haakjes weer. De vraag is dus wat is Nederlands? Hess of Heß

mvrgr vanuit Bangkok Thailand xxx

• Antwoord:

Wij raden u aan om in het Nederlands systematisch 'ss' te schrijven in woorden die in het Duits met een 'ß' gespeld worden, ook als het om eigennamen gaat.

• Toelichting:

Volgens de regels van de nieuwe Duitse spelling heeft men de vrijheid om overal waar er 'ß' geschreven wordt, 'ss' te schrijven 'wenn der Buchstabe ß nicht zur Verfügung steht' (zie: https://www.ids-mannheim.de/reform/: amtliches Regelwerk 2004, p. 28). Volgens dat principe kunt u in het Nederlands systematisch 'ss' schrijven, omdat wij in onze spelling geen 'ß' hebben. Ook in Zwitserland is het gebruikelijk om systematisch 'ss' te schrijven.

Bovendien is het zo dat volgens de regels van de nieuwe Duitse spelling 'Heß' strikt genomen als 'Hess' geschreven zou moeten worden, omdat de s-klank in 'Heß' stemloos uitgesproken wordt en op een korte klinker volgt. Omdat het hier om een eigennaam gaat, wordt in het Duits de oorspronkelijke spelling 'Heß' meestal behouden. Voor de duidelijkheid kunt u in het Nederlands tussen haakjes altijd de oorspronkelijke Duitse spelling vermelden.

Met vriendelijke groet, Namens het Taalunieversum,

Dirk Caluwé

Buitenlandse eigennamen

Vraag van Tdevries juni 2005

(Antwoord Taalunie, dd donderdag 9 juni 2005, 18:00)

Geachte heer of mevrouw,

Onlangs hebt u op het Taalunieversum een taalvraag gesteld. Hieronder vindt u het antwoord.

VRAAG Wanneer vertaal je nou wel of niet buitenlandse (eigen-)namen? Bv Berlin -> Berlijn, maar Geilenkirchen blijft Geilenkirchen. Of namen van bv vorsten: Groothertog Jan van Luxemburg, of Jean? Keizer Karel V, of heette hij misschien toch Karl? En Prins Charles, is dat dan niet gewoon Prins Karel?

ANTWOORD De keuze tussen Nederlandse ('vertaalde') namen en buitenlandse ('oorspronkelijke') eigennamen (voor personen, plaatsen e.d.) wordt voor een groot deel bepaald door de traditie. Als vuistregel kunt u ervan uitgaan dat de buitenlandse naam wordt gebruikt, tenzij traditioneel een Nederlandse naam gebruikelijk is. Vandaar wel 'Aix-en-Provence' (geen Nederlands alternatief voorhanden), maar niet 'Paris' (wel een gebruikelijk Nederlands alternatief voorhanden: 'Parijs').

TOELICHTING Of een Nederlandse naam gebruikelijk is, is niet altijd te voorspellen. Hieronder geven we een paar overwegingen die een rol spelen.

Hoe verder een persoon, aardrijkskundige naam of andere eigennaam teruggaat in de tijd, hoe groter de kans dat er een ingeburgerde Nederlandse naam is. Vandaar dat we in de regel wél spreken van koning Jacobus II van Engeland, maar van prins Charles.

Hieruit volgt min of meer dat we steeds vaker niet-vertaalde namen gebruiken; er komen eigenlijk geen Nederlandse namen voor buitenlandse personen of plaatsen meer bij. Zo worden 'Kales' (voor Calais) en 'Gotenburg' (voor Göteborg) steeds ongebruikelijker. Dit is echter een geleidelijke afname: 'Gotenburg' is nog veel acceptabeler dan 'Kales'.

Dat dit niet altijd zo is, blijkt uit het feit dat in de landelijke Nederlandse dagbladen vaker gesproken wordt van 'groothertog Jan' dan van 'groothertog Jean'; beide aanduidingen zijn wat ons betreft overigens te verdedigen - er is in ieder geval geen sprake van 'goed' of 'fout'.

Het principe van historisch belang verklaart ook waarom er voor plaatsen in Duitsland relatief weinig Nederlandse namen zijn, en voor plaatsen in Italië relatief veel: Italië was al veel eerder een belangrijke handelspartner voor de Lage Landen dan Duitsland.

