Wikipedia:Wist je dat

Overzicht beheerpagina's
Overzicht navigatie

Elke dag wordt op de hoofdpagina een overzicht gegeven van wist-je-datjes, waarin sommige artikelen uit Wikipedia kort worden aangestipt. Hiertoe zijn verschillende sjablonen beschikbaar. Na een jaar wordt de cyclus van deze weetjes automatisch herhaald. De wist-je-datjes zijn bedoeld om bezoekers via deze manier naar artikelen te laten navigeren.

Het lijstje wordt dagelijks om 24.00 uur 's nachts (MET/MEZT, dus Belgische/Nederlandse tijd) automatisch vervangen, indien de pagina Sjabloon:Hoofdpagina_-_wist_je_dat_<datum> bestaat.
Hieronder staat een overzicht van vandaag en de tien vorige en tien volgende dagen.
Oude weetjes kun je vinden op Wikipedia:Archief/Wikipedia:Wist je dat/Oud.
Ideeën voor nieuwe weetjes kunnen geplaatst worden op het Wikiproject Wist je dat.

Voorbije 10 dagen	Komende 10 dagen
3 juni ... plaatselijk de noodtoestand werd uitgeroepen tijdens het Woodstock-festival in 1969? ... de Zwitserse kunstenaar Jean Tinguely samen met de Franse Niki de Saint Phalle verschillende bewegende fonteinen heeft gemaakt? ... W.F. Hermans een boek schreef over een volkomen zinloze expeditie naar Lapland, met als titel Nooit meer slapen? ... Uruguay sinds 2013 het eerste land is dat de teelt, verkoop en consumptie van cannabis heeft gelegaliseerd? ... Wieringen, Urk en (het noorden van) Schokland voormalige eilanden van de provincie Noord-Holland zijn?
2 juni ... de wetenschapper Andre Geim de enige is die zowel een Ig Nobelprijs als een Nobelprijs heeft gewonnen? ... er in 1948 een voorstel is gedaan om korstmossen te hernoemen naar 'morsen', aangezien ze niets met mossen te maken hebben en lang niet allemaal korstvormig zijn? ... de Taj Mahal, gebouwd tussen 1632 en 1648, rond de toegangspoort is gedecoreerd met gekalligrafeerde teksten uit de Koran, zoals Soera De Dageraad? ... bij het snelwandelen de atleet niet alleen ononderbroken contact met de grond moet hebben, maar ook zijn been gestrekt moet houden vanaf het moment van neerzetten tot de verticale stand? ... België tijdens de Tweede Wereldoorlog de Franse tank AMC 35 inzette?	4 juni ... de Nederlander Chris Berger wereldrecordhouder op de 100 meter sprint was? ... er een legende is dat sir Walter Raleigh een aardappelplant aan Elizabeth I van Engeland zou hebben geschonken, die helemaal verkeerd werd klaargemaakt waardoor het hele hof ziek werd? ... Europa het enige continent is waar het aantal katholieke priesters terugloopt? ... Radio Veronica aanvankelijk VRON (Vrije Radio Omroep Nederland) zou heten? ... Schorpioenen niet alleen in woestijnen, maar ook op grote hoogten en in besneeuwde gebieden kunnen voorkomen?
1 juni ... Walt Disney, de bedenker van Mickey Mouse, bang voor muizen was? ... Malala Yousafzai de jongste winnaar ooit is van zowel de Sacharovprijs als een Nobelprijs, die zij op respectievelijk 16- en 17-jarige leeftijd ontving? ... overlevenden van een vliegramp in Chili in 1972 wisten te overleven door middel van kannibalisme? ... op 25 augustus 1940 het eerste Nederlandse herinneringsmonument voor gevallen soldaten van de Tweede Wereldoorlog in Medemblik werd onthuld? ... het computerspel Civilization op een bordspel gebaseerd is, en dat er later ook weer een bordspel is gebaseerd op het computerspel?	5 juni ... microchips worden gemaakt van silicium, een materiaal dat ook wel kiezel wordt genoemd? ... de Zuidelijke Nederlanden in 1790, veertig jaar voor de Belgische Revolutie, korte tijd onafhankelijk waren? ... er van de bekende BIC-wegwerpbalpen in 55 jaar tijd meer dan 100 miljard exemplaren zijn verkocht? ... de Nederlandse halve cent in 1818 werd ingevoerd als nieuwe kleinste munteenheid, terwijl dit daarvóór de cent was? ... de Zuid-Afrikaanse mijn Die Groot Gat 17 hectare groot en 215 meter diep is?
