Tremelo

**Tremelo**
Damianusplaza
Gemeente in België
	(Details) (Details)
	;
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Vlaams-Brabant
Arrondissement	Leuven
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	21,89 km² (2021); 58,9%; 29,51%; 11,59%
Coördinaten	50° 60' NB, 4° 42' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	15.338 (01/01/2023) ; 49,73% ; 50,27% ; 700,66 inw./km²
Leeftijdsopbouw; 0-17 jaar; 18-64 jaar; 65 jaar en ouder	(01/01/2023); 16,64%; 59,66%; 23,7%
Buitenlanders	3,49% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Bert de Wit (CD&V)
Bestuur	CD&V, Groen, N-VA
Zetels; CD&V; Open Vld; N-VA; Groen; Vlaams Belang; Vooruit;	23; 8; 7; 3; 2; 2; 1;
Economie
Gemiddeld inkomen	23.803 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad	4,04% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 3120; 3128	Deelgemeente; Tremelo; Baal
Zonenummer	016 - 015
NIS-code	24109
Politiezone	Brt
Hulpverleningszone	Oost Vlaams-Brabant
Website	www.tremelo.be
Detailkaart
	ligging binnen het arrondissement Leuven; in de provincie Vlaams-Brabant
Portaal	België

Tremelo is een plaats en gemeente in de provincie Vlaams-Brabant in België, in de Zuiderkempen. De gemeente telt ruim 15.000 inwoners en bestaat uit twee deelgemeenten: Tremelo en Baal. Tremelo is vooral bekend als geboorteplaats van de Heilige pater Damiaan.

Toponymie[bewerken | brontekst bewerken]

De eerste vermelding van Tremelo stamt uit het jaar 1125. "Tremelo" is van oorsprong een bosnaam, daar het achtervoegsel "lo" verwijst naar een bos. Over de betekenis van het eerste naamdeel is er echter geen zekerheid. Zo zou ter eme "aan de weide" kunnen betekenen, al zou "emme ook via een klankverschuiving kunnen komen van de meisjesnaam Amma. Een derde mogelijke verklaring is dat de naam komt van "Ter Ramelo", verwijzend naar een bos bij de Raambeek.^[1]

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Historisch gezien maakte Tremelo deel uit van Werchter. Op de Ferrariskaarten van het einde van de 18de eeuw zijn de drie kernen van Tremeloo aangeduid als gehuchten.

In 1783 kreeg Tremelo een kerk en werd het een opzichzelfstaande parochie, waar ook de gehuchten Kruis en Ninde deel van gingen uitmaken. Op 12 mei 1837 werd Tremelo ook een onafhankelijke gemeente en kwam het uiteindelijk na jarenlange discussie en vele processen volledig los van Werchter. In 1840 werd Pater Damiaan geboren in het gehucht Ninde.

Op 1 januari 1977 fusioneerde Tremelo met de ten oosten ervan gelegen gemeente Baal, hoewel Tremelo historisch gezien weinig met Baal te maken heeft gehad. Het grootste deel van Baal behoorde tijdens het ancien régime tot Aarschot, een ander deel tot Betekom.

In de 20e eeuw stonden de vele dennenbossen vol met buitenverblijfjes en campings van voornamelijk Brusselaars.^[bron?]

Geografie en geologie[bewerken | brontekst bewerken]

Situering[bewerken | brontekst bewerken]

Tremelo bevindt zich in het uiterste noorden van de provincie Vlaams-Brabant. Desondanks behoort Tremelo als een van de zuidelijkste gemeenten nog steeds tot de Kempen. De Demer en Dijle stromen namelijk ten zuiden van de gemeente en het is deze riviervallei die vaak als scheiding wordt gezien tussen de Kempen (dominant zandig) en het Hageland (dominant zandleem). Het grootste deel van de gemeente behoort qua traditionele landschappen tot de Zuiderkempen, meer bepaald het Land van Keerbergen. De zuidelijkste gebieden van Tremelo behoren tot de Dijle- en Demervallei. Desondanks wordt de gemeente vaak ook bij het noordelijke deel van het Hageland gerekend, gezien de aanwezigheid van enkele typische kenmerken (zoals bijvoorbeeld de Balenberg, een getuigenheuvel). De exacte positie van de noordelijke grens van het Hageland en de zuidelijke grens van de Kempen vanuit een fysisch-geografisch standpunt blijft echter een discutabel punt. Tremelo bevindt zich echter op de grens tussen beide, maar neigt meer naar een Kempisch landschap.