In sommige gevallen wordt een Nederlandse naam uitsluitend in historische context gebruikt. Zo hebben we het over de Unie van Atrecht (1579, de tegenhanger van de Unie van Utrecht uit datzelfde jaar), maar in de regel noemen we deze stad in Frankrijk bij zijn Franse naam: 'Arras'. Min of meer hetzelfde geldt voor Nieuw-Amsterdam, dat we tegenwoordig 'New York' noemen.

Het belang van een stad in het dagelijks leven kan ook een rol spelen bij de vraag of een Nederlands alternatief gebruikelijk is of niet. Zo is de Franse stad Lille voor Belgen veel aanweziger in het dagelijks leven dan in Nederland. In Vlaanderen noemt men deze stad dan ook nog meestal bij de Nederlandse naam: 'Rijsel'.

Bij geografische namen kunt u voor de keuze tussen endoniemen (buitenlandse namen) en exoniemen (Nederlandse namen) steun zoeken in de lijst 'Buitenlandse aardrijkskundige namen in het Nederlands': https://taaladvies.net/taal/aardrijkskundige_namen. Ook kunt u in uw overwegingen het gebruik in kranten, op (serieuze) internetpagina's en in Nederlandstalige encyclopedieën betrekken.

Met vriendelijke groet, Namens het Taalunieversum,

Pepijn Hendriks

Vraag van Gebruiker:Waerth Juli 2005 Sun Jat Sen

• Titel:

Sun Yat-sen / Soen Jat-sen

• Vraag:

Hallo ik ben een medewerker op wikipedia. Mijn vraag is, gebruiken we in het Nederlands "Sun Yat-sen" of "Soen Jat-sen" als naam voor de man?

• Antwoord:

Voor de schrijfwijze van buitenlandse persoonsnamen bestaan geen officiële regels.

• Toelichting:

De beide schrijfwijzen komen voor in de naslagwerken. Er is geen eenduidigheid, zelfs niet over het gebruik van het koppelteken. Belangrijk is vooral dat u consequent dezelfde schrijfwijze hanteert. Uit een zoektocht op het internet blijkt dat de spellingvorm 'Sun(-)Yat(-)sen' het vaakst voorkomt. Als u zelf ook kiest voor deze schrijfwijze, kunt u misschien de andere spellingvorm 'Soen(-)Jat(-)sen' toch opnemen en daarbij doorverwijzen naar de spelling 'Sun(-)Yat(-)sen'.

Hieronder vindt u een overzicht van de schrijfwijzen die in de naslagwerken voorkomen. Let ook op het gebruik van het koppelteken.

1. Verschueren (1996): Sun-Jat-sen, Sun-Yat-sen en Soen Jat-sen; bij de laatste schrijfwijze vindt u de uitleg
2. Grote Nederlanse Larousse Encyclopedie (1978): Soen Jat Sen
3. Encyclopedie (Het Spectrum / Standaard Uitgeverij - 2001): Sun Yat-sen
4. Grote Winkler Prins Encyclopedie (1975): Soen Jat-Sen

Met vriendelijke groet, Namens het Taalunieversum,

Sylvianne De Schepper

Wallis/Valais

Vraag van pjetter april.2005

antwoord Taalunie 12.04.2005

VRAAG In Zwitserland bevindt zich een kanton dat in het Duits Wallis heet en in het Frans Valais. Aanduidingen bij www.admin.ch de officiële site van Zwitserse overheid, wijzen erop dat dit in Zwitserland Valais de voorkeur heeft, waarschijnlijk omdat 2/3 van de bewoners van het kanton Franstalig is. Nu ben ik erg benieuwd wat de Nederlandse naam van het kanton is. Googlen in het NL geeft meer hits voor Wallis als Valais.

ANTWOORD Het Nederlands heeft geen Nederlandse naam voor het tweetalige Zwitserse kanton Valais/Wallis. In het Nederlands wordt zowel 'Valais' als 'Wallis' gebruikt; er bestaat geen voorkeur voor een van beide vormen.

In de landelijke dagbladen van zowel Nederland als (Nederlandstalig) België wordt de afgelopen jaren vaker gekozen voor 'Wallis' dan voor 'Valais'. Mogelijk heeft deze voorkeur te maken met het feit dat Zwitserland vaak door een 'Duitse bril' wordt bekeken.