31 mei ... volgens een niet breed gedragen theorie, Miranda, een maan van Uranus, bij een botsing uiteenspatte en zich daarna opnieuw vormde? ... weekschildpadden in tegenstelling tot de meeste andere schildpadden zachte en flexibele schilden hebben, doordat bij hen de hoornige beenplaten ontbreken? ... de Katholieke Kerk geen lid is van de Wereldraad van Kerken? ... het Canal des Pangalanes een meer dan 600 kilometer lang kanaal is in Madagaskar? ... de Franse tuinier Joseph Monier in 1868 octrooi aanvroeg op zijn vinding, die beton armé of gewapend beton genoemd wordt?	6 juni ... van de kathedraal van Beauvais alleen het koor voltooid is, hoewel met de bouw al in 1225 begonnen werd? ... het Pieterpad, een wandelroute tussen het Noord-Groningse Pieterburen en de Zuid-Limburgse Sint-Pietersberg, naar schatting al door een miljoen mensen is bewandeld? ... de parasitaire Rafflesia arnoldii de grootst bekende bloem ter wereld heeft, terwijl de rest van deze plant volledig in de gastheer groeit? ... het kind in de zin Het kind lijdt pijn niet het lijdend voorwerp is, terwijl dat in de zin Zij vertroetelen het kind wél het geval is? ... drummer Frank Beard van ZZ Top het enige bandlid is zonder lange baard?
30 mei ... Adam en Eva volgens de 16e-eeuwse filosoof en arts Johannes Goropius Becanus Nederlands spraken? ... de Boeddha's van Bamyan, die in de 6e eeuw werden uitgehakt in een bergwand van de Bamyanvallei in Afghanistan, in 2001 door de Taliban werden opgeblazen? ... de Zimbabwaanse dollar in 2008 een hyperinflatie doormaakte, waarna het werd toegestaan om voortaan met buitenlandse valuta te betalen, en de eigen munt uiteindelijk werd afgeschaft? ... François Brandt en Roelof Klein, die tijdens de Olympische Zomerspelen van 1900 te Parijs het roeionderdeel twee-met-stuurman wonnen, daarmee de eerste Nederlandse olympische kampioenen waren? ... Guido van Arezzo de grondlegger van de muzieknotatie is en de naam gaf aan de tonen ut-re-mi-fa-sol-la?	7 juni ... de Duitse keizer Wilhelm II een zo goed als verlamde linkerarm had? ... Marga Klompé namens de Katholieke Volkspartij (KVP) in 1956 de eerste vrouwelijke minister van Nederland werd? ... Beth Heiden, zus van de legendarische Amerikaanse schaatser Eric Heiden, zowel wereldkampioene allround schaatsen als wereldkampioene wielrennen op de weg werd? ... Luik van 1789 tot 1791 een republiek was? ... Vincent van Goghs schilderij Boomwortels en niet Korenveld met kraaien volgens onderzoekers van het Van Gogh Museum het laatste moet zijn geweest dat hij heeft geschilderd?
29 mei ... de bedwants (Cimex lectularius) – die mensen kan bijten en als plaaginsect wordt gezien – een opmars maakt in Europa? ... pavlovataart vernoemd is naar de Russische ballerina Anna Pavlova? ... simultaancontrast er de oorzaak van is dat een grijs vlakje omringd door geel er heel anders uitziet dan hetzelfde grijs omringd door blauw? ... Tadeusz Mazowiecki van 1989 tot 1991 de eerste niet-communistische premier uit een van de Warschaupactlanden was? ... Kees van Kooten het idee kreeg voor het typetje van de vieze man nadat hij in het bos een man tegenkwam die hem vertelde dat er "verderop in het bos twee lagen"?	8 juni ... een archeoloog de menselijke historie bestudeert en dus niet naar dinosauriërs zoekt, omdat dat het werk van een paleontoloog is? ... glaskikkers hun eitjes bewaken en eroverheen plassen zodat ze niet uitdrogen? ... Aegna als enige eiland van Estland onder de hoofdstad Tallinn valt, hoewel het er 14 kilometer vandaan ligt? ... ketchup net als ketjap "saus" betekent? ... de Canadese pianist Glenn Gould meestal zong bij zijn pianospel en weigerde zijn stem te laten verwijderen van de opnamen?
