Gebruiker:Nikkimila/Kladblok
Receptiegeschiedenis en betekenis van haar werk[bewerken | brontekst bewerken]
Nederlandse Optiek- en Instrumentenfabriek (NEDOPTIFA)[bewerken | brontekst bewerken]
Caroline Bleeker's bedrijf (NEDOPTIFA) verkreeg niet alleen in Nederland bekendheid, maar ook internationaal. Dit kwam door de hoge kwaliteit van haar instrumenten.[1] De fabriek had een grote en solide kwaliteitsreputatie.[2] De reeds genoemde Groningse hoogleraar en beroemd natuurkundige, Frits Zernike, adviseerde Bleeker lenzen te maken voor zijn onderzoek, waardoor haar bedrijf uitbreidde met de productie van optische instrumenten. Zij was het eerste bedrijf ter wereld dat complete fasecontrastmicroscopen produceerde. Hoewel dit instrument was ontwikkeld door Zernike, bracht zij het op de markt. In 1947 kregen zij een gezamenlijk octrooi op de fasecontrastmicroscoop. DeNobelprijs voor de Natuurkunde, die Frits Zernike won voor de ontwikkeling van de fasecontrastmicroscoop, zorgde ervoor dat de lenzen van Bleeker en haar fabriek meer bekendheid en een grotere reputatie kregen.[3]
De leermeester van Caroline Bleeker, Leonard Ornstein, bij wie zij cum laude promoveerde, was tevens erg positief over haar fabriek.[4][5] Nederland kende in de tijd van Bleeker nog geen optische industrie. Er was zelfs na Antoni van Leeuwenhoek geen traditie van seriematige microscoopproductie in Nederland meer geweest.[6] NEDOPTIFA was een gat in de markt.[7] Dit verklaart het belang van haar werkzaamheden in de fabriek. Opmerkelijk is het feit dat er tijdens haar begrafenisdienst niet is gesproken over de fabriek, alsmede dat zij in hetzelfde graf is begraven als Gerard Willemse, haar levenspartner, maar dat haar naam niet is vermeld op het graf.[8]
Wetenschappelijke kringen[bewerken | brontekst bewerken]
Lili Bleeker had goede connecties met verschillende vooraanstaande wetenschappers, zoals de reeds genoemde Frits Zernike en Leonard Ornstein. Zij was erg belangrijk voor Leonard Ornstein, dat blijkt uit het feit dat zij meermaals door hem werd aanbevolen bij zijn collega’s.[9][10] Hij probeerde haar een passende positie te bezorgen.[11] Niet alleen in Nederland had zij contacten binnen de wetenschappelijke kringen, eveneens in het buitenland.[12] Juffrouw Bleeker, zoals zij graag aangesproken wilde worden, was een erudiete vrouw met een brede kring van wetenschappelijke contacten in binnen- en buitenland.[13] Zij had dus een goede positie binnen de wetenschap en haar werkzaamheden werden goed ontvangen bij andere geleerden. Haar sekse heeft dit niet belemmert, hoewel zij zelf heeft gesteld dat haar vrouw-zijn het niet makkelijker heeft gemaakt.[14]
Emancipatie van vrouwen[bewerken | brontekst bewerken]
Steeds meer vrouwen gingen natuurkunde studeren in de periode waarin Caroline Bleeker haar studie volgde. Echter, de hogere wetenschappelijke kringen bestonden vooral uit mannen. Echter, Bleeker wist zich goed te positioneren in deze wereld die geleid werd door mannen. Bleeker zette zich in voor de emancipatie van vrouwen. Zij was geen bescheiden vrouw en wenste geen posities beneden haar stand aan te nemen. Dit werd wel vaak van vrouwen verwacht. Door een eigen bedrijf te starten was ze onafhankelijk en hoefde ze zich niet te schikken aan de macht van mannen.[15] Juffrouw Bleeker zette zich niet alleen in voor haar eigen emancipatie. Zij had de ambitie om zowel mannelijke als vrouwelijke werknemers voor haar fabriek aan te nemen. Volgens haar zou de verhouding man-vrouw idealiter half-om-half moeten zijn. In een jaarverslag (1940 – 1941) van haar fabriek laat zij weten dat er steeds meer vrouwen in dienst worden genomen.[16] In het bedrijfsblad De Loupe van NEDOPTIFA had zij eveneens een rubriek ‘Van vrouw tot vrouw’.[17]
In november 1953 was het 25 jaar geleden dat Caroline Bleeker promoveerde. Tijdens haar huldiging wordt er onder andere het volgende over haar gezegd:
U behoort ongetwijfeld tot de vooruitstrevende vrouwen, die mede bevorderd hebben, dat de emancipatie der vrouwen in de huidige samenleving zo'n belangrijke plaats is gaan innemen.
— [18]
Een andere aanwezige benadrukt het feit dat Bleeker de verhouding der seksen met haar bedrijf in evenwicht weet te brengen door kansen te bieden voor jonge vrouwen van verschillende kunnen.[19]
Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]
Gijsbert van Ginkel, Dr. Caroline Emilie Bleeker en de Nederlandse Optiek- en Instrumentenfabriek: het verhaal van een bijzondere vrouw en een bijzonder bedrijf (Utrecht 1997).
Marianne I.C. Offereins, 'Caroline Emilie Bleeker: een vrouw in een fysisch bedrijf', in: Gewina 20 (1997) 279-308.
I.H. Stamhuis, en M.I.C. Offereins, ‘Twee vrouwelijke natuurkundigen en hun promotor in het interbellum: Lili Bleeker, Truus Eymers en Leonard Ornstein’, in: Gewina 20 (1997) 256-268.
Referenties[bewerken | brontekst bewerken]
- ↑ M. Offereins (1997), p. 300.
- ↑ G. van Ginkel (1997), p. 1.
- ↑ M. Offereins (1997), p. 304.
- ↑ G. van Ginkel (1997), p. 29.
- ↑ G. van Ginkel (1997), p. 19.
- ↑ G. van Ginkel (1997), p. 1.
- ↑ Stamhuis en Offereins in: Gewina 20 (1997), p. 260.
- ↑ M. Offereins (1997), p. 306.
- ↑ Stamhuis en Offereins in: Gewina 20 (1997), p. 261-262.
- ↑ G. Ginkel (1997), p. 24.
- ↑ Stamhuis en Offereins in: Gewina 20 (1997), p. 261-262.
- ↑ M. Offereins (1997), p. 301.
- ↑ G. van Ginkel (1997), p. 77.
- ↑ M. Offereins (1997), p. 307.
- ↑ Stamhuis en Offereins in: Gewina 20 (1997), p. 263
- ↑ M. Offereins (1997), p. 305.
- ↑ M. Offereins (1997), p. 307.
- ↑ Archief Van Ginkel (Odijk): De Loupe (november 1953) in: M. Offereins (1997), p. 304.
- ↑ M. Offereins (1997), p. 305.