Callistomordax
| Callistomordax Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Midden-Trias | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||
| Fossiel van Callistomordax kugleri | |||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Geslacht | |||||||||||||
| Callistomordax Schoch, 2008 | |||||||||||||
| Typesoort | |||||||||||||
| Callistomordax kugleri | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Schedel van Callistomordax kugleri | |||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Callistomordax[1] is een geslacht van uitgestorven temnospondyle Batrachomorpha (basale 'amfibieën') uit het Midden-Trias van Duitsland. Het type- en de enige soort Callistomordax kugleri werd in 2008 benoemd. Het is bekend van verschillende goed bewaarde skeletten die zijn gevonden in de Erfurt-formatie, een deel van de Beneden Keuper, die dateert uit het Laat-Ladinien.
Geschiedenis van studie en herkomst[bewerken | brontekst bewerken]
Het eerste exemplaar van Callistomordax kugleri, dat momenteel wordt bewaard in het Staatliches Museum für Naturkunde (SMNS) in Stuttgart, werd verzameld uit de Erfurt-formatie uit het Midden-Trias van Baden-Württemberg door Werner Kugler, naar wie de soort wordt benoemd. Verschillende auteurs speculeerden over de taxonomische affiniteiten van het exemplaar, maar het werd pas in 2008 formeel benoemd door Rainer Schoch. De geslachtsnaam betekent 'schoonbijter'. Het exemplaar werd vervolgens geschonken aan het SMNS waar dit holotype het inventarisnummer SMNS 82035 kreeg en aanvullende opgravingen op de oorspronkelijke vindplaats in 2000 leidden tot de ontdekking van twee bijna complete skeletten door de particuliere verzamelaars Hans Michael Salomon en Traugott Haubold.
Anatomie[bewerken | brontekst bewerken]
Callistomordax onderscheidde zich van andere temnospondylen door kenmerken zoals tot een enkel bot vergroeide voorhoofdsbeenderen (normaal gepaard bij tetrapoden), een processus pterygoideus met zowel een brede en platte quadrate tak en een slanke en smalle palatine tak en laterale verlaging van de palatinale en symfyseale hoektanden. Het deelt een aantal metoposauride synapomorfieën zoals diep glooiende postparietalia en tabularia, maar behoudt ook meer basale kenmerken die zijn gevonden bij eerdere divergerende temnospondylen en een aantal waarschijnlijke homoplasieën.
Ecologie[bewerken | brontekst bewerken]
Zoals met veel temnospondylen uit het Trias, wordt Callistomordax beschouwd als een aquatische zoetwatertetrapode, wat blijkt uit zowel de anatomie (bijvoorbeeld het zijlijnsysteem) en de afzettingsomgeving. Het Beneden Keuper-bekken waar Callistomordax werd gevonden, werd onderworpen aan herhaalde transgressie-regressiecycli, wat resulteerde in gemengde afzettingen van zoetwater- en mariene taxa. Callistomordax is relatief zeldzaam en bestaat alleen uit geïsoleerde elementen in beenderbedden met een hogere rijkdom aan mariene taxa, en de meest complete exemplaren worden gevonden met verschillende ongewervelde dieren en vissen die een omgeving met relatief laag zoutgehalte suggereren.
Fylogenie[bewerken | brontekst bewerken]
Hieronder is een cladogram van Schoch (2008):
| Stereospondyli |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Callistomordax is belangrijk in het opvullen van een leemte in het fossielenbestand dat stevige conclusies over de oorsprong van de Metoposauridae in de weg stond, waarvoor eerder was gesuggereerd dat ze in de Dvinosauria uit het Perm of binnen de Trematosauria uit het Trias zouden zijn geplaatst. Zoals te zien is in de bovenstaande fylogenie, is Callistomordax het zustertaxon van de Metoposauridae en plaatst de Metoposauroidea (Metoposauridae + Callistomordax) binnen Trematosauria.
Bronnen, noten en/of referenties
|