TOELICHTING De naslagwerken geven het volgende beeld: - Stijlboek VRT: 'Valais' wordt niet vermeld; bij 'Wallis' wordt de naam 'Valais' ook opgenomen; - Grote Winkler Prins (deel 24, 1993): bij 'Wallis' wordt doorverwezen naar 'Valais'; - Verschueren Groot encyclopedisch woordenboek (1996): bij 'Wallis' wordt verwezen naar 'Valais'; bij 'Valais' worden beide namen naast elkaar vermeld; - Wijzer van geografische namen (2002): 'Valais' en 'Wallis' worden naast elkaar vermeld; - Wereldbosatlas (2004): 'Valais'.

Met vriendelijke groet, Namens het Taalunieversum,

Pepijn Hendriks

Brasilia/Brasília

Vraag van Gebruiker:Walter Holden-Belmont 10 jul 2005

Beste,

Op uw website raadt u aan de naam van de Braziliaanse hoofdstad te schrijven als Brasilia, zonder accent op de eerste i zoals in het Portugees. Moet dit alleen toegepast worden op de stad als dusdanig, of moet deze schrijfwijze ook aangehouden worden als de naam een andere betekenis heeft dan die van de stad of voorkomt in een term die afgeleid is van de stad. M.a.w.:

• Is het 'Brasilia' of 'Brasília' als de volledige gemeente (inclusief satellietsteden) bedoeld wordt?
• Is het 'Brasilia' of 'Brasília' als de zogenaamde microregio (een statistisch-geografisch gebied rond de stad) bedoeld wordt?
• Is het 'Entorno de Brasilia' of 'Entorno de Brasília' als de microregio bedoeld wordt die rond het Federaal District ligt waarin de hoofdstad zich bevindt?

Met dank en vriendelijke groeten,

WHB 10 jul 2005 18:44 (CEST)

ANTWOORD 'Brasilia' is de vernederlandste spelling van de naam van de hoofdstad van Brazilië. In andere betekenissen lijkt het ons niet verkeerd om wel een accent te schrijven, zeker in langere namen zoals 'Entorno de Brasília'. Helaas bestaan hier geen duidelijke regels voor.

Met vriendelijke groet, Namens het Taalunieversum,

Rutger Kiezebrink

U kan/U kunt

Vraag van Walter 19 juli 2005

Titel u kan / u kunt Vraag

Graag had ik een toelichting ontvangen over de vorm "u kan/u kunt" Op deze locatie; *https://taaladvies.net/taal/advies/vraag/442/ is hierover een uitleg te vinden. Maar deze gaat over het gebruik van kan/kunt met je/jij en niet over u/uw. Naar mijn persoonlijk taalgevoel zijn de volgende zinnen juist (aangaande het gebruik van kan/kunt);

1. Alle instellingen kan u doen via deze webpagina.
2. Ook kan u daar reageren op berichten of een nieuw bericht posten.
3. U kan maar beter de afwas doen.

Niet dat deze zinnen met de "kunt-vorm" fout zouden zijn, alleen zou ik het zo niet zou schrijven. Ik heb een vermoeden dat dit een verschil van taalgevoel is tussen Vlaanderen/Nederland. Graag zou ik weten of ik gewoon fout ben of dat advies 442 ook voor u/uw geldig is en dat de twee vormen dus correct zijn.

Antwoord

In een formele context is het aan te raden om 'u kunt' te gebruiken.

Toelichting

Het is inderdaad zo dat 'u kan' in Vlaanderen vaker voorkomt dan in Nederland. Wikipedia wordt geraadpleegd door Nederlanders en Vlamingen, dus dan is het in uw geval beter om 'u kunt' te gebruiken. U vindt hierover wel een advies op Taaladvies.net. Zie: https://taaladvies.net/taal/advies/vraag/820.

Officiële namen uit Friesland

Vraag van Nikio

12 augustus 2005

Vraag

Als er sprake moet zijn van neutraal Standaardnederlands, mogen dan de Nederlandse exoniemen voor Friese plaats- en gemeentenamen zoals Rauwerd (voor Raerd) of Gaasterland-Sloten (voor Gaasterlân-Sleat) wel gebruikt worden?

Antwoord

In Nederlandse teksten kan naar een Friese plaats of gemeente worden verwezen met de Nederlandse naam, ook al is de Friese naam de officiële. We hebben het in het Nederlands immers ook over 'Parijs', 'Berlijn' en 'Keulen', en niet over 'Paris', 'Berlin' en 'Köln'.

Als u in een formele tekst wilt verwijzen naar een staatkundige eenheid die officieel een Friese naam heeft, kunt u ervoor kiezen om die naam te gebruiken. Deze keuze is echter geen kwestie van Standaardnederlands of niet.