In het zuiden stroomt de Laak als natuurlijke grens van de gemeente. Deze kleine stroom is een oude zijarm van de Demer, die bij Ninde in de Dijle uitmondt en waarna de verdere begrenzing van de gemeente met Haacht en Werchter (Rotselaar) samenloopt met de Dijle. De andere aangrenzende gemeenten zijn Keerbergen, Begijnendijk (Betekom) en Heist-op-den-Berg (Grootlo en Schriek). Verder stroomt nog het beekje de Raam door Tremelo.

Deelgemeenten[bewerken | brontekst bewerken]

De gemeente bestaat uit de deelgemeenten Tremelo en Baal. In de deelgemeente Tremelo bevinden zich nog het dorp Ninde en verschillende gehuchten, waaronder Bollo, Kruis, Veldonk en Geetsvondel.^[1]

#	Naam	Opp. (km²)	Inwoners (2020)	Inwoners per km²	NIS-code
1	Tremelo	12,18	8.978	737	24109A
2	Baal	9,73	5.935	610	24109B

Bodem[bewerken | brontekst bewerken]

We vinden in de gemeente voornamelijk, naast sterk menselijk bewerkte bodems (plaggenbodems of anthrosols) zand- tot zandleembodems (podzols en albeluvisols). De dominante textuurklasse van de bodems in Tremelo is lemig zand (textuurklasse S). Dit zijn bodems die dominant uit zand bestaan met een kleine lemige (of eventueel kleiige) bijmenging. Dicht bij de rivieren in het zuiden en rond de Vrouwvliet/Raambeek vindt men alluviale gronden met kleien zonder profielontwikkeling (p). In andere lage delen van de gemeente domineren moerassige en veenachtige gronden, zoals De Meren op de grens met Begijnendijk. Op de Balenberg zijn de bodems ontwikkeld op tertiair materiaal van de Formatie van Diest (ZAfe en EDx).

Reliëf[bewerken | brontekst bewerken]

De topografische aspecten van de gemeenten zijn eerder beperkt (vlakke Zuiderkempen): Tremelo kent een vlak tot zeer zacht golvend reliëf met een gemiddelde hoogte van 13 meter boven de zeespiegel, enkel in het oosten vormt de Balenberg (tot 45 meter) een opvallend steile helling in het omringende landschap. We vinden ook een relatief groot gebied terug met stuifzandruggen, dit zijn rivierduinen die opgewaaid zijn uit de drooggevallen bedding van Demer en Dijle tijdens het Laat-Glaciaal en iets hoger gelegen gebieden vormen (bijvoorbeeld nabij de Kruisstraat). Deze duincomplexen lopen verder door in omringende gemeenten, zoals Keerbergen en Bonheiden. De laagste gebieden van de gemeente (rond 7 m TAW) vinden we in het zuidoosten, namelijk in de Laak- en Dijlevallei en rond de oude meander Blaasberg. Ook de vallei van de Vrouwvliet/Raambeek, dewelke ontspringt in Begijnendijk, vormt een duidelijk lager gedeelte in de gemeente.

Hydrografie[bewerken | brontekst bewerken]

De Meerloop in het noordoosten van Baal (Tremelo).

De belangrijkste rivieren of waterlopen die binnen het grondgebied van Tremelo stromen zijn de Laak, de Dijle en de Meerloop/Raambeek/Vrouwvliet. De zuidelijke grens van de gemeente wordt grotendeels bepaald door de loop van de Laak. Waar de Laak in de Dijle vloeit, wordt de verdere begrenzing van de gemeente nog enkele honderdtallen meter door de Dijle gevormd.