28 mei ... alle talen ter wereld volgens sommige taalkundigen afstammen van één oertaal, het Proto-World, dat zo'n 200.000 jaar geleden zou zijn gesproken? ... de Internet Engineering Task Force in RFC 2324 omschrijft hoe je een koffiezetapparaat aanstuurt over een netwerk? ... op 28 augustus 1960 de meest doelpuntrijke wedstrijd in de Nederlandse Eredivisie gespeeld werd, namelijk het duel tussen Feyenoord en AFC Ajax dat in 9–5 eindigde? ... de Britse Elizabeth II aan het eind van de Tweede Wereldoorlog in het Britse leger diende als monteur en vrachtwagenchauffeur? ... er jaarlijks op zwarte zaterdag grote aantallen toeristen op vakantie gaan?	9 juni ... we het bij een snoek, eend, panda, jaguar en kever over auto's kunnen hebben? ... Erwin Vandenbergh in het seizoen 1979/80 als eerste Belgische voetballer de Gouden Schoen won? ... het evangelie van de apostel Tomas in 1945 werd teruggevonden in Egypte? ... de Koninklijke Marine vroeger een aparte vrouwenafdeling had? ... de Hart- en Zielnevel twee vlak bij elkaar gelegen broedplaatsen van sterren zijn?
27 mei ... de Amerikaanse componist John Cage wel eens de I Tjing raadpleegde bij het componeren van zijn muziek? ... Yellowstone National Park, in 1872 opgericht als 's werelds eerste nationale natuurpark, sinds 1978 op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO staat? ... in de 20e eeuw het percentage katholieken in Noord- en Zuid-Amerika stabiel was, terwijl het percentage katholieken in heel Amerika juist toenam? ... er Russische nederzettingen zijn op eilanden die onder Noors toezicht staan, zoals Barentszburg op Spitsbergen? ... men bepaalde uitdagingen tot een goed einde brengt, juist doordat men sterk gelooft in een goede afloop?	10 juni ... de kans dat in een klas van 23 leerlingen twee kinderen op dezelfde dag jarig zijn groter is dan 50 procent? ... de hang als een traditioneel niet-westers muziekinstrument klinkt, maar eigenlijk een 21e-eeuws instrument uit Zwitserland is? ... de dolfijn Pelorus Jack aan het einde van de 19e eeuw schepen door gevaarlijk water loodste in de buurt van de French Pass in Nieuw-Zeeland? ... Sri Lanka tussen 1640 en 1796 een Nederlandse kolonie was? ... hoewel de wecktechniek en de bijbehorende potten beide zijn vernoemd naar Johann Carl Weck, hij geen van beide zelf heeft uitgevonden?
26 mei ... de Chinese drieklauw (Pelodiscus sinensis) een schildpad is die urinestoffen vooral uitscheidt via zijn bek? ... Bobby Fischer al op veertienjarige leeftijd het Amerikaanse kampioenschap schaken won? ... vanuit elke willekeurige vierhoek een parallellogram te krijgen is door de vier middelpunten van de zijden met elkaar te verbinden? ... tomatensap in een vliegend vliegtuig anders smaakt dan op de grond? ... de regel van derden een vuistregel voor fotografen is waarbij het aandachtspunt zowel horizontaal als verticaal op een derde van de afbeelding ligt?	11 juni ... Nollywood in Nigeria de op een na grootste filmproductie ter wereld heeft, na Bollywood in India? ... het