Met vriendelijke groet, Namens het Taalunieversum,

Pepijn Hendriks

Diersoorten met aardrijkskundige naam erin

Vraag van Magalhães

10 november 2005

Vraag

Ik heb een vraag over de schrijfwijze van diersoorten waar een aardrijkskundige naam in voorkomt. Moet je schrijven: Visaya-wrattenzwijn en Celebes-wrattenzwijn of is het Visayawrattenzwijn en Celebeswrattenzwijn, of moet het misschien zelfs wel los geschreven worden?

Antwoord

Juist zijn visayawrattenzwijn en celebeswrattenzwijn.

Toelichting

In de Leidraad van het Groene Boekje is hierover niets opgenomen, maar we kunnen wel een en ander afleiden uit de Woordenlijst en uit de grote Van Dale (2005). Daaruit blijkt het volgende:

Aardrijkskundige aanduidingen in dierennamen schrijven we alleen met een hoofdletter als ze als bijvoeglijk naamwoord fungeren: 'Duitse herder' en 'Siamese kat'. In andere gevallen schrijven we een kleine letter, en schrijven we de hele naam als één woord (behalve als er sprake is van klinkerbotsing, dan schrijven we een koppelteken): 'java-aap', 'coloradokever', 'amazonemier' etc.

Galápagoseilanden

Vraag van Tbc

28 november 2005

Vraag

waarom is het volgens https://taaladvies.net/taal/aardrijkskundige_namen/land/EC wel Galápagos-eilanden (met koppelteken) terwijl het Pitcairneilanden, Maagdeneilanden, Caymaneilanden, Falklandeilanden enzovoort (zonder koppelteken) is.

Antwoord

Hartelijk dank voor uw opmerking. Er is inderdaad geen reden om een koppelteken te schrijven in 'Galápagoseilanden'. Wij geven deze correctie door aan de websitebeheerder.

Antwoord websitebeheerder

Geachte heer,

Op onze site, www.taalunieversum.org , zal in de lijst “Buitenlandse Aardrijkskundige Namen” de :volgende wijziging worden aangebracht bij “Ecuador”:

Galápagos-eilanden >> Galápagoseilanden Archipiélago de Colón.

Wij danken u voor uw inbreng.

Met vriendelijke groet,

Jacqueline Balteau

Projectleider / secretaris Werkgroep Buitenlandse Aardrijkskundige Namen (BAN)

Vlaamse namen?

12 december 2005

Vraag

Geachte medewerker van de Taalunie,

Op wikipedia woedt al enige tijd een discussie over het gebruik van aardrijkskundige namen van plaatsen, waarvoor een deel van de Nederlandstaligen een andere benaming gebruikt dan een ander deel. Dit heeft met name betrekking op veel plaatsen in Frans-Vlaanderen en in Wallonië. Op uw website geeft u voor een groot deel van deze plaatsen een benaming met daarbij de vermelding (V), wat zoveel wil zeggen als alleen in Vlaanderen gebruikelijk. Nu zijn er tussen dergelijke benamingen onzes inziens grote verschillen in mate van inburgering in de Nederlandse taal. Zo is er bijvoorbeeld Luik, dat in vrijwel alle gevallen in geheel Nederland en Vlaanderen met Luik (Liège) aangegeven wordt, evenals Bastenaken. En zo zijn er benamingen als Rijsel (Lille) die door een deel van de Nederlandse pers in het exoniem aangegeven wordt en bijvoorbeeld Bergen (Mons). Nog problematischer wordt het met benamingen als Toerkonje, Hoei en dergelijken, waarbij de benaming in het Frans veelvuldig voorkomt en de benaming in het Nederlands zoals weergegeven sporadisch. Ook zijn er problemen rond benamingen als Samber, Aat, Vloesberg, Sint-Omaars en Dowaai. In deze gevallen is het geenszins duidelijk welke benaming te prefereren valt.
Wellicht dat u uw licht over deze kwestie wilt laten schijnen. Persoonlijk ben ik een voorstander van een adviesspelling: een spelling die men beter kan gebruiken dan andere spellingen. Ik kan u in dit verband wijzen op de discussies op wikipedia waarin de gemoederen soms hoog oplopen:

• http://nl.wikipedia.org/wiki/Overleg:Toerkonje
• http://nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Plaatsnamen
• http://nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Plaatsnamen/overleg

Met vriendelijke groet,
Mig de Jong
Mede namens een deel van de wikipedianen.