Geologie en ondergrond[bewerken | brontekst bewerken]

Onder de, vooral zandige, quartaire afzettingen vindt men vooral in het noorden en oosten van de gemeente op enkele meter diepte de ondoorlaatbare Formatie van Boom (een sterk gelaagde afwisseling van siltige klei en kleiig silt) en verder daaronder de formaties van Zelzate en Sint-Huibrechts-Hern (oud-mariene zanden en kleien) tot op zo'n 40 meter diepte. Meer naar het centrum toe komt onder de quartiare lagen de formatie van Bilzen (zand en kleilagen) als eerste tertiaire laag aan bod. In het zuiden en westen zijn dat de formatie van Zelzate en de formatie van Sint-Huibrechts-Hern. Enkel onder de Balenberg vindt men een geïsoleerde fractie van de Diestiaanzanden terug boven op de Boomse Klei.

Bezienswaardigheden[bewerken | brontekst bewerken]

Zie ook: Lijst van onroerend erfgoed in Tremelo

De Onze-Lieve-Vrouw van Bijstandkerk
Het Kasteel Fonteyn

Zie ook: Ninde

Natuur en landschap[bewerken | brontekst bewerken]

Tremelo ligt in de Zuiderkempen op een hoogte van 10-15 meter. Een groot deel van het bosgebied is verkaveld voor villabouw. Het belangrijkste natuurgebied is de Bolloheide.

Demografische ontwikkeling[bewerken | brontekst bewerken]

Demografische evolutie voor de fusie[bewerken | brontekst bewerken]

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1970=volkstellingen

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente[bewerken | brontekst bewerken]

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar Op 1 januari 1992 tot heden
	Aantal^[2]
1992	11.793
1993	12.025
1994	12.252
1995	12.413
1996	12.607
1997	12.844
1998	13.050
1999	13.132
2000	13.339
2001	13.453
2002	13.538
2003	13.601
2004	13.617
2005	13.650
2006	13.725
2007	13.904
2008	14.051
2009	14.284
2010	14.367
2011	14.576
2012	14.679
2013	14.778
2014	14.776
2015	14.751
2016	14.733
2017	14.756
2018	14.842
2019	14.914
2020	14.917
2021	15.008
2022	15.190
2023	15.338

Politiek[bewerken | brontekst bewerken]

2019-2024[bewerken | brontekst bewerken]

Burgemeester is Bert de Wit (CD&V). Hij leidt een coalitie bestaande uit CD&V, N-VA en Groen. Samen vormen ze de meerderheid met 13 op 23 zetels.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976[bewerken | brontekst bewerken]

Partij		10-10-1976^[3]		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006^[4]		14-10-2012^[5]		14-10-2018		13-10-2024
Stemmen / Zetels		%	19	%	21	%	21	%	21	%	23	%	23	%	23	%	23	%	23
	CVP¹/ CD&V²	30,02¹	7	31,67¹	6	32,38¹	7	34,9¹	8	21,18¹	6	29,46²	8	26,77²	6	30,7²	8	²
	VU¹/ N-VA²	6,56¹	0	-		-		-		-		3,10²	0	20,72²	5	13,6²	3	²
	PVV¹/ VLD²/ Open Vld³	-		-		22,97¹	5	30,37²	6	26,52²	7	26,78²	7	27,34³	7	25,4³	7	³
	SP¹/ sp.a²/ sp.a-Groen^A/ Vooruit³	26,25¹	5	32,04¹	7	31,94¹	7	34,72¹	7	27,88¹	8	21,66²	5	17,73^A	4	8,9²	1	³
	Agalev¹/ Groen!²/ sp.a-Groen^A/ Groen³	-		-		-		-		5,02¹	0	4,27²	0	17,73^A	4	10,7³	2	³
	Vlaams Blok¹/ Vlaams Belang²	-		-		-		-		8,4¹	1	14,72²	3	7,44²	1	10,6²	2	²
	D.N.A.	-		-		-		-		8,63	1	-		-		-		-
	TBBV	26,94	6	36,29	8	12,71	2	-		-		-		-		-		-
	V D Burg	10,24	1	-		-		-		-		-		-		-		-
Anderen^(*)		-		-		-		-		2,38	0			-		-		-
Totaal stemmen		6299		7388		8206		8846		9554		10056		10635		10951
Opkomst %						94,43		93,2		92,24		93,28		91,43		92,2
Blanco en ongeldig %		3,22		4,99		4,98		6,47		4,26		4,61		3,25		3,1