Český Krumlov

Historisch centrum van Český Krumlov
	Werelderfgoed cultuur
	Overzicht over de oude stad met onder in beeld de Moldau
Land	Tsjechië
UNESCO-regio	Europa en Noord-Amerika
Criteria	iv
Inschrijvingsverloop
UNESCO-volgnr.	617
Inschrijving	1992 (16e sessie)
	UNESCO-werelderfgoedlijst

**Český Krumlov**
Krumau an der Moldau
Stad in Tsjechië
	;
Situering
Regio (kraj)	Zuid-Bohemen
District (okres)	Český Krumlov
Coördinaten	48° 48′ NB, 14° 18′ OL
Algemeen
Oppervlakte	22,16 km²
Inwoners ; (2005)	13.942
Politiek
Burgemeester	Luboš Jedlička
Overig
Postcode(s)	381 01
Gemeentenummer	545392
Website	http://www.mu.ckrumlov.cz
Portaal	Tsjechië

Český Krumlov (Duits: Krumau an der Moldau of (Böhmisch) Krumau) is een stadje in de Tsjechische regio Zuid-Bohemen. De stad ligt in een lus van de rivier de Moldau. De historische binnenstad staat sinds 1992 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO en trekt veel toeristen.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

De eerste vermelding van de burcht van Český Krumlov dateert uit 1253. Destijds was het de voornaamste residentie van het Boheemse geslacht van de Witigonen. In 1302 ging het bezit over op het geslacht Rosenberg. De nederzetting bij de burcht, bewoond door Tsjechen en Duitsers, werd tot stad verheven en voorzien van een kerk, kloosters en een ziekenhuis. In de 15de eeuw namen de hussieten de stad in en werd het Tsjechische bevolkingsdeel versterkt. Een eeuw later was het Duitstalige element dominant geworden vanwege de exploitatie van zilvermijnen, die mijnwerkers uit Saksen aantrok. Wilhelm von Rosenberg liet zijn slot door Italiaanse bouwmeesters tot een renaissancekasteel verbouwen. Hij sloot zich in 1584 aan bij de katholieke Boheemse hoge adel, die na 1621 en de verdrijving van de protestanten nauw verbonden zou blijven met het huis Habsburg. Van de Rosenbergs ging het bezit van het slot over op de Eggenbergs en van dezen in 1719 op het Beierse huis Schwarzenberg, dat de titel van vorst en hertog van Krumau verwierf en die tot 1919 zou behouden. Krumau werd een katholiek religieus centrum met onderwijsinstellingen. In 1919 werd Bohemen bij het Verdrag van Saint Germain een deel van het nieuw opgerichte Tsjecho-Slowakije. De 8.226 zielen tellende bevolking van Krumau was grotendeels (5.894) Duitstalig en kreeg minderhedenrechten toebedeeld.

In 1938 moest Tsjecho-Slowakije bij het Verdrag van München het Sudetenland, waartoe ook Český Krumlov behoorde, afstaan aan Duitsland. Veel Tsjechen vertrokken, maar een deel koos als tweetalige voor aanpassing. Na de vlucht van de nationaalsocialistische autoriteiten in april 1945 werden bij de Benes-decreten alle Duitstaligen onteigend en verdreven.^[1] Kasteel Schwarzenberg werd geconfisqueerd. Na de val van het communistische bewind kreeg Karel Schwarzenberg, telg uit het geslacht Schwarzenberg, het slot terug. Voorwaarde was dat hij zich tot Tsjech liet naturaliseren. Karel stelde het kasteel open ter bezichtiging en voor culturele evenementen.

Bezienswaardigheden[bewerken | brontekst bewerken]

Het grootste deel van de oude stad en het kasteel is gebouwd tussen de 14e en de 17e eeuw, vooral in gotische, renaissance- en barokstijlen. In de communistische periode raakte het erfgoed in verval. Sinds 1989 zijn veel gebouwen gerestaureerd.

Kasteel Schwarzenberg, met vijf binnenhoven, een baroktheater, een slottuin en zalen.
Raadhuis uit ca. 1580
Synagoge en Joodse begraafplaats
Egon Schiele Museum
Streekmuseum (Regionálni muzeum)
Sint Vituskerk (kostel Svatého Víta), gebouwd tussen 1407 en 1439
Minderbroeders- en Klarissenklooster waarvan de kerk tussen 1649 en 1681 in barokke stijl werd verbouwd
Blanský les

Klimaat[bewerken | brontekst bewerken]

Weergemiddelden voor Český Krumlov
Maand	jan	feb	mrt	apr	mei	jun	jul	aug	sep	okt	nov	dec	Jaar
Gemiddeld maximum (°C)	1	3	8	14	17	22	24	24	19	14	8	3	13,08
Gemiddeld minimum (°C)	−4	−3	0	4	7	11	12	13	9	5	2	−2	4,5

Neerslag (mm)	58	51	56	51	117	137	142	93	73	58	45	54	935
Bron: Het weer in Český Krumlov

Geboren in Krumau/ Krumlov[bewerken | brontekst bewerken]

Stephan Krumenauer (1400–1461), bouwmeester
Jakub Horčický z Tepence (1575–1622), medicus en farmaceut
Oswald Neumann (1751–1801), abt van het nabijgelegen klooster Hohenfurth
Joseph Karl Ambrosch (1754–1822), operazanger en componist in Berlijn
Felix Prinz zu Schwarzenberg (1800–1852), diplomaat aan het Hof in Wenen
Franz Stark (1818–1880), filoloog en lid van het Frankforter Parlement
Anna Chromy (1940-2021), beeldend kunstenares
Petr Muk (1965–2010), zanger en musicus
Jan Matura (1980), ski-kampioen

Niet geboren maar wel in Krumau opgegroeid is:

Egon Schiele (1890–1918), expressionistisch schilder, moest de stad op beschuldiging van onzedelijkheid verlaten en ging naar Wenen. Hij groeide op in Krumau, waar zijn moeder geboren was

Cultuur[bewerken | brontekst bewerken]

Český Krumlov is een stad van cultuur. Er vinden veel evenementen plaats. Het bekendste is het Slavnosti pětilisté růže-festival. Dit wordt elk jaar gehouden in het Zonnewende-weekend in juni. Tijdens het feest wordt geen verkeer toegelaten in het centrum en verandert het in een middeleeuwse stad. Er vinden onder andere in het kasteel en bij de rivier dans- en theatervoorstellingen plaats. Het festival eindigt met vuurwerk boven het kasteel.