Antwoord

Het is moeilijk om een algemeen advies te geven dat geldt voor alle aardrijkskundige namen in het Nederlands. Een belangrijk argument voor het gebruik van een bepaalde variant van een aardrijkskundige naam is frequentie. Als de vernederlandste vorm bijvoorbeeld veel vaker voorkomt, kunt u om communicatieve redenen dan ook de vernederlandste vorm gebruiken.

Toelichting

Misschien is het voor de gemiddelde taalgebruiker moeilijk om te bepalen welke vorm hij nu het best kan gebruiken. Daarom kan het wel eens interessant zijn om een bepaald naslagwerk als bron of misschien zelfs als de norm te gebruiken, bijvoorbeeld de lijst met aardrijkskundige namen in het Nederlands, die u kunt vinden op de website van de Nederlandse Taalunie. Blijkbaar gaat u echter niet altijd akkoord met wat u vindt in deze lijst.

Zo hebt u o.a. gezien dat Dowaai volgens de lijst de gebruikelijke vorm zou zijn in Vlaanderen. Uit een onderzoek op het internet blijkt dat Dowaai inderdaad voorkomt op Belgische sites, maar dat Douai nog veel gebruikelijker is. Ook Tourcoing / Toerkonje blijkt een probleem te zijn. Op het internet komt ook op Belgische sites Tourcoing vaker voor.

Misschien is er in de lijst met aardrijkskundige namen in het Nederlands een probleem met de invulling van (V) bij sommige plaatsnamen. In de lijst zelf wordt (V) verklaard als: 'vrijwel alleen in Vlaanderen gebruikelijk'. In de verantwoording van de lijst kunt u lezen: 'Daarin [in de lijst] wordt het onderscheid aangegeven tussen de vormen die alleen in Vlaanderen (V) worden gebruikt en die welke in het gehele Nederlandse taalgebied gangbaar zijn'.

Hieruit blijkt volgens mij dat (V) betekent dat een bepaalde vormvariant alleen of vooral voorkomt in Vlaanderen, maar dat impliciteert niet dat de andere vormvariant dan niet de gebruikelijkste vorm is in Vlaanderen. Bijvoorbeeld: Toerkonje is de vorm die vermoedelijk wel vaker voorkomt in Vlaanderen dan in Nederland, maar de gebruikelijkste vorm in Vlaanderen kan toch Tourcoing zijn. Ook bij Rijsel staat een (V). De Nederlandse variant zal in historische contexten wel vaak voorkomen, maar ook in België wordt de stad steeds vaker 'Lille' genoemd.

In België moet u ook nog rekening houden met een taaljuridische kwestie als het gaat om Belgische plaatsnamen. In het koninklijk besluit van zes juli 1988 is er een lijst opgenomen met de officiële namen van de Belgische gemeenten. Als een gemeentenaam een officiële vertaling heeft, is die ook opgenomen. In deze lijst vindt u bijvoorbeeld 'Namur', 'Liège' en 'Arlon', maar ook de officiële vertaling van deze gemeenten, namelijk 'Namen', 'Luik' en 'Aarlen'. Dat betekent dat sommige Belgische instellingen verplicht zijn om de taalwetgeving te volgen en dat ze in Nederlandse teksten de officiële Nederlandse vertaling van een Franse plaatsnaam moeten gebruiken.

Het gebruik van aardrijkskundige namen in het Nederlands is dus helemaal niet zo eenvoudig. U kunt zich laten leiden door één naslagwerk, u kunt verschillende naslagwerken raadplegen ... Maar het belangrijkste is dat de communicatie duidelijk is. Kies dus in eenzelfde tekst consequent voor dezelfde vorm en maak een adequate keuze. Opmerkingen over de lijst met aardrijkskundige namen in het Nederlands op de website van de Nederlandse Taalunie kunt u mailen naar info@taalunie.org.

Hebreeuwse Bijbel/bijbel

Vraag van Servien

16 januari 2006

Vraag

Ik vroeg me af of het nou de "Hebreeuwse bijbel" of de "Hebreeuwse Bijbel" is. Wanneer wordt Bijbel met een kleine en wanneer met een hoofdletter geschreven, ik las dat als het om het geschrift gaat het met een hoofdletter is, maar wordt hiermee bedoeld "in religieus context" (bv. in de Bijbel staat...) en bijbel "boek" (bv. die man verkoopt bijbels, maar waarom verkoopt hij geen Bijbels?)