schilderij De sterrennacht van Vincent van Gogh een inspiratiebron was voor het maken van muziekcomposities, zoals Starry night (Alan Hovhaness), Vincent (Don McLean) en Timbres, espace, mouvement (Henri Dutilleux)? ... bij de onafhankelijkheid van Cyprus in 1960, twee militaire gebieden onderdeel bleven van het Verenigd Koninkrijk? ... Joseph Conrad het Engels pas als derde taal leerde (na Pools en Frans), maar desondanks een aanzienlijk Engelstalig literair oeuvre op zijn naam heeft staan? ... foetussen tijdens de zwangerschap bedekt zijn met lanugo, een soort haar dat ze voor de bevalling weer verliezen?
25 mei ... het Japans woorden met Nederlandse oorsprong heeft, zoals bīru (bier), madorosu (matroos) en zukku (doek)? ... het menselijk lichaam tienmaal zoveel bacteriën bevat als menselijke cellen? ... zuurkool gesneden en geconserveerde wittekool is? ... popdiva Lady Gaga een jazzalbum maakte met Tony Bennett? ... de brug van Bad Säckingen en de Kapelbrug van Luzern de langste overdekte houten bruggen van Europa zijn?	12 juni ... er in Potsdam tussen 1733 en 1740 een Hollandse wijk werd gebouwd naar ontwerp van de Hollandse architect Jan Bouman? ... de bedenker van de kinderserie Paulus de boskabouter violist was bij het Amsterdamse Concertgebouworkest? ... Barend van Hemert in 1922 Nederlands kampioen kogelstoten werd en in dienst van de Wehrmacht aan het Oostfront sneuvelde, nadat hij in de jaren dertig aan lager wal geraakt was? ... de naam beervlinders verwijst naar de veelal harige rupsen van deze vlinders en niet naar de volwassen vlinders zelf? ... aan Iran opgelegde economische sancties van invloed kunnen zijn op de prijs van de Nürnberger Bratwurst?
24 mei ... onder president Rafael Correa de economische groei van Ecuador ruim twee keer zo hoog was als in de kwart eeuw voor zijn bewind? ... de Duitse koning zich tot in de 16e eeuw pas keizer mocht noemen na kroning door de paus? ... de slinger van Foucault gebruikt wordt om de rotatie van de Aarde aan te tonen? ... de bergsporter Aron Ralston zich het leven redde door zijn eigen arm te amputeren? ... de Maria Hemelvaartskerk in Sas van Gent, gebouwd in 1892, de eerste Nederlandse kerk met gewelven van gewapend beton is?	13 juni ... de kathedraal van Beauvais uit een romaans bouwwerk, met daarachter het hoogste gotische priesterkoor ter wereld bestaat? ... Pukkelpop in 2011 werd getroffen door een supercel, het zwaarste type onweersbui dat kan voorkomen? ... er een Nederlandse kolonie in India is geweest? ... de Zusters van het Arme Kind Jezus in 1878 Pruisen ontvluchtten vanwege de Kulturkampf, waarna ze tot 2012 gevestigd waren in de Nederlandse plaats Simpelveld? ... het Friese Franeker van 1585 tot 1843 een universiteitsstad is geweest?

Alle dagen

Januari	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
Februari	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29
Maart	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
April	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30
Mei	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
Juni	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30
Juli	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
Augustus	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
September	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30
Oktober	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
November	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30
December	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31

Zie ook