Bij voorbaat dank! Servien Ilaino

Antwoord

De correcte spelling is 'Hebreeuwse Bijbel'.

Toelichting

De naam van een heilig boek schrijven we met een hoofdletter als we de tekst bedoelen, maar met een kleine letter als het om een exemplaar van het boek gaat. Met 'Hebreeuwse Bijbel' wordt niet verwezen naar een specifiek exemplaar van de Bijbel, maar naar de (heilige) tekst (van het Oude Testament en/of de Tenach). Daarom krijgt 'Bijbel' een hoofdletter. Een man die bijbels verkoopt, verkoopt exemplaren van het boek. Er wordt in dat geval niet verwezen naar de heilige tekst, maar louter naar het verkoopsproduct en daarom krijgt 'bijbel' in die context geen hoofdletter.

Meer informatie vindt u in de Woordenlijst: https://woordenlijst.org/leidraad/16/6/.

Plaatsnamen in met (V)/(N)-aanduiding

Vraag van Tbc

30 november 2005

Vraag

Beste Ferjan Ormeling,
Beste leden van de werkgroep Buitenlandse Aardrijkskundige Namen III,

graag had ik enkele vragen gesteld omtrent het gebruik van de (V)-aanduiding op https://taaladvies.net/taal/aardrijkskundige_namen/ en onderliggende pagina's.

Wanneer bij een plaatsnaam de aanduiding (V) staat, wil dit volgens de legende zeggen dat deze plaatsnaam vrijwel alleen in Vlaanderen gebruikelijk is. Nu interpreteer ik "vrijwel alleen in Vlaanderen gebruikelijk" als "wordt vrijwel alleen in Vlaanderen vaak gebruikt". In een aantal concrete gevallen, die ik hierna overloop, lijkt het gebruik hiervan twijfelachtig.

Op https://taaladvies.net/taal/aardrijkskundige_namen/land/FR:

• Toerkonje (Tourcoing)

Naar mijn aanvoelen gebruikt niemand in Vlaanderen Toerkonje, maar wordt steeds Tourcoing gebruikt. Het gebruik van (V) vind ik hier misplaatst.

• Robaais (Roubaix), Dowaai (Douai), Kales (Calais)

Idem.

• Rijsel (Lille)

Deze term is eveneens aangegeven met een (V), maar wordt in Vlaanderen dan weer erg veel gebruikt. Hier is de (V)-aanduiding terecht (voor zover Rijsel ook niet in Nederland wordt gebruikt, waarover ik geen uitspraken kan doen)

https://taaladvies.net/taal/advies/tekst/19/ meldt dat: "In het Noord-Franse gebied dat grenst aan Frans-Vlaanderen hebben zeer veel plaatsen historisch een Nederlandse naam: Atrecht (Arras), Kamerijk (Cambrai), Rijsel (Lille). Deze namen worden nog algemeen gebruikt in historische contexten. Als we het hebben over hedendaagse werkelijkheid, dan gebruikt men in Nederland steeds de Franse naam. In Vlaanderen evenwel zijn een paar van deze Nederlandse vormen nog steeds algemeen gangbaar (met name Rijsel (Lille) en Wervik (Wervicq-Sud))."

Dit fragment laat eveneens uitschijnen dat "Toerkonje" en "Robaais" in Vlaanderen niet algemeen gangbaar zijn, wat een inconsistentie is met de vorige geciteerde pagina. Is het mogelijk dat de regels betreffende Toerkonje, Robaais, Dowaai, Kales verwijderd worden?

Op de pagina https://taaladvies.net/taal/aardrijkskundige_namen/land/belgie.php worden plaatsnamen als Bergen, Aarlen, Namen, Luik en Waver aangemerkt met een (V). Zo lijkt het alsof het gebruik van deze namen iets regionaals is, maar ik vermoed dat deze namen evenzeer in Nederland gebruikt worden. Ten tijde van het proces van Marc Dutroux in Aarlen bijvoorbeeld werd door de Nederlandse pers evenzeer Aarlen gebruikt en niet Arlon. Hier lijkt het gebruik van (V) eveneens misplaatst, maar nu niet omdat deze naam toch niet in Vlaanderen gebruikt wordt, maar omdat die waarschijnlijk algemener is dan dat. Hetzelfde geldt waarschijnlijk voor de rivier de Samber; vermoedelijk wordt in Nederland niet over het stroomgebied van de Sambre en Maas gesproken (Maas is niet aangegeven met (V)), maar wel over dat van Samber en Maas.

Antwoord

Uw onderstaand bericht heb ik voor advies naar de Werkgroep Buitenlandse Aardrijkskundige Namen (BAN) gestuurd. Hierbij een samenvatting van de reacties: N.a.v. uw opmerking dat "Toerkonje", "Robaais", "Dowaai" en "Kales" in Vlaanderen ongebruikelijk zijn, laat een lid van de Werkgroep BAN, specialist op het gebied van de Vlaamse Dialectologie, het volgende weten: Die exoniemen zijn nog algemeen verspreid onder de oudere bewoners van de West-Vlaamse Westhoek. Sommige ervan hebben een ruimer geografisch bereik: in heel West-Vlaanderen kent men "Roubaix" ook als "Robaais", en "Tourcoing" ook als "Toerkonje". Toegegeven: die exoniemen zijn op hun retour, maar uitgestorven zijn ze voorlopig nog niet. Dus blijven deze exoniemen tot nader order in de lijst staan.

Uw opmerking dat "Namen" en "Luik" ten onrechte een (V)-vermelding hebben, begrijp ik niet. In de lijst "België" komen deze plaatsnamen niet voor; in de sublijst "Nederlandse namen voor Belgische plaatsen in Franstalig België" staat bij geen van beide plaatsen een (V)-vermelding !

Sint-Eustatius, Sint-Maarten

Vraag van Servien

09 februari 2005

Vraag

Ik vroeg me af of Sint Eustatius, Sint Maarten met of zonder streepje geschreven worden (Sint-Maarten, Sint-Eustatius etc.)

Antwoord

De officiële spelling is: 'Sint-Eustatius' en 'Sint-Maarten'.

Toelichting

We gebruiken een koppelteken in een samenstelling die bestaat uit een grondwoord met een bijzondere voor- of nabepaling.

Sint- of St. is zo'n bijzondere voorbepaling. We spellen dus:

• Sint-Eustatius
• Sint-Maarten
• Sint-Jozef
• St.-Anna
• sint-bernardshond

Meer informatie vindt u in de Woordenlijst: https://woordenlijst.org/leidraad/6/3/.

U hebt/u heeft

Vraag van Servien

09 februari 2005

Vraag

Ik vroeg me ook af waarom 'u hebt' de voorkeur verdient bij de Taalunie, ik ken bijna niemand die 'u hebt' zegt, wij zeggen allemaal 'u heeft' ('u hebt' klinkt iets "respectloos")

Antwoord

'U hebt' en 'u heeft' zijn allebei goed. Als je gaat kijken naar het gebruik van beide vormen, dan blijkt dat 'u hebt' wat gewoner is dan 'u heeft', dat vaker in formelere contexten gebruikt wordt. Uw indruk dat 'u hebt' respectloos is, is misschien wat overdreven, maar het klopt wel dat 'u heeft' wat gebruikelijker is als u iemand in duidelijk formele contexten aanspreekt. Dat verschil in gebruikscontext is sterker in Nederland dan in België, maar het geldt ook wel voor België.

Toelichting

U vindt het advies terug op het volgende adres: https://taaladvies.net/taal/advies/vraag/820/.

Noordelijk Territorium, Nieuw-Zuid-Wales

Vraag van WHB

1 juli 2006

Vraag

Op uw website staan de Australische deelstaten Western Australia en South Australia in het Nederlands aangegeven als respectievelijk West-Australië en Zuid-Australië (https://taaladvies.net/taal/aardrijkskundige_namen/land/AU). De gebieden Northern Territory en New South Wales komen echter niet in deze lijst voor, terwijl de namen Noordelijk Territorium en Nieuw-Zuid-Wales in het Nederlands toch ook vrij gangbaar zijn. Graag zou ik vernemen wat hiervoor de reden is.

Antwoord

De Werkgroep BAN heeft besloten om Australië met de volgende geografische entiteiten aan te vullen:

• Noordelijk Territorium - Northern Territory
• Nieuw-Zuid-Wales - New South Wales

Artikels/Artikelen

Vraag van Walter

Ik vroeg me af, is het meervoud van "Artikel" niet "Artikelen"? Ik kan er naast zitten hoor maar volgens mij werd "Artikels" bij mij keihard afgestreept bij een examen nederlands ;) --Willem 27 feb 2004 15:15 (CET)

Ik heb een vraag hierover verzonden naar http://taalunieversum.org Even afwachten Walter 27 feb 2004 15:53 (CET)

Ik heb een reactie ontvangen. De twee zijn goed. Zie Walter 9 mrt 2004 15:53 (CET)

antwoord Taalunie 19.03.2004

VRAAG Geachte,

Als men spreekt van de artikels van een krant of een encyclopedie is dan het geb ruik van "artikels" goed of moet het "artikelen" zijn?

Dus eigenlijk wat is het meervoud van "artikel" als het gaat over een teksten.

Als beide juist zijn is er dan een verschil tussen Nederland en Vlaanderen?

ANTWOORD De beide meervoudsvormen zijn steeds correct, in alle betekenissen.

TOELICHTING Het woord 'artikel' heeft een aantal betekenissen, maar u mag steeds de beide me ervoudsvormen gebruiken. De meervoudsvorm 'artikels' klinkt wel iets minder form eel dan 'artikelen'. Als het bijvoorbeeld gaat om meer dan een artikel van een t raktaat, een contract enz. zal het meervoud 'artikelen' wel vaker worden gebruik t dan 'artikels'. Woorden op onbeklemtoond -el hebben vaak een dubbele meervoudsvorm: -en en -s. E nkele voorbeelden: aardappel - aardappelen/aardappels artikel - artikelen/artikels euvel - euvelen/euvels mossel - mosselen/mossels

Op het internet komt 'artikelen' vaker voor dan 'artikels'. Zeker op Nederlandse sites wordt 'artikelen' duidelijk vaker gebruikt dan 'artikels'.

Met vriendelijke groet, Namens Taaladvies on line,

Sylvianne De Schepper

Vraag van 152.1.193.141 18 juli 2003

(overgenomen van deze pagina)

Ten aanzien van deze zaak zag de Taaluinie dit advies:

Onlangs hebt u via 'Taaladvies on line' een taalvraag gesteld. Hieronder vindt u het antwoord.

VRAAG

Hoe worden dubbele dierennamen gespeld, bijvoorbeeld voor Canis rufus: rode wolf, Rode wolf or Rode Wolf?
Hetzelfde voor Zwarte Zwaan of Amerikaanse dwergstern

ANTWOORD

De correcte schrijfwijzen zijn: rode wolf, zwarte zwaan en Amerikaanse dwergstern.

TOELICHTING

Dier-, plant- en fruitnamen zijn soortnamen en krijgen in de regel geen hoofdletter. Het maakt daarbij niet uit of het gaat om de naam van een familie (eenhoevigen, leliefamilie), een geslacht (paard, tulp) of een soort (ezel, bostulp). Nog enkele voorbeelden: ijsvogel, huismus, makreel, paarlemoervlinder, sint-bernardshond, els, satansboleet en madeliefje.

Ook soortnamen die naar een eigennaam genoemd zijn, krijgen een kleine letter: przewalskipaard, cox, reine-claude. We schrijven ook geen hoofdletters bij soortnamen die door een of meer bijvoeglijke naamwoorden worden voorafgegaan zoals zwarte zwaan, rode wolf, vale gier, wilde eend, blauwe vinvis, blauwe knoop, gele lis, rode beuk, tamme kastanje, ruwe groene russula.

Soortnamen als Amerikaanse dwergstern, Vlaamse gaai, Duitse herdershond en Libanese ceder krijgen wél een hoofdletter, omdat Amerikaans, Vlaams, Duits en Libanees afleidingen van aardrijkskundige eigennamen zijn. Ook bij de fruitnaam schone van Boskoop blijft de hoofdletter staan, omdat Boskoop nog altijd het karakter van een aardrijkskundige eigennaam heeft.

BIJZONDERHEID

In de Latijnse benamingen krijgt de geslachtsnaam bij conventie een hoofdletter en de soortnaam een kleine letter (Equis asinus, Tulipa sylvestris). Het komt geregeld voor dat biologen ook in de Nederlandse namen van dier- en plantensoorten hoofdletters gebruiken. Dit hoofdlettergebruik is niet in overeenstemming met de Nederlandse spelling.

Met vriendelijke groet,
Namens Taaladvies on line,

juni 2012 (via e-mail, naar hier gekopieerd)

Voetnoot